Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bağımsız dış denetim sınavının bir dersi olan idari yargılama usulü kanununu anlatan bir eğitim içeriğidir. Konuşmacı, idari davaların nasıl işlediğini ve idari yargı sisteminin yapısını açıklamaktadır.
- Video, idari yargılama usulü kanununun temel prensiplerini ele almaktadır. İçerikte Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin görev alanları, idari dava türleri (iptal davaları, tam yargı davaları, idari sözleşmeden dolayı açılan davalar), idari yargı yetkisinin sınırları ve idari davaların açılması için gerekli şartlar detaylı olarak anlatılmaktadır. Özellikle dilekçede bulunması zorunlu hususlar ve vergi davalarında tutar bilgisinin önemi vurgulanmaktadır.
- İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Genel Özellikleri
- İdari yargılama usulü kanunu, idarinin işleyişi ile ilgili bir kanun olup, idari davaların nasıl işleyeceği, bakan mahkemelerin genelde ne olduğu, idari mahkemelerin görev alanı, bölge idarenin görev alanı, vergi dairelerinin uyuşmazlıklarında ilk derece mahkeme olan vergi mahkemelerinin ve üst temiz makamı olan Danıştay'ın çalışma prensibinden bahsedecektir.
- İdari yargılama usul kanunu, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin görev alanlarında meydana gelen uyuşmazlıklar ya da düzensizliklerde meydana gelen sorunları çözen bir hukuk sistemi olan idare hukukunu kapsar.
- Danıştay, bölge idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin vermiş oldukları kararların temiz makamıdır ve en üst temiz makamı olarak kabul edilir.
- 01:24İdari Mahkemelerin Yapısı ve Yetkileri
- Danıştay birden fazla daireden oluşmakta ve vergi mahkemeleri tek yargıçlı veya üç yargıçlı olabilir.
- Vergi mahkemelerinin tek yargıçlı vermiş olduğu kararlara karşı bölge idare mahkemesi'ne temciliğe gidilirken, vergi mahkemelerinin kurul olarak vermiş olduğu karara karşı temyiz makamı Danıştay'dır.
- İdari yargılama usulü kanunu, bu mahkemelerde görülen uyuşmazlıkların çözümü için idari yargılama usulünü dile getirmiştir.
- 03:05İdari Dava Türleri
- İptal davaları, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biriyle hukuka aykırılık iddialarını taraflardan biri öne sürerek açılan davalardır.
- Tam yargı davaları genellikle kişilik hakları doğrudan doğruya bozulanlar tarafından açılan davalardır ve hak ihlalinde bu hak ihlali bozulanların açmış olduğu davalardır.
- İdari sözleşmeden dolayı taraflar arasından çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar, tahkim yoluyla öngörülen imtiyaz, şartlaşma ya da sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar hariç olmak üzere kamu hizmetlerden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklar olabilir.
- 05:33İdari Yargı Yetkisi
- İdari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır ve idari mahkemeler yerindelik denetimi yapamazlar.
- İdari mahkemeler yürütme görevinin kanunlarda gösteren şekil ve esaslara uygun yerine getirilmesini sağlar ve idare eylem ya da işleminde ya da idarenin takdir yetkisini kaldıracak biçimde yargı kararı veremezler.
- Cumhurbaşkanı doğrudan doğruya yaptığı işlemler idari yargı denetimi dışındadır.
- 06:59İdari Davaların Açılması
- İdari davadan bahsedebilmek için taraflardan en az birinin idare olması (devlet kurumu olması) zorunludur.
- İdari davalar Danıştay, idare mahkemeleri, vergi mahkemesi gibi ilk derece mahkemelerle Danıştay'a hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle dava süreci başlar.
- Dilekçede bulunması zorunlu hususlar arasında tarafların ve varsa vekillerinin ad, soyadları veya unvanları, adresleri, davanın konusu, sebepleri, dayandığı deliller, idari işlemin yazılı bildirim tarihi, mali yükümlülükler ve uyuşmazlık konusu miktar yer alır.