Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Türkiye Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen bir eğitim kapsamında bir eğitmen tarafından sunulan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hakkında kapsamlı bir eğitim sunumudur.
- Sunum, kamu ihale kanununun temel ilkelerinden başlayarak, ihale usulleri (açık ihale, pazarlık ihalesi, 21/B, doğrudan temin), ihale dokümanlarının hazırlanması (teknik şartnameler, idari şartnameler, ihale ilanları), ihale sürecindeki yasal düzenlemeler, ihale dışı bırakılacak istekliler, ihale komisyonunun işleyişi ve şikayet mekanizmaları gibi konuları sistematik bir şekilde ele almaktadır.
- Sunumda ayrıca kamu alımlarının büyüklüğü, Türkiye'deki kamu alımlarının GSYİH'daki oranı, ihale kanununun altı kısımdan oluştuğu, temel ilkeleri (saydamlık, rekabet, eşit muamele, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması) ve ikincil mevzuat hakkında detaylı bilgiler verilmektedir.
- 00:08Kamu İhale Kanunu Eğitimine Giriş
- Türkiye Belediyeler Birliği tarafından düzenlenen eğitim kapsamında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu konusu ele alınacak.
- Kamu İhale Kanunu, madde metni itibariyle detaylı hükümler içeren ve Kamu İhale Kurumu'nun yayınladığı ikincil mevzuatlarla sürekli beslenen dinamik bir kanundur.
- Sunumda teorik bir çerçeve ile başlanarak temel kavramlar, kamu hizmeti, hizmet sunumunda alternatif yöntemler ve Kamu İhale Kanunu temel ilkeleri anlatılacaktır.
- 02:02Kamu Hizmeti ve Alternatif Yöntemler
- Kamu hizmeti, bir kamu otoritesi tarafından üstlenilen veya kamu yararının gerçekleşmesi amacıyla genel ortak ihtiyaçları karşılamak için yürütülen sürekli ve düzenli hizmetlerdir.
- Kamu hizmetlerinin çeşitlenmesi ve farklılaşması, mali kaynak sorunu ve işlevsel yönün yapısal görünümden daha önemli hale gelmesi sonucunda yönetim ile üretimin birbirinden ayrılması ve piyasa araçlarından yararlanılmaya başlanmıştır.
- Kamu hizmetlerinin sunumunda alternatif yöntemler arasında ihale yöntemi, imtiyaz yöntemi, yap- işlet- devret, belediye şirketleri ve yönetimler arası işbirliği bulunmaktadır.
- 07:03Kamu Alımları ve İhale Yöntemi
- Kamu alımları ve ihale yöntemi zaman zaman birbirine eşdeğer kavramlar olarak kullanılır, ancak ihale yöntemi daha geniş bir kavramdır.
- İhale yöntemi, kamuda bir ihtiyacın ortaya çıkması ile özel sektörün bu ihtiyaçları görmesi manasına gelen bir kavramdır.
- Kamu, kamu hizmetinin üretimini kendi işgücüyle doğrudan yapabileceği gibi, ihale yöntemiyle kendisiyle hukuki bir bağı olmayan piyasa unsurlarından da hizmet satın alabilir.
- 08:15Kamu İhale Kurumu İstatistikleri
- 2023 yılında 9018 idare kamu alımı yapmış, bunların yaklaşık %30'u belediyeler oluşturmuştur.
- 2023 yılında toplam 82.063 sözleşme sonuç bilgisi Kamu İhale Kurumu'na ulaştırılmış, bunların 23.640'u belediyeler tarafından yapılmıştır.
- 2023 yılında toplam alımların tutarı 1.525 milyar 786 milyon 348 bin TL olup, belediyeler bu tutarın yaklaşık %19'unu teşkil etmektedir.
- 11:18Kamu Alımlarının Hacmi ve İstisna Oranları
- Kamu alımları büyük bir hacme sahip olup, toplam alımların %18'i istisna kapsamında yapılmıştır.
- Toplam sözleşme tutarının %69,70'i açık ihale ile gerçekleştirilmiş, bu oran geçmiş senelere göre düşmüştür.
- Pazarlık ihalelerinin %43,33'ü açık ihalenin ise %55,70'i oranında gerçekleşmiştir.
- 14:05Kamu Alımlarının Önemi ve Ekonomik Etkisi
- Kamu alımları iç pazar açısından son derece önemli olup, kamuyla özel sektörün kesiştiği nokta içerisindeki en önemli parametredir.
- Avrupa Birliği'nde kamu harcamaları GSYİH'nın %10-15'ini oluştururken, Türkiye'de bu oran %35'e ulaşmıştır.
- Kamu harcamaları devletin yaptığı tüm harcamaları kapsarken, kamu alımları bu oranın içerisinde %10-15 civarında bir paya sahiptir.
- 15:15İhale Yönteminin Amacı
- İhale yöntemi, paranın karşılığını almak ifadesiyle tanımlanır ve temel ilkelere uyulması durumunda ciddi tasarruf yapılabilir.
- Değişen hizmet alanlarına gelişmiş teknolojilerden yararlanarak esnek ve hızlı bir şekilde uyum sağlamak amaçlanır.
- Kısa vadeli işlerde kamu kaynaklarını etkin yönetmeyi sağlayarak, en uygun kaliteyi, en ideal fiyata, en verimli bir şekilde ve uygun zamanda almayı amaçlar.
- 17:18Kamu Alımları Kanunları
- Türkiye'de 1925, 1934, 1983 ve 2002 yıllarında dört kamu alımları kanunu bulunmaktadır.
- 1983 yılındaki Devlet İhale Kanunu uzun süreler yürürlükteydi ve 2002 yılında Kamu İhale Kanunu'na bırakılmıştır.
- Devlet İhale Kanunu satış, kiraya verme, mülkiyetin gayrı hak tesisi gibi gelir getirici işlemlerin temel kanunu iken, Kamu İhale Kanunu mal ve hizmet alımı ile yapım işlerini düzenler.
- 18:28Kamu İhale Kanununun İçeriği
- Kamu İhale Kanunu metodolojik olarak altı kısımdan oluşur: genel hükümler, ihale süreçleri, Kamu İhale Kurumu, şikayetler ve anlaşmazlıklar, yasaklar ve cezalar, son hükümler.
- Uygulama ilkeleri bölümünde amaç kapsamı, istisnalar, tanımlar ve temel ilkeler açıklanır.
- İhale ilanı, ihale dokümanının verilmesi, tekliflerin alınması, değerlendirilmesi ve Kamu İhale Kurumu'nun görev ve yetkileri gibi unsurlar yer alır.
- 20:12Kamu İhale Kanununun Temel Düzenlemeleri
- Kamu İhale Kanunu uluslararası ihale uygulamalarına uygun ihale usulleri getirmiştir.
- İhalelerle ilgili şikayetlerin inceleme sürecinde uluslararası uygulamalar çerçevesinde ayrıntılı düzenlemeler yapılmıştır.
- İhalesi yapılacak her iş için ödeneğin bulunması zorunluluğu getirilmiş, birden fazla yılı kapsayan işlerde de bu ödeneğin programlanması şartı getirilmiştir.
- 21:16Saydamlık ve Gerekçe İlkesi
- İhale sonrası saydamlığın sağlanması amacıyla ihalelere ilişkin sonuç idamlarının ihale ilan edilmesi getirilmiştir.
- İhalelerin açık bir şekilde, isteklilerin yanı sıra hazır bulunan herkesin önünde yapılması kuralı getirilmiştir.
- Gerekçe ilkesi, idarenin her işleminin bir sebebe dayanması gerektiğini ve bu sayede yasal yetkisinin denetlenmesi ve kamuoyuna duyurulması açısından önemlidir.
- 22:26Kamu İhale Kanunu'ndaki Önemli Düzenlemeler
- Aşırı düşük tekliflerin reddedilmesi, en uygun fiyat ilkesi kapsamında önemli bir düzenleme olarak getirilmiştir.
- İhale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalamaması durumunda, ikinci en avantajlı teklif sahibi ile ihalenin sonuçlandırılması imkanı tanınmıştır.
- Yapım işlerinin uygulama projeleri yapılarak ihale edilmesi zorunluluğu getirilmiştir, ancak özel ve acil durumlarda bu ilke istisnaya tabi tutulmuştur.
- 24:00Kamu İhale Kanunu'nun İkincil Mevzuatı
- Kamu İhale Kurumu'nun çıkardığı yönetmelikler, tebliğlerle sürekli beslenen ve güncellenen dinamik bir kanun olarak tanımlanmaktadır.
- İkincil mevzuat kapsamında uygulama yönetmelikleri, tip idari şartnameler, tip sözleşme tasarıları, standart formlar, muayene kabul yönetmelikleri ve kamu ihale genel tebliğleri bulunmaktadır.
- Kamu İhale Kurulu'nun şikayet itirazları ve ihale sürecine yönelik yargı kararları da referans noktası olarak değerlendirilmektedir.
- 25:47Kamu İhale Kanunu'nun Kapsamı
- Kanunun amacı, kamu hukukuna tabi olan veya kamu denetimi altında bulunan kamu kurum ve kuruluşların ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir.
- Kanun kapsamına genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, kamu iktisadi kuruluşları, sosyal güvenlik kuruluşları ve fonlar dahildir.
- Doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesini yarıdan fazlasına sahip bulunan her çeşit kuruluş, müessese, birlik ve işletmeler de bu kanun kapsamında yer almaktadır.
- 27:32Kamu İhale Kanunu'ndaki İstisnalar
- Kamu İhale Kanunu'nda madde sayısı itibariyle oldukça fazla istisna bulunmaktadır.
- İstisnalar üç gruba ayrılmıştır: kanun kapsamındaki tüm idarelerin belli alımları, belli kuruluşlardan yapılan alımlar ve bazı idarelerin belli nitelikteki alımları.
- İstisnalar, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na tabi değildir.
- 28:26Temel İlkeler
- Temel ilkeler, idarelerin ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarda ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğunu belirtmektedir.
- Temel ilkeler, kamu alımları için bir üst norm niteliğindedir ve kamu ihale sürecine ilişkin tüm iş ve eylemlerde gözetilmelidir.
- Temel ilkelerin somut olarak hayata geçirilmesini sağlayan bir kamu alım süreci işletilmelidir.
- 30:16Temel İlkelerin Uygulanması
- Saydamlık ilkesinin sağlanmasıyla illiyet bağı bulunan maddeler arasında ilan hükümleri, tekliflerin değerlendirilmesi esnasında açık oturumlar ve ihale sonucunun bildirilmesi bulunmaktadır.
- Rekabet ilkesi açısından kamunun yaptığı tüm iş ve eylemlerin yargısal incelemeye tabi olması ve ihale dokümanlarının incelenmesi önemlidir.
- Tekliflerin açılması ve değerlendirilmesi, gizlilik ilkesi hariç tüm iş ve işlemlerin oturuma katılanların huzurunda gerçekleştirilmesi temel ilkelerin gerçekleştirilmesinin somut ifadeleridir.
- 32:58Kamu Alım Kanunu'nun Temel İlkeleri
- Kamu Alım Kanunu'nun beşinci maddesi, ihale usulleri ve temel ilkeleri hakkında bilgi vermektedir.
- Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, yıllık toplam bütçenin %10'unu aşamaz.
- İhalelerin EKAP'tan yayınlanma zorunluluğu gibi unsurlar da temel ilkeler kapsamında yer almaktadır.
- 34:32İhale Usulleri
- Kamu alım süreçlerinde üç temel ihale usulü bulunmaktadır: açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü ve pazarlık usulü.
- Açık ihale usulü, bütün isteklilerin teklif verebildiği ve yeterli kriterlerini sağlayan sadece bir istekli dahi olsa bile ihalenin gerçekleştirilmesi nedeniyle en temel ihale usulü olarak kabul edilmektedir.
- Belli istekliler arasında ihale usulü, işin uzmanlık veya ileri teknoloji gerektirmesi nedeniyle açık ihale usulü uygulanmadığı işlerin ihalesi için iki aşamalı bir yöntemdir.
- 36:47Belli İstekliler Arasında İhale Usulü Detayları
- Bu usulde ön yeterlilik değerlendirilmesi yapılır ve yeterliliği tespit edilen adayların tamamı teklif vermeye davet edilebilir.
- Ön yeterlilik ilanında ve ihale dokümanında belirtilmişse, beşten az olmamak üzere belli sayıda istekliler teklif vermeye davet edilebilir.
- İhaleye davet edilecek aday sayısının beşten az olması veya teklif veren isteklinin üçten az olması durumunda ihale iptal olur, ancak ihale dokümanı gözden geçirilerek tekrar ihaleye çıkılabilir.
- 38:02Pazarlık Usulü
- Pazarlık usulünde ilan yapılması zorunlu değildir, ancak ilan yapılmayan hallerde en az üç istekli davet edilerek yeterlik belgelerini ve fiyat tekliflerini birlikte vermesi istenir.
- Mal alımlarında malın sözleşme yapma süre içerisinde teslim edilmesi veya idarece uygun bulunması halinde sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.
- Kamu alım istatistiklerinde pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin toplam ihale içindeki oranı %90 küsur seviyesindedir.
- 39:33Pazarlık Usulü Maddeleri
- Yaklaşık maliyeti 2.760.108 TL'ye kadar olan mamul mal ve malzeme hizmet alımları 21/F kapsamında yapılır.
- 21/B maddesi doğal afet, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani veya beklenmeyen durumlarda, önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihale ivedi olarak yapılması durumunda kullanılır.
- Yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekli idarece bilinen belirlenen hallerde de 21/B yöntemine başvurulabilir.
- 41:54Diğer Pazarlık Usulü Maddeleri
- 21/D maddesi, ihalenin araştırma ve geliştirme sürecine ihtiyaç gösteren ve seri üretime konu olmayan nitelikteki nitelikte olması kaydıyla kullanılır.
- 21/E maddesi, ihale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özgün nitelikte ve karmaşık olması nedeniyle teknik ve mali özelliklerinin gereken netlikte belirlenememesi durumunda kullanılır.
- 21/A maddesi, açık ihale usulü veya belli istekliler arasında ihale usulünde yapılan ihale sonucunda teklif çıkmazsa kullanılır.
- 42:38Pazarlık Usulü Ortak Özellikleri
- Pazarlık usullerinde fiyat içermeyen teklifler sunulur.
- İhale komisyonu, idarenin ihtiyaçlarını en uygun şekilde karşılayacak ve yöntem ve çözümler üzerine her bir istekli ile görüşür.
- Teknik görüşmeler sonucunda şartların netleşmesi sonucunda bu şartları karşılayabilecek isteklilerden gözden geçirilecek şartları netleştirilmiş teknik şartnameye dayalı olarak fiyat tekliflerini de sunmasını ister.
- 43:23Doğrudan Temin Usulü
- Doğrudan temin, ihale usullerinden biri olmamakla birlikte 2023 yılı kamu alımları istatistiklerinde toplam bir milyon adedin yapıldığı bir alım yöntemidir.
- Doğrudan temin usulünün en çok kullanılan yöntemi 22.D yöntemidir ve büyükşehir sınırları dahilinde 622.750 TL, diğer idarelerde 207.453 TL'yi aşmayan ihtiyaçlar bu yöntemle karşılanabilmektedir.
- Taşınmaz mal alımı, acil durumlarda kullanılan ilaç, aşı, serum, kan ürünleri, avukatlardan hizmet alımları ve Türkiye İş Kurumu'nun kendi görev alanını gerçekleştirmek için yaptığı alımlar doğrudan temin kapsamında alınmaktadır.
- 46:43Doğrudan Temin Usulünün Özellikleri
- Doğrudan temin usulünün temelli ortak özelliği ilan yapılmaksızın ve teklif alınmaksızın alım yapabilmesidir.
- İhale komisyonu kurma zorunluluğu ve yeterlik kurallarını arama zorunluluğu yoktur, sadece ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasa araştırması yapılarak ihtiyacın temin edilmesi zorunludur.
- Teklif alma sayısı için herhangi bir sınır getirilmemiş, ancak gerçek fiyatı tespit edici araştırmanın yapılması için firma sayısının arttırılması önemlidir.
- 48:00Diğer Alım Yöntemleri
- Tasarım yarışmaları, ödüllü ve ödünsüz yarışma yaptırabilmesini kapsayan bir alım yöntemidir ve bir ihale usulü değildir.
- Danışmanlık hizmetleri, mimarlık ve mühendislik etüt ve proje, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması gibi teknik, mali, hukuki alanlardaki hizmetleri yerine getirmek için kullanılan bir ihale metodudur.
- 49:00Yaklaşık Maliyet ve İhale Dokümanları
- Yaklaşık maliyetin gerçekçi belirlenmesi, en uygun şekilde kamu hizmetindeki kamu alımlarını gerçekleştirmek açısından önemlidir.
- Yaklaşık maliyet, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olarak belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.
- Yaklaşık maliyetin gizlilik ilkesi vardır; ihale ve ön yeterlilik ilanlarında yer verilmez ve ihale süreciyle resmi ilişkisi olmayan hiçbir kimseye açıklanmaz.
- 53:37Teknik Şartname
- Teknik şartname, ihale dokümanlarının anayasasıdır ve hizmetin, malın veya yapım işinin tam olarak neye ihtiyaç duyulduğunu somut gerekçelerle teknik detaylarına yer vererek ifade etmeyi sağlar.
- Teknik şartname, ihaleye katılmak isteyen veya teklif vermek isteyen isteklilerin ihaleye katılım kararı vermesi açısından birinci derecede önemlidir.
- 54:30Teknik Şartname'nin Önemi
- Teknik şartname, isteklilerin şartnamedeki unsurları karşılayıp karşılamayacağını objektif bir şekilde değerlendirmek için önemlidir.
- Sözleşme sonrası istenen hizmeti idarenin ulaşıp ulaşamayacağı açısından teknik şartname önemlidir.
- Teknik şartname, muayene kabul yönetmeliğine göre kurulacak komisyonu doğru, gerçekçi ve tereddüte düşürmeyecek şekilde değerlendirme yapması açısından önemlidir.
- 55:18Teknik Şartname'nin Hazırlanması
- Teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olmalı, rekabeti engelleyici hususları içermemeli ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
- Teknik şartnamelerin idareci hazırlanması esastır, ancak bazı istisnalar dışında idarece hazırlanmasının mümkün olmadığı ihale yetkilisi tarafından tespit edilir ve onaylanırsa teknik şartnameler bu kanun hükümlerine göre hazırlanabilir.
- Ulusal ve uluslararası teknik standartlar varsa bunları mutlaka yer vermeli, objektifliği ve teknik detayları açısından belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtememelidir.
- 56:44Teknik Şartname'nin İçeriği
- Konusu kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipmanın öncelikle yerli malı kullanılmasını sağlayacak şekilde kriterler belirlenebilir.
- Alım konusu mal alımı için ambalajlama, etiketleme, kullanım kılavuzları, montaj, satış sonrası yedek parça sağlanması gibi maddelere yer verilebilir.
- Teknik mevzuatın hazırlanması ve uygulamasına dair ulusal veya uluslararası mevzuat dikkate alınabilir ve tüm bu mevzuatların mesleki ve teknik yeterlik kriterleri ve belgeleriyle uyumlu olması şarttır.
- 57:56İdari Şartname
- Teknik şartname alınan ürünü, hizmeti tarif ederken, idari şartname teknik olarak kavramsal olarak arz yönlü bir döküman olup, isteklilerin hangi kriterlerde olacağını ve ihale konusundaki yeterliliklerini düzenler.
- İdari şartnamede işin kısmi teklife açık olup olmaması, alternatif teklif verilip verilemeyeceğine, ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangisinin teklif fiyata dahil olacağına karar verilir.
- İdari şartnamede işin başlama tarihi, bitirme tarihi, yapılma yeri ve teslim şartları, gecikme halinde uygulanacak cezalar, ihalelere konsorsiyumların teklif verebileceği ve yerli isteklilere fiyat avantajı uygulanıp uygulanmayacağına karar verilir.
- 1:00:32Yeterli Kriterler
- Yeterli kriterler ekonomik ve mali yeterlilik ile mesleki yeterlilikten oluşur.
- Ekonomik ve mali yeterlilik kapsamında bankalardan temin edilecek isteklerin mali durumuna ilişkin belgeler, bilanço veya bilançonun gerekli görülen bölümleri, eşdeğer vergiler ve iş hacmi (toplam ciro) belgeleri yeterli kriter olarak düzenlenebilir.
- Mesleki ve teknik yeterlilik kapsamında ilgili odaya kayıtlı olup olmadığı, faaliyet durumu, iş deneyimi, üretim/imalat kapasitesi, araştırma-geliştirme faaliyetleri, kalite belgeleri, organizasyon yapısı, personel ve ekipman belgeleri istenebilir.
- 1:04:40İhale İlanları
- İhale ilanları şeffaflık ve kamuoyu denetiminin sağlanması ile katılımın arttırılmasına yönelik en önemli araçlardan biridir.
- İhale ilanları, ihale tarihi ve ihaleye katılım için yeterli kriterleri kamuoyuna duyurur ve ihale ilan tarihi teklif hazırlama sürecinin başlangıç tarihi olarak kabul edilir.
- Kamu İhale Kanunu'nda bulunması zorunlu hususlar arasında idarenin adı, adres, iletişim bilgileri, ihalenin yeri, tarihi ve saati, ihalenin adı, niteliği, türü, teslim yeri, geçici teminat, tekliflerin geçerlilik süresi ve yeterlilik değerlendirmesi kriterleri yer alır.
- 1:06:26Kamu İhale Kanunu'nda Eşik Değerler
- Kamu İhale Kanunu'nun 8. maddesinde belirtilen eşit değerler, mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için belirlenen parasal limitlerdir.
- 2024 yılı itibariyle genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçe idareleri için eşik değer 11.417.574 TL, diğer idareler için 19.293.444 TL, yapım işleri için ise 418.648.353 TL'dir.
- Eşik değerler her yıl 1 Şubat itibariyle güncellenmektedir ve ihale ilan sürelerinin belirlenmesi ve yerli isteklilerle ilgili fiyat avantajının sağlanıp sağlanmayacağı açısından kullanılmaktadır.
- 1:07:48İhale İlanlarında Zorunlu Hususlar ve İptal Durumları
- İhale ilanlarında bulunması zorunlu hususların yer almaması durumunda ilanlar geçersiz sayılıyor ve ilan tekrar yenilenmedikçe ihale veya ön yeterlilik değerlendirilmesi yapılamıyor.
- İhale yetkilisi, gerekli gördüğü durumda veya ihale dokümanında düzeltilmesi mümkün olmayan bir husus tespit edildiğinde ihale saatinden önce ihaleyi iptal edebilir.
- İhale iptal edilmesi durumunda, iptal nedeni isteklilere hemen duyurulur, teklif vermiş olanlara tebliğ edilir ve iptal edilen tekliflerin reddedilmiş sayılacağı belirtilir.
- 1:10:17İhale Dokümanında Değişiklik ve Ek Süre
- Genel olarak ilan yapıldıktan sonra ihale dokümanında değişiklik yapılmaması esas, ancak değişiklik yapılması zorunlu bir husus olursa önceki ilanlar geçersiz sayılıyor.
- İhale dokümanında değişiklik yapıldığında, en az 10 gün öncesinden bilgi sahibi isteklilerin bilgi sahibi olmasını temin edecek şekilde ihale dokümanı alanların tamamına göndermek zorunludur.
- İhale tarihinin ötelenmesini gerektirecek bir unsur olması halinde ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere en fazla 20 gün zeyname ile ertelenebiliyor.
- 1:12:45İhale Dışı Bırakılacak ve Katılamayacak Kişiler
- İhale dışı bırakılacak kişiler arasında iflas edenler, kesinleşmiş sosyal güvenlik ve vergi borcu olanlar, mesleki faaliyetlerinden dolayı yargı kararıyla hüküm giyenler ve iş ahlakına aykırı faaliyetlerde bulunanlar bulunmaktadır.
- İhaleye katılamayacak olanlar arasında geçici veya sürekli idarelerce veya mahkeme kararıyla kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar ve ilgili mercilere hileli iflas ettiğine karar verilenler bulunmaktadır.
- İhaleyi yapan idarenin ihale yetkilisi kişileri, ihale konusu işle ilgili her türlü işlemleri hazırlayan ve yürütenler, ihale konusu işin danışmanlık hizmetlerini yapan yükleniciler ve idare bünyesinde bulunan kuruluşlar ihaleye katılamıyor.
- 1:15:42Yasak Fiil ve Davranışlar
- Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinde ihaleye ilişkin işlemlere fesat karıştırmak, isteklileri tereddüte düşürmek, katılımı engellemek ve rekabeti etkileyecek davranışlarda bulunmak yasak fiil ve davranışlar arasında yer almaktadır.
- İhalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına birden fazla teklif verilebilmesi yeni yasak fiil ve davranışlar arasında bulunmaktadır.
- İhale üzerine bırakıldığı halde mücbir sebep halleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ihalelerden yasaklama kararı verilebiliyor ve bu kararlar ilgili bakanlık tarafından veriliyor.
- 1:18:09Kamu İhale Kanunu'nda Yasaklılık ve Ceza Sorumlulukları
- İhale sırasında veya sonrasında yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar, yasaklılık kararının yürürlüğe girdiği tarihe kadar aynı idare tarafından yapılacak sonraki ihalelere iştirak edemezler.
- Yasaklılık kararı, yasaklamayı gerektiren fiil veya davranışın tespit edildiği tarihi izleyen en geç kırkbeş gün içinde verilir ve resmi gazetede en geç onbeş gün içinde yayınlanır.
- Görevliler ve danışmanlık hizmeti sunanlar, ihale süreciyle ilgili gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler ve kendileri ve üçüncü şahısların yararına kullanamazlar.
- 1:19:37Ceza Sorumlulukları
- İsteklilerin ceza sorumluluğu, yasak fiil veya davranışlarda bulunmuşsa ve bu fiil ve davranışlarda ceza kavuşturulması yapılmak üzere cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunmuşsa, bir yıldan az olmamak üzere üç yıla kadar ceza olabilir.
- Görevlilerin ceza sorumluluğu, ihale yetkilisi, komisyon başkanları ve üyeleri ile ihale sürecindeki her aşamada görev alan diğer ilgililer için geçerlidir.
- Yasak fiil ve davranışlardan dolayı hüküm giyinme durumu varsa, bu idare görevlileri bu kanun kapsamına gelen işlerde kesinlikle görevlendirmiyorlar.
- 1:21:26İhale Komisyonu
- İhale komisyonu toplam beş kişiden oluşur: ihale yetkilisi (başkan), iki ihale konusu işin uzmanı olması şartıyla ilgili idare personelinden ve en az dört kişinin katılımıyla.
- Komisyon kararlarını çoğunlukla alır, kararlarda çekimser kalınamaz ve komisyon başkanı ve üyeleri verdikleri oylar ve kararlardan dolayı sorumludur.
- İhale komisyonu bütün teklifleri reddedilmesine ve ihalenin iptaline karar verebilir, ihaleyi karara bağlıyorsa ekonomik açıdan en avantajlı teklif veren isteklinin üzerine bırakır.
- 1:23:37İhale Kararının Onaylanması ve Sözleşme Süreci
- İhale komisyonu gerekçe kararını açıkladıktan sonra ihale yetkilisine sunar ve ihale yetkilisi beş gün içinde ihale kararını onaylıyor veya gerekçesini bildirmek suretiyle iptal ediyor.
- İhale kararının onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir ve on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz.
- Ön mali kontrol yapılması gerekli bir hal varsa, bu kontrolünde tamamlandığı tarihi izleyen on gün içinde ve ön mali kontrolü yapılmışsa veya on gün geçmesine rağmen ön mali kontrolü yapılması tarihi biraz daha geç olmuştu o tarihten itibaren üç gün içinde ihale üzerine bırakılan istekliye tebliğ tarihini izleyen on gün içinde sözleşme için on günlük süre verilir.
- 1:26:12Kamu İhale Kurumu
- Kamu İhale Kurumu, şikayetleri inceleyerek sonuçlandırma, uygulamayı yönlendirme, standart ihale dokümanlarını hazırlama ve tip sözleşmeleri hazırlama alanlarında görevlidir.
- Kurum, eğitim, koordinasyon, araştırma-geliştirme faaliyetlerinde bulunmakla yükümlü, istatistik oluşturmak ve yayımlamakla yükümlüdür.
- İhalelere yönelik itiraz ve şikayet başvurularını alır, ancak ilk aşamada idareye şikayet başvurusu müessesesinin tüketilmesi gerekiyor.
- 1:28:16İdareye Yönelik Şikayetlerde Karar Türleri
- İdareye yönelik şikayetlerde üç türlü karar alınabiliyor: ihale sürecinin devam etmesine engel oluşturacak hukuka aykırılığın tespit edilmesi halinde ihalenin iptaline karar verilebilir.
- Düzeltici işlemle giderilebilecek ve ihale sürecinin kesintiye uğratılmasına gerek bulunmayan durumlarda düzeltici işlem belirlenmesine karar verilebilir veya başvurunun reddine karar verilebilir.
- 1:28:49Şikayet Başvurusu Süreci
- İdare tarafından şikayet başvurusunun kararı belirlenmişse, 21. maddenin b ve c bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer ihalelerde ise on gün içinde sözleşme imzalanmadan önce ihaleyi yapan idareye sözleşme başvuruları yapılıyor.
- On gün içinde bir gerekçeli karar alınıyor ve karar alındıktan üç gün içinde bildirim yapılması gerekiyor.
- 1:29:27İtiraz ve Şikayet Süreci
- İdare şikayet başvurusu yapıldığı takdirde, ilgili idare belirtilen bir süre içerisinde karar almamışsa, başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini izleyen on gün içinde kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunabiliyor.
- Kuruma itiraz eden şikayet başvurusu on gün içinde yapılmışsa, ihalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan sadece şikayet ve itirazen şikayet üzerine alınan kararlara bakıyor.
- Kurum, itirazen şikayete ilişkin nihai kararını, incelenen ihaleye ilişkin gerekli bilgi ve belgeler ile ihale işlem dosyasının kayıtlara alındığı tarihi izleyen yirmi gün içinde vermek zorunda.
- 21. maddenin b ve c bentlerine göre yapılan ihaleler ile şikayet ve itirazen şikayet üzerine alan ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılacak itiraz şikayet başvurularında ise on gün olarak uygulanıyor.