Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Benim Çiftliğim" programının bir bölümü olan bu video, sunucu ve ziraat mühendisi İsmet Bey'in hububat tarımı hakkında kapsamlı bilgiler verdiği bir içeriktir. Program Aksaray'da bir hububat parselinde çekilmiş olup, çiftçilere hububat yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken tüm aşamaları anlatmaktadır.
- Video, hububat tarımının toprak hazırlığından ekime, hasaya kadar tüm aşamalarını ele almaktadır. İçerikte toprak analizi, gübreleme, tohum seçimi, münavebe, ekim sonrası bakım, ot mücadele, hastalık mücadelenin yanı sıra koruyucu hekimlik prensibi ve zararlılarla mücadele teknikleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Program, çiftçilerin hububat yetiştiriciliğinde karşılaşabilecekleri sorunları ve bunların çözüm yollarını sunmaktadır.
- Videoda özellikle toprak analizinin önemi, doğru tohum seçiminin verimliliğe etkisi, besin elementlerinin dengeli kullanımı, çinko ve kükürt uygulamaları, ilaçlama teknikleri ve hastalıkların erken tespiti gibi pratik bilgiler paylaşılmaktadır. Ayrıca, plastik şişelerin arazilerde atılmaması ve geri dönüşüm için kullanılması gibi çevre dostu tavsiyeler de verilmektedir.
- 00:02Hububat Tarımının Önemi
- Program, hububat tarımını toprak hazırlığından ekime, hasaya kadar detaylı olarak ele alacak.
- Hububat bitkileri (buğday, arpa, tırtıl, yulaf) Türkiye'de en çok ekim alanına sahip bitkilerdir.
- Hububat tarımı, tarımda ayrı bir uzmanlık alanıdır.
- 02:15Toprak Hazırlığı
- Hububat bitkisi için toprak hazırlığında önceki bitki kalıntılarının toprağa karıştırılması önemlidir.
- Toprağı küçük partiküller haline getirmek ve sert katmanlar oluşmuşsa dip kazanlarla pastadan çekmek gerekir.
- Toprak hazırlığı sırasında toprak analizi yapılması çok önemlidir.
- 03:27Doğru Toprak Analizi
- Toprak analizi için tarlanın her köşesinden zikzaklar çizerek V şeklinde toprak örnekleri alınmalı ve harmanlanmalıdır.
- Toprak analizi ekimden önce yapılmalı, böylece bitkinin ihtiyacı olan besin elementlerini toprağa uygulamak mümkündür.
- Doğru toprak analizi yaparak eksikliklere göre gübreleme taban gübresi uygulanmalıdır.
- 05:03Toprak Analizinin Önemi
- Çiftçiler toprak analizini ciddiye almıyor, yanlış örnek alma nedeniyle analiz sonuçları da yanlış çıkabiliyor.
- Doğru toprak analizi yaparak eksik besin elementlerini tespit edip uygulayarak daha az gübre ile daha yüksek verimler alınabilir.
- Toprakta bazı besin materyallerinin fazla olması da bitki gelişimini olumsuz etkileyebilir, örneğin potasyum fazlalığı bazı besin materyallerinin alımını engelleyebilir.
- 08:34Tohum İlaçlaması
- Sertifikalı tohumlar mantar enfeksiyonlara ve zararlılara karşı ilaçlanmış olarak gelir.
- Çiftçiler kendi ürettiği tohumlarda uygulama hatalarından dolayı sıkıntılar yaşayabilir.
- Çinko uygulamaları ekimle beraber toprakta yapılmalı veya kardeşliği döneminde üst ilaçlamalarla birlikte uygulanabilir.
- 10:23Tohum Seçiminin Önemi
- Tohum seçimi, verimliliği ve hububat kalitesini belirleyen çok önemli bir faktördür.
- Tohumların kardeş kabiliyeti, soğuğa dayanıklılığı ve toprak seçimine göre hassasiyeti farklılık gösterir.
- Bölgemize ve toprağımıza uygun tohum çeşidi seçmek gerekir, çünkü bazı tohumların kıraç ve kuraklığa dayanıklılığı değişebilir.
- 11:17Tohumluk Miktarı ve Ekim Sıklığı
- Kardeşlenme kabiliyeti düşük tohumlarda tohumluk miktarı artırılmalı, yüksek tohumlarda ise azaltılmalıdır.
- Fazla tohum ekimi, bitkilerin sık bir görünümüne neden olur ve erken dönemde rutubet ve hastalıkların daha hızlı yayılmasına sebep olur.
- İyi tohum seçimi ile bin metre alandan 1.200 kilograma kadar verim alınabilir ve bu verimlerde karlılık çok yüksektir.
- 13:01Ekim Sıklığı ve Tohum Seçimi
- Tohum çeşitliliği ile ilgili 18 ile 25 kg arasında bir ekim sıklığı uygulanmalıdır.
- Bazı tohum çeşitleri soğuğa dayanıklı olmayabilir, bu nedenle tohumluk miktarını artırabilirsiniz.
- Çiftçiler, mevsimi öngörmeli ve ileriye dönük doğru tahminler yapmalı, iklime uygun tohum çeşitleri ekmelidir.
- 15:03Bölgesel Farklılıklar ve Sulama Şekli
- İç Anadolu'nun Aksaray ve Konya bölgesi daha az neme sahipken, Karadeniz ve Ege bölgelerinde nem oranları yüksektir.
- Tohum seçimi, sulama şekliyle de bağlantılıdır; uzun çeşitleri yağmurlamayla sulamak dezavantajlıdır.
- Fırtına, rüzgar ve yağışın bol olduğu bölgelerde kısa boylu ve dayanıklı tohum çeşitleri tercih edilmelidir.
- 16:27Uygun Tohum Seçiminin Önemi
- Yüksek verim almak için en önemli faktör uygun kaliteli tohumluk seçmektir.
- Türkiye'de tescillenen, kaliteli ve yüksek verimli buğday çeşitleri bulunmaktadır.
- Çiftçiler yeniliğe açık olmalı, gelenekçi düşüncelerinden çıkıp yeni, güncel ve potansiyeli yüksek tohum çeşitlerini denemelidir.
- 19:58Münavebe ve Hububat Ekimi
- Hububat bitkisi mısır, ayçiçek, pancar gibi diğer tüm tarla bitkileri ile münabeye girebilir.
- Bir önceki yılda uygulanan gübre miktarları, hububat ekmeden önce toprak analizine göre ayarlanmalıdır.
- Bazı bitkilerin fazla fosfor veya potasyum ihtiyacı olduğundan, hububat ekimi için toprak analizine dayalı gübre uygulaması yapılmalıdır.
- 21:20Münavebe Bitkileri ve Hububat Ekimi
- Hubat bitkisi, münavebe bitkisi tercih etmeyen her türlü bitki ile münavebe yapabilir.
- Kurak bölgelerde sürekli hububat ekimi yapılıyor, ancak sulu bölgelerde şeker pancarından sonra buğday ekerken yüzde otuz veya daha yüksek miktarda verim artışı sağlanabilir.
- Pancar bitkisinin yeşil yaprakları toprağa tamamen karıştığı için verimlilik açısından uygun bir münavebe oluyor.
- 22:05Baklagil Grubu ve Ayçiçeği Münavebesi
- Mısır ve baklagil grubu (yonca fi grubu) arkasında buğday ekimi yapıldığında, baklagillerin toprağa azot bağladığı için verimlilik artıyor.
- Ayçiçek arkasında buğday verimleri biraz düşüyor, bu durum bitkilerin toprakta bıraktığı veya topraktan kullandığı besin materyali ile alakalı.
- Hububat ekiminden önce toprak analizi yaptırılıp, topraktaki mevcut potansiyele göre gübreleme yapılması gerekiyor.
- 23:35İlaç Uygulamaları ve Etkileri
- Çiftçilerin sıklıkla yaptığı hatalardan biri, bir önceki ekimde kullanılan ilaçlara dikkat etmemeleri.
- Tripli gibi yüksek kalıntılı ilaçlar, toprakta uzun süre kalarak sonraki ekimde çimlenme zaafiyetine ve verim düşüklüğüne sebep oluyor.
- Çiftçiler, bir önceki tarla bitkisinde kullandıkları ilaçları ziraat mühendislerine sormalı ve ona göre ekim yapmalı.
- 25:56Ekim Sonrası Sıkıştırma Önemi
- Hububat ekiminden sonra merdane veya silindir çekmek, tohumun toprakla olan temasını arttırıyor ve tarla yüzeyinden nem kaybını engelliyor.
- Sıkıştırma, daha hızlı çimlenme ve topraktaki nemin daha zor uçmasına sebep oluyor.
- Kış çok soğuk geçerse, don olayı yoğun olursa silindir çekilmiş arazilerde doğan az rastlanıyor.
- 28:04Baharda Gübreleme Programı
- Baharda gübreleme için hava sıcaklığı ve bitkinin kardeşlenme dönemine girmiş olması önemli faktörler.
- Hava sıcaklığı çok düşük olduğu zamanlarda uygulanan gübrelerin bitkiye faydası olmuyor ve bitkilerde üşümeler meydana geliyor.
- Üre gibi gübrelerin sulanmadığı veya yağış gelmediği durumlarda büyük bir kısmı buharlaşıp kaybediliyor.
- 29:25Hububat Gübreleme ve Yağış Sorunu
- Çiftçiler genellikle yağış beklentisiyle üre uygulaması yapıyor, ancak minimal veya hiç yağış alırsa azot kaybı yaşanıyor.
- İlk gübreleme için bölgede yaklaşık 20 kilogram üre uygulaması yapılıyor, ancak hava sıcaklığı ve yağış durumuna bağlı olarak azot kaybı hızlanabiliyor.
- Kurak tarlalarda gübre uygulaması zorunlu olabilir, ancak sulu arazilerde yağış beklenmiyorsa bir-iki saat yağmurlama ile gübre uygulaması yapılması tavsiye ediliyor.
- 31:35Gübre Uygulama Stratejileri
- Yağış beklentisi düşükse, gübre miktarını kısıp kalanı yağmurlama ile orta veya son dönemde artırarak uygulamak daha uygun olabilir.
- Erken dönemde bitkinin aşırı azot ihtiyacı yoktur, sapa kalkma dönemine doğru şiddetli bir gübre alımı olur.
- Hububat bitkilerinde amonyum nitrat uygulaması üreye göre hem verimi arttırır hem de buğdayda protein miktarını artırır.
- 33:37Hava Sıcaklığı ve Gübre Türü
- Soğuk hava dönemlerinde gübreleme için üre formu tavsiye edilir çünkü üreaz bakterileri parçalanarak toprağın sıcaklığını artırır.
- Sıcak hava koşullarında amonyum nitrat veya amonyum sülfat formunda gübreler uygulanabilir.
- Soğuk hava koşullarında nitrat formundaki uygulama bitkinin soğuk alımını hızlandırabilir.
- 34:50Hububat Bitkilerinin Besin İhtiyacı
- Buğday hububat bitkisi bir ton tahıl için topraktan yaklaşık 30 kilogram azot, 10 kilogram fosfor, 30 kilogram potasyum, 3-3,5 kilogram magnezyum ve benzer miktarda kalsiyum kaldırır.
- Topraklara kükürt ve çinko uygulaması önemlidir çünkü topraklarımızın kükürt varlığı yüksek ve çinko varlığı düşük.
- Buğdaydaki kalite için ekmekte kabarma, buğdaydaki kükürt miktarı ile doğrudan alakalıdır.
- 36:45Kükürt ve NS Dengesi
- Toprakta azot, fosfor, potasyum dengesi önemli bir konudur ve bitkinin besin materyallerini alabilmesi için hassas bir dengede olması gerekir.
- Topraklarına her sene kükürt uygulaması yapılması ve mümkünse hayvan gübresi veya HMS uygulamaları tavsiye edilir.
- Kükürt uygulaması, bitkinin topraktan besin materyallerini daha hızlı almasını ve toprağın pH'nın düşüp bitki tarafına daha faydalı olması açısından önemlidir.
- 38:15Toprak pH ve Besin Elementleri
- Kükürt uygulaması özellikle yüksek pH'lı, kireçli topraklarda önerilir, ancak düşük pH'lı bölgelerde (örneğin Karadeniz) tam tersi kireç uygulaması yapılmalıdır.
- Toprakta kükürt miktarı noksansa, asidik bir ortam olsa bile kükürt uygulaması yapılmalıdır.
- Kükürt miktarının fazlalığı kireç miktarını kırmak ve pH'ı düşürmek için kullanılabilir.
- 39:53Çinko'nun Önemi
- Çinko hububat için önemli bir besin kaynağıdır ve bitkileri kardeşleri teşvik eder.
- Çinko bitkilerin hastalığa dayanıklılığını arttırır ve protein sentezinde, aminoasit sentezinde görev alır.
- Tarlalara kardeşler döneminde veya öncesinde çinkoatları uygulanması tavsiye edilir.
- 40:33Çinko Uygulaması ve Hububat Bitkileri
- Hububat bitkilerinde çinko uygulaması, özellikle otlaçlamasına girildiğinde yapraklardan uygulanabilir ve bitkiye kazanım sağlar.
- Çinko sülfat veya et taşlı çinko ürünlerinden yapraklara uygulama yapılabilir ve bitki gelişimine ciddi manada fayda sağlar.
- Hızlı taşınabilen çinko karışımları kullanmak etkili olup, kısa sürede etkisini gösterir.
- 42:16Hububat Bitkilerinde Ot Mücadelesi
- Hububat bitkilerinde ot mücadelesi, kardeşlenme döneminin başlangıcından sapa kalkma dönemine kadar uygulanmalıdır.
- Ester ilaçlar (trianmetil, florasulam, 2-4 d ace agasi, 2-4 d metil ester) ve geniş yapraklı otlar için farklı ilaçlar kullanılmaktadır.
- Püskülü çayır, yapışkan ot ve domuz fıtra gibi zararlı otlarla mücadele için yeni nesil etken maddeler bulunmaktadır.
- 44:32İlaçlama Dönemi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İlaçlama dönemi, kardeşlenme döneminin başlangıcından sapa kalkma döneminin başına kadar olup, hava sıcaklığının 10-15 derecenin üzerinde olması önemlidir.
- Soğuk havada uygulanan ilaçlardan çiftçi fayda göremez, bu nedenle hava sıcaklığının 10-15 derecenin üzerinde olması tavsiye edilir.
- İlaç uygulamalarında aşırı doz kullanılmamalı, bitki strese sokulmamalıdır.
- 47:05Fitotoksik Etki ve Koruyucu Hekimlik
- Herbisit uygulamalarında fitotoksik etki (yan etki) olabilir, özellikle soğuk hava sıcaklığında fitotoksikite artabilir.
- İlaçlamalar hava sıcaklığının yüksek olduğu dönemlerde yapılmalıdır, sabırlı olunmalı ve iklim öngörülmelidir.
- Bitkilerde de koruyucu hekimlik yapılarak hastalık gelmeden önleme alınmalıdır.
- 48:20Hububat Hastalıkları
- Hububat bitkilerinde teka (kök boğazındaki fuzlar çürüklüğü), fit çürüklüğü ve septoria hastalıkları yaygındır.
- Hastalıkların yayılabilmesi için hava sıcaklığı, nem ve tarladaki önceki yıldan kalan hastalık varlığı önemlidir.
- Hastalıklara karşı mücadele, koruyucu hekimlik programları kapsamında başlamalıdır.
- 49:57Hububat Bitkilerinde Hastalık Tespiti ve Mücadele
- Hububat bitkilerinde kök bölgeleri incelemek önemlidir, siyahlanma, incelme, sararma gibi beyaz noktalarda sıkıntı görüldüğünde, ziraat mühendisine veya zirai ilaç bayisine gösterilmelidir.
- Hastalıkla mücadele "koruyucu hekimlik" olarak adlandırılır ve hastalığın çıkmasını istemiyorsak, bu aşamada ilaçlama uygulaması yapılmalıdır.
- Geçen seneki uygulamalarda bazı çiftçiler ilaçlamayı yaptıklarını ancak fayda görmediklerini belirtmişlerdir, bunun sebebi ilaçlama uygulamasına geç kalınması ve iklim şartları nedeniyle hastalık enfeksiyonunun devam etmesidir.
- 51:27İlaçlama Uygulamasının Önemi
- Birinci uygulamayı yaptıktan sonra hastalıkla mücadele ettiğimizi düşünmemeli, tarlayı takip edip gerekirse ikinci bir uygulama da yapmamız gerekebilir.
- İlaçların maliyetli olması çiftçileri aciz edebilir, ancak ilaçlar uygulandığında verimden çok daha fazla kar elde edilebilir.
- Hastalık bitkinin bünyesine girdikten sonra mücadelesi daha zorlaşır ve ekonomik kayıpta başlar, koruyucu hekimlik uygulaması bitkilere fayda sağlar.
- 52:55İlaçlama Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Çiftçiler genellikle mantar ilacını, yaprak gübresini, böcek ilacını ve diğer ilaçları aynı anda karıştırır, bu şekilde birbirini etkileşime sokan komplike olan ilaçlar fayda sağlamaz.
- Mantar ilacı uygulamalarında genellikle ikili karışım tavsiye edilir, mantar ilacı ile bitki besleme veya böcek ilacı (insektisit) karıştırılabilir.
- Mantar ilaçlarını mümkün mertebe çok karışım yapmadan birebir uygulamanın daha avantajlı olduğu vurgulanmaktadır.
- 54:04Tarla İşlemlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Tarlaya girip çıkma kayıplarının yüzde üç'lere yaklaştığı, ancak hastalıktan ortaya gelen kayıpların yüzde kırk, yüzde elli, yüzde altmış hatta yüzde yüzlere varabileceği belirtilmiştir.
- Hububat tarımı kısa bir programda anlatılamayacak kadar detaylı bir konudur, bu bölümde genel olarak toparlanmaktadır.
- 54:54İlaçlama Teknikleri
- İlaçlama uygulamalarında yayıcı yapıştırıcılar ve pH düşürücüler kullanıldığında, ilaçların bitkinin üzerinde dağılması ve daha etkin bir uygulama sağlanması sağlanır.
- Su pH'ının yüksekliğinden dolayı ilaçlar etkin çalışmaz, bu nedenle pH düşürücülerin kullanılması gereklidir.
- Bazı ilaçlar tanka katıldıktan sonra hemen tarlaya girmesi gereken, ilaçların suda ömrü kısa olabildiği için, ilaçları tarlanın başında hemen karıştırıp ilaçlamaya girmek önemlidir.
- 58:23İlaçlama Sırası ve Etkinlik
- İlaçları karıştırırken kısıtlı tutmak, her şeyi holder içerisine katıp uygulamak yerine, öncelikli ilaç katını yaprak gübresinden başlamak daha etkilidir.
- Yaprak gübresinin pH'ı düşük olduğundan, önce yaprak gübresini atıp sonra mantar ilacını katıp karıştırmak daha iyi sonuçlar verir.
- 59:17Hububat Hastalıkları
- Hububatta zararlı hastalıklar arasında kök çürüklüğü, septori hastalığı ve özellikle pas hastalıkları bulunmaktadır.
- Hastalıklar bitkinin kardeşlenme döneminde başlar ve hava sıcaklığının artmasıyla sarpas, karapas ve kahverengi pas hastalıkları daha ileri dönemlerde görülür.
- Hastalıkların yayılması iklime, sıcaklığa, havanın nemine ve hastalığın kaynağına bağlı olarak değişebilir ve o yıldan yine değişebilir.
- 1:00:45Zararlılar ve Mücadele
- Buğdayın erken döneminde zabrus adı verilen zararlılar kökleri keserek bitkilerde yer açar.
- Buğdaylarda daha ileri başak dönemlerinde üstüne kımıl ve bambıl adı verilen zararlılar olabilir.
- İlaçlamada aşırı yoğun ilaç kullanılmamalı, çünkü zararlıların doğal düşmanlarını da öldürür.
- 1:01:51Doğal Düşmanlar ve Arıcılık
- Zararlı mücadelesinde sadece mevcut zararlı için öldürücü olan kimyasallar kullanılmalı ve ziraat mühendisleriyle birlikte karar verilmelidir.
- Kimyasal mücadelede zararlılarla faydalı böcekler de öldürülmekte, bu da doğal düşmanların miktarını azaltmaktadır.
- Arıcılık yapılıyor bölgelerde kimyasal uygulamalar arılara da zarar vermektedir.
- 1:03:15Doğal Düşmanlar Stratejisi
- Zararlı ile zararlısı arasında mücadele yapılmalı, yani mevcuttaki zararlıyı yok edecek zararlıyı artırmaya çalışılmalıdır.
- Geçmişte sürenin ilk çıktığı dönemlerde yoğun ilaç kullanımı, doğal düşmanlarını öldürerek sürenin popülasyonunu bir sonraki yıla arttırmıştır.
- Bilim adamlarına göre, o zamanlarda aşırı ilaçlama yapılmazsa doğal düşmanlar artarak zararlıları baskı altına alırdı.
- 1:04:26Program Kapanışı
- Programda ziraat mühendisi İsmet Mutlu ile hububat tarımı hakkında bilgiler verilmiştir.
- Bölgede bir tonun üzerinde verimler alınırken, anlatılan püf noktalarına dikkat edilirse herkes bu verimleri alabilir.
- İlaçlama döneminde kullanılan plastik şişelerin arazilere atılmaması, geri dönüşüme verilmesi veya uygun biçimde yok edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.