Buradasın
İstanbul Sözleşmesi ve Kadın Şiddeti Üzerine Bilgilendirici Program
youtube.com/watch?v=NBD4js4qeucYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programı formatında olup, sunucu ve hukukçu Büşra Bayraktaroğlu, Ekin ve Ekim adlı konuklar tarafından İstanbul Sözleşmesi ve kadın şiddeti konuları ele alınmaktadır.
- Program, İstanbul Sözleşmesi'nin 2011 yılında Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu'nda imzaya açıldığı, kadına yönelik şiddeti insan hakkı ihlali olarak kabul ettiği ve toplumsal cinsiyet tanımını yapan ilk uluslararası belge olduğu bilgisiyle başlamaktadır. Ardından şiddet görenlerin başvurabileceği koruma tedbirleri (sığınağa başvurma, yakın koruma, gizlilik kayıt tedbiri, kimlik bilgilerinin değiştirilmesi, silah teslimi, tedbir nafakası, geçici velayet, maddi yardım, aile konutu şerhi, sağlık hakları ve işyeri değişikliği) detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Program ayrıca İstanbul Sözleşmesi'nin Türkiye'deki yasal çerçevesi, uygulanması, toplumsal etkileri ve LGBT hakları açısından yorumlanması gibi konuları da ele almaktadır. Pınar Gülten'in öldürülmesinin ardından kadınların sokaklara çıkması ve kadın mücadelesinin durumu hakkında görüşler paylaşılırken, 6284 sayılı kanun ve kadın örgütlerinin rolü de tartışılmaktadır.
- 00:01İstanbul Sözleşmesi'nin Önemi
- İstanbul Sözleşmesi sürekli gündeme gelen ve gündemi değiştirmek için kullanılan bir koz olarak görülmeyen, temel ve ana meselelerden biridir.
- Sözleşme 2011 Mayıs ayında Avrupa Konseyi Bakanlar Kurulu'nda imzaya açılmış olup, Türkiye'nin kurucularından biri olduğu için ilk imzacı olması şaşırtıcı değildir.
- Sözleşmenin devrim niteliğinde getirdiği ilk şey kadına yönelik şiddeti insan hakkı ihlali olarak kabul etmesidir.
- 01:45İstanbul Sözleşmesi'nin İçeriği ve Amacı
- Sözleşme toplumsal cinsiyet tanımını yapan ilk uluslararası belgedir ve şiddetin toplumsal cinsiyet kavramının dayattığı baskıyla yaratıldığını belirtir.
- Sözleşmenin hukuki bağlayıcılığı vardır ve izleme komitesi imzacı ülkelere gidip sözleşmeyi nasıl uyguladıklarını denetleyip rapor yayınlar.
- Sözleşmenin dört temel amacı vardır: şiddetin önlenmesi, mağdurun korunması, şiddetin hayatımızdan çıkmasına yönelik politikalar üretmek ve yeterli finansal kaynaklar ayırmak.
- 04:25Sözleşmenin Tarihsel Arka Planı
- Sözleşmenin yapılması nedeni 2012 senesinde Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nce bir kadının yaşamını korumadığı için yaşam hakkı ihlaline mahkum edilmesidir.
- İstanbul Sözleşmesi 2011 senesinde imzaya açıldığında Türkiye bu mahkumiyete maruz kalmış bir ülke olarak bu sözleşmeyi sahiplendi.
- Sözleşme 2011 senesinde her kesimden kadınların desteklediği ve iktidarın imzasını attığı, sonrasında yürürlüğe koyduğu bir sözleşmedir.
- 07:306284 Sayılı Kanun ve Koruma Tedbirleri
- İstanbul Sözleşmesi'nin içeriği 6284 sayılı kanun ve Birleşmiş Milletler sözleşmeleri, SİDO gibi Avrupa Konseyi sözleşmeleri ile korunmaktadır.
- 6284 sayılı kanun 2012 tarihinden itibaren yürürlükte olup, aile içinde ve dışında şiddet gören veya görme tehdidi altındaki kişilerin çeşitli koruma tedbirlerine başvurabilmesini sağlar.
- Şiddet psikolojik, cinsel, ekonomik, takip, cinsel ilişkiye zorlama, hakaret, aşağılanma, tehdit ve tehdit altında yaşamak şeklinde olabilir.
- 09:14Koruma Tedbirlerinin Uygulanması
- Şiddet gören kişiler sığınağa başvurabilir, karakollara veya şiddet izleme ve önleme merkezlerine (SÖM) başvurabilirler.
- Polis, şiddete uğrayan kişiyi mesai saatleri dışında bile olsa 24 saat içinde bir otele veya polis evine almalı ve korunmak durumunda kalıyor.
- Yakın koruma talep edilebilir, şiddet uygulayanı evden uzaklaştırılabilir, gizlilik kayıt tedbiri alınabilir ve can güvenliği tehlike altındayken kimlik bilgilerinin değiştirilmesi talep edilebilir.
- 12:02Şiddet Mağdurları İçin Tedbirler
- Şiddet uygulayan kişinin silahı polise teslim edilmesi talep edilebilir, bu kişi polis bile olsa.
- Sosyal medyada ısrarla takip, taciz ve sürekli mesaj gibi eylemlerin sona ermesi talep edilebilir.
- 6284 sayılı kanunla boşanmadan tedbir nafakasına başvurulabilir ve çocuğun geçici velayetine başvurulabilir.
- 13:04Diğer Tedbirler ve Haklar
- Başka bir yerden yardım alıyor olsanız bile, B'den maddi yardım talebinde bulunabilirsiniz.
- Aile konutu şerhine başvurulabilir, muhtarlıktan ikametgah belgesi alarak tapuya şerh kondurulabilir.
- Tedbir kararı aldıysanız tedbir süresince sağlık haklarından yararlanabiliyorsunuz, sigortanız yoksa bile hastane hizmetlerinden faydalanabilirsiniz.
- 14:11İşyeri Değişikliği ve Tedbir İhlali
- Şiddet uygulayan kişiyle aynı şehirde yaşıyorsanız ve iş yerinde taciz ediliyorsanız, başka bir şehre tayin talep edebilirsiniz.
- Özelde çalışıyorsanız, başka şehirlerde şubeleri olan bir iş yeri ise mahkeme kararıyla şube değişikliği sağlanabilir.
- Tedbir kararı ihlal edilirse polise haber verildiğinde tazyik haddine karar verilebilir, ilk aşamada 3-10 gün arasında hapis cezası verilir.
- 15:14Başvuru Yerleri ve Uygulama Durumu
- Başvuru yeri aile mahkemesi, cumhuriyet savcılıkları, kaymakamlık, valilik ve karakollar olabilir, hiçbir şekilde harç alınmaz.
- Tedbir kararları genellikle üç ay süresince verilir, ancak tedbir kararı olmasına rağmen işlenen cinayetler de mevcuttur.
- Sığınma evlerinin adreslerinin verilmesi gibi hassas bilgilerin paylaşılması, kadınların korunması açısından sorun yaratmaktadır.
- 18:54İstanbul Sözleşmesi ve İçeriği
- İstanbul Sözleşmesi herkesi etkileyebilecek boyutta, kadına yönelik şiddet ve ev içi şiddet mağdurlarını kapsamaktadır.
- Sözleşme, her yaştan erkek ve cinsel yönelimi kim olursa olsun devletin bu kişileri korumakla yükümlü olduğunu belirtmektedir.
- Sözleşme sadece fiziksel ve cinsel şiddet değil, psikolojik ve ekonomik şiddet de dahil olmak üzere şiddetin hiçbir türünü uygulamaya hakkın olmadığını vurgulamaktadır.
- 21:29Sözleşmenin Eleştirileri
- Bazı medya kanalları ve yazarlar, aile içi şiddetin özel bir konu olduğunu ve devletin müdahale etmesinin aile yapısını bozacağını düşünmektedir.
- Kadınların erkeklere iftira atacağını ve bu yolla ailelerin bozulacağını, boşanmaların artacağını ve nüfus planlaması olduğunu düşünenler vardır.
- Sözleşmenin LGBT bireylerin özel olarak geçtiği görülmemekte, daha çok dezavantajlı grupların korunmasına yönelik bir kanun olduğu belirtilmektedir.
- 25:03İstanbul Sözleşmesi ve Ayrımcılık Yasası
- İstanbul Sözleşmesi'nde yer alan "ve benzeri nedenlerle" ifadesi, Anayasa Mahkemesi tarafından cinsel yönelimini de kapsayacak şekilde yorumlanmıştır.
- İstanbul Sözleşmesi'nin Anayasa Mahkemesi kararlarına etkisi yoktur; Anayasa Mahkemesi daha çok ECR, ICC, PR, CDO gibi sözleşmelerin yorumuyla yetkilendirilmiş kurumların kararlarını dikkate alır.
- İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Kadına Şiddet Yasası sadece kadına şiddet olarak, kadına şiddete karşı alınmış önlem olarak düşünülebilir.
- 26:37İstanbul Sözleşmesi'nin Değerlendirilmesi
- İstanbul Sözleşmesi'ne her iki taraf da çok büyük önem atfediyor; bir taraf "bütün sorunlarımız bitti" diye düşünürken, diğer taraf "aile kurumunu yok etti" gibi ağır suçlamalarla yaklaşıyor.
- İstanbul Sözleşmesi sadece bir sözleşme olup, kaldırılsa bile diğer uluslararası sözleşmelerle bağlılığımız devam ettiği için çok da bir şey fark etmeyecek.
- İstanbul Sözleşmesi'nin LGBT konusunda büyük bir propaganda olduğu ve bu sözleşmenin farklı kesimleri düşmanlaştırarak uzaklaştırdığı düşünülüyor.
- 29:14Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyetsizleştirme
- Toplumsal cinsiyet tanımı yapıldığında, toplumun ürettiği belli kalıplar bireylere yükleniyor ve cinsiyet kavramının içi açılıyor.
- Toplumsal cinsiyetin tanımı yapıldığında, "kadın kadındır, erkek erkektir" gibi ayrım yapan ve toplumu böyle gören insanlar için bu durum kabul edilemez.
- Toplumsal cinsiyetin tanımı yapıldığında, cinsiyetsiz tuvaletlere girecek çocuklar gibi iddialar ortaya atılıyor ve yaşam hakkının savunulmasıyla konu buralara kadar geliniyor.
- 31:15İstanbul Sözleşmesi'nin Uygulanması ve Etkileri
- İstanbul Sözleşmesi imzalandığı sene (2011) kadın cinayetleri azaldığına dikkat çekiliyor, ancak bugün geldiğimiz tabloda böyle değil ve bunu uygulanmamasına bağlıyorlar.
- İstanbul Sözleşmesi biyolojik cinsiyet eşitliğini sağlayan değil, toplumsal cinsiyet eşitliğini öngören ve bunun için önlemler alan bir sözleşme olarak değerlendiriliyor.
- İstanbul Sözleşmesi mahkemelerde direkt uygulanmıyor, Anayasa Mahkemesi diğer uluslararası sözleşmelere atıfta bulunuyor.
- 33:54Sözleşmenin Bağlayıcılığı ve Anlamı
- Uluslararası bir sözleşmenin bağlayıcılığı Türkiye'de her zaman soru işareti olarak kalacak.
- Sözleşmenin anlamı uygulanması için, 6284'ün etkin bir şekilde uygulanması için mücadele etmek.
- Sözleşmeden çıkmanın uygulanmadığı halde çıkmanın da bir anlamı var; kabul etmek ve tanımlamak hepimiz için ilk adımdır.
- 36:26Kadın Mücadelesinin Geleceği
- Pınar Gülten'in öldürülmesinin ardından kadınlar sokaklara çıktı ve pes etmeye niyetleri yok.
- 5 Ağustos'ta açıklanacak olası bir çıkışta, İstanbul Sözleşmesi'ne dair söylemler devam ettiği sürece kadın örgütlerinin nereye evrileceği tartışılıyor.
- 37:30Kadın Mücadelesinin Gelişimi
- Konuşmacılar 2012'den bu yana kadın haklarının giderek kısıtlandığını ve daha kötü şeyler olduğunu belirtiyor.
- Türkiye'de kadın hareketi dışında bir duruş koyabilen bir hareket olmadığı, kadın hareketinin örgütlü olmasa da örgütlü gibi hareket edebilen bir grup olduğu vurgulanıyor.
- Pınar Gültekin'in öldürüldüğü günü bir anda toplanan insanlar, ideolojik grupların yapabileceği bir şey değil, bu da kadın mücadelesinin artarak devam edeceği düşüncesini destekliyor.
- 39:46İstanbul Sözleşmesi'nden Çekilme Tehdidi
- İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmek isteyen bakış açısının galip gelmesinin getireceği zarar, sıradaki hamlenin diğer sözleşmeler olacağını ve insan hakları hukukunun yıkıma uğramasına kadar gideceğini belirtiyor.
- Kadına şiddete karşı geliştirebilecekleri bir şey yokken ve toplumsal bir krizken İstanbul Sözleşmesi'nden çıkmayı mantığa sığdıramıyorlar.
- İstanbul Sözleşmesi'nin feshedildiği zamandan itibaren sıradaki amaçların diğer sözleşmelerden çıkmak olacağını ve bunun nereye varacağını bilmediklerini ifade ediyorlar.
- 41:09Kadın Örgütlerinin Gelişimi
- Kadın mücadelesi şu anda dernek ve örgüt içinde devam ediyor ve büyümeye, güçlenmeye devam ediyor.
- Kadın örgütlerinin içinde yer alan kadın sayısı artıyor ve bu örgütler sadece Twitter'dan ibaret değil, dava takibi ve birebir kadınlarla görüşmeleri var.
- Büyüyen bir örgütlü kitle var ve bunun haricinde de tweetle sokaklara çıkabilecek cesarete sahip yüzlerce, binlerce kadın var.
- 42:22Kadın Mücadelesinin Motivasyonu
- Kadın mücadelesinin temel motivasyonunun, herkesin her gün aynı şeyleri yaşayıp ve bunları değiştiremeyip aynı zulmü, aynı stresi yaşamasına bağlı olduğu belirtiliyor.
- Her kadın cinayetinde, her şiddet vakasında kendilerini görebildikleri için bu motivasyon ve heves oluşuyor.
- Son yıllarda verilen mücadeleler, 62/84'ün yasalaşması, İstanbul Sözleşmesi'nde kamuoyunda uyandırılan tepkiler ve kadın cinayetlerinde kadın davalarını takip edebilme imkanı, baskı ne kadar artarsa artsın bu alanda ayrılmayacaklarını gösteriyor.
- 45:18Yayının Kapanışı
- Yayında İstanbul Sözleşmesi, kadına yönelik şiddet, kadına yönelik söylemler ve toplumda kadına ve erkeğe dair düşünceler konuşuldu.
- Büşra Bayraktaroğlu 62/84 yasasını anlattı ve neler yapılabilir konusunda bilgi verdi.
- Ekim ile birlikte sözleşmeyi ve kadın mücadelesine dair konuşuldu.