Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun çeşitli maddelerini anlattığı hukuki bir eğitim dersidir.
- Video, üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde yürütmenin durdurulması, kararların sonuçları ve hukuk usulü muhakemeleri kanunu ile vergi usul kanununun uygulanacağı haller ele alınmaktadır. İkinci bölümde idari yargı yetkileri, taşınmaz ve taşınır mallara ilişkin davalarda yetki kuralları, tam yargı davalarında yetki ve vergi uyuşmazlıklarında yetki açıklanmaktadır. Son bölümde ise istinabe usulü, bölge idare mahkemelerinin istinaf başvuruları hakkındaki kararları ve kesin kararlar hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda her madde ve fıkra ayrıntılı olarak incelenmekte, idari yargı sistemindeki yetki kuralları, bağlantılı davaların çözüm süreçleri ve istinaf mekanizmaları hakkında kapsamlı bilgiler sunulmaktadır.
- 00:21Yürütmenin Durdurulması
- Yirmiyedi. maddede yürütmenin durdurulması işlenmiştir.
- Danıştay'da veya idari mahkemelerde dava açılması, dava edilen idari işlemin yürütülmesini durdurmaz.
- Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.
- 01:03Yürütmenin Durdurulması Koşulları
- Uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerin yürütülmesi, savunma alındıktan sonra yeniden karar verilmek üzere idarenin savunması alınmak zorunda durdurulabilir.
- Kamu görevlileri hakkında tesis edilen atamam, naklen atama, görev ve unvan değişikliği, geçici veya sürekli görevlendirmelere ilişkin idari işlemler uygulanmakla etkisi tükenecek olan idari işlemlerden sayılmaz.
- Yürütmenin durdurulması kararında, idari işlemin hangi gerekçelerle hukuka açıkça aykırı olduğu ve işlemin uygulanması halinde doğacak telafisi güç veya imkansız zararların neler olduğunun belirtilmesi zorunludur.
- 02:07Yürütmenin Durdurulması Hakkındaki Diğer Madde Fıkraları
- Dava dilekçesi ve eklerinden yürütmenin durdurulması isteminin yerinde olmadığı anlaşılırsa, davalı idarenin savunması alınmaksızın istem reddedilebilir.
- Vergi mahkemelerinde vergi uyuşmazlıklarından doğan davaların açılması, tahr edilen vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali hükümlerin ve bunların zam ve cezalarının dava konusu edilen bölümün tahsil işlemlerini durdurur.
- Yürütmenin durdurulması istemli davalarda onaltı. maddede yazılı süreler kısaltılabileceği gibi, tebliğin memur eliyle yapılmasına da karar verilebilir.
- 03:29Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Özellikleri
- Yürütmenin durdurulması kararları teminat karşılığında verilir, ancak durumun gereklerine göre teminat aranmayabilir.
- İdareden ve adli yardımdan faydalanan kimselerden teminat alınmaz.
- Yürütmenin durdurulması istemleri hakkında verilen kararlar Danıştay dava dairelerince verilmişse, konusuna göre idari veya vergi dava daireleri kurullarına, bölge idare mahkemesi kararlarına karşı en yakın bölge idare mahkemesine, idare ve vergi mahkemeleri ile tek hakim tarafından verilen kararlara karşı bölge idare mahkemesine kararın tebliğini izleyen günden itibaren yedi gün içinde bir defaya mahsus olmak üzere itiraz edilebilir.
- 04:40Yürütmenin Durdurulması Kararlarının Uygulanması
- İtiraz edilen merciler, dosyanın kendisine gelişinden itibaren yedi gün içinde karar vermek zorundadır.
- İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir.
- Yürütmenin durdurulması kararı verilen dava dosyaları öncelikle incelenir ve karara bağlanır.
- Yürütmenin durdurulmasına dair verilen kararlar onbeş gün içinde yazılır ve imzalanır.
- Aynı sebeplere dayanılarak ikinci kez yürütmenin durdurulması isteminde bulunulamaz.
- 05:19Kararların Sonuçları
- Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icatlarına göre idare gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur.
- Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez, ancak disiplin hükümleri saklıdır.
- Konusu belli bir miktar paranın ödenmesini gerektiren davalarda hükmedilen miktar ile her türlü davalarda hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderleri, davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına bu bildirim tarihinden itibaren yatırılır.
- 06:27Kararların İcra Edilmemesi Durumunda
- Bir. fıkra da belirtilen süreler içinde ödeme yapılmaması halinde genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur.
- İcra edilmeyen hallerde idare, idare aleyhine Danıştay ve ilgili idare mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.
- Mahkeme kararlarının süresi içinde kamu görevlilerinin yerine getirilmemesi halinde tazminat davası ancak ilgili idare aleyhine açılabilir.
- Vergi uyuşmazlıklarına ilişkin mahkeme kararlarının idareye tebliğinden sonra, bu kararlara göre tespit edilecek vergi, resim, harçlar ve benzeri mali hükümler ile zam ve cezaları miktarı ilgili idareci mükellefe bildirilir.
- 07:24Tazminat ve Vergi Davalarında Faiz
- Tazminat ve vergi davalarında idarece, mahkeme kararının tebliğ tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süreye yirmibir temmuz bindokuzyüzelliüç tarihli ve altıbinyüzseksenüç sayılı amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanunun kırksekiz. maddesine göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faiz ödenir.
- Ancak, mahkeme kararının davacıya tebliğ ile banka hesap numarasının idareye bildirildiği tarih arasında geçecek süre için faiz işlemez.
- 08:01Kararların Açıklanması
- Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar yeterince açık değilse yahut birbirine aykırı hüküm fıkralarını taşıyorsa, taraflardan her biri kararın açıklanmasını veya aykırılığın giderilmesini isteyebilir.
- Açıklama dilekçeleri karşı taraf sayısından bir nüsha fazla verilir.
- Kararın açıklanması veya aykırılığın kaldırılması, kararın yerine getirilmesine kadar istenebilir.
- 09:15Yanlışlıkların Düzeltilmesi
- İki tarafın adı ve soyadı ile sıfatı ve iddiaları, sonucuna ilişkin yanlışlıklar ile hüküm fıkrasındaki hesap yanlışlıklarının düzeltilmesi de istenebilir.
- Yirmidokuz. maddenin son fıkrası dışında kalan hükümleri bu istekler hakkında da uygulanır.
- Yanlışlıkların düzeltilmesine karar verilirse düzeltme ilanın altına yazılır.
- 09:48Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve Vergi Usul Kanunu
- Bu kanunda hüküm bulunmayan hususlarda Hakimin davaya bakmaktan mem
- 12:40İdari Mahkemelerde Yetki Hakkında
- Kamu görevlilerinin disiplin cezaları, ilerleme, yükselme ve diğer hakları ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir.
- Hakim ve savcıların mali ve sosyal haklarına ilişkin davalarda yetkili mahkeme, görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesine en yakın bölge idare mahkemesi'ndir.
- Taşınmaz mallarla ilgili davalarda (imar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskan) yetkili mahkeme, taşınmaz malların bulunduğu yer idare mahkemesidir.
- 14:36Taşınır Mallar ve Diğer Davalarda Yetki
- Taşınır mallara ilişkin davalarda yetkili mahkeme, taşınır malın bulunduğu yer idare mahkemesidir.
- Tam yargı davalarında yetkili mahkeme, sırasıyla zararı doğuran idari uyuşmazlığı çözümlemeye yetkili mahkeme, hizmetin görüldüğü yer mahkemesi veya davacının ikametgahının bulunduğu yer idare mahkemesidir.
- Vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme, vergi, harç ve benzeri mali hükümleri tahr ve tahakkuk ettiren veya zam ve cezaları kesen dairenin bulunduğu yerdeki belki mahkemesidir.
- 16:28Bağlantılı Davalar
- Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan veya biri hakkında verilecek hüküm diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır.
- Bağlantılı davalarda, Danıştay veya birden fazla idare ve vergi mahkemeleri açılmışsa, bağlantının varlığına taraflardan birinin isteği üzerine veya mahkemece karar verilir.
- Bağlantılı davalardan biri Danıştay'da bulunması halinde dava dosyası Danıştay'a gönderilir.
- 17:42Bağlantının İncelenmesi
- Danıştay'ın dava konusu uyuşmazlığı incelemeye yetkili dairesi, bağlantılı dava dosyalarını öncelikle ve ivedilikle inceler ve karar verir.
- Bağlantının bulunduğu durumda, davalardan biri Danıştay'da açılmışsa tüm davalarda Danıştay'da görülür, aksi halde Danıştay'ın ilgili dairesi yetkili mahkemeyi belirtir ve dosyaları gönderir.
- Bağlantının bulunmadığı durumda dosyalar ilgili mahkemelere geri gönderilir.
- 19:00Bağlantının İnceleme Süreci
- Bölge idare mahkemesi, bağlantılı dava dosyalarını öncelikle ve ivedilikle inceler ve karar verir.
- Bağlantının bulunduğu durumda dosyalar yetkili mahkemeye gönderilir, bulunmadığı durumda ilgili mahkemelere geri gönderilir.
- Bağlantı iddiaları mahkemelerce kabul edilmediğinde, taraflar 15 gün içinde bölge idare mahkemesine veya Danıştay'a başvurabilir.
- 20:33Bağlantılı Davalarla İlgili Diğer Esaslar
- Bağlantının varlığı yolunda karar verilinceye kadar usulü işlemler durur.
- Bağlantı işlemler sonuçlandırıldıktan sonra, yetkili kılınan mahkeme veya Danıştay davalara bırakıldığı yerden devam eder.
- Bağlantının bulunup bulunmadığı yolundaki bölge idare mahkemesi ve Danıştay kararları kesindir.
- 21:21Görevsizlik ve Yetkisizlik Halleri
- İdare ve vergi mahkemeleri, görevsizlik ve yetkisizlik sebebiyle davanın reddine karar verirlerse, dosyayı Danıştay'a veya görevli ve yetkili idare ve vergi mahkemesine gönderirler.
- Görevsizlik ve yetkisizlik sebebiyle dosyanın gönderildiği mahkeme kendisini görevsiz veya yetkisiz gördüğü takdirde, uyuşmazlık bölge idare mahkemesince veya Danıştayca çözümlenir.
- Görev ve yetki uyuşmazlıklarının Danıştay ve bölge idare mahkemesi'nce verilen kararlar kesindir ve ilgili mahkemelere bildirilir.
- 23:04Merci Tayini ve İstinaf
- Yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına engel çıktığında veya iki mahkemenin de aynı davaya bakmaya yetkili olduklarına karar verdikleri hallerde, dava dosyaları tarafların veya mahkemelerin istemi üzerine merci tayini için bölge idare mahkemesi'ne veya Danıştay'a gönderilir.
- İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine 30 gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir.
- Konusu 5 bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında verilen kararlar kesin olup, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamaz.
- 26:07İstinaf Usulü Hakkında Kanun hükümleri
- İstinabe olan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir.
- Bölge idare mahkemesi, istinaf başvurusunu haklı bulduğunda, görevsiz veya yetkisiz mahkeme veya reddedilmiş/yasaklanmış hakim tarafından bakılmış davalar için ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir ve dosyayı ilgili mahkemeye gönderir.
- Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir.
- 26:50İstinaf Usulü Hakkında Ek Hükümler
- Bölge idare mahkemelerinin 46. maddeye göre temize açık olmayan kararları kesindir ve bu kararlar dosya ile birlikte kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilir.
- İstinaf başvurusuna konu edilen kararı veren ya da karara katılan hakim, aynı davanın istinaf yoluyla bölge idare mahkemesince incelenmesinde bulunamaz.
- İvedi yargılama usulüne tabi olan davalarda istinaf yoluna başvurulamaz.