Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir hukuk dersi formatında olup, bir öğretim üyesi tarafından ölüme bağlı tasarrufların iptali konusu anlatılmaktadır.
- Ders, ölüme bağlı tasarrufların iptal sebeplerini dört bent halinde incelemektedir: ehliyetsizlik, irade bozuklukları, hukuka veya ahlaka aykırılık, şekil eksikliği. İlk bölümde irade bozuklukları konusu detaylı olarak ele alınırken, ikinci bölümde iptal davasının davacı, davalı, konusu, süreleri ve yetkili mahkemesi hakkında bilgiler verilmektedir.
- Video, medeni kanun maddelerine atıflar yaparak konuyu desteklemekte ve ölüme bağlı tasarrufun iptali davasının sonuçları, iptal kararı niteliği ve defi hakkı gibi konuları örneklerle açıklamaktadır.
- 00:06Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali
- Ölüme bağlı tasarruflar kural olarak kendiliğinden hükümsüz olmaz, hükümsüz olması için iptal edilmeleri gerekir.
- İptal sebepleri dört bent halinde Medeni Kanunu'nun 557. maddesinde gösterilmiştir: ehliyetsizlik, irade bozuklukları, hukuka veya ahlaka aykırılık, şekil eksikliği.
- Bu derste sırasıyla iptal sebepleri ve iptal davası incelenecektir.
- 01:05Ehliyetsizlik
- Miras bırakanın tasarruf ehliyeti bulunmadığı sırada yapılan ölüme bağlı tasarrufun iptali için dava açılabilir.
- Miras sözleşmesi karşılıklı bir işlem olduğundan, miras bırakan sağlığında ehliyetinin bulunmadığını ileri sürebilir ve sözleşmesi kesin hükümsüz olur.
- Miras bırakanın ölümünden sonra ise ehliyetsizliği sebebiyle miras sözleşmesinin iptali için dava açılabilir.
- 02:15İrade Bozuklukları
- İrade bozukluğu, kişinin beyanının iradesine uygun olmaması durumudur ve istemeden meydana gelebilir.
- İrade bozukluğu tek taraflı olabilir (zihni kayıt veya latife beyan) veya karşılıklı olabilir (muvazaa).
- Ölüme bağlı tasarruf yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa iptali için dava açılabilir.
- 03:42Yanılma
- Esaslı yanılma halinde hukuki işlem iptal edilir, ancak yanılmanın esaslı olması gerekir.
- Saikte yanılma kural olarak hukuki işlemin iptalini gerektirmez, ancak vasiyetnamelerde adi saik yanılması dahi iptali gerektirir.
- Miras sözleşmelerinde adi saik yanılması iptali gerektirmeyip, yalnızca esaslı yanılma halinde iptal edilmelidir.
- 05:42Aldatma
- Aldatma sonucu yapılan sözleşme, yanılma esaslı olmasa bile iptal edilir.
- Vasiyetnamelerde üçüncü kişinin aldatması sonucu iptali için karşı tarafın aldatmayı bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekmez.
- Miras sözleşmelerinde üçüncü kişinin aldatması sonucu iptali için karşı tarafın aldatmayı bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekir.
- 09:00Korkutma ve Zorlama
- Ölüme bağlı tasarruf korkutma veya zorlama sonucunda yapılmışsa iptali için dava açılabilir.
- Miras bırakanın iradesini etkileyebilecek hem maddi hem de manevi baskılar korkutma kapsamına girer.
- Korkutma veya zorlama yalnızca iptal sebebi değil, aynı zamanda mirastan yoksunluk sebebidir.
- 14:06Zihni Kayıt, Latife Beyan ve Muvazaa
- Zihni kayıt halinde ölüme bağlı tasarruf geçerli sayılır, bu iyi niyet ve dürüstlük kurallarının bir gereğidir.
- Latife beyanı durumunda vasiyetname hüküm ve sonuç doğurmaz, ancak miras sözleşmesi durumunda karşı taraf bu durumu anlamışsa veya anlaması gerekiyorsa sözleşme hüküm ve sonuç doğurmaz.
- Muvazaa yalnızca miras sözleşmesi bakımından gündeme gelebilir ve muvazaalı miras sözleşmesi kendiliğinden hükümsüzdür.
- 16:41Aşırı Yararlanma
- Bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa ve bu oransızlık zarar görenin zor durumda kalmasından yararlanılarak gerçekleştirilmişse, zarar gören bu durumu ileri sürebilir.
- Vasiyetnameler tek taraflı hukuki işlemler olduğu için aşırı yararlanma söz konusu olmaz.
- Miras sözleşmeleri bakımından aşırı yararlanma konusu gündeme gelebilir.
- 17:53Ölüme Bağlı Tasarrufların İptal Sebepleri
- Hukuka ve ahlaka aykırılık, ölüme bağlı tasarrufların iptal sebebidir; hukuka veya ahlaka aykırı koşullar ve yüklemeler, ilişkin bulundukları tasarrufu geçersiz kılar.
- Şekle aykırılık (şekil eksikliği), ölüme bağlı tasarrufların başka bir iptal sebebidir.
- Medeni Kanunu'nun 515. maddesinin ikinci fıkrasına göre, şekil eksikliği sebebiyle miras sözleşmesinin iptali, miras bırakanın ölümünden sonra yapılabilir.
- 21:34İptal Davası Hakkında
- Ölüme bağlı tasarrufların iptali davasında davacı, ölüme bağlı tasarrufun iptalinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısıdır.
- Davalı, iptali talep edilen ölüme bağlı tasarruftan menfaat sağlayan mirasçı veya vasiyet alacaklısıdır.
- İptal davası, vasiyetnamenin veya miras sözleşmesinin tamamının veya bir kısmının iptaline ilişkin açılabilir.
- 24:34İptal Davasının Süreleri
- İptal davası, ölüme bağlı tasarrufu, iptal sebebini ve hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde açılabilir.
- İyi niyetli davalılara karşı iptal davası açma hakkı, vasiyetnamelerde açılma tarihinden, miras sözleşmelerinde miras bırakanın ölümü tarihinden itibaren on yıl geçmekle düşer.
- İyi niyetli olmayan davalılara karşı iptal davası açma hakkı, vasiyetnamelerde açılma tarihinden, miras sözleşmelerinde miras bırakanın ölümü tarihinden itibaren yirmi yıl geçmekle düşer.
- 26:30Ölüme Bağlı Tasarrufların Geçersizliği
- Ölüme bağlı tasarrufun hükümsüzlüğü defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir.
- Miras bırakanın yanılma, aldatma, korkutma veya zorlama etkisi altında yaptığı ölüme bağlı tasarruf geçersizdir, ancak bir yıl içinde tasarruftan dönülmezse geçerli sayılır.
- Ölüme bağlı tasarrufta açık yanılma halinde, miras bırakanın gerçek arzusu kesin olarak tespit edilebilirse, tasarruf bu arzuya göre düzeltilir.
- 29:49İptal Davasının Uygulanması
- Ölüme bağlı tasarrufun iptali davası, miras bırakanın yerleşim yeri asliye hukuk mahkemesinde açılmalıdır.
- İptal kararı niteliği itibariyle bozucu, yenilik doğuran bir karardır ve bir öncekinin canlanmasına neden olabilir.
- İptal kararı yalnızca davacı ve davalı taraf bakımından hüküm ifade eder, diğer kişiler için geçerli değildir.