Buradasın

Korona Sürecinde Çevre ve Ekoloji Hakları Üzerine Toplumsal Hukuk Emek Grubu Canlı Yayını

youtube.com/watch?v=u_dlW57yHOo

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Toplumsal Hukuk Emek Grubu'nun gerçekleştirdiği bir canlı yayınıdır. Programda çevre hakkı mücadelesinde uzman olan Avukat Fevzi Özlüer (Fevzi Hoca olarak da hitap edilen) ve Salihli Çevre Derneği Başkanı Avukat Seçil gibi konuşmacılar yer almaktadır.
Yayın, Korona sürecinde çevre ve ekoloji haklarının durumunu ele almaktadır. Konuşmacılar, pandemi döneminde temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması, ekolojik kriz ve yaşam hakları arasındaki ilişkiyi, sermaye birikiminin gelişimi ve düşman hukukunun toplumsal hakları sınırlandırma yöntemlerini tartışmaktadır. Ayrıca, ÇED davalarında uygulanan "zombi işlem biçimi", yargı sisteminin işleyişindeki sorunlar ve çevre mücadelesinin sadece hukuki değil toplumsal bir süreç olarak algılanması gerektiği vurgulanmaktadır.
Programda Olimpos, Kanal İstanbul gibi projeler, Soma Katliamı'nın yıldönümü, tarım ve enerji politikaları, kitle turizmi mantığı ve Türkiye'deki toplumsal mücadelelerin hukuki süreçlerle ilgili stratejiler gibi konular da ele alınmaktadır. Konuşmacılar, çevre mücadelesinin sadece koruma değil, üretim kaynaklarına yönelik saldırı olarak da algılanabildiğini ve ülkenin toplumsal zenginliği üretme biçimlerinin değiştirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Toplumsal Hukuk'un Korona Sürecindeki Canlı Yayınları: Toplumsal Hukuk, korona sürecinde üç canlı yayın gerçekleştirmiştir.
İlk canlı yayın, Ankara Baro Başkanı Avukat Elin Sağan ile yapılan ve avukat hakları, tutuklu meslektaşlar ve avukatlık meslek pratiği konularını ele alan bir görüşmedir.
İkinci canlı yayın, Toplumsal Hukuk Emek Grubu'nun gerçekleştirdiği, emek ve işçi hakları ihlalleri, sağlık çalışanlarının durumu ve hak ihlallerinin tespiti konularını içeren bir programdır.
01:07Çevre ve Ekoloji Canlı Yayını: Üçüncü canlı yayın, çevre ve ekoloji konusunu ele alacaktır.
Türkiye'de çevre ve ekoloji alanında çok fazla tartışmaya muhtaç toplumsal hareketler ve hukuki pratikler bulunmaktadır.
Bu yayında korona sürecinde çevre ve ekolojinin durumu, iktidarın çevre hakkı ihlal olarak değerlendirilebilecek kararlarına imzası ve bunların hukuki geçerliliği ele alınacaktır.
02:22Konuşmacılar ve Giriş: İlk konuşmacı, çevre hakkı mücadelesinde emek veren ve akademik olarak bu konuda çalışan Avukat Fevzi Özlüer'dir.
İkinci konuşmacı, çevre hakkı mücadelesinde pratik mücadelede yer alan ve Salihli Çevre Derneği'nin başkanlığını yürüten Toplumsal Hukuk üyesi Avukat Seçilge'dir.
Fevzi Özlüer, yirmibeş yıldır ekoloji mücadelesinin içinde olduğunu ve bu süreçte yaşadıkları kaygıları yaşadıkları için daha az hissettiğini belirtmiştir.
04:45Korona Sürecinin Ekoloji Mücadelesine Etkisi: Ekoloji mücadelesi artık gelecekte olacak olaylarla ilgili değil, artık o günler geldi ve içinde yaşayacağımızı konuşmak gerekiyor.
Salgın hastalıklar, iklim krizleri ve gıda krizlerini aşabilecek siyasal ve hukuki dönüşümün ipuçları konuşulması gereken konulardır.
Olağanüstü süreçlerde iki önemli dönüşme eşiği söz konusu olur: giderek daha fazla totaliterleşen bir siyasal sistem ve bu sistemden beslenen bir birikim rejimi.
06:21Temel Haklar ve Özgürlüklerin Sınırlanması: Anayasanın on üçüncü maddesinde temel haklar ve özgürlüklerin kanunla sınırlandırılması düzenlenmiştir.
Korona sürecinde pek çok yasak, temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması ile ilgili olarak yasal yönüyle yapılmadı.
Meclisin elindeki yasamanın yetkinin yürütmeye devredilmesi ve hakların sınırlandırılması, fiili durumların hukukilik kazanmasına neden olmaktadır.
08:34Yaşama Hakının Sınırlanması ve Sonuçları: Yaşama hakkı artık insanların nefes alıp verme hakkına indirgenmiş durumda.
İnsanlar kendi zamanlarını daha fazla sermayeleştirmenin aracı haline geliyorlar.
Bu durum, otuz-kırk yıllık birikim krizine verilebilecek en uç yanıt olarak görülmektedir.
11:33Ekolojik Kriz ve Totaliter Rejimler: Ekolojik kriz, yaşam haklarının sınırlandırılması ve totaliter rejimlerin dünya genelinde hızla ivme kazanması arasındaki ilişki önemlidir.
Uluslararası boyutta hak ihlallerinin kişilere yönelmesi son derece önemli bir risk kaynağıdır.
Hak mücadelesi verenlerin yaşam hakkı ihlalleri ile karşı karşıya kalmaları, toplulukların bu anlamıyla karşı karşıya kalmaları tehlikeli bir durumdur.
12:19Ekolojik Talan ve Toplumsal Tehdit: Brezilya'da gıda sorunu yaşayan yerli halkların orman içlerine çekilip avcı-toplayıcı düzene geçmesi, orman alanlarından yararlanan şirketler açısından risk haline dönüştü.
Toplulukları imha eden süreçler, giderek daha fazla bireyi ön plana alan yeni bir kapitalizmle karşımıza çıkıyor.
Bu sürecin imha siyasetinin zeminleri ortaya çıkıyor ve hukuk üzerinde durmak, haklara ciddi anlamda sahip çıkmak önemli.
13:32Sokağa Çıkma Sınırlamaları ve Yerel Etkiler: Olağanüstü hal koşulları ve temel hak ve hürriyetler üzerindeki sınırlandırmalar, özellikle küçük yerel bölgelerde farklı hissediliyor.
Seçil Manisa'dan katılıyor ve küçük şehirlerde pandemi sürecinin nasıl devam ettiğini anlatıyor.
Taşrada yaşamanın farklı dinamikleri bulunuyor ve en büyük sorun gerçek vaka ve ölüm sayılarının bildirilmemesi.
14:50Soma Katliamı ve Ekolojik Bağlantılar: Soma katliamının yıldönümünde can verenler, yaralılar ve aileleri saygıyla anılıyor.
Soma bölgesi, Ege Bölgesi'nin genelinde olduğu gibi tarımsal faaliyetin yoğun olarak yapıldığı, halkın geçimini tütüncülükle sağladığı bir bölgeydi.
Tarım politikalarındaki değişiklikler ve sınırlandırmalarla halkın topraklarından kopması, tarımsal süreçlerden uzaklaşmasıyla insanlar yer altına inmeye başladılar.
18:31Pandemi Sürecindeki Ekolojik Sorunlar: Seyahat yasağı kapsamında maden çalışmaları ve enerji santrallerine yönelik nakliyat seyahat sınırlamasından muaf tutulmuştu.
Bu durum, iktidarın doğa talanını ve ekolojik talanı getiren projelerden vazgeçmediğini gösteriyor.
Doğayı savunmak için mücadele eden kişilerin seyahat özgürlükleri sınırlı iken, maden faaliyetleri ve enerji santrali faaliyetleri serbest bırakılıyor.
20:34Pandemi Sürecinde Çevre Hakkı İhlalleri: COVID-19 pandemisi sürecinde birçok ülkede kısıtlamalar yapıldı ve insanlar evlerine kapanırken, iktidar çevre hakkı ihlallerine yönelik projeleri geçirmeye çalıştı.
Kanal İstanbul ihalesi bu süreçte gerçekleşti.
Toplumsal muhalefetin dışarıya çıkma yatkınlığı az olduğu süreçte, iktidarın çevre ihlallerine yönelik faaliyetlerini değerlendirmek önemli.
21:37Kriz Dönemlerinde Neoliberal Açılımlar: Kriz dönemlerinde toprağı, kentsel ve kırsal alanları özel mülkiyete açan yasal düzenlemeler (Kıyı Kanunu, Boğaziçi Kanunu, Gecekondu Kanunu gibi) görülür.
Bu yasal düzenlemelerin niceliksel bir sıçramaya yol açıp açmadığı, sermayenin birikim stratejisiyle ilişkilendirilerek düşünülmelidir.
Sermaye, kriz durumlarında avantajlı alanlar haline getirmek isteyebilir, ancak bu sadece bir eğilim gösterir ve mevcut yöneticilerin stratejilerini anlama açısından önemlidir.
23:05Birikim ve Sermaye Stratejileri: Artı değer birikimi, devletin sadece belirli alanları sermayenin kullanımını açmasıyla mümkün hale gelmez.
Binlerce kamulaştırma kararı, termik santral izinleri veya doğal alanların sit niteliğinden çıkarılması, bu alanların hemen sermayeleştirilebildiği anlamına gelmez.
Birikim ve artı değer, canlı emeğin üretim sürecinde sömürüsünü mümkün kılacak bir üretim sürecinin gerçekleşmesi veya finansal yollarla el değiştirmesi gerekir.
24:52Kriz ve Sermaye İlişkisi: Türkiye'de krizin derinliği, siyasal otoritenin ne kadar alan açsa da bu birikim krizinin daha fazla derinleşmesine neden oluyor.
Sermayenin kabiliyeti ve kapasitesi, açılan alanları dönüştürüp artı değere getiremezse kriz derinleşir.
Yönetici sınıflar, ülkeyi düze çıkartmak için ellerinden geleni yaptıklarını, ancak bazı grupların engel olduğu düşman hukukunun inşa edilmesine yönelik strateji oluşturur.
26:32Ekoloji Mücadelesi ve Siyaset: Ekoloji mücadelesi ve genel siyaset, bu durumun Türkiye'de üretimi artırmaya veya istihdamı arttırmaya yönelik strateji olmadığını, sadece düşman hukukunu inşa etmeye yönelik olduğunu vurgulamalıdır.
Gerek darbe sürecinde gerekse şimdi, belirli alanların talana açılması birikim için gerek koşuldur ama yeter koşul değildir.
Sermayenin bunu içselleştirip o alana yatırım yapması gerekir, bu bir mülksüzleştirmenin olanağıdır.
28:28Sermaye ve Toplumsal Haklar: Türkiye'de sermayenin yeniden büyümesinin yolu yatırım veya istihdam yaratmak değil, toplumsal hakların budanarak, siyasal hakların emekçi haklarının budanarak elde edilir.
Emek gücünün, canlı emeğin kendisi için ayırması gereken zamanı sermaye için ayırmasına yönlendirilerek birikimin önü açılır.
Bu strateji, toplumsal çöküş organize eden devleti göreve çağırmak ve toplumun kendisini yeniden organize edebilecek koşulları ortadan kaldırmaktır.
30:53Ekolojik Kriz ve Sermaye: Ekoloji meselesi temel olarak neyin gittiğiyle ilgilidir: hava, toprak, su ve insanın yeniden üretim olanakları.
Sermaye, birikim krizini çözemeseniz de, halkları, toplulukları ve emekçi kitleleri canlı emek düzeyine çekerek bu krizi yönetebilir.
Düşman hukuku, toplumsal hakları sınırlandırmanın en önemli aracıdır ve kriz anlarında toplum kendisini kendine düşmanlaştırır.
33:52Mevzuatın Yeterliliği ve Çevre Davaları: Anayasa ve çevre yasaları çerçeveye sahip yasalar olup, önemli olan bunları nasıl yorumladığımız ve sunduğumuzdur.
Akhisar'ın Karahöyük Dağı üzerinde Neolitik Çağdan kalma antik kent kalıntıları bulunmakta ve etrafında zeytinçiliği yoğun bir şekilde yapılmaktadır.
Taş ocağı çalışmalarının kapasite artışı ile ilgili verilen ÇED kararının iptali için yasal başvuruda bulunulmuştur.
36:21Çevre Haklarını Savunma Yaklaşımı: Çevre savunuculuğunun temeli sadece insan yaşamını değil, insanın doğayla bütünleşik bir yaşamını savunmaktır.
Hukuki mücadelede sadece insan değil, dağın, kurdun, kuşun, endemik bitkilerin ve ormanın da hukukunu savunmak önemlidir.
Yasanın sınırlı sayma yönteminden daha genişletilmiş bir yasa çalışması tek başına yeterli değildir, önemli olan yasayı uygulayıcıların nasıl değerlendirdiği ve yasa çerçevesini nasıl doldurduklarıdır.
38:56Çevre Mücadelesinin Hukuka İndirgenmesi: Çevre mücadelesini sadece dava açma mücadelesi olarak görmemek gerekir, hukuki mücadele insanın toplumsallığına dair kural koyma yeteneğini yeniden kazanma mücadelesi olarak tanımlanabilir.
Ekoloji mücadelesi bir anlamıyla hukuki mücadeleyle örtüşmelidir çünkü insanların yaşadığı yerle ilgili karar verme anları sermaye tarafından ele geçirildiği süreçlerdir.
Yargısal yolla katılım, hukuki yapabilirlik kabiliyetinin kazanılması için bir formudur, ancak Türkiye gibi toplumlarda siyasal temsil sistemlerine katılım açısından sınırlı bir araçtır.
44:40Çevre Davalarının İşlevi: Çevre davalarının iki boyutu vardır: toplumsalın kendisini yeniden inşa edebilme kabiliyetini geliştirmesi ve devletin alınan yargı kararı karşısındaki tutumu belirlemeye yönelik hukuk boyutu.
Dava açmak topluluğun kendisini yeniden inşa edebilmesinin aracıdır ve para dışındaki ilişkilerle toplumun dayanışma ve özgürleşme yollarını hatırlatır.
Çevre davalarının en önemli işlevi dışarıya değil, içeriye yöneliktir ve topluluğun kendisini inşa edebilme gücü ile ilgilidir.
46:49Çevre Davalarında Uygulanamayan Yargı Kararları: 1990'lar ve 2000'lerde açılan çevre davalarında, mahkemelerin verilen kararların uygulanmaması durumunda, İstanbul'un her tarafı gök kafesi olabileceği gibi ciddi sonuçlar yaşanabilir.
Bergama'daki altın madeni kapatma davasında, uygulanmayan yargı kararları seti oluşmuş ve bu durum özellikle ÇED davalarında 2009-2010 yılına kadar devam etmiştir.
2009 yılından sonra ÇED davalarında "zombi işlem biçimi" yaratılmış, işletmeler dava kaybettiğinde hukuki eksiklikleri giderdiklerini iddia ederek yeniden izin alabilmekte ve bu süreç döngüsel bir yapı kazanmıştır.
48:43Hukuki Sonuçlar ve Denetim Sistemleri: Uygulanmayan yargı kararları aslında uygulanıyor, çünkü 2009/7 sayılı genelge doğrultusunda işletmeler hukuki eksiklikleri giderdiklerini iddia ederek yeniden izin alabilmektedir.
Hukuki denetim sistemlerinden çıkartmak için uluslararası anlaşmalar yapılmış, Akkuyu nükleer santral anlaşması gibi projelerde yargısal denetim söz konusu olmasın diye uluslararası anlaşmalar yapılmıştır.
Hukukun kendisinin yargısal denetimine olanak tanımaması durumunda, işlemlerin yargısal denetimine olanak tanıması zorlaşmaktadır.
50:08Çevre Davalarının Toplumsal Etkileri: Çevre davaları toplumun kendisini inşa edebilmesi açısından önemlidir ve kamuoyu dolayısıyla belirli projelerden vazgeçilerek orta vadede yapısal dönüşümler gerçekleşebilmektedir.
Bu tür davalar, iklim ve biyolojik çeşitlilikle ilgili kararlarda yapısal dönüşümlerin önünü açabilecek stratejilere zemin hazırlamaktadır.
Çevre mücadelesinin farklı siyasal dolamları ortaya çıkarak bir kurucu faaliyet haline gelmiştir ve hukuk mücadelesi bir siyasal mücadele biçimi olarak önem kazanmıştır.
53:08Çevre Mücadelesinde Hukuk ve Toplumsal Direnç: Çevre mücadelesinde sadece hukuk mücadelesine odaklanmak uyuşturucu ve baskılayıcı bir yan taşımaktadır, sadece dava açmak yeterli değildir.
Hukuk mücadelesinin yanı sıra halkın kendi haklarına sahip çıkması ve bilinç geliştirmesi ile eşgüdümlü ilerlemesi gerekmektedir.
Pandemi koşullarında dışarı çıkma yasakları ve sosyal mesafe uygulamaları devam ederken, ekolojik aktivizmin nasıl gerçekleştirileceği sorusu gündeme gelmektedir.
58:24Olympos Kazdağları ve Kanal İstanbul: Olympos Kazdağları'nda koruma amaçlı imar planı yapılmış olmasına rağmen, 30 yıllık turizm kirliliğinin sonuçları yaşanmaktadır.
Belediyeler bazı altyapı sorunlarını çözmeye çalışıyor ancak iç içe geçmiş krizler köklü dönüşümler gerektirmektedir.
58:56Kitle Turizmi ve Ekolojik Sorunlar: Olimpos meselesi, Türkiye'nin kitle turizminden kendisini dönüştürmesiyle ilgili bir sorundur.
Kitle turizmi, 1980'li yıllardan beri Türkiye için zenginleşme hayali kurarak yabancı sermaye çekme yoludur.
Olimpos, Kanal İstanbul ve Saldan gibi projeler, kitle turizmi mantığı anlayışının sonucunda ortaya çıkan, alanları kendi kullanım değeriyle değil değişim değeriyle toplumsallaştıran projelerdir.
1:02:04Ekolojik Mücadele ve Toplumsal Zenginlik: Ekolojik mücadelede önemli bir soru, ülkenin toplumsal zenginlik üretme biçiminin ne olacağını belirlemektir.
Büyük yatırım projeleri, ekonomik büyüme yerine toplumsal zenginlik üretme amaçlı olmalıdır.
Ekolojik aktivizm, pandemi koşullarında nasıl örgütlenmesi gerekirse, hangi programı esas alması gerektiği sorusuna odaklanmalıdır.
1:05:05Gelecek ve Aktivizm: Aktivizm, kötünün iyisi bir noktada değil, geleceğe yönelik iyi bir gelecek inşa etme çabası olmalıdır.
Mevcut kötü durumdan çıkmanın, iyi geleceğin nasıl inşa edileceği ile ilgili bir çıkış olması gerekir.
Çıktı aktivizmi, farklı farklı örgütsel araçlarla gerçekleştirilebilir.
1:06:37Yerel Halkın Destekleri: Çevre hareketlerinde yerel halkın verdiği destek, öncül dernekler olmadan da yeterli tepki gösterilebilmektedir.
Çevre mücadelesinde insanlar genellikle doğrudan çevre koruma anlayışıyla değil, üretim kaynaklarına yönelik saldırı olarak tahayyül edilen projelere karşı tepki göstermektedir.
Sivil toplum örgütlerinin gücüne, özellikle ekoloji mücadelesinde bu örgütlerin birlikte hareketliliğine çok kıymet verilmelidir.
1:10:29Uluslararası Hukuk ve yaptırımlar: Kirletici ve doğa katliamlarına çanak tutan ülkelere uluslararası hukukun yaptırımları, sınıflar birbirlerine uyguladığı yaptırımların hukuki görünümleridir.
Hukuki yaptırımların mekanizmaları, ortaya çıkan kirliliğin yeniden ortaya çıkmasını engelleyecek güçte değildir.
Yaptırımlarla karşı karşıya bırakılabiliyor ülkeler, ancak bu yaptırımların gücü ile ortaya çıkan sonuçların gücü arasında muazzam bir dengesizlik vardır.
1:13:04Hukukun Toplumsal Gözlemi: Türkiye'den gelen stratejik dava gibi araçlarla uluslararası ceza mahkemelerini harekete geçirmeye çalışılması, özellikle uluslararası kirletici yönü olan şirketleri ve devletleri toplum ve halkların gözünde mahkum etmeye yönelik stratejilerin, dar hukuk tekniği anlamında bir yaptırım kabiliyeti olmasa da toplumun neye yönelmesi gerektiği konusunda bir gücü vardır.
Hukuka bakış açısında, yaptırımın yanı sıra kullanılan araçların ve yöntemlerin toplumun kendisini korumasına nasıl katkı sağladığına da dikkat edilmelidir.
Hukukun çift yönlü işlevleri vardır; dışarıya doğru kabiliyet kapasitesi olduğu gibi içeriye dönük de bir kabiliyet kapasitesi vardır.
1:16:18Çevre Mahkemeleri Hakkında Görüş: Konuşmacı, Türkiye açısından çevre mahkemelerinin oluşumu ve gelişimi konusunda olumlu bakmadığını belirtiyor.
Türkiye'nin hukukla ilgili ilişkisinin sorunu, çevre hukuku ile ilgili genel kavramsal hatların oturmamış olması değil, hukuk ve değerler sisteminin kendi başına bir metodolojisini kurulamaması ile ilgilidir.
İhtisaslaşma ile mevcut yargısal sorunları aşabilecek bir projeksiyon geliştirilemez, bu bir hukuk fakültesi eğitim sürecinden kamu hukukuna, kamu yönetimine ve devlet aygıtıyla yargıçların ilişkisinin yeniden düzenlenmesiyle ele alınması gereken bir konudur.
1:18:02Yargısal Sorunlar ve Çözümler: Çevre hukukunda ihtiyat ilkesi gibi kavramların uygulanmamasının sebebi, usul kurallarının olmaması kadar, bu usul kurallarının mevcutta olan usul kurallarını kendi yargı çevrelerinde nasıl uygulayacaklarını bilememeleridir.
İhtias ilkesi, çevresel yatırımlarla ilgili zararın ortaya çıkmayacağını garantilemediği sürece izin verilmemesi prensibidir.
Usul kurallarının uygulanmamasının sebebi hukuk açısından değil, siyasal dolamlarında ve adalet sistemiyle toplumun ve devletin ilişkilenme biçiminde aranmalıdır.
1:20:25Pandemi Sürecinde Çevre Faaliyetleri: Pandemi sürecinde, 17 Mart ile 7 Mayıs arasında Türkiye'de 20 projeye ÇED olumlu kararı verilmiş ve bu tarihler arasında devam eden son gaz projelerinin listesi çıkarılmıştır.
Özellikle madencilik faaliyetleri bu listede yoğun bir şekilde yer almaktadır.
Mahkemeler genel olarak keşif kararları alınmadan, iptali istenen faaliyetin yapılacağı bölgedeki keşfi bilirkişiler eşliğinde gerçekleştirmeden yürütmeyi durdurma kararlarını vermemektedir.
1:24:21Programın Sonu: Konuşmacılar, verimli bir toplantı ve görüşme geçirdiklerini belirterek programı sonlandırıyorlar.
Dinleyicilere ve konuklara katıldıkları için teşekkür ediliyor.
Yayınların devam edeceğine dikkat çekiliyor ve benzer konularda veya farklı konularda birçok yayınla karşılaşılacağı belirtiliyor.

Korona Sürecinde Çevre ve Ekoloji Hakları Üzerine Toplumsal Hukuk Emek Grubu Canlı Yayını

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir