Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Dr. Bios tarafından sunulan, bir bilgisayar tamircisinin MSI H61 MP21 anakartını tamir etme sürecini adım adım gösteren bir eğitim içeriğidir.
- Video, anakartın fiziksel kontrolüyle başlayıp, güç anahtarı ve LED kullanarak anakartın açılıp kapanmasını test etme yöntemlerini göstermektedir. Ardından CMOS ayarlarının temizlenmesi, güç kaynağının işlevleri ve anakart üzerindeki voltaj bloklarının (artı beş VSB, artı üç VSB, artı oniki volt) nasıl çalıştığı açıklanmaktadır. Son bölümde ise anakart güç bloğunun çeşitli bileşenlerinin (mosfet'ler, op-amp'lar, indüktörler) ohm kontrolü yapılarak sorunların tespit edilmesi ve yanmış bir regülatör entegresinin değiştirilmesi süreci detaylı olarak gösterilmektedir.
- Videoda ayrıca BoardView programı kullanılarak güç bloğunun kontrolü, MOSFET'lerin test edilmesi ve anakart sorunlarının çoğunlukla güç bloğu ile ilgili olduğu vurgulanmaktadır.
- 00:12MSI H61 MP21 Anakart İncelemesi
- MSI H61 MP21 anakartı inceleniyor ve MS-7680V model numarası belirtiliyor.
- Anakartın çıplak gözle kontrol edildiğinde, bazı MOSFET'lerin ısıtılmış olduğu ve BIOS entegresinin programlanmış olduğu tespit ediliyor.
- Anakartın sorununu anlamak için LED, güç anahtarı ve buzzer kullanılıyor.
- 01:08Anakart Testi İçin Hazırlık
- Güç anahtarı hurda bir bilgisayardan alınabilir ve ön panel jakına yerleştirilerek anakart açılabilir.
- LED'nin pozitif ucu anakarttaki pozitif uca, negatif ucu ise negatife bağlanmalıdır.
- Buzzer sorun gidermede yardımcı olur ve anakartın kendi buzzer'i kullanılabilir.
- 02:31Anakarttaki İlk Voltaj Ölçümü
- Anakarttaki ilk voltaj, pil tarafından sağlanan yaklaşık 2.9 volt'tur ve PCH'ye ve IO'nun bir kısmına girer.
- Anakarttaki CMOS ayarlarının bozulması sık karşılaşılan bir sorundur.
- CMOS'yi temizlemek için pili anakarttan çıkarıp clear CMOS jakının pinlerini birbirine bağlamak veya pilin pozitif ve negatif ucunu birbirine bağlamak gerekir.
- 03:35Kristal Kontrolü
- Anakartta 32 kHz kristal bulunur ve bazı tamirciler kristalin pinlerini birbirine bağlayarak açılmayan cihazların problemi çözer.
- Kristal pinlerinde yaklaşık 230 miliamper ve 377 miliamper voltajı ölçülür, bu voltajın mevcut olduğunu gösterir.
- Kristal frekansı 32.768 kHz olarak ölçülür ve normal çalıştığını gösterir.
- 05:29Güç Kaynağı İşlevleri
- ATX güç kaynağı jakında mor kablo +5V VSB, yeşil kablo PSON sinyali, gri kablo ise power good voltajını sağlar.
- Güç kaynağı açıldığında gri kablodan power good voltajı anakarta girer ve +5V, +3V, +12V ve -12V voltajları anakarta aktarılır.
- Güç kaynağı açıldığında önce IO sıfırlanır, sonra PCH sıfırlanır ve cihaz açıldığında IO güç tuşu sinyalini gönderir.
- 08:05Anakart Açılımı ve Sorun Tespiti
- IO, PCH'den SLP3 sinyalini aldığında PSON voltajını sıfıra düşürür ve yeşil kablonun +5V'u sıfıra düşer, anakart açılır.
- Hasar görmüş anakart açıldığında bir saniye açılıp tekrar kapanır ve BIOS ayarları sıfırlanmalıdır.
- Anakartta kısa devre olduğu tespit edilir.
- 09:17Güç Bloğu Kontrolü
- ATX jakı üzerinden +5V VSB anakarta girer ve PSON da anakarta ve IO'ya girer.
- +5V VSB, çift MOSFET'e girer; üst MOSFET +5V'yi sisteme aktarır, alt MOSFET ise +5V anahtarlama voltajını anakarta aktarır.
- Kapı pinleri entegre ile kontrol edilir ve sistem uyku modundayken anahtarlama voltajları kesilir.
- 11:35RAM VCC Bloğu
- +5V bir indüktörü geçtikten sonra RAM VCC'sinin PWM'sine girer ve 1.5V RAM VCC'si mevcut olur.
- 1.5V RAM VCC'si, 1.5V RAM VCC'sinin yarısını bir regülatör yardımıyla sistem açık modundayken üretir.
- RAM VCC voltajı sadece sistem açıkken RAM yuvasının 120 ve 240 numaralı pinlerinde mevcuttur.
- 13:04Diğer Voltaj Blokları
- +5V VSB, Q28 adlı bir P-kanal MOSFET'ine girer ve kapısı IO tarafından kontrol edilir.
- +5V VSB, UP7706 regülatörüne girer ve çıkışında +3V mevcut olur.
- Diğer bir çift MOSFET'e giren +5V VSB, çıkışında +5V USB üretir ve kapı pinleri doğrudan IO ile kontrol edilir.
- 15:24Anakart Güç Voltajları ve Kontrolleri
- Artı üç volt anahtarlama voltajı, PCH, IO, PCI yuvaları, PCI Express ve RAM yuvası gibi farklı bloklara girer ve CPU'nun 1,80 volt'u bu voltaj ile sağlanır.
- Artı üç volt anahtarlama voltajı, bir MOSFET ve bir op-amp tarafından üretilir; pin 2 MOSFET'in kaynak pinidir, pin 3 1,80 volt'a sabitlenmiştir ve pin 1 MOSFET'in kapı pinidir.
- MOSFET çıkış voltajı 1,80 volt'tan düşükse çıkış yüksek olur, MOSFET Q60'ın kapısı etkinleştirilir ve voltaj drenaj yoluyla kaynağa girer; voltaj 1,80 volt'tan artarsa çıkış düşer ve MOSFET bağlantısı kesilir.
- 17:19Diğer Ana Voltajlar
- Artı beş volt anahtarlama voltajı RAM VCC'sine ve USB VCC'sine girer.
- Artı oniki volt anahtarlama voltajı PCI Express yuvalarına ve CPU fanına girer; ayrıca bu voltajdan PCH'nin VCC'sinin 1,5 volt'u MOSFET ve PWM'si tarafından üretilir.
- CPU VCC voltajı, ATX jak gücü 2'deki voltajı kontrol edilir ve farklı voltajlar indüktörlerde tek tek kontrol edilebilir.
- 19:04CPU Voltajları ve Kontrolleri
- CPU core voltajı, PWM ve MOSFET'ler tarafından üretilir ve indüktörde ohm kontrolü yaparak düşük MOSFET'leri ve PWM'yi kontrol edebiliriz.
- CPU VTT voltajı, PWM ve onun MOSFET'leri tarafından üretilir ve kolayca kontrol edilebilir.
- CPU alt çizgi SA voltajı, MOSFET ve op-amp tarafından üretilir; op-amp'ın ikinci fazı kullanılır ve 5 ve 6 numaralı pinler birbirleriyle karşılaştırılır.
- 20:40Güç Bloğunun Kontrolü
- CPU çıkarıldığında ATX jak kontrol edilir; artı üç volt anahtarlama voltajı yaklaşık 20 ohm okunur, artı beş volt ve artı oniki volt anahtarlama voltajlarının ohm'u iyi.
- Artı beş VSB'de yüksek ohm okunur, bir yönden ohm okunmazsa diğer yönden ohm kontrolü yapılmalıdır.
- Eksi oniki volt'ta genellikle ohm okunmaz, ancak her iki yönünden ohm kontrolü yapılmalıdır.
- 22:00PWM ve MOSFET Kontrolleri
- Alt voltajların voltajını üreten PWM'ler ve MOSFET'ler kontrol edilmelidir; çift MOSFET iki yönden gelen artı beş volt RAM VCC'sini üretir.
- P-kanal MOSFET'inde bir yönden yüksek ohm ve diğer yönden düşük ohm okunmalıdır; N-kanal MOSFET'inde ise bir yönden düşük ohm ve diğer yönden yüksek ohm okunmalıdır.
- 1,5 volt RAM VCC voltajının PWM'si ve MOSFET'leri kontrol edilir; düşük MOSFET'in drenajından GND'ye ohm kontrolü yapılarak tüketici PWM ve düşük MOSFET'in iyi durumda olduğundan emin olunabilir.
- 23:39Diğer Regülatör Kontrolleri
- VTT DDR üreticisi regülatöründe pin 1'i 1,5 volt girişidir ve girişten çıkışa ohm kontrolü yapılarak dahili olarak kısa devre yapmadığından emin olunabilir.
- Artı beş VSB'yi IO ile bağlayan ve ayıran P-kanal MOSFET'i kontrol edilir; bir yönden yüksek ohm ve drenajdan kaynağa düşük ohm okunmalıdır.
- Artı üç VSB regülatöründe giriş pinin üzerinde yaklaşık 13 ohm okunur ve girişten çıkışa ohm kontrolü yapılarak kısa devre şüphesi taşıyan 3 ohm'dan az ohm değerleri kontrol edilir.
- 26:56CPU VCC Kontrolü
- Anakartın sadece regülatör sorunu olduğu tespit edildi ve şimdi CPU VCC'si kontrol edilmeli.
- CPU VCC'si birçok PWM ve MOSFET'ten oluşur ve bunların ohm değerleri tek tek ölçülecek.
- CPU'nun 1.80 volt'unu kontrol etmek için MOSFET'in ohm değeri ölçülüyor ve kaynaktan drenaja düşük ohm, diğer yönden yüksek ohm okunmalıdır.
- 27:40Op-Amp ve MOSFET Kontrolü
- Op-amp'ın 1, 2, 3, 5 ve 6 numaralı pinlerinin GND'ye kısa devre yapıp yapmadığı kontrol ediliyor.
- Düşük MOSFET'in drenajı üzerinde GFX Core'dan GND'ye ohm kontrolü yapılarak tüketicinin PWM'nin ve düşük MOSFET'in sağlığından emin olunuyor.
- Yüksek MOSFET'in ohm değeri ölçülürken bu yönde yüksek ohm ve diğer yönde düşük ohm okunmalıdır.
- 28:48Vcore Kontrolü
- Vcore'un ohm değeri ölçülürken düşük MOSFET'ten GND'ye iyi ohm okunur ve yüksek MOSFET'te bu yönde pinlere düşük ohm, diğer yönde daha yüksek ohm okunmalıdır.
- Vcore'un paralel olduğu için sorun olma ihtimali az olsa da kontrol ediliyor.
- Tüm indüktörlerin ohm değerleri ölçülürken normal değerler okunuyor.
- 30:26Regülatör Sorunu Tespiti
- Op-amp kullanılarak CPU VCC'sini sağlayan MOSFET kontrol ediliyor ve N-kanal kaynaktan drenaja düşük ohm, diğer yönden daha yüksek ohm okunmalıdır.
- Anakartın güç bloğu kontrol edildiğinde sadece +3 VSB'de sorun olduğu tespit edildi.
- Regülatörü değiştirerek anakartın sorunu çözülecek.
- 31:05Regülatör Değişimi
- Regülatörün çıkışa girişin kısa devre yapmadığından emin olmak için dijital multimetre ile ohm kontrolü yapılıyor.
- Regülatör içinde bir MOSFET var ve muhtemelen içten kısa devre yapmış.
- Hurda bir anakarttan benzer bir regülatör entegresi (UP104P) alınarak eski regülatör değiştiriliyor.
- 32:32Yeni Regülatörün Kontrolü ve Montajı
- Regülatör çıkarıldıktan sonra çıkış-giriş ohm kontrolü yapıldığında anakartta kısa devre olmadığı tespit ediliyor.
- Regülatörün pin 3 ile pin 6 arasında ohm kontrolü yapıldığında içten kısa devre yaptığı görülüyor.
- Yeni regülatörün yönüne dikkat edilerek anakart üzerindeki işaretli yere yerleştiriliyor.
- 34:02Anakartın Test Edilmesi
- Anakartta bekleme modu voltajları ölçülüyor ve +5 VSB ile +3 VSB değerleri tespit ediliyor.
- CPU ve RAM anakart üzerine yerleştirilip VGA kablosu bağlandıktan sonra anakart açılıyor ve görüntü var.
- Çoğu anakart sorunları güç bloğu ile ilgilidir ve güç bloğunu iyi öğrenmek çoğu anakartı kolayca onarabilir.