Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Hayrettin Karaman tarafından sunulan bir dini eğitim içeriğidir. Konuşmacı, İslam hukukunda "ihtiyacın zaruret sayılmasına" konusunu ele almaktadır.
- Video, Hz. Ömer dönemindeki haraci arazi uygulaması, Osmanlı dönemindeki miri arazi uygulaması ve Hz. Muhammed'in haramları müba hale getiren istisnaları gibi tarihsel örneklerle başlamaktadır. Konuşmacı, amme ihtiyaçlarının ferdin zaruretinden daha güçlü bir ruhsat sebebi olduğunu vurgulamakta ve günümüzde müslümanların iktisaden güçlenmesinin bir ihtiyaç olduğunu belirtmektedir. Ayrıca, ihtiyaç sebebiyle hırsızlık ve gasp gibi haramların caiz olabileceği durumlar da açıklanmaktadır.
- 00:07İhtiyacın Zaruret Sayılmasına Örnekler
- Hz. Ömer devrinde Suriye ve Irak toprakları fethedildiğinde, toprakların ganimet olarak dağıtılması veya vakfedilip işletilmesi konusunda tartışma yaşanmıştır.
- Hz. Ömer'in görüşü tercih edilerek haraci arazi adı verilen bir toprak nev'i doğmuş, bu uygulamanın temelinde amme ihtiyacı ve menfaatinin bulunduğu açıkça görülmektedir.
- Hz. Ömer, Irak topraklarının miktarı belli ve mevcut olmayan bir bedel karşılığında devamlı süresiz olarak kiraya vermiştir, bu tasarrufta hem bedel hem de kira konusunda belirsizlik vardır.
- 01:59Osmanlılar Devri Miri Arazi Uygulaması
- Osmanlılar devrinde bulunan miri arazi uygulaması da amme ihtiyacına dayanmakta, fıkha göre caiz olmayan uygulama bu sebeple caiz görülmektedir.
- Ebu Suud Efendi'nin fetvalarına göre bu topraklar aslında haracidir, fakat kimseye temlik edilmeyip devlet malı olarak bırakıldığı için arz-ı miri yahut arz-ı memleket adını almıştır.
- Bu topraklar bedellerine yakın bir peşin kira bedeli ve rayicinden az olmak üzere kullanıldıkça alınacak kira bedeli karşılığında süresiz olarak kiraya verilmiştir.
- 03:05Diğer İhtiyacın Zaruret Sayılmasına Örnekler
- Peygamberimiz harem bölgesinin ağaçlarının kesilmesini yasaklayınca, Mekke ayrığı ölülerimizi gömerken bize lazım oluyor denilmiş, o da bunu yasaktan istisna etmiştir.
- Düşman, müslüman esir ve rehineleri siper yaparak İslam birliklerine doğru ilerlese kendilerine ateş açılır, büyük ve genel zarar küçük ve nispeten özel zararla def edilecektir.
- Peygamberimiz fiyatları sınırlamaya yanaşmamış, sonraki devirlerde fukaha serbest fiyat politikasının halkın menfaatine aykırı olması halinde devlet başkanının narh koymasının caiz olduğu sonucuna vardılar.
- 04:36İhtiyacın Zaruret Sayılmasının Önemi
- Asli önemli ihtiyaçlar zaruret sayılmış ve ölümcül zaruretler gibi ihtiyaçlar da bazı haramların müba hale gelmesine sebep olmuştur.
- Amme ihtiyaçları, kamu yararı, ferdin zarureti gibi kabul edilmiş, hatta daha güçlü ve önemli bir ruhsat sebebi sayılmıştır.
- Bu ruhsatlar, Osmanlıların son zamanlarında şeriat hükümlerinin terk edilmeye başlandığı çağda değil, en az bin yıldan beri İslam dünyasının çeşitli bölgelerinde muteber fıkıh alimleri tarafından ortaya konmuş ve benimsenmiştir.
- 05:19Müslümanların İktisaden Güçlenmesi
- Günümüzde Müslüman kesimin iktisaden güçlenmesi ve bu gücüyle İslami değerleri ayakta tutması bir ihtiyaçsa, bunda İslam toplumumuzun menfaati varsa, iktisaden zayıflamak bir dizi zayıflık ve zarara yol açacaksa, Müslümanların bir çaresini bulup iktisaden güçlenmeleri farz olur.
- Eğer bu çare bir zaman ve zeminde öncelikle dışarıdan ve en ucuz faizli kredi almak olursa bu yola başvurulacak fakat en kısa zaman içinde faizsiz kredileşme ve sermaye sağlama yolları aranacak ve bulunacaktır.
- Bu yollar bulunup işletilince ihtiyaç ve zaruret ortadan kalkacak, faiz faizdir ve haramdır hükmü yürürlüğe avdet edecektir.
- 06:06İhtiyacın Zaruret Sayılmasının Sınırları
- İhtiyac sebebiyle başkasının malını gasp etmek veya çalmak haramı almaktır, ödünç almak için faiz vermek ise haramı vermektir.
- İstisnai olarak ihtiyaç sebebiyle verilmesinin caiz olduğunu rüşvet, gasp edilen malın çoğunu kurtarmak için azını vermek gibi örneklerde gördük.
- Kişi zarurete düşer, mesela aç ve çıplak kalır da Müslümanlar onun temel ihtiyacını karşılamazlarsa, ihtiyacın asgarisini zorla veya sahibi görmeden alma yollarıyla sağlamasının caiz görüldüğünü bilmeyen yoktur.
- 07:04Hz. Ömer'in İhtiyacın Zaruret Sayılmasına Yaklaşımı
- Hz. Ömer halife iken Hatıb bin Ebi Beltea'nın köleleri birinin devesini çalmış, kesip yemişlerdi, yakalandıklarında Hz. Ömer cezalarının infaz edilmesi için emir verdi ancak sonra bu kararından vazgeçerek Hatıb'a cezayı müessir bir şekilde cezalandıracağını söyledi.
- Hz. Ömer'in yine bir kıtlık yılında hırsızlık cezasını genel olarak uygulamadığı bilinmektedir.
- Fertlere ait ihtiyar zaruret sınırına dayanmadıkça gasp ve hırsızlığa cevaz verilmemiştir çünkü bu takdirde kamu düzeni bozulacak, anarşi çıkacak ve az zarar daha büyük zararla giderilmiş olacaktır.