Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, tahtadan yarış arabası yapımını adım adım gösteren bir eğitim içeriğidir. Videoda bir ustamın öğrencisiyle birlikte çalıştığı ve İsmail Korkut, Ahmet Dayı, Kemal Günbay gibi deneyimli ustaların da yer aldığı bir yapımdır.
- Video, tahtadan yarış arabası yapımının tüm aşamalarını detaylı olarak göstermektedir. Önce tekerleklerin kesimi ve işlenmesi, ardından akslerin hazırlanması, şase (aracın ana yapısı) tahtasının kesilmesi, ayaklık yapımı ve son olarak direksiyon montajı anlatılmaktadır. Ustalar, farklı ağaç türlerinin kullanımını, tekerleklerin sürtünme azaltma özellikleri ve yarışta performans için dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında bilgiler vermektedir.
- Videoda ayrıca tahtadan arabaların geleneksel kullanımının Karadeniz bölgesinde nasıl devam ettiği, bazı yerlerde bilyeli veya rulmanlı yapıldığı ve ustaların 50-70 yıllık bir geçmişe sahip oldukları belirtilmektedir. Ustalar, bu geleneksel yapım tekniği için devlet desteği ve kültürel destek talep etmektedir.
- 01:38Ahşap Araba Tekerlek Yapımı
- Ahşaptan yapılacak arabanın dört tekerleği yapılacak.
- Ahşap parçasının iki köşesi düzleştirilip, tekerleğin kalınlık ölçüsüne göre ortadan ikiye ayrılıyor.
- Parça kalınlık makinesi ile pürüzsüz hale getiriliyor.
- 06:06Tekerleklerin Yuvarlaklaştırılması
- Ergel yardımıyla tekerlekler ortaya çıkarılıyor.
- Tekerlekleri keserken ince şerit kullanılıyor çünkü geniş şeritlerle daireyi daha güzel kesilemiyor.
- İki yuvarlak tekerlek makineden çıkarılıyor.
- 09:48Tekerleklerin Hazırlanması
- Tekerlekler hazırlandıktan sonra aks geçeceği delikler açılıyor.
- Eskiden makine gücü olmadığı için ağaçlar ellerindeki bıçkı ve pala ile kesilerek tekerlek yapılıyordu.
- Teknoloji sayesinde tahta araba yapımı daha kolay ve eğlenceli hale geliyor.
- 12:01Tekerleklerin Delinmesi
- Delinme sırasında tekerleğin her çevirisinde açı bozukluğu ortadan kaldırılıyor.
- Bıçağın dönüş yönüne göre delinilen delikler, tekerleğin dönüş yönünü belirliyor.
- Tekerleği doğru dönüş yönüyle araca takarsak hızda yavaşlama olmaz ve araç daha hızlı olmaya başlar.
- 14:42Balans Ayarı
- Balans ayarı yapılıyor ki aracın daha hızlı gidebilsin.
- Balans ayarı düz yollarda giderken sarsıntı yapmaması ve daha hızlı gitmesi için önemlidir.
- Makine ile balans ayarı alınıyor.
- 17:23Aks Bölümünün Hazırlanması
- Arabanın tekerleklerini tutacak ön ve arka aks bölümleri yapılıyor.
- Aks parçalarının uçlarına tekerleğin geçeceği şekilde yuvarlak çıkartılıyor.
- Eskiden torna kullanılamadığında bıçak ve çekiç kullanılıyordu, şimdi torna ile daha kolay yapılıyor.
- 25:23Aksların Hazırlanması
- Aksların dört tarafına aynı işlem uygulanıyor.
- Yarışmaya giren arkadaşlar tekerleklerin üstüne farklı uygulamalar yapıyor çünkü en hızlı arabayı kim yapacak rekabeti var.
- Şimşir ağacı sabun gibi sert olduğu için işlendiği anda daha kaygan oluyor, ancak damarı çok sağlam olmadığı için darbelerde kırılma olasılığı var.
- 26:36Ağaç Seçimi ve Özellikleri
- Kestane ağacı genelde sağlam olduğu için tercih ediliyor, yarışta birkaç kitap yapıldığı için etaplarda dayanıklı olması gerekiyor.
- Gürgen ağacı kullanılmamasının sebebi sağlam olmasından ziyade, karşı tarafına sert bir ağaç kullanıldığında aşınmaması.
- Akasya ağacının damarı diğerlerine nazaran daha sağlam, kırılsa bile yerinden çıkmaz.
- 29:27Tekerleklerin Hazırlanması
- Tekerleklerin dört tarafına pürüzleri almak ve daha kaygan olması için işlem uygulanıyor.
- Dört tekerlek ve akslar hazırlandıktan sonra aracın şasesi (tahtası) hazırlanıyor.
- Aracın uzunluğu ayarlanırken mesafe ölçülüp belirlenen çizgiden kesiliyor.
- 31:29Şase ve Ayaklık Hazırlama
- Ayak mesafesi ayarlanıyor ve ön taraf sivri yapılıyor ki direksiyon çevrildiğinde tekerlekler tahtaya engel olmasın.
- Ayaklık, giderken ayakların konulduğu yer olarak hazırlanıyor ve yerden ayakların kesilmemesi için destek alıyor.
- Tekerlek somunları, tekerleklerin yerinde sabit durmaları için hazırlanıyor.
- 34:18Direksiyon Yapımı
- Akslardan geriye kalan malzemeyle araca yön vermek için direksiyon yapılıyor.
- Tekerlekler somunları ile sabitleniyor, eskiden lastik sarılıyordu ancak sürtünmeyle frenleme yapardı.
- Vida kullanılıyor çünkü söküp yağlaması daha kolay oluyor, ancak temsilen çivi kullanılıyor.
- 38:48Montaj ve Direksiyon Ayarı
- Arka aks monte ediliyor ve düz olması sağlanıyor.
- Lazca dilinde aks "mazo" olarak adlandırılıyor.
- Direksiyonun döneceği pimi ayarlanırken, çivi altına çakılıp üstte boş alan bırakılıyor ki direksiyon serbest oynasın, aksi takdirde çivi esnediğinde kırılabilir ve kaza yapılabilir.
- 41:21Tahta Araba Direksiyonunun Yapımı
- Direksiyonun tam merkez konumlandırılması ve çakılması işlemi gerçekleştiriliyor.
- Direksiyon şekli yöreye göre değişiklik gösteriyor, kullanılan şekil basit görünse de hoş bulunuyor.
- Direksiyonun üzerine isim yazılabilen ve amblem yapılabilen bir tahta koyuluyor.
- 44:02Direksiyonun Montajı ve Önemi
- Direksiyon montajı sırasında araçta plaka ve isim yazılan tabelanın yerleştirilmesi sağlanıyor.
- Direksiyonun sağlam yapılmasının çok önemli olduğu, çünkü virajda çıkması kaza yapmaya sebep olabilir.
- Direksiyonun altına çivi çakılmasıyla montaj işlemi tamamlanıyor.
- 46:36Mebazgale ve Tahta Araba Geçmişi
- Mebazgale, araçta sağlam ve destekli durabilmemizi sağlayan önemli bir parça olarak tanımlanıyor.
- Tahta arabalar Karadeniz'in tüm bölgelerinde bulunuyor, bazı yerlerde bilyeli veya rulmanlı olarak da geçiyor.
- Konuşmacılar çocukluğundan beri tahta arabaları biliyor ve babalarından öğrendiklerini belirtiyorlar.
- 49:00İsmail Korkut'un Anıları
- İsmail Korkut, tahta arabaları eskiden eğlence ve yarışmak için yaptıklarını anlatıyor.
- Eskiden tekerlekleri elle çevirmeli matkaplarla yaparken, şimdi makineyle delme imkanı bulunuyor.
- Çevre kültür müdürlüğünden destek istiyor ve tahta arabaların daha ileriye taşınabileceğini belirtiyor.
- 52:32Ahmet ve Kemal Günbay'ın Hikayeleri
- Ahmet, yetmiş bir yaşındayken dar sokaklarda tahta arabalarla gezip durduğunu anlatıyor.
- Kemal Günbay, altmış üç yaşından sonra iki değnekle bir tekerlekli tahta arabalar yaptıklarını söylüyor.
- Dört tekerlekli arabalara geçişin yolların genişlemesiyle gerçekleştiğini ve yarışmaların kendi aralarında yapıldığını belirtiyor.