Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Maksat Üretmek" programının Manisa Demirci ilçesinde çekilmiş bu eğitim videosunda, sunucu ve Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü mezunu, Demirci Ziraat Odası laboratuvar sorumlusu Şennur Hanım arasında kışlık bahçe bakımı ve gübreleme teknikleri hakkında bir sohbet gerçekleştirilmektedir.
- Video, sonbahar ortasında meyve bahçelerinin kış hazırlığına odaklanarak, yaprak döken ve dökmeyen ağaçların bakımı, toprak sürümü, gübreleme teknikleri ve zamanlaması hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. İçerikte toprak pH dengeleme, toprak analizi, organik gübre kullanımı, damlama sulama teknikleri ve farklı mevsimlerde hangi gübrelerin kullanılması gerektiği gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca azotlu, fosforlu ve kompoze gübrelerin kullanımı, gübre miktarının doğru belirlenmesi, kalsiyumlu ve fosforlu gübrelerin birlikte kullanılmaması gerektiği, meyilli arazilerde gübreleme yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar ve bitkilerin yapraklarından nasıl bilgi alınabileceği gibi pratik bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:05Kışlık Bahçe Bakımı ve Yaprak Dökümü
- Manisa Demirci ilçesinde sonbaharın ortalarında kışlık bahçe bakımları konusu ele alınıyor.
- Şennur Hanım, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü mezunu ve Demirci Ziraat Odası'nda laboratuvar sorumlusu olarak çalışmaktadır.
- Meyve ağaçları yapraklarını dökmeye başlamış olup, yaprak dökülme süresi yükseltiye, iklime ve bölgenin konumuna göre değişmektedir.
- 01:29Kış Hazırlığı ve Sürüm İşlemi
- Yapraklarını dökmeyen ağaçlarda seneye yatırım olsun diye yaprak gübresi uygulanabilir, ancak yapraklarını dökmeye başlayan ağaçlarda önce sürüm yapılması tavsiye edilmektedir.
- Sürüm işlemi, yabancı otları toprağa karıştırarak organik madde katkısı sağlar ve zararlı maddeleri gömülmüş olur.
- Otlu arazilerde doğrudan gübreleme yapılabilir, ancak sürmeyecekse gübre atıp toprağa karıştırmamak gerekir.
- 03:04Gübreleme ve Yağış
- Kurak havalarda sürüm zorlaşsa da, gübreyi atıp yağış beklemek daha iyi olur çünkü yağışla birlikte gübre erir.
- Gübre atarken ağaçların taç izdüşümünün 50 santim ileriye atılması gerekir, azotlu gübre kök bölgesinin bittiği yere değil, taç izdüşümüne biraz daha ileriye atılmalıdır.
- Fosforlu gübreler nemli havalarda daha iyi emilir, kurak havalarda fosforlu gübreler uygulanmamalıdır.
- 05:21Gübreleme Zamanlaması
- Fosforlu gübreler Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında verilebilir, Nisan'dan sonra damlamadan verilmelidir.
- Azotlu gübreler (şeker gübresi, üre, amonyum nitrat, sülfat) ağaçlar uyanmadan bir ay önce atılmalıdır, aksi takdirde azot çabuk yıkanır ve kök bölgesinden uzaklaşır.
- Kompoze gübreler bu ayda da atılabilir, ancak azotlu gübreler ağaçların uyanmasına bir ay kala veya 15 gün kala uygulanmalıdır.
- 07:39Köklerin Özellikleri ve Gübrelerin Çözünme Süreleri
- Kökler nemli olursa daha yan yayılımı yapar, kurak olursa dibe gitmez; kumlu topraklarda dibe daha çabuk, killi topraklarda hafif yan eğilimli gider.
- Kurak bölgelerde kökler su aramak için daha çok açılım yapar, yağmur yağdığında ise yan tarafa atılır.
- Gübrelerin çözünme süreleri vardır; bir ayda çözünüyorsa kış döneminde uyuyan ağaçlar bundan faydalanamaz, çözünme zamanı 3 ay ise ağaçların uyanma döneminden önceki devrelerde atılmalıdır.
- 09:31Gübre Önerisi ve Toprak Analizi
- Çiftçiler bitkilerin ne zaman uyanacağını kendi iklimlerine göre tespit ediyor, zeytin, kiraz, ceviz ve antep fıstığı gibi farklı bitkiler için farklı gübre önerileri yapılıyor.
- Gübre önerisi yaparken ağacın yaşı, cinsi, iklimi ve bakış yönü gibi faktörler soruluyor.
- Toprak analizi yapılarak toprakın pH değeri belirleniyor ve bu değere göre asitli veya bazik gübreler öneriliyor.
- 10:20Toprak pH'sının Önemi
- Toprak pH'sı 7'ye çekilmeye çalışılıyor, pH 8'de demir, bakır, çinko, mangan ve fosfor gibi besin elementleri alınamıyor.
- pH yüksek olduğunda bitki ihtiyaçlarını karşılayacak gübreleri alım yapamıyor, bu dengeyi kurmak iyi bir gübrelemeyi sağlıyor.
- Kireç yapısının kirecili olması ve pH'nın dengelenmesi gübreleme için önemli.
- 11:20pH Yüksek Topraklarda Gübreleme
- pH 8 çıkan bir toprakta nitratlı gübreler kullanılamıyor çünkü bitki bunları alamıyor.
- pH yüksek asit karakterli gübre verilerek pH dengeleniyor ve kök istediği ortam haline geliyor.
- Kükürtlü gübreler (amonyum sülfatı, DAP, potasyum sülfatı) öneriliyor ve kükürt kök bölgesini iyileştiriyor.
- 12:51Yaprak Gübrelemesi
- pH yüksek çıkınca demir, çinko, bakır ve fosforu alamayan bitkilere yapraktan besleme yapılıyor.
- Sonbaharda ağaçlar yaprağı dökmeye başlamadan önce yaprak gübresi vermek, önümüzdeki yıl için destek görevi görüyor.
- Ağaçların yapraklarında deformasyon meydana gelmemişse ve dökmeye tam başlamamışsa yaprak gübrelemesi yapılabilir, ancak üçte iki veya üçte bir dökülmeye başladığı dönemde uygulama faydasız olabilir.
- 14:45Bitkinin Gübre Alım Şekli
- Bitkinin gübreyi alım şekli için nem, pH, hava ve oksijen gibi faktörler önemli.
- Gübre atıldıktan sonra kökte yoğunluk tabakası oluşuyor ve bitki bu tabakayı içine alıyor.
- Gübrelerden yapraklara, yapraklardan meyveye, yapraktan köke ve kökten meyveye bir döngü oluşuyor.
- 16:58Çiçek Açma ve Kök Gelişimi
- Çiçek açtığında bitkinin kökü duruyor, bu nedenle ceviz gibi meyvelerde çiçek açan bitkiler için çiçek koparılıyor.
- Kökün gelişmesi için potasyum ve fosfor gibi besin elementleri kullanılıyor.
- Çiçek açan bitkiler için çiçek koparılması gerekiyor, ancak sarımsak gibi çiçek açmayan meyveler için bu sorun değil.
- 17:55Bitki Gelişimi ve Gübreleme
- Kiraz ve badem gibi bitkilerin çiçek açması normaldir, ancak çiçek üstünde tutmanın sakıncası yoktur.
- Bitkinin gelişimini değerlendirmek için gövdeye ve en son dala bakmak gerekir, sürgünün gücü bitkinin toprakta iyi tutunduğunu gösterir.
- Topraklarımız potasyum yönünden zengin ancak fosfor ve azot açısından fakirdir, organik madde kullanımı azalmıştır.
- 18:44Toprak Beslenmesi ve Bitki Alımı
- Toprakları organik madde ile desteklemek gerekir, hayvan gübresi veya yeşil gübreler kullanılabilir.
- Gübre toprağa verildiğinde nemle çözülmeye başlar ve bitkinin kökünün içindeki basınç ile toprak arasındaki basınç farkı sayesinde difüzyon, ozmoz ve aktif taşıma olayları gerçekleşir.
- Bitkinin beyni kök olduğundan, önce bitkiyi kökünden iyi beslemek gerekir.
- 20:04Toprak pH Değeri ve Gübreleme
- Toprak pH değeri bitkiye etki eder, küçük değişimler bile bitkinin davranışında farklılık gösterebilir.
- Toprak pH değerini değiştirmek için sadece kök bölgesini değiştirmek yeterlidir, damlatıcıları kök bölgesine ve taç izdüşümüne yerleştirmek daha etkilidir.
- Kılcal köklerin bulunduğu bölgede istenen pH durumu olduğunda besin elementleri rahat alınır.
- 21:36Fazla Gübreleme Etkileri
- Bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin miktarını aşınca, bitki fazla besin alamaz ve toprakta fazla besin ortaya çıkar.
- Fazla gübre vermek, bitkiyi strese sokar, toprağı kirletir, tuzluluğunu artırır veya asit-baz dengesini bozar.
- Bitkilere verilecek gübre miktarlarını kesinlikle fazla yapmamak gerekir.
- 23:14Organik Madde ve Gübreleme Zamanı
- Ülke topraklarımız organik maddece zayıf olduğundan kompost yapımı ve farklı organik madde miktarı bakımından artırmak için çeşitli yöntemler kullanılabilir.
- İyi yanmış hayvan gübresi azot, fosfor ve potasyum içerir.
- Kurak bölgelerde organik gübre sonbaharda, yağışlı bölgelerde ise ilkbahara yakın uygulanmalıdır.
- 24:09Organik Gübreleme ve Uygulama Zamanı
- Kurak bölgelerde organik gübre uygulaması sonbahar aylarında (ekim, kasım, aralık) yapılabilir, ancak toprağı açıkta bırakmamak ve karıştırmak şarttır.
- Gübreler toprağa karıştırılmalı, kesikli olmamalı ve billur gibi dökülmelidir, böylece kök çürüklüğüne ve zararlı barındırmaya neden olmaz.
- Gübreler ağaç taç izdüşümüne atılabilir, ancak toprağa hemen karıştırılması daha faydalıdır.
- 25:02Ağaç Başına Gübreleme Miktarı
- Ağaç başına gübre miktarı ağacın durumuna göre değişir; küçük ağaçlara 1-3 kilo, büyük ağaçlara 5-6 kilo kadar verilebilir.
- 7x7 metre aralıklarla dikilen 27-28 ağaçlı bir arazide, ağaç başına 270 kg, dekara araziye ise yaklaşık 1 ton organik gübre kullanılabilir.
- Organik gübrelerle birlikte kompoze gübreler de kullanılabilir, ancak bu aylarda nitratlı sülfatlı gübreler verilmemelidir.
- 26:41Asitli Topraklarda Gübreleme
- Asitli topraklarda bazik karakterli gübreler (potasyum nitrat, kalsiyum nitrat) kullanılmalıdır.
- Üre nötr bir gübredir ve her iki tür toprağa da verilebilir çünkü bitki kök bölgesine kolayca taşınır.
- Asitlik ortamda sülfatlı gübreler bitki tarafından alınamaz, bu nedenle kalsiyum içerikli kireç uygulaması da yapılmalıdır.
- 28:07Toprak pH ve Kireç İlişkisi
- Toprak pH'sı 7-8 civarında olsa bile, kireç oranı fazla çıkabilir.
- pH düşürerek kireç oranı azaltılabilir ve kireçli toprakta besin elementleri daha rahat alınabilir.
- Kireçli topraklarda kükürt ve hayvan gübresi kullanılarak kireç çözülebilir ve besin elementleri rahata alınabilir.
- 29:19Organik Madde ve Gübreleme
- Organik madde, topraktaki mikroorganizmalar sayesinde pH'yı dengeler ve gübrelerin çözülmesini sağlar.
- Organik madde toprağı havalandırır, rengini değiştirir ve toprağın ısısını dengeler.
- Gübreler belirli sıcaklık ve nem koşullarında çözünmeye başlar, bitki kök vasıtasıyla ihtiyacı kadar alır.
- 30:27Dengeli Gübreleme
- Dengeli gübreleme, fazla veya eksik gübre vermemektir.
- Aşırı derecede asitli bir toprağa asitli gübre verildiğinde ağaçlarda yanmalar ve ters tepkiler görülebilir.
- Üreticilerin dikkatli bir şekilde gübreleme yapması ve damlama sulama sistemlerinde de dikkatli olmaları gerekir.
- 31:18Damla Sulama ve Gübreleme Teknikleri
- Damla sulama, iklim şartlarına göre Nisan, Mayıs veya Haziran ayında başlar.
- Kalsiyumlu gübreler (kalsiyum, magnezyum nitratlı) ve fosfor-potasyumlu gübreler aynı anda verilmemelidir çünkü bağlayıcılık nedeniyle bitki bunları alamaz.
- Gübreleme sırasında önce boş suyla nem oluşturulur, sonra fosforlu gübre verilir ve ardından tekrar boş sulama yapılır ki gübre bitki bölgesine yayılsın.
- 33:00Gübreleme Zamanlaması ve Türleri
- Sulama sıklığı ağaç büyüklüğüne göre değişir; küçük ağaçlar için 3 saat, büyük ağaçlar için 7-8 gün aralıklarla sulama yapılabilir.
- Haziran-Temmuz ayında suda eriyecek kompoze gübreler (MAP) kullanılabilir, Temmuz-Ağustos ayında azotlu gübreler, Eylül'de ise potasyumlu gübreler verilebilir.
- Potasyum sıcak havayı sevdiği için Temmuz-Ağustos-Eylül aylarında da verilebilir, ancak ağacı tembelleştirmemek için damlatıcı mesafesi ağaç büyüdükçe ayarlanmalıdır.
- 34:31Meyilli Arazilerde Gübreleme
- Meyilli arazilerde gübreleme yaparken, gübreyi ağaç taç izdüşümünün üst tarafına vermek gerekir.
- Gübre, teras yapıldığında dümdüz bir yer oluşturur, teras yapılamadığında ise taç izdüşümünün 1 metre dışarıya doğru, iki ağacın tam ortasına hilal şeklinde konulmalıdır.
- Gübre, yerçekimi ile aşağıya doğru hareket eder ve bitki tarafından alınabilir.
- 36:33Gübreleme ve Toprak İlişkisi
- Gübreleme, budama ve ilaçlama gibi işlemler bir bütün oluşturur ve doğru uygulanması meyve kalitesini artırır.
- Toprak yaşayan bir canlıdır ve bitkiyi beslerken, bitki de bitkiyi besleyerek geri döngü oluşturur.
- Zamanında atılan gübre, bitki bünyesine yarar sağlar ve toprağın yapısını aşırı bozmaz, bu da toprağı ve mikroorganizma faaliyetlerini korur.
- 38:26Bitkinin İşaret Dili
- Ağaç, yaprağıyla, dalıyla ve parlaklığıyla bize durumunu bildirir; iyi durumda ise parlak, rahatsız ise yapraklar buruşmaya başlar.
- Yaprak damar aralarının sararması demir eksikliği, taze sürgünlerden sararmaya başlaması ise çinko noksanlığı olduğunu gösterir.
- Bitkinin verdiği işaret diliyle bilimin ışığında araştırılarak iyi bir gübreleme ve bakım işlemi yapılabilir.