Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- TV Net'te yayınlanan bu tartışma programında sunucu Faruk Aksoy, Gürkan Hacır, Kemal Öztürk, Nedret Ersenel, İsmail Saymaz, Hüseyin Ersöz ve diğer konuklar yer alıyor. Konuklar arasında gazeteciler, yazarlar ve hukuk uzmanları bulunmaktadır.
- Programın ana konusu, Washington Post'un gazetecisi Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan Konsolosluğu'nda girdikten sonra ortadan kaybolması ve muhtemelen öldürülmesi iddiası. Tartışmada, konsoloslukların diplomatik dokunulmazlığı, Viyana Sözleşmesi'nin ilgili maddeleri ve Türkiye'nin bu durumda yasal hakları ele alınıyor. Ayrıca, konsolosluklara polis müdahalesi koşulları ve diplomatik muafiyet prensipleri detaylı şekilde inceleniyor.
- Programda ayrıca, Türkiye'nin bu olayda nasıl hareket etmesi gerektiği, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları ve konsolosluk kameralarından elde edilen görüntülerin önemi de tartışılmaktadır. Julian Assange örneği ve Rusya'daki Carlo suikastı gibi benzer olaylar da tartışmanın bir parçası olarak ele alınmaktadır.
- 00:02TV Net'te Gelecek Konular
- Faruk Aksoy, TV Net'te "Karşı Karşıya" programında önemli başlıkları tartışacaklarını belirtiyor.
- Cemal Kaşıkçı hadisesi, Türkiye'nin sorumluluğu ve gazetecinin akıbeti konuları ele alınacak.
- Mckenzie işinde Türkiye'nin durumu ve Cumhurbaşkanı'nın açıklaması da programın konuları arasındadır.
- 00:53Yerel Seçimler ve Terör İlişkisi
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, yerel seçimlerde teröre bulaşmış isimlerin sandıktan çıksa bile kayyum atarız dedi.
- Teröre bulaşmış ya da bulaşmamış meselesinin nasıl ayırt edileceği ve bu durumda karışıklık olup olmayacağı tartışılacak.
- 01:25Program Konukları
- Programda Gürkan Hacır, Kemal Öztürk, Nedret Ersenel, İsmail Saymaz ve Hukukçu Hüseyin Ersöz konuk olarak yer alıyor.
- Cemal Kaşıkçı meselesi programın önemli konularından biri olarak vurgulanıyor.
- 02:04Cemal Kaşıkçı Olayı
- Cemal Kaşıkçı'nın konsolosluğa girdikten sonra ortadan kaybolduğu iddiası ortaya atılıyor.
- Konsoloslukların kendi toprağı olarak kabul edilmesi ve güvenli bölge olduğu vurgulanıyor.
- Cemal Kaşıkçı'nın nişanlısı onu bekledikten sonra kaybolduğunu fark edip Turan Kışlakçı'ya haber vermiş.
- 04:23Olayın İddiaları
- Resmi olarak açıklanmadığı için tüm bilgiler iddia olarak değerlendiriliyor.
- Cemal Kaşıkçı'nın Suudi Arabistan'dan gelen, Suudi ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden isimlerin olduğu onbeş kişilik bir infaz timi tarafından konsolosluğun içinde öldürüldüğü iddia ediliyor.
- 04:54Cemal Kaşıkçı'nın Kayboluşu ve Olası Sonu
- Cemal Kaşıkçı'nın kayboluşu hakkında en güçlü ihtimal, öldürüldüğünü ve cesedinin parçalara ayrılarak Suudi Konsolosluğu'ndan çıkarıldığıdır.
- Kaşıkçı'nın cesedinin tamamen çıkarılamayacağı için bu ihtimal daha güçlü görülüyor.
- Arab dünyasından birçok isim Konsolosluğu'na dayanışma amacıyla gelmiş ve Kaşıkçı'nın ortaya çıkarılmasını talep etmişlerdir.
- 06:35Suudi Konsolosluğu'nun Güvenliği ve Sorumluluklar
- Her büyükelçilik ve konsolosluğunun önünde devlet güvenlik görevlileri bulunur ve bazı ülkelerde istihbarat görevlileri de görev yapar.
- Suudi Konsolosluğu'nun güvenliği Türkiye'ye emanet edilmiş olup, Türkiye bu güvenliği fiziki ve teknik olarak korumaktadır.
- Konsolosluğun kameraları Kaşıkçı'nın girişini kaydetmemiş olsa da, Türkiye'nin kendi kameraları da var ve bu kameraların ne kaydettiği bilinmemektedir.
- 07:51Öldürme İddiaları ve İspat İhtiyacı
- İddiaya göre Kaşıkçı'nın öldürüldüğünü ispatlamak için infaz emrini veren kişi, öldürme anının videosunun olması gerekiyor.
- Suriye'de de benzer bir durum yaşanmış, öldürdükleri her muhalifin üstüne damga basıp numara verip fotoğrafını çektiler.
- Bu fotoğrafları çıkaran Suriye'nin eski askeri Sezar, kaçarken yanına on bin tane fotoğraf götürmüş ve bunu yüksek makamlara öldürdüklerini ispatlamak için yaptıklarını açıklamıştır.
- 09:21Cemal Kaşıkçı'nın Kimliği ve Suudi Arabistan'daki Durumu
- Cemal Kaşıkçı, Washington Post'un gazetecisi olup, Suudi Arabistan'da prens Selman tarafından tasfiye edilen eski yönetimin yakın dostu olarak bilinir.
- Kaşıkçı, ülkesinin daha nefes alınabilir olmasını arzu ediyordu ancak daha çok Selman tarafından tasfiye edilen eski yönetimin yakın dostu olarak biliniyordu.
- Kaşıkçı'nın ailesi Türkiye'den Suudi Arabistan'a gitmiş bir ailenin evladı olup, kendisi de Türkiye'yi yakın bir adres olarak tercih etmişti.
- 12:19Kaşıkçı'nın Türkiye'deki Durumu ve Ölümü
- Kaşıkçı'nın eşi, ondan baskıyla boşanmak zorunda kalmış ve Kaşıkçı Türkiye'de kendisini güvende hissettiği için yaşamaktaydı.
- Kaşıkçı'nın öldürülmesi Suudi Arabistan devlet tarafından tasarlanmış ve planlanmış bir eylem olarak görülüyor.
- Kaşıkçı'nın Türkiye'deki güvenliğine ve ülkenin itibarına bir saldırı olarak değerlendiriliyor, çünkü bir misafir güvenle konsolosluğa girdiğinde çıkamadı.
- 14:03Suudi Arabistan'ın Planı ve Türkiye'nin Tepkisi
- Suudi devleti ile bağlantılı kişiler Kaşıkçı'yı Türkiye topraklarında kuvvetle muhtemel infaz etmiş ve bu eylemin izleri silikleştirilmiş.
- Kaşıkçı'nın uçağın seyrüsefer izi Suudi Arabistan, Türkiye, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri arasında gidip gelmiş.
- Suudi Arabistan, infaz sonrası pervasızca dalga geçerek "dört gün sonra gelin bakın" diyerek Türkiye'ye saldırıda bulundu.
- 15:34Konsolosluk İlişkileri ve Hukuki Durum
- Büyükelçilik ve konsolosluğa genellikle giremiyoruz, ancak suç durumunda farklılık gösteriyor.
- 1942 yılında Nazi Almanyası'nın Ankara Büyükelçisi von Papen'e bombalı saldırıda, Türkiye'ye göçmüş bir genç Sovyetlerle bağlantılı olarak Nazi'leri cezalandırmak için saldırımış.
- O dönemde Sovyet konsolosluğu etrafını sararak, konsolosluğu haricinde arama yaparak iki Rus'u yakalamış ve mahkum ettikten sonra değiş tokuşta veri göndermişiz.
- 17:03Konsolosluk Sözleşmesi ve Hukuki Yorumlar
- Konsolosluk ilişkileri hakkında sözleşmenin 31. maddesine göre, konsolosluk işlerinin görüldüğü yer hariç olmak üzere arama ve gözaltı işlemi yapılabilir.
- Cinayet kuşkusu varsa, konsolosluk görevlileri şüphelisi olarak gözaltı kararı verilebilir.
- Konsolosluk işleri görüldüğü yer hariç arama yapılabilir ve gözaltı kararı uygulanabilir.
- 19:24Konsoloslukların Korunması ve Özel Durumlar
- Büyükelçi'nin kendisi dokunulmaksızlık statüsüne sahipken, konsolosluğun durumu farklıdır.
- Konsolosluğun eşinin arabasını arayabilirken, konsolosluğu aramak mümkün değildir.
- Türkiye'de Irak Başkonsolosluğu'na girilmesi gibi durumlar vardır, ancak bu durumlar farklı şekil şartları içerebilir.
- 20:51Türkiye'nin Reaksiyonu ve Uluslararası Boyut
- Bu olayın hem devletler hukuku hem de uluslararası ilişkiler açısından boyutları vardır.
- Türkiye önce düşük profilden konuşmalar yaparken, sonradan Cumhurbaşkanı en üst seviyeden en sert konuşmaları yapmıştır.
- Türkiye'nin elçilerin, konsolosların ve mekanlarının korunmasına ilişkin yeni bir hassasiyeti doğmuştur, özellikle Rusya Büyükelçisi'ne yönelik suikast sonrası.
- 21:42Delil ve Görüntüler
- Türkiye'nin güvenlik kameralarından detaylı görüntüler olduğu ve cinayet görüntüleri var olduğu belirtilmiştir.
- Bazı yabancı kanalların 48 saat içinde bu görüntülerin açıklanacağı konusunda bilgi vermesi üzerine Türkiye'nin bu görüntülerin açıklanması konusunda kararlı olduğu anlaşılıyor.
- 24:21Konsolosluk Olayı ve Türkiye'nin Tepkisi
- Konuşmacı, olayın detaylarını ve infaz görüntülerini paylaşmalarını istiyor, ancak çok vahim olmaması gerektiğini belirtiyor.
- Güvenlik görevlilerinin yabancı medyayı bilgilendirmesi için "elde kuvvetli delil var ve suçluları sıkıştırmak için bu eylem gerçekleştiriliyor" şeklinde bir açıklama yapılması gerektiğini vurguluyor.
- Türkiye'nin birkaç gün içinde kuvvetli delilleri açıklayacağını ve açıkladıktan sonra çok kuvvetli bir karşılık verebileceğini belirtiyor.
- 25:49Olayın Mantıklı Olup Olmadığı Sorusu
- Cemal Kaşıkçı'nın bu kadar muhalif olduğu iddia edilse de, İstanbul gibi büyük bir metropolden bir konsolosluk binasında birini boğazlamak kadar muhalif olup olmadığı sorgulanıyor.
- Kaşıkçı'nın kendi hükümetinin konsolosluğuna giderek nikah işlemleri yapmaya çalıştığı durum, o kadar muhalif olmadığını gösteriyor.
- Olayın gerçek bir cinayet olup olmadığı bilinmiyor ve Türk yetkilileri resmi olarak açıklama yapmamış.
- 28:12Konsoloslukların Diplomatik Önemi
- Julian Assange örneği verilerek, Ekvador Konsolosluğu'nda dört-beş yıl yaşadığı ve kimse dokunamadığı belirtiliyor.
- Assange, Wikileaks skandalının başlatanı ve Amerika'nın güvenlik ağını çökerten belgeleri sızdıran biri olarak tanımlanıyor.
- Amerika Birleşik Devletleri'nin San Francisco'da Rusya'nın konsolosluğunu bastığı ve Rusya'ya nota verdiği örneği de veriliyor.
- 31:11Olayın Diplomatik Boyutu
- Suudi Arabistan'ın bu hamlesiyle Türkiye'nin "Yemen yerine koyulduğu" ve üçüncü dünya ülkesi muamelesi çektiği belirtiliyor.
- Türkiye'nin Avrupa Birliği üyesi olduğu ve büyükelçilere topraklarında cesaretle müdahale edilemeyeceği vurgulanıyor.
- Filistin ve Gazze meselesinde Türkiye'nin Amerika ve Suudi Arabistan'ı boşa düşürdüğü iddia ediliyor.
- 32:21Olayın Hukuki ve Stratejik Boyutu
- Konuşmacı, konsolosluk işlerinin yapıldığı mahal hariç binaya adli olarak arama kararı yapılabileceğini ve konsolosluk görevlileri hakkında gözaltı ve yakalama kararı verilebileceğini düşünüyor.
- Türkiye'nin bu durumu tek başına çözebileceğini ve başka yolu olmadığını belirtiyor.
- Türkiye'nin yaklaşık dört-beş senedir anlam veremediği sertlikte cinayetler ve suikastlere maruz kaldığı, Carlo suikastının bunlardan biri olduğu vurgulanıyor.
- 35:30Konsolosluk Binalarına Giriş Hakkı
- Gazeteciler farklı görüşlerle meseleyi her açıdan anlamaya çalışıyorlar.
- Konsolosluk binalarına ve büyükelçiliklere hiçbir şekilde giremezsiniz, bu ancak o devletin veya yetkilisinin izniyle mümkün olabilir.
- İçeriden çağrı gelmediği sürece, Türk polisi, asker veya yetkililer kendi başlarına bu binalara giremez.
- 37:10Diplomatik Dokunulmazlık Prensibi
- Büyükelçilik veya konsolosluk toprağı artık Türkiye toprağı değil, o ülkenin toprağıdır ve o ülkenin hukukunun uygulandığı yerdir.
- Tartışma kurgusunda genellikle konsolos, büyükelçi veya diplomatik dokunulmazlığa sahip kişilerin suç işlediği varsayılıyor.
- Konsolosluk binasında sadece diplomatik misyona sahip kişiler değil, güvenlik görevlileri gibi diğer kişiler de bulunabilir.
- 39:13Suç Soruşturması Kuralları
- Diplomatik dokunulmazlığa sahip kişiler tarafından işlenen suçlara hiçbir şekilde dokunulamaz.
- Diplomatik dokunulmazlığı olmayan kişiler tarafından işlenen suçlar için Türkiye Cumhuriyeti yasaları çerçevesinde soruşturma yürütebilir.
- Suç işleyen kişi diplomatik dokunulmazlığı yoksa, kapıdan dışarı çıktığı anda alabilirsiniz, ancak diplomatik dokunulmazlığa sahip kişiler asla dokunulamaz.
- 41:38Diplomatik Dokunulmazlık ve Konsolosluk Hakkında
- Türk toprağı dışında her yerde egemenlik olsa da, diplomatik alanlarda (örneğin Hollanda konsolosluğu) bazı kısıtlamalar vardır; diplomatik araçlara dokunulamaz ve diplomatik çantaların içeriği incelenebilir.
- Konsolosluk binalarının dokunulmazlığına ilişkin 31. maddede, devlet makamları konsolosluk binalarının münhasıran konsolosluk işleri için kullanılan kısmına, konsolos şefinin ve gönderen devletin diplomatik temsilcilik şefinin muvafakati dışında giremezler.
- Konsolosluk memurlarının kişisel dokunulmazlığına ilişkin 42. maddede, konsolosluk memurları sadece ağır bir suç halinde tutuklanabilir ve bu durumda yetkili makamın adli kararını alması gerekir.
- 45:32Yargıtay Kararı ve Diplomatik Muafiyet
- Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 1997 tarihli kararı, Viyana Sözleşmesi'nin önsözünde diplomatik temsilcileri tanınan yargı muafiyetinin amacının fertleri yararlandırmak değil, devletleri temsil eden diplomatik misyonların görevlerini etkin bir şekilde yapmayı sağlamaktır.
- Sözleşmelerle kabul edilen muafiyet diplomatik temsilcileri ve görevlileri hakkındadır; konsolosluklarda suç işleyen ve burada görevli olmayan kişilerin bu muafiyetlerden yararlanacaklarını dair ilişkin bir düzenleme yoktur.
- Diplomatik muafiyet ve dokunulmazlık bulunmayan kişiler, yabancı ülkede konsolosluk binasında olsa bile suç işlemeleri halinde yerel yargıya tabi tutulacaklardır.
- 48:15Büyükelçiliklerin Dokunulmazlığı
- Konuşmacı, profesörlerin ve emekli büyükelçilerin bu konuda uzun uzun konuşmamaları gerektiğini belirtiyor.
- Büyükelçiliklerin toprakları, o ülkenin toprağı olduğu için orada o ülkenin kurallarının geçerli olduğu vurgulanıyor.
- Konuşmacı, bir stüdyoda silahlı biri girdiğinde sorumlu kişinin davet eden kişinin olduğunu, benzer şekilde konsoloslukta meydana gelen bir olayın sorumluluğunun konsoloslukta olduğunu örnekle açıklıyor.
- 52:40Türkiye'nin Durumu ve İlerleyiş Stratejisi
- Türkiye'nin elinde kuvvetli deliller olsa da zanlı, ceset ve diğer kanıtların olmadığı belirtiliyor.
- Prens Selman'ın "istersen gel ara" açıklaması ve Türkiye'nin hukuki soruşturma kapsamında girmek için izin istediğini ifade ediyor.
- Türk polisinin forensik kabiliyetinin yüksek olduğu ve temizlenmiş olsa bile kanıtlar bulabilecekleri, ancak arama yapmayacakları belirtiliyor.
- 54:39Türkiye'nin Gelecek Stratejisi
- Türkiye'nin hukuken giremediği durumda ne yapacağı tartışılıyor.
- McKenzie işi ve reddedildiği belirtiliyor.
- Yerel seçimler ve Cumhurbaşkanı'nın "teröre bulaşmış birisi sandıktan çıksa bile müdahale edeceğim" sözüne dair soruların ele alındığı belirtiliyor.