Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir röportaj formatında olup, sunucu Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem ile EYT (Emeklilikte Yaş Şartına Takılanlar) konusunu ele alıyor.
- Röportajda EYT'nin kapsamı, yaş şartına takılanların durumu ve çözüm senaryoları detaylı olarak inceleniyor. Faruk Erdem, EYT'nin 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış, primini ve yılını doldurmuş ancak yaş şartını bekleyen sigortalılar için bir tarif olduğunu açıklıyor. Hükümetin farklı formüller üzerinde çalıştığı, yaş şartına göre kesinti yapma, yaş baremi koyma veya kısmi emeklilik hakkı gibi çözümler değerlendirildiği belirtiliyor. Ayrıca, EYT'li kişilerin çoğunlukla 45 yaşın üzerinde olduğu ve sağlık hizmetlerinden yararlanması gerektiği vurgulanıyor.
- Emeklilikte Yaş Takılanlar Meselesi
- Emeklilikte yaşa takılanlar meselesi (EYT) için bu senenin sonunda çalışmanın tamamlanması ve 2023 yılında yasalaşması planlanıyor.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, Türk modeli uygulayacağını ve herhangi bir yeri örnek almayacağını belirtmişti.
- Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem ile EYT konusu detaylı olarak ele alınacak.
- 01:05EYT'nin Kapsamı
- EYT'li olarak tanımlananlar, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış, primini (5.000 ile 5.975 gün arasında) ve yılını (erkekler için 25 yıl, kadınlar için 20 yıl) doldurmuş ancak yaş şartını bekleyen sigortalılar.
- EYT'nin kapsamı çok geniş olup, primini doldurmayanlar, yılını doldurmayanlar, 1998 ve sonrasında sigortalı olmuş erkekler, SSK'lı olmuş sonra memur olmuş olanlar gibi çeşitli durumlar bulunuyor.
- Önce EYT'nin bir tarifi yapılması ve kapsamın belirlenmesi gerekiyor, sonra emeklilik şartlarının nasıl olacağı konuşulmaya başlanacak.
- 02:55EYT'nin Tarihsel Gelişimi
- 8 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı olmayan bir yasa vardı, bu yasaya göre 20 yıl veya 25 yıl primini dolduran herkes emekli olabiliyordu.
- Erkekler 43 yaşında, kadınlar 38 yaşında emekli olmuşlardı.
- 1999 yılında SSK'nın batacağı endişesiyle yaş şartı getirilmiş, bu durum EYT'li kişilerin "maç oynanırken değişti" diye düşünmesine neden olmuş.
- 03:39EYT Çözüm Senaryoları
- EYT çözümü için çeşitli formüller üzerinde çalışılıyor: bekleme yaşının yarıya indirilmesi, belli bir yaş baremi getirilmesi, prim baremi getirilmesi veya emeklilik sonrası maaştan %2-4 kesinti yapılarak emekli edilmesi.
- Maaş kesintisi formülü: örneğin emeklilik yaşı 54 olan biri 52 yaşında ise, her yıl için %2 kesinti yapılarak 54 yaşına gelene kadar %4'lük bir kesinti yapılarak emeklilik sağlanabilir.
- Yaş şartının yarıya düşürülmesi, belli bir yaş baremi konulması veya primi eksik olanların doğum, askerlik borçlanması gibi fırsatlarla primlerini tamamlaması gibi çözümler de düşünülebilir.
- 06:45EYT'li Kişilerin Durumu
- EYT'li kişilerin çoğu 45 yaşın üzerindedir ve çalışma imkanları yoktur.
- Yaşları yüksek olduğu için iş bulamıyorlar, yaşları küçük olduğu için emekli edilemiyorlar.
- Bu kişilerin sağlık hizmetinden yararlanması gerekiyor, genel sağlık sigortası primi ödemeleri gerekiyor ve hükümet bu sorunu çözmeye çalışıyor.