Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Çiftçi TV'nin "Küçükbaş Dünyası" programının bu bölümünde, sunucu Konya'nın İlğın ilçesindeki Yorazlar köyünde Candan ailesiyle Anadolu Merinos koyunu yetiştiriciliği hakkında röportaj yapmaktadır. Programda ayrıca emekli bir çoban ve "Koleksiyon Üstadı" olarak hitap edilen bir çoban da yer almaktadır.
- Video, Anadolu Merinos koyununun özellikleri, yetiştiriciliği ve ekonomik avantajları hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Program boyunca çiftlik ziyareti yapılarak koyunların bakımı, ikizlik oranları (%70-80), kuzuların ortalama 45 kiloya 3,5 ayda ulaşması ve işletmenin üç avantajı (kendi yemlerini üretme, otlatma ve çoban maliyeti olmaması) anlatılmaktadır.
- Videoda ayrıca Anadolu Merinos koyununun Ak Karaman ve Alman Etçil Merinos ırklarından melez olduğu, kuyruk yapısı, vücut özellikleri ve bakım zorlukları hakkında bilgiler verilmektedir. Çiftlikteki tarihi çanlar, koyunların soğuk havadaki dayanıklılığı ve çiftlikteki diğer hayvanlar (eşekler) hakkında da konuşulmaktadır. Program, çiftlik sahibinin hayvancılığa olan bağlılığını ve gençlere bu işi sevmeleri tavsiyesiyle sona ermektedir.
- 00:33Konya'da Anadolu Merinos Çekimi
- Program, Konya'nın İlgın ilçesindeki Yorazlar köyünde Anadolu Merinos'u çekimi yaparak devam ediyor.
- Karlar içinde çekim yapılıyor ve karların toprak altındaki suları, gölleri ve barajları doldurarak ekinler için faydalı olduğu belirtiliyor.
- Candan ailesi, bir baba ve çocukları ile Anadolu Merinos'u ciddi kayıt yaparak yetiştiriyor.
- 01:50Candan Ailesi ile Tanışma
- Selahattin Can, oğlu İsmail Can ve Murat Can ile Candan çiftliğinde bulunuyorlar.
- Selahattin Can, bu işi 20-25 senedir yapıyor ve 35-40 senedir çoban olarak çalışmış.
- İlgın'ın en büyük özelliği yeşilin fazla olması, mısır, ayçiçeği, pancar ve göl suyu çekildiği zaman tamamen yeşil olması.
- 02:56Açık Sistem ve Hayvan Sayısı
- Candan ailesi, önceden kapalı sistem yerine açık sistem kullanıyor ve bu sistem onlar için çok başarılı.
- Çiftlikte yaklaşık 400 anaç koyun bulunuyor.
- Altınova çiftliğinden her sene koç alınıyor, Altınova TİGEM'in önemli kuruluşlarından biri ve orada Merinos yetiştiriciliği yapılıyor.
- 04:56Anadolu Merinos'un Özellikleri
- Anadolu Merinos'u, Karaman ve Alman etçil Merinos melezlemesinden ortaya çıkmış bir ırktır.
- Yapısı biraz farklıdır, daha irice olabilir ve özellikle koçlar Ak Karaman'dan gelen irilik ve sağlamlık gösterir.
- Sıcak havaya ve soğuğa adapte olabilen, sıcak ortama da dayanıklı bir hayvandır.
- 05:51İkizlik Oranı ve Bakım
- Flashing sistemi ve koçların kan değişimini uygulayarak ikizlik oranını yüzde 70-80'lere çıkarmışlar.
- Normalde 200 hayvandan 300-350 kuzu alabiliyorlar, ikizlikten dolayı sütle sıkıntı yaşayabiliyorlar.
- Yonca, ikizlere yeterli süt sağlıyor ve oluklara yonca veriliyor.
- 07:15Ölüm Oranları ve Besleme Sistemi
- 410 kuzudan 30-35 kuzu telef vermiş, bu oran meyanlarda yüzde 15'e kadar çıkabiliyor.
- Soğuk havalarda bile hayvanlar dışarıda duruyor, kapılar tamamen açık oluyor ve hayvanlar içeri girip yatmıyor.
- İçeride besleme yapmak yerine dışarıda besleme yapmanın avantajları: daha az alan gerekiyor, tüy dökülmesi daha az oluyor ve hayvanlar daha rahat ediyor.
- 09:19Gelir ve Maliyetler
- 400 anaç koyunla elde edilen gelir aileye yetiyor ve fazla geliyor.
- Yonca, fil, saman ve arpa tamamen kendileri üretiyor, sadece kuzu büyütme için dışarıdan 100 torba yem alıyorlar.
- Bir kuzu yetişip 45 liraya gelene kadar yaklaşık 3 torba yem yiyor, yonca'nın maliyeti 8-9 lira.
- 10:49Otlatma Süresi
- Hayvanları yılın 7-8 ayı otlatıyorlar, kışın olmasaydı 10 ayda otlatıyorlardı.
- Bu sene kış şartları nedeniyle otlatma süresi uzamış.
- 11:11Koyun Çiftliğinin Avantajları
- Koyun çiftliğinde üç avantaj bulunmaktadır: kendi yemlerini üretiyorlar, on ay gibi bir zaman diliminde otlatıyorlar ve çobanları kendileri olduğu için çoban maliyeti yoktur.
- Kriz dönemlerinde en çok etkilenen kişiler yemlerini tamamen dışarıdan alanlar, çoban barındıranlar ve tamamen kapalı bakanlardır.
- Kaliteli koç kullanarak ırkı geliştirerek verimliliği arttırmışlar ve ikizlik oranının yüzde yetmiş-seksen civarında olması son derece güzel bir rakamdır.
- 12:19Koyun Çiftliğinin Verimliliği
- Kuzular ortalama kırkbeş kiloda kesiliyor ve üç buçuk yıl gibi bir sürede bu ağırlığa ulaşıyorlar.
- Kışın mer usta biraz daha farklı oldu ve en az onbeş-yirmi gün daha uzadı.
- Çiftlikte şecere tutulmuyor ancak damızlık bırakıldığı için anneden olan tüm yavruları kendileri bilebiliyorlar.
- 13:31Anadolu Merinosu İrkinin Özellikleri
- Anadolu Merinosu'nun altında Ak Karavan var ve Alman etçil Merinos'ta karışmışlar, böylece çok güzel bir melez ırk ortaya çıkmıştır.
- Anadolu Merinosu'nun en büyük özelliği kuyruk yapısından hemen görülebilir, kuyrukları biraz daha kalın olup, Alman etçil Merinos'tan boru gibi kuyrukları vardır.
- Çiftlikte doğan iki-üç gün sonra kuyruklara lastik takılıyor veya kesiliyor.
- 15:16Çobanın Deneyimi
- Çoban, koyundan emekli olduğunu ve çoban desteğinden emekli olduğunu belirtiyor.
- Çobanlıktan emekli olmuş bir vatandaşla beraber olduklarını ve birçok çobanın emekli olmayı başarmasını dilediklerini ifade ediyorlar.
- Koyun çiftliğinde kuyruk kesilmiş ama kuyruğun üst kısmı kalın olan, Ak Karaman'dan kalıntılar taşıyan, Alman etçil Merinos'un etçil yapısına sahip bir ırk bulunuyor.
- 18:28Koyun Çiftliğinin Tarihi ve Hedefleri
- Anadolu Merinosu çiftlikte otuz-kırk yıldır bulunuyor ve köylerde aşılama çalışmaları yapılmıştır.
- Çobanın hedefi yediyüz-sekizyüz hayvana ulaşmak ve orada durmak zorunda olduğunu belirtiyor.
- Çiftlikte hanımların da işi anladıkları için eleman olmadan da bakabiliyorlar ve hanımların kuzulara çok iyi bakması önemli bir avantajdır.
- 20:47Kurt Tehlikesi
- Bölgede kurt ve çakal tehlikesi bulunuyor, iki yıl önce bir kurt içeri girmiş ve on tane kuzuyu öldürmüştür.
- Köpek sayısı artırıldığında kurt tehlikesi azalmış, şu anda sekiz tane köpek bulunuyor.
- Kışın kurtlar beş-altı kişilik gruplar halinde dolaşıyor ve koyun dışarıda kaldığı için kurtlar daha kolay geliyor.
- 22:46Koçlar ve Damızlık Üretimi
- Çiftlikte şu anda on iki koç bulunuyor, iki tanesi dışarıda.
- Bu yıl üç-dört koç kan değişiminden dolayı çıkarılmış.
- Koçlama sırasında önce dört çok beğenilen koç salınıyor, damızlıklar kendileri bırakılıyor.
- 23:28Hayvan Sağlığı ve Koç Özellikleri
- Kısır içinde çıkan hayvanlar bir yıl bekletiliyor, ertesi yıl yine olmazsa satılıyor.
- Bu yıl bir toparlan hastalığı geldi, çaresi bulunamadı ancak hayvan kendi kendine düzeldi.
- Koçlar ortalama beş yıl kullanılıyor, boncuklu olanlar bu sene üçüncüye girecek.
- 26:47Çanlar ve Tarihi Miras
- Çiftlikte tarihi çanlar bulunuyor, bunlar yirmi yıllık.
- Çanlar bir hastalık olarak görülüyor ve hobi yapanlar var.
- Bir çan üç yüz bin lira, diğerleri ikişer yüz bin lira değerinde.
- 27:39Kuzular ve Beslenme
- Çiftlikte iki buçuk aylık kuzular bulunuyor, annelerinden ayrılmışlar.
- Kırmızı boyanmış kuzular damızlığa ayrılmış, tamamı ikiz eşidir.
- Anadolu Merinosunun özelliği kuyruklarının uçlarının aşağı doğru inceliyor olmasıdır.
- 29:16Kuzu Besleme ve Gelişim
- Kuzular gündüzleri yonca, akşamları kuzu büyütme ile arpa karışımı ile besleniyor.
- Hayvan başına günlük ortalama üç yüz elli gram ağırlık artışı görülüyor.
- Normalde doksan gün damızlık bırakılacak kuzular, bu yıl yetmiş günlükken ayrılmak zorunda kaldı.
- 30:40Damızlık Satışı ve Fiyatlandırma
- Damızlık normal kilosunun biraz üstüne satılıyor, aşırı fiyat istenmiyor.
- Erkekler koçluk olarak veriliyor ve en fazla iki buçuk kilo oluyor.
- Her yıl yüzde yirmi'si kendilerine bırakılıyor, kalan yüzde elli'si damızlığa veriliyor.
- 32:44Soğuk Havadaki Yaşam
- Soğuk havada (eksi üç derece) hayvanlar dışarıda kalıyor.
- Anadolu'da eşekler kurtlarla bile çarpı olabiliyor.
- Hayvanlar akşam üzeri yeminden sonra beşten sonra dışarı çıkarılıyor.
- 35:04Koyun ve Kuzu Bakımı
- Tartım yapılan yerde ikinci kuzunun besi olmayanları bulunuyor.
- Koyunlar iki sene gruplaştırılıyor, ufak olunca birbirini eziyor.
- Anne koyunlar yem yerken kuzuları dışarıda bırakıyor, yemden önce yarım saat buluşturuyorlar.
- 37:35Çan Koleksiyonu
- Koleksiyon üstadı ile birlikte 25 yıllık çan gösteriliyor.
- Çanın eskimiş ibik (dili) kısmı, yıllarca çalınmasından dolayı incelmiş durumda.
- Çanların büyüklüğü ve şekillerine göre çıkardıkları ses farklıdır.
- 39:26Çanların Önemi
- Koleksiyon üstadı, ölürse çanlarını ve canlarını torunlara kadar bırakacağını belirtiyor.
- Çanların koyun için çok önemli olduğu vurgulanıyor.
- Koleksiyon üstadı, eski çanlardan tembih ediyor ve bulursa ne kadar para olursa olsun alacağını söylüyor.
- 41:28Koyun çiftliği ve bakım süreci
- Çiftlikte geçen yılki damızlıklar bulunuyor ve 12 aylık kuzular doğum yapıyor.
- Yeni doğan kuzular yeme düşene kadar özel bir ahırda tutuluyor, yeme düştüklerinde başka bir ahıra götürülüyor.
- Çiftlikte 400 araç bulunuyor ve iki kişi bir çobana gidiyor, tek kişi de yeterli olabiliyor.
- 42:45Aile ve meslek hakkında bilgiler
- Çiftlikte iki kardeş var, biri İlgın'da okumuş ve evlenmiş, diğeri ise çiftliğe katılmış.
- Çiftlikte 700-750 koyun bulunuyor ve bu işi yürüteceklerini belirtiyorlar.
- Bir kardeş liseyi bitirmiş, Ege Üniversitesi'nde kiraz işiyle çalışmış ancak hayvan sevgisi nedeniyle vazgeçmiş.
- 43:54Hayvancılığa olan bağlılık
- Hayvancılığa olan bağlılık bir hastalık gibi hissediliyor, bir hafta Konya'ya gitmiş ancak üç gün sonra hayvanlara bakmak için dönmüş.
- Çiftlikte mutlu bir aile ortamı var ve eşlerin de işin bir parçası olması önemli.
- Gençlere hayvancılık yaparak köylerinde kalmaları tavsiye ediliyor, şehirlere gidenlerin pişman olduğu belirtiliyor.
- 45:18Çancı Baba'nın mesajları
- Çancı Baba, hayvancılık işini severek yapmanın önemini vurguluyor, bir yıl veya bir yıl yapmak isteyenlerin başlamaması gerektiğini söylüyor.
- Kendisinin bu işi ömrü bitene kadar yapacağını, emekli olana kadar devam edeceğini belirtiyor.
- Hayvancılıkta emek vermek, bilgi almak ve veterinerlerden yardım istemek gerektiğini vurguluyor.
- 47:50Programın sonu
- Program sunucusu, bu aileyi tanımaktan mutlu olduğunu ve güzel bilgiler aldıklarını belirtiyor.
- İzleyicilere koyun, keçi, kuzu ve oğlaklarının sağlık içinde olmasını diliyor.
- Program sevgiyle ve güzellikler içinde kalınarak sonlandırılıyor.