Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir hukuk eğitmeni tarafından sunulan, aşırı yararlanma (gabin) konusunu açıklayan bir eğitim içeriğidir. Eğitmen, konuyu sınav açısından önemli olduğunu vurgulayarak anlatmaktadır.
- Videoda öncelikle aşırı yararlanmanın tanımı ve özellikleri açıklanmakta, ardından kabine durumu ele alınmaktadır. Eğitmen, aşırı yararlanmanın irade bozukluğu hali olmadığını, sadece zor durumda kalma veya düşüncesizlik/deneyimsizlik durumundan yararlanma sonucu oluşan oransız sözleşmeleri ifade ettiğini açıklamakta ve üç temel unsuru (objektif oransızlık, subjektif zayıf yön ve yararlanma kastı) detaylı olarak anlatmaktadır.
- Videoda ticari taksi örneği ve el yazması kitap satışı örneği üzerinden konu somutlaştırılmakta, kabine durumunda maruz kalan kişinin iki seçimlik hakkı (sözleşmeyi iptal edip edimlerini iade etme veya sözleşmeye bağlı kalarak edinler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteme) açıklanmaktadır. Ayrıca kabine durumunda kesin hükümsüzlük yaptırımına tabi olmayan işlemlerin iptal edilebilir olduğu vurgulanmaktadır.
- Aşırı Yararlanma Kavramı
- Aşırı yararlanma, irade bozukluğu hali olmayan ancak ona benzeyen bir konudur ve eski yasa gabin olarak da adlandırılır.
- Sınav açısından çok önemli bir konudur; tanım olarak iki kez, iptal edilebilen bir durum olduğu konusunda üç kez sorulmuştur.
- Aşırı yararlanma irade bozukluğu hali değildir; irade bozukluğu halleri yanılma, aldatma ve korkutma olup, aşırı yararlanma bunlardan farklıdır.
- 01:33Aşırı Yararlanma Örnekleri
- Bir taksi örneğinde, zor durumda kalan bir kişiye 50 TL yerine 300 TL ücret talep edilmesi aşırı yararlanma örneğidir.
- Bir el yazması kitabın değerini bilmeden 4000 TL'ye satılması, kişinin düşüncesizliğinden yararlanmak suretiyle oransız bir sözleşme yapmaktır.
- Aşırı yararlanma, kişinin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden yararlanmak suretiyle oransız bir sözleşme yapmaktır.
- 05:24Aşırı Yararlanmanın Özellikleri
- Aşırı yararlanma ile aldatma karıştırılmamalıdır; aldatmada bir insanı hileli hareketlerle kendi sularına çekmek, aşırı yararlanmada ise zayıf bir kişinin durumunu kullanmaktır.
- Aşırı yararlanma için üç şart vardır: objektif unsur, subjektif unsur ve yararlanma kastı.
- Objektif unsurda açık bir oransızlık olmalıdır; örneğin 50 TL yerine 300 TL ücret talep etmek veya 30.000 TL değerindeki bir kitabı 4.000 TL'ye satmak.
- 08:16Subjektif Unsur ve Yararlanma Kastı
- Subjektif unsurda taraflardan birisinin zayıf bir yönü olmalıdır; bu kişi zor durumda kalabilir veya düşüncesiz, deneyimsiz olabilir.
- Düşüncesizlik ve deneyimsizlik, insanların gündelik hayatta genel olarak safsaan veya ehliyetle alakalı sıkıntılı insanlar değil, belli bir konuya özel bilgisizliklerdir.
- Yararlanma kastı, karşı tarafın içinde bulunduğu durumdan yararlanmak gibi bir kötü niyet taşımamaktır; bu kast yoksa aşırı yararlanma söz konusu değildir.
- 11:19Aşırı Yararlanma Örneği
- Bir el yazması kitap sahibi, koleksiyon yapmak isteyen birine kitabını satmak istemiş ve 4-5 bin lira teklif etmiş.
- Kitap sahibi, kitabın gerçek değerinin 30 bin lira olduğunu öğrenmiş ve düşüncesiz, deneyimsiz durumda olduğunu fark etmiş.
- Aşırı yararlanma durumunda karşı tarafın kötü niyetli olmadığı için gabin olmuyor, ancak kabinde kötü niyetli insanlar var.
- 12:36Aşırı Yararlanma Durumunda Haklar
- Aşırı yararlanma durumunda kişi iki seçimlik hakka sahip: sözleşmeyi iptal edip edimlerini iade isteyebilir veya sözleşmeye bağlı kalarak edinler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir.
- Sözleşmeyi iptal etme hakkı her zaman uygulanamayabilir, örneğin ticari taksi örneğinde edinir iadesi mümkün olmayabilir.
- Sözleşmeye bağlı kalarak oransızlığın giderilmesi, sözleşmenin geçerli kalmasına rağmen aradaki farkın talep edilmesi anlamına gelir.
- 14:41İptal Hakkı ve Kesin Hükümsüzlük
- Aşırı yararlanma durumunda sözleşmeyi iptal etme hakkı vardır.
- İptal hakkı kesin hükümsüzlük yaptırımına tabi değildir, iptal edilirse geçersiz, iptal edilmezse geçerli olur.
- İptal edilebilir işlem, kesin hükümsüz değildir.