Buradasın

Avrupa Hukuk Enstitüsü'nün Ürün Sorumluluğu Yönergesi Webinarı

youtube.com/watch?v=pNZ21g69yps

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, Doçent Doktor Başakbaşoğlu'nun sunduğu bir webinar serisinin ilk bölümüdür. Webinar'da Beril Kaptan (avukat), Prof. Dr. Samimi, Prof. Dr. Şebnem Akip İpek, Prof. Dr. Ceyda Süre Afet Çınar ve Yiğitcan Karaman gibi Avrupa Hukuk Enstitüsü (ELİ) üyeleri yer almaktadır.
Webinar, ELİ'nin gözden geçirilmiş ürün sorumluluğu yönergesine ilişkin taslağını incelemektedir. Sunum üç ana bölümden oluşmaktadır: 85 tarihli yönerge ve taslak yönerge hakkında genel bilgiler, taslak yönergenin 85 tarihli yönergeye getirdiği değişiklikler ve taslak yönergenin en önemli çıktıları. Ayrıca, ürün sorumluluğu sigortası, dijital ürünlerin ürün sorumluluğu kapsamına dahil edilmesi ve yapay zeka ile ilgili sorumluluk konuları da ele alınmaktadır.
Webinar'da Türk hukukundaki mevcut durum değerlendirilmekte, 1995 yılında çıkarılan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve 2021'de yürürlüğe giren Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu'nun yetersizlikleri tartışılmaktadır. Ayrıca, dijital ürünlerin siber güvenlik ihlalleri, veri zararları ve inovasyon üzerindeki etkileri gibi yeni sorumluluk alanları da tartışılmaktadır.

Sunum ve Konuşmacılar Tanıtımı: Doçent Doktor Başakbaşoğlu, 2013 yılından beri Avrupa Hukuk Enstitüsü (ELI) üyesi, 2021 yılından beri ELI Konseyi üyesi ve bağış komitesinin başkanıdır.
ELI, 2011 yılında kurulmuş bağımsız bir sivil toplum örgütüdür ve Avrupa hukukunun gelişimine katkı sağlamayı amaçlamaktadır.
ELI'nin projeleri üç temel alanda gerçekleşir: 21. yüzyılda hukukun üstünlüğü ve hukuk sistemlerinin yakınlaşması, dijital çağda hukuk ve yönetim, sürdürülebilir yaşam ve toplum alanlarıdır.
02:13ELI Türkiye Merkezi: ELI, Türkiye'deki hukuk politikasında ve uygulamasında gelişim potansiyeli olduğunu düşünerek 2022 yılında Türkiye merkezini kurmuştur.
Türkiye merkezinin yürütme kurulunda Doçent Dr. Ayşegül Buğra, Doçent Dr. Kadir Berk Kapancı, Doçent Dr. Hüseyin Can Aksoy ve Dr. Bora Kaya bulunmaktadır.
Merkez, ELI çalışmaları hakkında Türk hukukçuları bilgilendirmeyi ve Türk üyelerin ELI'de daha etkin rol oynamasını sağlamayı amaçlamaktadır.
04:23Ürün Sorumluluğu Yönergesi Güncellemesi: 85 tarihli ürün sorumluluğu yönergesinde değişiklik yapılması gereğinin tartışılmaya başlamasıyla birlikte ELI, 2021 yılında "Dijital Çağ İçin Ürün Sorumluluğu Yönergesinin Güncellenmesine Yönelik Yol Gösterici İlkeler" başlıklı bir yenilik makalesi yayınlamıştır.
ELI, Avrupa Konseyi'ne "Sorumluluk Kurallarının Dijital Çağ ve Yapay Zekaya Uyarlanması" konulu bir görüş bildirmiştir.
Gerekçeli taslak hazırlanarak Avrupa Komisyonu'na sunulmuş olup, ELI'nin taslak yönergesi 85 tarihli yönergeyi dijital çağa uyumlu hale getirmek için öneriler sunmaktadır.
07:16Sunumun İçeriği: Sunum üç bölümden oluşmaktadır: 85 tarihli yönerge ve taslak yönerge hakkında bilgiler, taslak yönergenin 85 tarihli yönergeye getirdiği değişiklikler ve taslak yönergenin en önemli çıktıları.
85 tarihli yönerge, tüketici ürünlerinin güvenliği konusunda önlemler ve koruma sağlamayı amaçlamaktadır.
Değişiklik ihtiyacı dört ana noktada temellenmiştir: teknolojik yenilikler ve dijitalleşme, sorumluluk kapsamının genişletilmesi, zarar gören üzerinde bırakılan ispat yükü ve Avrupa Birliği müktesebatında yer alan diğer düzenlemelerle uyumlaştırma çabası.
09:21Taslak Yönergenin Yapısı: Taslak yönerge beş adet bölümden, yirmi iki adet maddeden ve bir adet ekten oluşmaktadır.
Birinci bölüm konu, kapsam, tanımlar gibi genel hükümleri içerir, ikinci bölüm hatalı ürünlerden doğan zararlar ve suçlu sorumluluk maddelerini düzenler.
Üçüncü bölüm ürün güvenliği ve piyasa gözetimi hukuku kapsamındaki yükümlülüklere riayet etmemekten doğan sorumluluğu düzenler, dördüncü bölüm yükümlülükler hakkında genel hükümler içerir.
10:45Dijitalleşme ve Ürün Tanımı: Taslak yönerge, yeni kullanılmış, tamir edilmiş veya yenilenmiş olarak piyasaya sürülen ürünler ve 2019/77 sayılı Avrupa Birliği yönergesi kapsamında açıklanan dijital hizmetleri kapsamına almaktadır.
Ürün, yönerge kapsamında herhangi bir dijital unsuru olsun veya olmasın, başka bir taşınır ya da taşınmaz öğeye dahil edilmiş ya da onunla birleştirilmiş olsun ya da olmasın her türlü taşınır eşya anlamına gelmektedir.
Dijital unsur, yokluğu halinde eşyanın kendisine atfedilen işleri yerine getirememesine sebep olacak derecede o eşyaya dahil edilmiş veya onun bütünleyici parçası olan herhangi bir dijital ürün veya dijital hizmet anlamına gelir.
12:55Taslak Yönergenin Temel Tanımları: Dijital ürünlerin işlevselliğini artırmak veya arızaları gidermek için güncellemeler olağan bir durumdur ve taslak yönerge yetkili güncelleme tanımını getirmiştir.
Yetkili güncelleme, üreticisi tarafından veya üreticinin rızasına sunulan bir güncelleme anlamına gelir ve üçüncü bir kişinin üreticinin rızasını almaksızın sunduğu güncelleme kapsamında üründe meydana gelen hata ve zarar durumunda üretici sorumlu olmayacaktır.
Nihai ürün, üreticisi tarafından veya üreticisinin onayıyla başka bir üretici tarafından daha fazla değişiklik yapılmaksızın kullanılmak üzere piyasaya sunulan herhangi bir üründür.
14:31Çevrimiçi Pazaryeri ve Zarar Gören Tanımı: Taslak yönerge, sözleşmelerin mesafeli olarak addedilmesini öngördüğü için çevrimiçi pazaryeri tanımını üçüncü maddeye dahil etmiştir.
Çevrimiçi pazaryeri, kullanıcılarla tacirlerin mesafeli sözleşmeler akdetmelerini sağlayan çevrimiçi bir platformdur ve sadece B2C (tacir ile tüketici) ve B2B (tacir ile tacir) mesafeli sözleşmeleri kapsar.
Zarar gören tanımı kapsamında nihai kullanıcı, üçüncü kişi, gerçek kişi veya tüzel kişi olabilir ve beşinci madde kapsamında tazminat hakkına sahiptir.
16:18Zarar Türleri ve Hatalı Ürün Tanımı: Taslak yönergenin altıncı maddesinde dört bent halinde düzenlenmiş doğrudan zararlar bulunmaktadır ve dolaylı zararlar üye devletlerin iç hukuk sistemlerindeki düzenlemelere tabidir.
Hatalı ürünler yedinci maddede zikredilmiştir ve bir ürün amacı dışında veya doğrultusunda kullanılırken, normal ve öngörülebilir koşullar altında kullanım ömrü içerisinde tasarımına göre sağlaması gereken veya üye devletlerin hukukunun gerektirdiği güvenlik standardı kapsamında bir kişinin makul koşullar altında beklediği güveni sağlamıyorsa, ürün hatalı sayılacaktır.
Ürünün güvendiğinde dikkate alınacak hususlar arasında dizayn, teknik nitelikler, kurumu ve bakımı, sunumu, etiketi, görünüşü, gelişim, öğrenim ve öngörüye dair işlevler bulunmaktadır.
20:21Sorumluluk Atfedilen Kişiler: Sekizinci madde, üreticinin yanında başkaca sorumlu iktisadi işletmecilere de sorumluluk atfetmektedir.
Zararın asli sorumluları nihai ürünün üreticisi, ithalatçı ve üreticinin yetkili temsilcisidir; ithalatçı ve yetkili temsilci de nihai ürünün üreticisi ile birlikte müte sayen ile sorumludur.
Zarar gören sorumlu kişileri tespit edemiyorsa, taslak yönerge çevrimiçi pazar yerini, bütünleyici parça veya dijital ürünün üreticisini ve son çare olarak distribütörü de sorumluluğuna başvurulabilecek kişiler arasında sayar.
22:23Sorumluluk Atfedilme Sebepleri ve İspat Yükü: Sorumluluğun genişletilmesinin başlıca iki sebebi vardır: dijital servisler için ortak pazar yönergesi teklifi gibi Avrupa Birliği düzenlemeleriyle uyumlaştırılması ve zarar görenin sorumlu kişiyi tespit edememesi durumunda ticari merkezi üye devletlerden birinde olan sorumlu iktisadi işletmelere başvurarak Avrupa Birliği hukuku düzenlemelerinden yararlanabilmesi.
Taslak genelge kapsamında zarar gören üzerindedir ve ilgili zararın hatalı ürün sebebiyle meydana geldiğini ispat etmek zorundadır.
İspat yükünün yer değiştireceği haller iki adettir: üreticinin ürünün performansına ilişkin bilgilerin kaydedilmesini sağlama yükümlülüğünü ihlal etmesi veya ürünün kanuni düzenlemelere uygun olmaması.
24:26Sorumlu İktisadi İşletmecilerin Savunmaları ve Karşılaştırma: Sorumlu iktisadi işletmecilerin belirli savunmaları mevcuttur ve bu savunmalar onuncu maddede düzenlenmektedir.
Taslak yönerge, 85 tarihli yönergeye göre daha geniş bir kapsam ve tanımlara sahiptir; dijital ürün ve hizmetleri de kapsayacak şekilde genişletilmiştir.
Taslak yönerge, 85 tarihli yönergeye göre daha geniş bir sorumluluk ve hesap verilebilirlik sağlar; üreticinin yanında diğer iktisadi işletmecilerin de sorumluluğunu düzenler ve teknolojik gelişmelere uyum sağlama ihtiyacını kabul eder.
27:42ELİN Yönergesi ve Önemi: Taslak yönerge, kapsamın ve sorumluluğa dair kuralların dijital çağa uyarlanması için önemlidir.
Küresel değer zincirlerinde yer alan diğer halkalar da yönergenin kapsamına eklenerek potansiyel davaların kapsamının genişletilmesi noktasında düzenlemeler içerir.
Yönergenin diğer Avrupa Birliği düzenlemeleri ile uyumlu hale getirilmesi ve diğer düzenlemelerin tüketicileri korumada başarısız olması durumunda, ürünün üründen zarar görenler için bir güvence ağı sağlaması amaçlanmaktadır.
30:57Türk Hukukunda Mevcut Durum: Türk hukukunda tüketicinin korunması hukuku, bir gümrük birliğine girişin aracı olarak değerlendirilmiş ve ilk tüketicinin korunması hakkında kanun 1995 yılında Avrupa Birliği ile gerçek bir uyum hedeflenerek çıkarılmıştır.
Türkiye'de tüketiciye ilişkin yapılan düzenlemelerde Avrupa Birliği direktiflerinin esas alındığı, hatta bazı yerlerde çevrilerek mevzuata konulduğu bilinmektedir.
ELİN direktifindeki ciddi değişiklik önerilerinin dikkate alınması, direktifin değişmesi Türk hukukunu doğrudan doğruya etkileyecektir.
32:41Ürün Sorumluluğu Kavramı: Ürün sorumluluğu, imalatçıların piyasaya sundukları ürünün hatalı olması sebebiyle oluşan zararları tazmin etme amacını taşıyan bir haksız fiil sorumluluğudur.
Hem Türkiye'de hem dünyada ürün sorumluluğu klasik bir haksız fiili olarak değil, bir kusursuz sorumluluk türü olarak düzenlenmiştir.
Ürün sorumluluğunun getirilmesinin temel amacı, seri üretimle üretilen bir ürünün çok sayıda kişiye zarar verebileceği endişesiyle, bu ürünün vereceği zararlardan üreticiyi tamamen sorumlu tutabilmektir.
34:02Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğu Düzenlemeleri: Türk hukukumuzda ürün sorumluluğuna ilişkin ilk düzenleme, 1995 yılında çıkmış olan ilk tüketicinin korunması hakkında kanuna 2003 yılında getirilen değişikliklerle birlikte yapılmıştır.
2003 yılında kanun 4. maddesinde yapılan değişiklikle ilk kez yasal olarak ürün sorumluluğu Türk hukukumuza girmiş, ancak ayıptan sorumluluğu düzenleyen 4. maddenin içinde gizlenmiş bir fıkra olarak yer almıştır.
2014 yılında tüketicinin korunması hakkında kanun yeniden ele alınıp güncellendiğinde ürün sorumluluğu tamamen bir tarafa bırakılmış, 2021 tarihine kadar ürün sorumluluğuna ilişkin hiçbir düzenleme yapılmamıştır.
36:07Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu: 2021 tarihinde Avrupa Birliği'nin yönergesinin etkisiyle 12 Mart 2021 tarihinde yürürlüğe giren Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu çıkarılmıştır.
Bu kanunda sadece altı madde hukuka ayrılmış durumda, geri kalan kısmı genellikle teknik konulara ayrılmıştır.
Kanunda ürünün bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde imalatçısı veya ithalatçısı zararı gidermekle yükümlü olduğu belirtilmiş, ancak kapsam ve hukuki niteliği tam olarak ortaya konulamamıştır.
38:42Ürün Güvenliği Kanunu'nda Sorumluluk Görüşleri: Doktrinde tehlike sorumluluğu görüşü, seri üretilen ürünlerde hata varsa ve kontrol etme imkanı olan kullanıcılar zarar görmüşse bu durumun tehlikeli olduğu ve tehlike sorumluluğu gerektirdiği savunulmaktadır.
İkinci görüş, bu durumu ağırlaştırılmış kusursuz sorumluluk veya ağırlaştırılmış özel sorumluluk türü olarak değerlendirmektir; hatalı ürünün piyasaya arz edilmesi sonucunda geniş kitlelerin zarara uğraması özel sorumluluğa yol açmaktadır.
Altıncı maddede ve Avrupa Birliği direktifinde bu konuda açıklık olmadığı, bu konuda iki görüşün çatıştığı belirtilmektedir.
40:28Zaman Aşımı ve Sorumluluk Türleri: Ürün Güvenliği Kanunu'nda üç yıllık ve on yıllık zaman aşımı süreleri getirilmiştir, bu da Avrupa Birliği direktifinden kaynaklanmaktadır.
Sözleşmeye dayanan sorumlulukla haksız fiil ve kusursuz sorumluluk hallerinin yarışması hukukumuzda mümkün olup, 60. madde hakime son derece önemli bir takdir imkanı tanımaktadır.
Türk hukukundaki mevcut düzenleme, AB yönergesi esas alınarak yapılmış ancak çok eksik yapılmış, teknik düzenlemelerin ağır bastığı bir kanunda araya sıkıştırılmış bir düzenleme olarak değerlendirilmektedir.
42:02Kanunun Uygulanması ve Tartışmalar: Sorumluluğun niteliği, kapsamı, mallar bakımından sorumluluk, sorumluluğun sadece imalatçıya mı yoksa başka kişilere de teşvik edilebileceği gibi konuların çok tartışmalı olduğu belirtilmektedir.
Ürün Güvenliği Kanunu 2021 Mart ayında sadece iki yıllık bir kanun olup henüz yargı uygulamasında oluşmamıştır.
ELİ tarafından hazırlanan taslağın Türk hukukuna ışık tutacağı ve bazı düzenlemelerde genişletilebileceği düşünülmektedir.
45:12Avrupa Hukukunun Türk Hukukuna Etkisi: Türkiye, Avrupa Birliği düzenlemelerini örnek alan ve takip eden bir ülkedir, kendi yeni hukuki düzenlemelerini bu örneklere göre yapmaktadır.
Türk hukukundaki kanunlar ihtilafı kuralları aracılığıyla Avrupa Birliği ülkelerinin hukukunun mevcut hukukunun Türkiye'de de uygulanması söz konusu olabilmektedir.
Yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukukun tespiti Milletlerarası Özel Hukuk Kanunu ile belirlenmektedir.
48:19Yabancılık Unsuru ve Ürün Sorumluluğu: Ürün sorumluluğuna ilişkin kanunda yaşlı borçlar kanunu gibi düzenlemelerin doğrudan uygulanması mümkün değildir, hukuken yanlış olacaktır.
Günümüzde teknolojik koşullar ve üretim organizasyonları dikkate alındığında, imalatçının sorumluluğu söz konusu olduğunda yabancılık unsurunun karşımıza çıkması çok olasıdır.
Nihai ürünler farklı ülkelerde üretiliyor, ara ürünler farklı ülkeden geliyor ve üretilen mallar sadece o ülke sınırları içerisinde değil, dünyanın farklı ülkelerine götürülüyor.
49:17İmalatçının Sorumluluğu ve Yabancılık Unsuru: İnsanların seyahatinin yaygınlaşması nedeniyle, bir ürünün imalatı yabancı ülkede gerçekleşse bile, zarar üretimin olduğu ülkeden farklı bir yerde gerçekleşebilir.
İmalatçının sorumluluğu konusunda yabancılık unsuru ile karşılaşma ihtimali son derece yüksektir.
50:04Kanlı İhtilafı Kuralları ve 36. Maddede Düzenlemeler: Kanlı İhtilafı kurallarında imalatçının sözleşme dışı sorumluluğu başlıklı 36. maddesi ve haksız fiillere ilişkin 34. maddesi bulunmaktadır.
36. maddede imalatçının sözleşmesi dışı sorumluluğu uygulanacak hukuk ayrıca ve özel olarak düzenlenmiştir.
İmal edilen şeylerin sebep olduğu zarardan doğan sorumluluğa, zarar görenin seçimine göre tat meskeni veya işyeri hukuku ya da imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuku uygulanır.
51:1536. Maddede Kapsam ve Uygulama: 36. maddenin kapsamı geniş olup, imal edilen şey denilen veya ürün diye algılayacağımız şeyler tarım, balıkçılık gibi iman edilmeyen, kendi kendine de ortaya çıkan her türlü şeyi kapsayacak şekilde geniş anlaşılmalıdır.
Zarar gören kavramı tüketici kavramıyla sınırlandırılmamış, zarar veren olmak için de imalatçı olmak gerekmez; ithalatçı, dağıtıcı, depocu, yerel bayi, sürüm zincirinde yer alan herkes söz konusu olduğunda 36. maddenin uygulanması devreye girer.
Zarar türü bakımından maddede sınırlama yapılmamıştır; bedensel zararlar, üçüncü kişilerin zararları, üçüncü bir eşyanın zararı, manevi zarar, hatta kişisel verilere ilişkin zararlar hepsi söz konusu olduğu zaman 36. maddenin kapsamına girebilir.
52:55Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi: Zarar verenin işyerinin bir Avrupa Birliği ülkelerinin hukukuna adapte edilmiş halini uygulama gerekliliği ile Türk hakimi karşılaşabilir.
İmal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuku, Avrupa Birliği ülkelerine seyahat eden Türk vatandaşlarının orada iktisap ettiği ürünlerden dolayı bir zarar söz konusu olduğunda uygulanabilir.
Zarar görenin Türk olması gerekmez, imalatçı da Türk olabilir; bu kişilerin Avrupa Birliği ülkelerine pazarladığı ürünler söz konusu olduğu zaman ve onlar kendi ülkesinde ürünü iktisap ettiyse, zarar gören olarak yabancı, imal edilen şeyin iktisap edildiği ülke hukuku olarak kendi hukukunun uygulanmasını da tercih edebilir.
55:17İktisap Yeri ve Dijital Ürünler: İktisap yeri neresidir meselesi dijital ürünler devreye girdiği zaman tartışma konusu olabilecek bir meseledir.
Hukukumuzda mesafeli sözleşmeler ve elektronik ticaret açısından iktisap yeri tartışılmıştır; asıl hakim görüşün ürün üzerindeki fiili hakimiyetin ve kontrolün kazanıldığı yer iktisap yeridir.
Dijital ürünler açısından, bir uygulama veya güncellemelerini indirdiğim yer iktisap yeridir, ancak bu her zaman tesadüfi bir yerde olabilir.
57:15Zarar Verenin Kaçma İmkanı ve Uygulanacak Hukuk: İmal edilen şeyin iktisap edildiği hukukunun zarar görence seçilmesi ve uygulanması bakımından imalatçı ya da zarar verene de bir imkan sağlanmıştır.
Zarar verenin ürünün o ülkeye rızası dışında sokulduğunu ispat ettiği takdirde bu hukukun uygulanmasını engelleyebilmektedir.
Uygulanacak hukukta ürün kavramı, üründeki hata kavramı, zarar verenin kusurunun gerekli olup olmadığı, sorumluluk, tazminat, zamanaşımı gibi soruların cevapları bulunabilir.
59:38Doğrudan Sigortacıya Başvuru Hakkı: Haksız fiillere ilişkin 34. maddenin dördüncü fıkrasında sözleşmeye veya haksız fiile uygulanan hukukun imkan vermesi halinde doğrudan sigortacıya başvuru mümkündür.
İmalatçının sorumluluğu bakımından doğrudan başvuru hakkı son derece koruyucu bir imkan iken, bu konuda doğrudan başvurunun tanınıp tanınmayacağı noktasında bir kalma ihtilafı kuralımız yoktur.
Roma 2. Tüzü bakımından bu sorunun cevabı evet olup, tüketicilerin menfaatlerinin korunması açısından ve Avrupa Birliği hukuku ile uyum içerisinde bir yorum yapma düşüncesiyle doğrudan sigortacıya başvuru hakkının bulunup bulunmadığı noktasında, uygulanacak hukuk imalatçının sorumluluğuna uzanacak veya tarafların arasındaki bir sözleşmeye uygulanacak hukuk buna imkan veriyorsa imkanı olduğunu kabul etmek gerekir.
1:01:33Avrupa Hukuku ve Türk Hukuku Arasındaki Uyum: Avrupa hukukunun son yıllarda dijital dönüşüm ve yeşil dönüşümle birlikte kendi hukukunu genişletme yönünde inisiyatif kullandığı belirtiliyor.
Kişisel verilerin korunması ve yeşil sürdürülebilirlik kuralları anlamında Avrupa hukukunun genişlediği görülüyor.
Türk hukukunun yabancılık unsuru taşıyan alanlarında Avrupa hukukuyla uyum içerisinde olması çok önem taşımaktadır.
1:04:14Sorumluluk Sigortası Tanımı: Sorumluluk sigortası, sigortacının sözleşmede öngörülen ve sigorta süresi içinde gerçekleşen bir olaydan kaynaklanan sorumluluğu nedeniyle zarar görene sözleşmede öngörülen miktara kadar tazminat ödemesidir.
Sorumluluk sigortalarında olay, zarar ve tazminat istemi veya talep esaslı olarak değişik formüller kullanılarak sigorta teminatı sağlanabilmektedir.
Olay, sorumluluğa yol açan hukuka aykırı davranışı; zarar, mal varlığında irade dışı meydana gelen kötüleşmeyi; talep ise zarar görenin sigorta ettirene ileri sürdüğü zarar giderimini ifade eder.
1:06:05Sorumluluk Sigortalarında Teminat Sağlama Koşulları: Sorumluluk sigortalarında genellikle bir senelik bir süre için teminat sağlanır ve bu süre içinde olay, zarar veya tazminat talebi olması gerekir.
Kanunun default olarak benimsediği esas olay esasıdır, ancak taraflar zarar esasını, talep esasını veya bunların kombine edildiği karma esasını da kabul edebilirler.
Sigorta sözleşmelerinde talebin sadece sigortalıya ileri sürülmüş olması değil, aynı zamanda sigorta süresi içinde sigortacıya bildirilmiş olması da şart olabilir.
1:09:45Tazminat Sistemi ve Ürün Sorumluluğu Sigortası: Tazminat sistemi sigorta süresi içinde yapıldığında sigortacı teminatını işletecek, ancak sigorta süresi dışında yapıldığında teminat işlemeyecektir.
Tazminat ödemesi sorumluluğu sigorta edilen kişiye değil, zarar gören kişiye yapılır ve bu ödeme hem zarar görenin zararını giderir hem de sigorta ettirenin mal varlığında ortaya çıkan pasif yükü ortadan kaldırır.
Ürün sorumluluğu sigortası Türkiye'de isteğe bağlıdır, ancak tüp gaz, tehlikeli maddeler ve tehlikeli atıklar için zorunlu sorumluluk sigortaları bulunmaktadır.
1:12:50Ürün Sorumluluğu Sigortası: Ürün sorumluluğu, Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu'nda yer alan 16. maddede ve ileride bir maddede belirtilmiştir.
Türk dış satımcıların gereksinim duyduğu ürün sorumluluğu sigortası, sadece Türkiye'deki değil, bütün dünyadaki sorumluluğu kapsamak zorundadır.
Amerikan ve Kanada hukukunda gerçek zararı aşan tazminatlar genellikle sigortacılar tarafından teminat dışında bırakılıyor.
1:14:15Sigorta Kapsamı ve Sınırlamaları: Sigortacılar genellikle ürünü commercialize edebilmek için teminat dışında kalan birçok mekanizmadan yararlanıyorlar.
Teminat limiti aşan tutar sigorta kapsamında değil ve muafiyet öngörülebiliyor.
Tam olarak sigorta'dan yararlanabilmek için bazı davranış hükümlerinin yerine getirilmesi gerekiyor.
1:15:13Sigorta Sözleşmesi ve Genel Şartlar: Ürün sorumluluğu sigortasına uygulanacak hükümler Türk Ticaret Kanunu 6. kitapta yer alıyor.
Teminat ürün sorumluluğu sigortası genel şartları, devlet tarafından hazırlanan genel işlem koşulları çerçevesinde veriliyor.
Sigorta'nın konusu, sözleşmede tanımlanan ürünün kusurundan kaynaklanan tazminat talepleri ve tazminat talebine ilişkin giderlerdir.
1:17:04Tazminat Talepleri ve Olay Esası: Tazminat talepleri ürünün uygunsuzluğundan kaynaklanan borçlar hukukunun kabul ettiği bütün tazminata yol açan sonuçlar buna dahil olacak.
Olay esasına ilişkin kurallar: olay süre içinde gerçekleşecek, ürün sözleşme süresi içinde piyasaya sürülmüş olacak ve zarar sigorta süresi içinde veya en geç sigorta süresi bittikten iki yıl içinde meydana gelmiş olacak.
Talep esası benimsenmiş olursa, olay anlaşmaya göre ya sigorta süresinden en geç bir sene önce veya sigorta süresi içinde meydana gelecek ve tazminat talebi de sigorta süresi içinde ileri sürülecek.
1:18:12Teminat Dışında Kalan Haller: Hukuka, ahlaka, adaba aykırı üretim faaliyetine konu ürünlerden doğan zararlar ve sigortalı tarafından kasten olunan her türlü zarar teminat dışında kalıyor.
Sigortalı veya çalıştırdığı kişilerin alkol, uyuşturucu ya da narkotik maddelerin tesiri altında bulunması sonucunda meydana gelen olaylar teminat dışında kalıyor.
Türkiye Cumhuriyeti mahkemeleri haricinde bir mahkemede açılan tazminat davaları ve tahkim teminat dışında kalıyor.
1:19:34Ek Sözleşmelerle Teminat Altına Alınabilen Haller: Çevre zararları teminat dahil edilebilir ek sözleşmeyle.
Nükleer zararlarla bazı zararlı maddeler (diyet, stil, besteol, dioksin, asbest) teminat dahil edilebilir ek sözleşmeyle.
Sözleşmenin ifasına veya özel bir anlaşmaya dayanıp sigortalının yasal sorumluluk ölçüsünü aşan talepler teminat dışında kalıyor.
1:20:14Diğer Teminat Dışında Kalan Haller: Manevi tazminat, sorumluluk sigortalarında ölçümü kolay olmadığı için ve mahkemelerin farklı kararlar vermesi dolayısıyla teminat dışında bırakılabiliyor.
Ürünlerin geri çağrılması, toplatılması ve imhasına ilişkin her türlü masraf ve ödemeler teminat dışında kalıyor.
Ürünün kendisine gelen zararlar (odak garanti) ancak özel anlaşmayla teminat altına alınabiliyor.
1:21:32Ceza ve Sigorta Bedeli: İdari ve adli para cezaları dahil her türlü ceza ve cezayı şart ilave anlaşmaya tabi.
Adli para cezasına karşı sigorta teminatı geçerli bir teminat olmaz, ancak sigortalının aleyhine cezayı takibata geçirmişse bundan doğan masraflar karşılanabilir.
Sigorta bedelini aşan giderler teminat kapsamı dışında kalıyor.
1:24:22Dijital Ürünlerin Güvenliği ve Sorumluluk: Siber güvenlik ihlalleri, dijital ürünlerde bir hata olduğu şeklinde yorumlanabilir, ancak siber güvenlikle ilgili çalışanlar mükemmel bir güvenliği haiz elektronik sistem olmadığını belirtiyorlar.
Teknolojik ürünlerde her ne kadar özen gösterilse de, istenmeyerek oluşturulmuş veya fark edilmemiş arka kapılar bulunabilir.
Sorumluluğun genişletici şekilde tanımlanması, teknolojik gelişmeyi ve inovasyonu olumsuz etkileyebilir mi sorusu gündeme geliyor.
1:26:49Dijital Ürünlerin Sorumluluğu Hakkında Görüşler: Dijital ürünlerle ilgili "state-of-art" ilkesi uygulanıyor, yani genel kabul edilebilen son güvenlik önlemleri en son olmayabilir, en pahalı ve en son olmayabilirim.
Dijital ürünlerin yaratabileceği zararları yadsıyamayız artık, ancak dijital ürünlerin hatalı olma olasılığı diğer ürünlere göre daha düşük olabilir.
Dijital ürünlerin sorumluluğu tüm dünyada emekleyerek gelişti, Avrupa Birliği direktifi nispeten eski tarihli olsa da uygulandığı ve kapsamı belirlendiği oldukça yeni gelişmeler.
1:30:24Berlin Aktarılan Yönerge Taslağı ve Sorular: Berlin aktarılan yönerge taslağında birinci maddede inovasyonun desteklenmesi söylenirken, onuncu maddede savunma olarak gelişim riski savunması getiriliyor.
Alman hukukunda teminatın kapsamı belirlenirken zararın ve karşı değerinin somut olarak tespit edilmesi aranırken, Türk hukukunda zararın piyasadaki objektif değerinin var olması gösterilmesi yeterli kabul ediliyor.
Ürün sorumluluk sigortasında teminatın kapsamı, ürünün ayıplı olmasından kaynaklanan tazminat taleplerini kapsıyor ve zarar türleri bakımından sınırlama yok.
1:36:29Dijital Ürünler ve Sorumluluk Tartışması: Konuşmacı, dijital ürünler ve veri zararı türleri konusunda sorumluluk olmaması gerektiğini düşünmediğini belirtiyor.
Sorumluluk, bu konularda faaliyet gösteren kişiler açısından karar değiştirici bir unsur olarak çıkabiliyor.
Dijital ürünler ve veri zararları konusunda sorumluluk yanlısı bir tavır alınabilir veya kontrollü alanlar yaratılabilir.
1:38:00Sigorta ve Yapay Zeka Sorumluluğu: Yiğitcan Karaman, sigorta açısından patent edilebilirlik ve yapay zeka algoritması kavramında sorumluluk tespit ve tazmin uygulaması için başvuru yaptığını belirtiyor.
Yapay zekanın yol açabileceği sorumluluğu sigorta düzenlemez, bu sorumluluğun koşulları medeni hukukçular tarafından belirlenir.
Sigorta, sorumluluğun ileri sürülmesi halinde teminat sağlayabilir ve teorik olarak her şeyin sigortası mümkün olsa da pratikte bu mümkün olmayabilir.
1:40:00Toplantının Sonu: Konuşmacı, yüksek lisans dersine gitmek zorunda olduğunu belirterek toplantıyı sonlandırıyor.
İlk toplantı serisinde olmak için gurur duyduğunu ifade ediyor.
En kısa zamanda tekrar görüşmek istediğini belirterek oturumu kapatıyor.

Avrupa Hukuk Enstitüsü'nün Ürün Sorumluluğu Yönergesi Webinarı

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir