Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir oyun rehberi formatında olup, konuşmacı çeşitli strateji oyunlarının (Europa Universalis 4, Civilization VI ve Crusader Kings 3) temel mekaniklerini ve stratejilerini anlatmaktadır. Özellikle Osmanlı İmparatorluğu karakteri üzerinden oyunlar gösterilmektedir.
- Video, oyunların temel sistemlerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak oyun modları ve temel göstergeler tanıtılarak başlanmakta, ardından diplomasi, ekonomi, teknoloji, ticaret, din, askeri ve iç kuvvetler gibi mekanikler detaylı olarak açıklanmaktadır. Son bölümde ise toprak yönetimi, savaş stratejileri ve barış görüşmeleri gibi oyunun ileri seviye mekanikleri gösterilmektedir.
- Video boyunca Kocaeli, Bolu, Sultanönü, Ankara, Konstantinopol, Sinop gibi şehirlerdeki stratejik konumlar, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun özellikleri, Candar ile yapılan savaş, Karaman ve İcel topraklarını kazanma süreci gibi spesifik oyun senaryoları da ele alınmaktadır. Ayrıca, mistisizm ve legalizm gibi İslam dinine özgü mekaniklerin nasıl yönetileceği de anlatılmaktadır.
- Europa Universalis 4 Oyunu Tanıtımı
- Bu video, Europa Universalis 4 oyununun nasıl oynandığını kısa bir sürede anlatmayı amaçlıyor.
- Oyunun tam deneyim için tüm DLC'leri (Leviathan hariç) almak öneriliyor.
- Oyuna 1444 senesinden başlanabilir ve Osmanlı İmparatorluğu güçlü bir pozisyonda bulunuyor.
- 00:51Oyun Modları ve Başlangıç
- Normal mod ve Iron Man mod arasındaki fark, Normal modda konsol komutları kullanılabilmesi ve Iron Man'da bu özelliklerin bulunmamasıdır.
- Steam başarımlarını kazanmak isteyenler Iron Man modunda oynamak zorundadır.
- Oyuna başladığınızda devletiniz hakkında bilgi veren bir yazı çıkacaktır.
- 01:31Oyun İstatistikleri
- Sol üstteki altın (Ducat) değeri devletin hazinesindeki altın miktarını gösterir ve aylık kazancı da belirtir.
- Manpower (insan gücü) ve Sallers (deniz gücü) değerleri, ordunuz ve gemileriniz için önemli kaynaklardır.
- Stability (stabilite) değeri devletin durumunu gösterir ve sıfırın altına düşmemelidir.
- 02:34Diğer Önemli Değerler
- Corruption (yolsuzluk) değeri, teknolojik dengesizlik, dinsel farklılık ve yönetilebilir toprak sayısının aşılmaması gerektiği durumlarda artar.
- Prestige (prestij) değeri, belirli hamleler yapmak ve olaylar yaşamak için gereklidir.
- Legitimacy (meşruiyet) her yeni hükümdar için değişebilir ve tahta aktarma konusunda önemlidir.
- 04:10Güçler ve Teknolojiler
- Oyun üç ana güce dayanır: Administrative Power, Diplomatic Power ve Military Power.
- Teknolojik araştırmalar üç kategoride olup, her biri ilgili güçle ilişkilidir.
- Güçler, teknoloji araştırması, fethedilen yerlerin entegrasyonu ve çeşitli eylemlerde kullanılır.
- 06:20Saray ve Danışmanlar
- Saray sekmesinde kendinizi, yeteneklerinizi ve aylık yetenek puanlarınıza katkı sağladığınızı görebilirsiniz.
- Consort (eş) seçmek çocuk yapabilmek için önemlidir ve evlilik ilişkileri diplomatik avantajlar sağlar.
- Danışmanlar (advisor) her yetenek puanı için bir tane olup, aylık maliyeti vardır ve ek özellikler sunar.
- 09:21Kültürel Yapı ve Diplomasi
- Ülke içinde kabul edilen kültürlerin yüzdesi gösteriliyor: %55 Türk, %20 Yunan, %19 Bulgar, %4 Sırp ve %1 Arnavut.
- Kabul edilmeyen kültürlerin topraklarından daha az vergi alınırken, kabul edilen kültürlerden daha fazla vergi alınabiliyor.
- Kültür grubuna ait olan topluluklarla (örneğin Levantin kültür grubu) daha kolay vergi alınabiliyor ve entegrasyon daha kolay gerçekleşiyor.
- 10:18Diplomasi Sekmesi
- Diplomasi sekmesinde ülkenin yönetimi, kültür boşlukları, stabilite, teknoloji seviyeleri ve prestij bilgileri görüntülenebiliyor.
- Diplomasi sekmesinde ülkenin askeri gücü (asker sayısı, manpower ve gemi sayısı) görülebiliyor.
- Harita modunda ülkelerin sağ tıkla açılan menüsünden askeri güçleri, teknolojileri ve fikirleri karşılaştırılabiliyor.
- 11:41Diplomatik İlişkiler
- Diplomatik ilişkiler sekmesinde ülkelerle olan ilişkiler, ateşkes anlaşmaları, casus belileri ve düşmanlıklar görüntülenebiliyor.
- Düşman olarak belirlediğiniz ülkeler, düşmanlarınızın düşmanları sizle daha yakın olmaya, dostları ise daha uzak olmaya çalışır.
- Diğer ülkelerin diplomasi bilgilerini sağ tıklayarak görebilir ve diplomatik ilişkilerini yönetebilirsiniz.
- 13:57Diplomatik Eylemler
- Influence actions ile diğer medeniyetlere etki edebilir, savaşlarına müdahale edip barış yaptırabilirsiniz.
- Improve relation eylemi diğer devletlerle ilişkileri iyileştirmek için kullanılır ve bir diplomat gerektirir.
- Diplomatik eylemler arasında royale marriage (evlilik yapma), claim throne (tahta iddiası) ve savaş açma hakları bulunuyor.
- 15:35Savaş ve Diplomatik Güç
- Economy actions menüsünde askeri geçiş izni alabilir, ambargo koymak ve hediye göndermek gibi eylemler yapılabiliyor.
- Diplomatik ilişkilerde bir ülke ile en fazla dört diplomatik anlaşma yapılabilir, daha fazlası aylık diplomatik gücünizi tüketir.
- Dünya'nın en güçlü ilk sekiz ülkesiyseniz, grade power actions aracılığıyla diğer ülkelere etki edebilirsiniz.
- 17:15Ekonomi Yönetimi
- Ekonomide solda toplam gelir, sağ tarafta toplam gider yazılır.
- Colonial maintenance sadece kolonizasyona odaklanan devletler için önemlidir.
- Missionaries maintenance, misyonerleri tam performans çalışacak şekilde tutmak için önemlidir.
- 17:40Önemli Ekonomik Ayarlar
- Root-out corruption'ı her zaman fulle tutmak önemlidir çünkü yolsuzluğu hemen silmeliyiz.
- Army maintenance, askerlerin moralini korur; düşürdüğünüzde askerlerin savaş performansı olumsuz etkilenir.
- Fleet maintenance, gemilerin bakımıyla ilgilidir; bakım yapılmadığında gemilerin moralini düşürür.
- 18:28Savaş ve Ekonomik Stratejiler
- Düşük army maintenance ile savaşmak tehlikelidir; yüksek moraldeki düşman birlikleri bile size zarar verebilir.
- Ekonomik krizdeyken ve savaşta değilseniz, tehlikeli durumlar önceden tahmin edildiğinde army maintenance'i düşürebilirsiniz.
- Borç almak oyunun en önemli tuşudur; gelişmiş bir medeniyet olsa bile borç almak gerekebilir.
- 19:01Borç ve Enflasyon
- Borç alırken beş yıl sonra ödemeli 165 dukatlık borç alınır ve hazinede 165 dukat artar.
- Borç alırken altına ihtiyacınız olursa borç alınmalı, iki birim yolsuzluk verip 165 ducat alınabilir.
- Borç alındığında enflasyon kazanılır ve her şey giderek pahalılaşır; örneğin %10 enflasyonla askerlerin ayakta tutulma maliyeti %10 artar.
- 19:52Gelişmişlik ve Trade
- Gelişmişlik, base tax, base production ve base manpower gibi faktörlerin toplamıdır.
- Her şehirdeki development değerleri toplandığında toplam gelişmişlik ortaya çıkar.
- Grade powers'ta ülkeler, gelişmişliklerine göre sıralanır.
- 20:41Ticaret İstasyonları ve Güç
- Dünyanın her yerinde ticaret akışı bulunur ve coğrafya ve gelişmişliğe göre trade istasyonları değişir.
- Konstantinopol Trade Node'u gibi önemli istasyonlarda sahip olduğunuz güç, şehirlerin ticaret gücünden (%20 gibi) gelirinize doğrudan etki eder.
- Ticaret istasyonlarında liman gibi özel yapılanmalar var ve bu yapılar ticaret gücünü artırır.
- 21:59Ticaret Yönetimi
- Ticaret istasyonlarını yönetmek için merchant'lar kullanılır ve her ülkenin diplomatları, merchant'ları, askerleri ve donanması yerlerini görebilirsiniz.
- Ana istasyonunuzda otomatik olarak para toplarsınız, diğer istasyonlarda ise merchant'ınızı göndererek para toplayabilir veya gücünüzü ana istasyonunuza aktarabilirsiniz.
- Ticaret istasyonlarına girip çıkan parayı takip etmek ve istasyonları büyütmek için ilgili alanları almak önemlidir.
- 24:27İngiliz Kanalı ve Ticaret Stratejisi
- Oyundaki en iyi yer English Channel'dır; Amerika ve Avrupa'dan altın alırken çıkışı yoktur.
- İngiltere, Hollanda ve Brabant, English Channel'dan en çok para kazanan üç medeniyettir.
- Trade mekanizmasını yönetmek için haritadan bakmak yeterlidir ve trade gelirinizi hazinenizden görebilirsiniz.
- 25:12Teknoloji ve İdari Gelişme
- Teknoloji sekmesinde ülkenizin üç alanda (askeri, ekonomik, idari) ne kadar gelişmiş olduğu gösterilir.
- Askeri teknoloji seviyesi arttığında savaşta kontrol edebileceğiniz hizalar artar, askerlerin moralı yükselir ve yeni birimler gelir.
- Oyun başlangıcında tüm ülkeler teknolojiye -3 -3 -3 halde başlar.
- 26:07Institutionlar
- Institutionlar (feodalizm, rönesans, kolonyalizm, global trade gibi) oyun boyunca ortaya çıkan yeniliklerdir ve teknoloji araştırma hızını etkiler.
- Institutionları kabul etmek için ülkenizin her yerinde en az 10 development (gelişmişlik) olması gerekir.
- Institutionları kabul etmeme durumunda, teknoloji power'ınızda %25 gibi bir penaltı oluşur ve bu da ülkenizi geriye götürür.
- 28:03İdealar
- Her ülkenin kendine ait iddiaları vardır ve bunlar belirli avantajlar tanır.
- İdeleri almak için teknoloji gelişirken ideal kapasitesi artar.
- İlk iddialar askeri disiplin ve farklı inançlı topraklarda yönetimi kolaylaştırır.
- 29:51Görevler ve Ödüller
- Her ülkenin bir görev ağacı vardır ve bunları takip ederek oyunu ilerletmek en iyisidir çünkü her görevin bir ödülü vardır.
- Osmanlı'ya özel görevler vardır, örneğin %85 asker limitini doldurduğunuzda Karaman, İcel, Karadeniz Rum, Germiyan, Ankara, Aydın ve Hüdavendigar bölgelerine kalıcı hak kazanırsınız.
- Küçük medeniyetlerde görevler kısıtlıdır ancak oynamak keyifli olabilir.
- 31:03Decision ve Polisler
- Decision'lar o anki durumunuza göre gelir ve sonuçlarını okuyarak seçmelisiniz.
- Legalizm, özellikle İslam dininde önemli bir mekanik olup, halifelik unvanını alarak yıllık prestijinizi artırabilir ve legalizme ulaşabilirsiniz.
- İddialar yaptıkça polisler elde edebilirsiniz, ilkini bedavaya alabilirsiniz.
- 32:30Stability ve Over Extension
- Savaşa girdiğiniz andan itibaren warrextion (savaş yorgunluğu) başlar ve uzun süre savaşmak halkı isyan ettirebilir.
- Stability ne kadar yüksekse o kadar iyi, sıfırın altındaysa yeniçeri darbesi gibi felaketler çıkabilir.
- Over extension, işgal ettikten sonra entegre etmediğiniz topraklar olup, vergi almanızı engelleyecek ve otonomisi yüksek olacak.
- 33:56Corlama ve Eyaletler
- İşgal ettikten sonra toprağı corlamak (make core) için administrative power harcamalısınız, bu sayede otonomisi azalacak ve daha rahat vergi alabileceksiniz.
- Her ülkenin eyaletleri (states) vardır ve govern kapasitenize göre büyümek en iyisidir.
- Kolonicilikle ilgili expansion kısmı Osmanlı için şu an önemli değil.
- 35:20Din Mekanikleri
- Sünni devletler için mistisizm ve legalizm mekanikleri önemlidir.
- Legalizme doğru ilerledikçe %20 daha fazla vergi, %20 daha fazla manpower ve loyalty ekolibrumlarına bonus sağlar.
- Mistisizm misyoner gücü, asker morali ve kale defansı üzerine bonus sağlar, legalizm de %75'e ulaşıldığında yolsuzluğu eksi iki azaltabilir.
- 36:31Din Yönetimi ve Misyoner Sistemi
- Misyonerler aracılığıyla dininize mensup olmayan yerlerin dinini aylık belirli bir para karşılığında değiştirebiliyorsunuz.
- "Enforce Regis Unity" ve "Harrytx" gibi misyoner güçlerini artırarak farklı inanışları etkileyebilirsiniz.
- "Denouncement of Sect Practices" mekanizması rahatsızlığı azaltarak legalizme yönlendirir ve "Defender of Fate" mekaniği 500 altın karşılığında dinin kutsal savaşçısı olmanızı sağlar.
- 37:49Askeri Sistem
- Military sekmesinde asker ve gemi tiplerini görebilir ve değiştirebilirsiniz; piyade, süvari ve topçu gibi kara birimleri bulunur.
- Asker tiplerinin atak, defans, moral ve shock değerleri vardır ve teknoloji ilerledikçe yeni birimler açılır.
- Deniz birimleri olarak büyük gemiler, barok savaş gemileri, galley ve lightship bulunur; ayrıca asker taşıma için kog gemisi vardır.
- 39:04Askeri Durum ve Generaller
- Askerlerin moral ve disiplini önemlidir; yüksek disiplin, düşmana fazla hasar vermenizi ve az hasar yemeyi sağlar.
- Asker limiti 41 birime kadar olup, şu an 30 bin asker tutulabilir ve 40 bine çıkarılabilir.
- General almak için 50 military power gerekir ve generallerin fire, shock, manuver ve sege özellikleri askerlerin performansını etkiler.
- 40:33İç Kuvvetler ve Yönetimi
- Ülkenin içindeki güçler (ulema, ümera, merchant guilds, dimiler) toprak büyüklüğüne sahiptir; ümera (soylular) toprakların %36,25'ini kontrol ederken, merkezi güç %30'u kontrol eder.
- Her yerel gücün size bir sadıklık yüzdesi vardır; yüzde 30'un altına düştüğünde isyan çıkarmak için kollanmaya başlar.
- Loyalty'yi artırmak için kapitülasyonlar verebilir veya "Summond Diet" ile görev alabilirsiniz.
- 42:37Kapitülasyonlar ve Çağlar
- Kapitülasyonlar vererek iç kuvvetlerle ilişkileri iyileştirebilirsiniz; örneğin ulemaya administrative advisor cost'u %25 azaltabilirsiniz.
- Toprağa el koymak iyi para verir ancak toprak kaybedersiniz; kendi toprağınız büyüdükçe daha iyi vergi alırsınız.
- "Age of Discovery" penceresinden gelecekteki çağları görebilir ve çağ özellikleri açabilirsiniz.
- 44:18Asker Alımı ve Yönetim
- Kılıç ve çekiç işareti ile asker alımı yapılabilir, yaya (infantry) gibi birimler seçip basılarak üretilir.
- Yeniçeri gibi bazı birimler para yerine military power gerektirir ve army force limiti aşılmamalıdır.
- Recruit mercenary seçeneği ile paralı asker satın alınabilir, define army template ile önceden tanımlanmış birimler kolayca üretilir.
- 46:50Diplomasi ve Yönetim
- Diplomasi sekmesinden ülkelere diplomat atayarak ilişkileri iyileştirebilir veya tehdit eden ülkelere diplomat gönderilebilir.
- Align sections bölümünden ülkelerin size dost olmak veya olmamak için nedenleri görülebilir ve gerekli çalışmalar yapılabilir.
- Support independence seçeneği ile vassalların özgürlüğünü destekleyerek savaşlara girmek mümkündür.
- 49:01Ekonomi ve Yönetim
- Evlilik kabul edecek ülkeler ve ambargo yapabileceğiniz kişiler bu bölümde görülebilir.
- Transfer trade power ve steer trade seçenekleri ile diğer medeniyetlerin ticaret gücünü paylaşabilirsiniz.
- Şehirlerde üretim yapılan ürünlerin prodüksiyonu artırılabilir, özellikle altın üreten yerlerin prodüksiyonu yükseltmek önemlidir.
- 50:54Oyun Mekanikleri
- Oyun 3x hızla başlatılabilir ve askerler gerçek zamanlı hareket ettirilebilir.
- Askerlerin supply limiti vardır, bu limiti aşınca askerler açlıktan ölmeye başlar.
- Vassal veya march olarak topraklar ekleyebilirsiniz, march'lar daha az vergi verir ama daha fazla asker sağlar.
- 52:54Vassal Yönetimi
- Subjects sekmesinden vassallarınızla ilgili bilgileri görebilir ve onlara komut verebilirsiniz.
- Liberty desire değeri vassalın sizden özgürleşme isteğidir, yüzde 50'nin üstünde ise isyan çıkarmaya başlayabilir.
- Vassallarınızla ortak düşmanınız varsa, onlar size savaşa girmeyi destekleyebilirler.
- 54:48Kutsal Roma İmparatorluğu ve Savaş Stratejisi
- Kutsal Roma İmparatorluğu, boyalı olan her yerdir ve bu imparatorluk içindeki ülkeler dışarıdan bir savaş ilan edilirse Avusturya'nın yardımına ulaşabilir.
- Kutsal Roma İmparatorluğu kendi kendine bir koalisyondur ve genellikle iç savaşlara Avusturya karışmaz.
- Cenova, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olduğu için Avusturya ile savaşmak zorunluluğu yaşanabilir.
- 55:24Askeri Strateji ve Savaş Başlatma
- Asker kapasitesini %100'e çıkarmak için görevler tamamlanır ve yeniçeri askerleri yetiştirilir.
- Savaş başlatmak için Kırım ve Karaman gibi vassallar çağrılır ve ordular stratejik noktalara dağıtılır.
- Savaş sırasında ordunun ikiye bölünüp bir kısmı kuşatma için geride bırakılabilir (Detach Seed tuşu).
- 57:13Barış İşlemleri ve Toprak Entegrasyonu
- Aynı anda iki farklı ülkeyle barış yapılabilir veya ayrı ayrı barış anlaşmaları imzalanabilir.
- Barış menüsünde "seed provences" ve "threates" seçenekleri önemlidir; buradan toprak alabilir ve savaş tazminatı talep edebilirsiniz.
- Fethettiğiniz toprakları "manage administrative power" kullanarak ana toprağınıza entegre etmek gerekir, aksi takdirde "over extension" sorunu yaşanır.
- 02:35Harita Modları ve Oyunun Kapanışı
- Oyunda farklı harita modları bulunmaktadır: terrain, political, diplomatic, religious, culture, institution, trade goods vb.
- Oyunun temel mekanikleri anlatılmıştır, fakat idea detayları, institution, spawnlama ve kolonizasyon gibi spesifik detaylar ayrı araştırmaya bırakılmıştır.
- İzleyiciler bu video sonrası oyunu oynamak için yeterli bilgiye sahip olmuşlardır.