Buradasın
Haksız Fiil Sorumluluğunda Kusursuz Sorumluluk Halleri Dersi
youtube.com/watch?v=9xMsr1ee9VkYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan hukuk dersi formatında olup, haksız fiil sorumluluğunun kusursuz sorumluluk halleri konusunu ele almaktadır.
- Videoda haksız fiil sorumluluğunun kusur olmadan meydana geldiği istisnai haller detaylı şekilde incelenmektedir. Eğitmen, kusursuz sorumluluk hallerinin üç temel esasını (hakkaniyet, dikkat/özen ve tehlike esasına dayalı) açıklamakta, Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen kusursuz sorumluluk hallerini incelemekte ve özellikle adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğu üzerinde durmaktadır.
- Ders içeriğinde kurtuluş kanıtı getirebilme imkanı olan ve olmayan sorumluluk halleri, adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğunun şartları, çalışanın kusuru olduğu durumlarda ve olmadığı durumlarda zarar görenlerin sorumlu tutulma koşulları ve illiyet bağının kopması durumunda sorumlulukun nasıl değiştiği gibi konular örneklerle açıklanmaktadır. Eğitmen, bir sonraki videoda ifa yardımcısının eylemlerinden borçlunun sorumluluğuyla karşılaştırmayı yapacağını belirtmektedir.
- 00:06Kusursuz Sorumluluk Halleri
- Haksız fiil sorumluluğunda asıl olan kusura dayalı sorumluluktur, ancak kusur olmadan da haksız fiilin meydana geldiği istisnai haller vardır.
- Kusursuz sorumluluk hallerinde haksız fiilin unsurlarından sadece kusur aranmaz, diğer unsurlar (hukuka aykırı eylem, zarar ve illiyet bağı) aranır.
- Kusursuz sorumluluk hallerinin temelde üç esası vardır: hakkaniyet sorumluluğu, dikkat/özen esasına dayalı sorumluluk ve tehlike esasına dayalı sorumluluk.
- 01:52Hakkaniyet Sorumluluğu
- Hakkaniyet sorumluluğu, somut olay bakımından hakkaniyet o kişinin sorumlu tutulmasını gerektirdiğinde uygulanır.
- Örneğin, zengin bir deli sigarayı atıp fakir birinin tarlasını alevlendirmesi durumunda, somut olay yönünden deli olsa bile zengin olması nedeniyle sorumlu tutulur.
- Hakkaniyet sorumluluğu Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir.
- 05:00Dikkat/Özen Esasına Dayalı Sorumluluk
- Dikkat/özen esasına dayalı kusursuz sorumlulukta, somut olay bakımından failin kusuru olmasa bile kesin bir dikkatsizliği veya özensizliği varsayılır.
- Bazı durumlarda kişi dikkatli ve özenli davrandığını ispat ederek kurtulabilme imkanı tanınmış, bazılarında bu imkanı bile tanımamıştır.
- Bu sorumluluk türü Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir.
- 06:02Tehlike Esasına Dayalı Sorumluluk
- Tehlike esasına dayalı kusursuz sorumlulukta, kişinin iştigal ettiği alan veya kullandığı malzemeler tehlike saçmaya müsait olduğundan sorumlu tutulur.
- Bu sorumlulukta kişi dikkatli ve özenli davrandığını ispat ederek sorumluluktan kurtulabilmesi mümkün değildir.
- Tehlike esasına dayalı kusursuz sorumluluk örnekleri arasında tehlikeli işletme işletenin, motorlu araç işletenin, çevreyi kirleten kişinin ve sivil hava aracı işletenlerin sorumluluğu bulunmaktadır.
- 08:45Kusursuz Sorumluluk Hallerinin Kanunlara Göre Düzenlenmesi
- Hakkaniyet esasına dayalı kusursuz sorumluluk, adam çalıştıranın, hayvan bulunduranın, yapı maliki'nin ve tehlikeli işletme işletenin sorumluluğu Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenmiştir.
- Ev başkanının, taşınmaz maliki'nin, tapu sicilinin tutulmasından devletin, nüfus sicilinin tutulmasından devletin ve vesayet organlarının işlemlerinden devletin sorumluluğu Medeni Kanun'da düzenlenmiştir.
- Motorlu araç işletenin sorumluluğu Karayolları Trafik Kanunu'nda düzenlenmiştir.
- 10:40Kusursuz Sorumluluk Halleri
- Kurtuluş kanıtı getirip sorumluluktan kurtulabilme imkanı üç yerde verilmiş: adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğunda, ev başkanının kusursuz sorumluluğunda ve hayvan bulunduranın kusursuz sorumluluğunda.
- Tehlike esasına dayanan kusursuz sorumlulukta kurtuluş kanıtı getirilemez.
- Türk Borçlar Kanunu'nda düzenlenen kusursuz sorumluluk halleri özel esasına dayalı ve tehlike esasına dayalı olmak üzere ikiye ayrılır.
- 11:49Hakkaniyet Sorumluluğu
- Hakkaniyet sorumluluğu kural içi boşluk barındıran bir hüküm olup, somut olayda hakim tarafından değerlendirilir.
- Hakkaniyet gerektiriyorsa, kişi kusuru olmasa bile sorumlu tutulur.
- Bu kural yargı kararlarıyla her somut olayda ayrı değerlendirilir.
- 12:42Adam Çalıştıranın Kusursuz Sorumluluğu
- Adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğu, çalışanın emeğinden, bilgisinden ve becerisinden faydalanıldığı için, çalışanın işi gördüğü sırada zarara yol açması durumunda kusuru olmasa bile sorumlu tutulmasıdır.
- Kanun koyucu, çalışanın zarara yol açması durumunda işverenin de özensizlik olduğunu varsayarak peşin sorumlu tutar.
- Bu sorumluluk türünde kurtuluş kanıtı getirebilme imkanı verilmiştir.
- 14:14Adam Çalıştıranın Kusursuz Sorumluluğuna Yol Açan Şartlar
- Adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğuna yol açabilmesi için dört şartın bir arada bulunması gerekir: çalışan-çalıştıran ilişkisinin olması, çalışanın hukuka aykırı eyleminden doğan zararın olması, zararın işle ilgili olması ve zararın işin görüldüğü esnada olması.
- Çalışan-çalıştıran ilişkisi yazılı sözleşmeye ihtiyaç duymadan sözlü veya fiili davranışlarla kurulabilir.
- Çalışan-çalıştıran ilişkisi varsa, bu iki kişinin dışındaki herkes üçüncü kişidir.
- 19:52Kurtuluş Kanıtı
- Adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğunda kurtuluş kanıtı getirebilme imkanı verilmiştir.
- Kurtuluş kanıtı getirmek için işyerinde zararın doğmasına engel olacak her türlü önlemi almış olmak gerekir.
- İşe alınırken gerekli eğitimleri sağlamış, izinleri temin etmiş, sağlık kontrollerinden geçirmiş ve iş sağlığı güvenliği önlemlerine riayet etmiş olmak kurtuluş kanıtı olarak kabul edilir.
- 21:57Çalışanın Kusuru Durumunda Sorumluluk
- Çalışanın kusuru varsa, zarar gören kişi çalışanı dava edebilir çünkü hukuka aykırı davranış sergiledi, zarar doğdu ve illiyet bağı kurulabiliyor.
- Evleviyet kuralı (haydi haydi kuralı) gereği, çalışanın kusuru varsa hem çalışanı hem de çalıştıranı dava edebilir.
- Çalışanın kusuru varsa, çalıştırana rücu edilebilir çünkü zararı gideren çalıştırana çalışanın kusurundan dolayı verdiği zararı ödemesi gerekir.
- 26:36Çalışanın Kusuru Olmadığında Sorumluluk
- Çalışanın kusuru olmadığı durumlarda (örneğin baygınlık geçirmesi), zarar gören kişi çalışanı dava edemez.
- Çalışanın kusuru olmadığı durumlarda, zarar gören kişi çalıştıranı dava edebilir ve çalıştırana kurtuluş kanıtı getirilebilir.
- Çalışanın kusuru olmadığı durumlarda, çalıştırana rücu edilemez çünkü çalışanın kusuru yoktur.
- 30:47Adam Çalıştıranın Kusursuz Sorumluluğu
- Adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğu, haksız fiil sorumluluğudur ve kusura dayanmayan bir sorumluluktur.
- Zarar gören üçüncü kişidir ve iş ilişkisi dışındaki herkes üçüncü kişidir.
- Adam çalıştıranın kusursuz sorumluluğu sebebiyle zarar gören kişi, çalıştırana dava edebilir ve çalıştırana ile zarar gören arasında sözleşme ilişkisi bulunması şart değildir.
- 33:35Kusursuz Sorumluluk ve İlliyet Bağının Kesilmesi
- Çalışanın fiili ile illiyet bağının kesildiğini ispat ederse, haksız fiil sorumluluğu gerçekleşmez.
- Mücbir sebep veya aniden bir fırtına gibi aniden ortaya çıkan durumlar illiyet bağını koparır.
- Haksız fiile ilişkin zamanaşımı süresi iki ve on yıl olup, sorumsuzluk anlaşması gündeme gelmez çünkü potansiyel zarar görecek kişinin kim olduğu önceden bilinmez.
- 35:14Kusursuz Sorumluluk ve Diğer Sorumluluk Sebepleri Arasındaki Farklar
- Çalışanın kusuru bulunmasa bile çalışanın kusuru aranmaz, ancak kusuru varsa bu durum sorumlu tutulup tutulmamasında rol oynar.
- Zarar gören çalışana veya adam çalıştırana başvurup tazminat isteyebilir, ancak kusur yoksa çalışana başvuramaz.
- Adam çalıştırana çalışanın kusuru olsa da olmasa da başvurabilir, ancak zarar veren çalışana ancak onun kusuru oranında rücu edebilir.