Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sesli Kanun" kanalında yayınlanan bu eğitim videosu, bir konuşmacının Bilirkişilik Kanunu'nun içeriğini detaylı şekilde açıkladığı bir içeriktir.
- Video, Bilirkişilik Kanunu'nun üç ana bölümünü kapsamaktadır: İlk bölümde kanunun amacı, kapsamı ve temel ilkeler açıklanırken, ikinci bölümde Bilirkişilik Danışma Kurulu, Daire Başkanlığı ve Bölge Kurulları'nın yapısı ve görevleri ele alınmaktadır. Son bölümde ise bilirkişiliğe kabul şartları, başvuru süreci, bilirkişilik sicilinin tutulması, sicilden çıkarılma şartları ve itiraz hakları gibi konular anlatılmaktadır.
- Video, bilirkişilik sisteminin kurumsal yapısını, işleyişini ve yasal düzenlemelerini anlamak isteyenler için kapsamlı bir kaynak niteliğindedir. Ayrıca kanun hükmünde kararnameye ek cetvellerin ihdası ve uygulanmasına ilişkin yönetmeliklerin bakanlık tarafından yürürlüğe konulması gibi son hükümler de açıklanmaktadır.
- 00:24Bilirkişilik Kanunu'nun Genel Hükümleri
- Bilirkişilik Kanunu'nun amacı, bilirkişilerin nitelikleri, eğitimi, seçimi ve denetimine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi ile etkin bir kurumsal yapı oluşturulmasıdır.
- Kanun, adli ve idari yargı alanında yürütülen her türlü bilirkişilik faaliyetini kapsar, ancak kanunlarda belirtilen kurumlar ve yargı mercilerinin talebi üzerine bilimsel görüş bildiren kamu kurum ve kuruluşları kapsamı dışındadır.
- 01:02Tanımlar ve Temel İlkeler
- Bilirkişi, çözümü, uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde oy ve görüşünü vermesi için başvurulan gerçek veya özel hukuk tüzel kişisidir.
- Bilirkişi görevini dürüstlük kuralları çerçevesinde bağımsız, tarafsız ve objektif olarak yerine getirir, raporunda çözümü gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz ve hukuki nitelendirme yapamaz.
- Bilirkişi, görevi sebebiyle kendisine tevdi edilen bilgi ve belgelerin gizliliğini sağlamakla yükümlüdür ve bu yükümlülük görevi sona erdikten sonra da devam eder.
- 03:27Bilirkişilik Danışma Kurulu
- Bilirkişilik Danışma Kurulu, Adalet Bakanlığı Müsteşarı başkanlığında, çeşitli kurum ve kuruluşlardan seçilen üyelerden oluşur.
- Danışma Kurulu'nun görev süresi üç yıldır, görev süresi dolan üyeler yeniden seçilebilir.
- Danışma Kurulu'nun görevleri arasında bilirkişilik hizmetlerinin yürütülmesinde yaşanan sorunlar hakkında çözüm önerilerinde bulunmak ve daire başkanlığı'nın görev alanına giren konular hakkında önerilerde bulunmaktır.
- 07:41Bilirkişilik Daire Başkanlığı
- Bilirkişilik Daire Başkanlığı, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulur ve bir daire başkanı ile tetkik hakimleri ve diğer personelden oluşur.
- Daire Başkanlığı'nın görevleri arasında bilirkişilik hizmetlerine ilişkin temel ve alt uzmanlık alanlarını tespit etmek, bilirkişilerin sahip olması gereken nitelikleri belirlemek ve bilirkişilik temel eğitimine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
- Daire Başkanlığı, bilirkişilerin denetimine ve performansına ilişkin usul ve esasları belirlemek, bilirkişiliğe kabule ilişkin usul ve esasları belirlemek ve bilirkişilik asgari ücret tarifesini belirlemekle yükümlüdür.
- 09:39Bilirkişilik Bölge Kurulu'nun Görevleri
- Bilirkişilik Bölge Kurulu, bilirkişiliğe kabul şartları, asgari çalışma süresi, yıllık faaliyet raporu hazırlama ve bilirkişilik sicilini tutma gibi görevleri yerine getirir.
- Bölge Kurulu, bilirkişilik alanında istatistiki veri toplama, bilimsel çalışmalar teşvik etme ve bilirkişilik listelerini tutma gibi görevleri üstlenir.
- Bölge Kurulu, bilirkişilik alanında ulusal ve uluslararası kongreler düzenlemek veya desteklemek ve kamu/özel kurumlarla iş birliği yapmak gibi görevleri yerine getirir.
- 11:05Bilirkişilik Bölge Kurulu'nun Yapısı
- Her bölge adliye mahkemesinin kurulu bulunduğu yerde bir bilirkişilik bölge kurulu kurulur ve bu kurul hakimler ve savcılar yüksek kurulu tarafından seçilen üyelerden oluşur.
- Bölge Kurulu'nun sekretarya hizmetlerini yerine getirmek üzere bölge adliye mahkemesinde bir yazı isleri müdürlüğü kurulur.
- Bölge Kurulu ayda bir toplanır, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve karar alır, denetimi adalet müfettişlerince yapılır.
- 12:36Bölge Kurulu'nun Görevleri
- Bölge Kurulları, bilirkişilik hizmetlerinin mevzuata uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak, bilirkişiliğe kabul ve sicil kayıtlarını yapmak gibi görevleri yerine getirir.
- Bölge Kurulları, bilirkişilerin sicil ve listeden çıkarılmasına karar vermek, bilirkişilerin denetimini yapmak ve performansını ölçmek gibi görevleri üstlenir.
- Bölge Kurulları, özel hukuk tüzel kişilerin bilirkişilik faaliyetinde bulunmalarına izin vermek, izinlerini iptal etmek ve bilirkişilik faaliyetlerini denetlemek gibi görevleri yerine getirir.
- 13:27Bölge Kurulu Başkanı'nın Görevleri
- Bölge Kurulu Başkanı, kurulun uyumlu, verimli ve düzenli çalışmasını sağlamak, kararları uygulamak ve toplantıların gündemini belirlemek gibi görevleri yerine getirir.
- Bölge Kurulu Başkanı, bilirkişiliğe kabul edilenlerin sicil ve listeye kayıt işlemlerini yürütmek ve sicil ve listeden çıkarılmasına karar verilen bilirkişilerle ilgili işlemleri yürütmek gibi görevleri üstlenir.
- Bölge Kurulu Başkanı, bilirkişilik temel ilkeleri ve etik ilkeleri ihlal ettiği iddia edilen bilirkişiler hakkında inceleme yapmak ve bilirkişi raporlarını arşivlemek gibi görevleri yerine getirir.
- 15:03Bilirkişiliğe Kabul Şartları
- Bilirkişiliğe kabul edilecek gerçek kişilerde, kasten işlenen suçlardan mahkum olmamak, terör örgütleriyle iltisaklı olmamak ve disiplin yönünden meslekten çıkarılmamış olmak gibi şartlar aranır.
- Bilirkişiliğe kabul edilecek kişiler, bilirkişilik temel eğitimini tamamlamış, uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış ve mesleğini yapabilmek için gerekli belgeye sahip olmalıdır.
- Daha önce başvurusu mesleki olarak yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamazlar.
- 17:32Bilirkişiliğe Başvuru ve Sicile Kayıt
- Bilirkişiliğe başvuru, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bölge kuruluna ilgili belgeler eklenmek suretiyle yapılır.
- Başvuru dilekçesine eklenmesi zorunlu belgelerin eksik olması halinde başvuru sahibine belgeleri tamamlaması için onbeş gün süre verilir.
- Bölge Kurulu, başvuranın şartları taşıyıp taşımadığını değerlendirir ve şartları taşıyanlar arasından en liyakatli olanları seçer, bilirkişiliğe kabul edilenler sicile üç yıl için kaydedilir.
- 18:34Bilirkişilik Sicili ve Listesinin Tutulması
- Bilirkişilik sicilinde bilirkişinin adı, soyadı, iletişim bilgileri, kimlik numarası, yerleşim yeri, mesleği, uzmanlık alanları ve çalıştığı kurum bilgileri yer alır.
- Bilirkişilik siciline kayıtlı kişilerin ad ve soyadları, uzmanlık alanları ve meslekleri gösterilmek suretiyle bölge kurulu bilirkişi listesi oluşturulur ve bu listeler alenidir.
- Bilirkişiler, sicile kaydolmak şartıyla yemin ederek göreve başlar.
- 19:37Bilirkişilerin Görevlendirilmesi
- Adli ve idari yargıda görev alacak bilirkişiler, bölge adliye mahkemelerinin yargı çevreleri esas alınmak suretiyle bilirkişilik bölge kurulları tarafından hazırlanan listelerden görevlendirilir.
- Kendi bölge kurulu bilirkişi listesinde ilgili uzmanlık alanında bilirkişi bulunmasına rağmen, diğer bir bölgedeki bilirkişi'nin görevlendirme yapılan yere daha yakın bir mesafede bulunması durumunda bu listeden de görevlendirme yapılabilir.
- Yüksek mahkemelerin ilk derece mahkemesi olarak baktıkları işlerde tüm bölge kurulları bilirkişilik listelerinde kayıtlı bilirkişiler arasından görevlendirme yapılabilir.
- 20:42Bilirkişilik Sicilinden ve Listesinden Çıkarılma
- Bilirkişilik sicilinden ve listesinden çıkarılma, bilirkişiliğe kabul şartlarının kaybedilmesi, kanuni sebep olmaksızın bilirkişilik yapmaktan kaçınılması veya raporun belirlenen süre içinde verilmemesi gibi durumlarda gerçekleşir.
- Bilirkişilik görevi ve etik ilkelerle bağdaşmayan tutum ve davranışlarda bulunulması, temel ilkelere aykırı faaliyet gösterilmesi veya bölge kurulu tarafından yeterli bulunulmaması durumunda da çıkarılma yaptırımı uygulanabilir.
- Bilirkişilik süresinin dolmasına rağmen yenileme talebinde bulunulmaması veya bilirkişi'nin sicilden çıkarılmayı talep etmesi durumunda da çıkarılma yaptırımı uygulanabilir.
- 21:58Denetim ve İnceleme
- Bilirkişiler, görevleriyle ilgili tutum ve davranışlarının veya hazırladıkları raporların mevzuata uygunluğu bakımından bölge kurulları tarafından resen veya başvuru üzerine denetlenir.
- Hakim veya cumhuriyet savcısı, görevlendirdiği bilirkişinin görevi ile ilgili tutum ve davranışlarının veya hazırladığı raporun mevzuata uygun olmadığına ilişkin kanaat edilmesi durumunda bu hususu bölge kuruluna bildirir.
- Bölge kurulları, bilirkişi raporlarını özel veya teknik bilgi yönünden denetleyemez ve bu konuda yapılan başvurular incelenmeksizin reddedilir.
- 23:33İtiraz ve Dava Hakkı
- Bölge kurulu kararlarına karşı, kararın tebliğ veya ilin tarihinden itibaren otuz gün içinde kararı veren bölge kuruluna itiraz edilir.
- Bölge kurulu'nun itiraz üzerine verdiği kararlara karşı yetkili idare mahkemesine dava açılabilir.
- 23:54Huzur Hakkı ve Kurulların İhtiyaçlarının Karşılanması
- Danışma kurulu üyelerine her toplantı için gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan tutarda huzur hakkı veya huzur ücreti ödenir.
- Bölge kurulu üyelerine ayda dört toplantıyı geçmemek üzere her toplantı için gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucunda bulunan tutarda huzur hakkı ödenir.
- Kurulların ve bilim komisyonu'nun ihtiyaçlarına yönelik harcamalar ile ödenecek huzur hakları ve huzur ücretleri bakanlık bütçesinden karşılanır.
- 25:01Kadrolar ve Yönetmelikler
- Bir, iki ve üç sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı genel kadro ve usulü hakkında kanun hükmünde kararnameye ek bir ve iki sayılı cetvellerin Adalet Bakanlığı'na ait bölümlerine eklenmiştir.
- Dört sayılı listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı kanun hükmünde kararnameye ekli bir sayılı cetvelin Adli Tıp Kurumu'na ait bölümüne eklenmiştir.
- Bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler Bakanlık tarafından yürürlüğe konulur.