Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bir Dava Kazan" programında sunulan bu video, bir hukuk uzmanının emlak ve sağlık sözleşmeleri davalarında görevli mahkeme ve icra takibi konularında verdiği hukuki analiz içeriğidir.
- Video, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde emlakçıların (tellal, simsar veya emlakçı olarak nitelendirilen) sözleşmesinden doğan davalarda görevli mahkemenin hangisi olduğu konusu ele alınmakta, ikinci bölümde ise sağlık sözleşmesi kapsamında icra takibi konusunda verilen bir kararın detaylı analizi sunulmaktadır. Her iki bölümde de Türk Borçlar Kanunu ve HMK maddeleri referans gösterilerek hukuki süreçler açıklanmaktadır.
- Videoda ayrıca emlakçılık sözleşmelerinde zamanaşımı süresinin 10 yıl olduğu, ticari davalardan farklı olarak arabuluculuk şartının olmadığı, sağlık sözleşmesinde ücret kazanma koşulları ve aşırı ücret durumunda hakimin indirim yapma yetkisi gibi önemli hukuki detaylar da paylaşılmaktadır.
- 00:03Emlakçılık Sözleşmesi Davası
- Emlakçıların yapmış oldukları sözleşmeden kaynaklanan gayrimenkul satımı davalarında, emlakçının ücrete hak kazanıp kazanmayacağı ve hangi oranda kazanacağı konusu ele alınmaktadır.
- Davada görevli mahkemenin belirlenmesi için istinaf mahkemesince verilmiş bir karar bulunmaktadır.
- Davacının müvekkilinin emlakçı olarak çalıştığı ve davalının satın aldığı taşınmazın alıcılardan satın almasına aracılık yaptığı iddia edilmektedir.
- 01:35Davanın İçeriği
- Davacı, taraflar arasında imzalanmış olan sözleşmede 20.000 TL ödemeyi taahhüt ettiğini, satışın gerçekleşmiş olmasına rağmen davalının sadece 4.500 TL ödediğini iddia etmektedir.
- Davacı, kalan 15.500 TL'lik bakiyenin tahsil edilemediği için 2015 tarihinde iddianame çekmiştir.
- Davacı, davalının "benim borcum yok" diyerek itiraz ettiğini ve bu itirazın haksız ve kötü niyetli olduğunu iddia etmektedir.
- 03:44Mahkeme Kararları
- Antalya 9. Asli Hukuk Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda, emlakçılık sözleşmesinin ticari iş olmadığı belirlenmiştir.
- Asliye Ticaret Mahkemesi, bu tür davalara bakma görevli olmadığını iddia etmiş ve dosyayı mahkemeye göndermiştir.
- İstinaf Mahkemesi, emlakçılık sözleşmesinden kaynaklanan davaların Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülmesi gerektiğini kararlaştırmıştır.
- 06:01Yasal Temeller
- Türk Borçlar Kanunu'na göre komisyon sözleşmesi, ücret karşılığında kendi adına vekaletlerin hesabına kıymetli evrak ve taşınırların alım satımını üstlendiği sözleşmedir.
- Tellallık (simsarlık) sözleşmesi, bir sözleşme kurulması veya kurulmasına aracılık etmeyi üstlendiği ve bu sözleşmenin kurulması halinde ücreti hak kazanır sözleşmedir.
- Türk Ticaret Kanunu'na göre komisyon sözleşmesinden doğan hukuk davaları ticari dava sayılırken, tellallık sözleşmesinden doğan hukuk davaları ticari dava sayılmamıştır.
- 08:45Sonuç ve Uyarılar
- Tellallık (emlakçılık) sözleşmesinden kaynaklanan davaların görevli mahkemesi Asliye Hukuk Mahkemesi'dir.
- Ticari davalarda arabulucuya gitme şartı vardır, ancak emlakçılık sözleşmesinden kaynaklanan davalar arabulucuya gitme şartı gerektirmemektedir.
- Emlakçılık sözleşmesi davalarda zamanaşımı süresi 10 yıldır, bu süre içinde dava açılabilir.
- 10:45Sağlık Sözleşmesi ve Taşınmaz Simsarlığı
- Sağlık sözleşmesi, taraflar arasında bir sözleşme kurulması imkanı, hazırlanması veya kurulmasına aracılık etmek istendiği ve bu sözleşmenin kurulması halinde ücreti hak kazanacağı sözleşmelerdir.
- Taşınmaz simsarlığı, taşınmaz üzerine satış, kiralama, intifa hakkı ve benzeri hakların kurulması amacıyla gerçekleştirilen arıcılık faaliyetidir.
- Bu tür sözleşmelerin geçerli olması için yazılı yapılması gerekir.
- 11:12İcra Takibi ve Mahkeme Kararı
- Davada, davalı satışın gerçekleşmesi halinde yirmi bin TL hizmet bedeli ödemeyi taahhüt ettiği, satışın gerçekleştiği ve davalı ödemesi gereken yirmi bin TL'ye ödediğine ilişkin yazılı belge sunmadığı belirtilmiştir.
- Mahkeme, davalının dörtbinbeşyüz TL'ye şarapça ödendiğini kabul ettiğinden kalan miktar için yapılan icraattaki itirazın kaldırılmasına ve alacaklı olduğundan alacağı yüzde yirmi'sine karşılık gelen icraat tazminatına karar vermiştir.
- Bu karar istinaf edilmiştir.
- 12:30İstinaf Sebepleri
- Davalı vekili, sözleşmede davacının imzasının bulunmadığını, sözleşmenin yasada tanımlanan şekil şartına uygun olmadığını ve geçersiz sözleşmeye dayalı alacak talep edilemeyeceğini iddia etmiştir.
- Davalı, davacının satış aracılığı gitmediğini, taşınmaz satışına ilişkin sözleşmelerde satış değerinin yüzde üç'ün altında ücret kararlaştırılmayacağını belirtmiştir.
- Türk Borçlar Kanunu 525. maddesine göre kararlaştırılan ücretin aşı olması halinde hakim tarafından indirme yapılacağını iddia etmiştir.
- 13:32Sağlık Sözleşmesi Hakkında Kanun Düzenlemeleri
- Sağlık sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu'nun 520 ve devam maddelerinde düzenlenmiştir.
- Türk Borçlar Kanunu 520. maddesine göre, simsar taraflar arasında bir sözleşme kurulması, hazırlanmasını ve kurulmasına aracılık etmeyi istendiği ve bu sözleşmenin kurulması halinde ücreti hak kazandığı sözleşmedir.
- Türk Borçlar Kanunu 521. maddesine göre, simsar ücret isteyebilmesi için simsar çalışmasını sözleşmenin yapılmasına neden olması gerekir.
- 14:23Sağlık Sözleşmesi Uygulamaları
- Türk Borçlar Kanunu bu maddelerin düzenleme kamu düzeni olmadığı için taraflar bunun aksini kararlaştırabilirler.
- Sarılık sözleşmesi, faaliyeti sonucunda kurulan sözleşme geciktirici koşula bağlanmışsa, ücret koşulun gerçekleşmesi halinde ödenir.
- Gayrimenkul tellallık sözleşmesinde taşınmaz maliklerin imzası bulunmasına gerek bulunmamaktadır.
- 15:56İstinafın Değerlendirilmesi
- Mahkeme, istinaf sebeplerinin yerinde olmadığını, sözleşme yazılı şekilde düzenlenmiş olup davalı alıcı sözleşmedeki imzasını inkar etmediğini belirtmiştir.
- Taşınmaz satışı gerçekleşmiş ve davacının kabul olduğu üzere davalı tarafından davacının talep ettiği ücret karşılığında kısmi ödeme yapılmış olduğundan, davacının ücreti hak kazandığının kabulü gerekir.
- Sözleşmede satış bedeli olarak üçyüzseksen bin TL olarak belirlenen taşınmazın davacının aracıyla satışının kararlaştırıldığı ve alıcı davalı olduğu belirtilmiştir.
- 16:40Ücret İndirimi ve İkinci Mahkeme Kararı
- Türk Borçlar Kanunu 525. maddesine göre, sözleşmede aşırı bir ücret kararlaştırılmışsa, bu ücretin hakim tarafından hakkaniyet uygun olarak indirilebileceği düzenlenmiştir.
- Uygulamada sim sağlık sözleşmelerinde alıcının ödeyeceği ücret satış bedelinin yüzde üç olarak kararlaştırılmaktadır.
- Sözleşmede kararlaştırılan yirmi bin TL ücret fahiş olduğu için, hakim yüzde yirmi beş oranında indirim yapılmasını gerektirdi.
- 18:21İkinci Mahkeme Kararının İçeriği
- İkinci mahkeme, davalının ve ilk derece mahkemesi kararına ilişkin istinaf başvurusunun esastan kabulüne karar vermiştir.
- Davacının alacağı olarak belirlenen onbeş bin TL'den davalı tarafından ödenen dörtbinbeşyüz TL'in mahsub edilerek davacı alacağının onbinbeşyüz TL olarak kabul edilmiştir.
- İkinci mahkeme, kararını kesin olarak vermiştir.