Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan vergi usulü konulu eğitim dersidir.
- Video, vergi alacağının kalkması ve zamanaşımı konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İlk olarak verginin ödenmesi veya cebren tahsiliyle vergi alacağının ortadan kalkması anlatılmakta, ardından zamanaşımı kavramı, hesaplanması ve durduran/kesen halleri detaylı olarak açıklanmaktadır. Son bölümde ise vergi alacağını sona erdiren nedenler (tahsil imkansızlığı nedeniyle telkin, vergi dağlarının düzeltilmesi nedeniyle telkin, yargı kararları nedeniyle telkin, tahakkuktan vazgeçme, ölüm, pişmanlık durumunda ve kaçakçılıkta pişmanlık ve ıslah) örneklerle anlatılmaktadır.
- Videoda 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun'daki düzenlemeler karşılaştırmalı olarak sunulmakta, sınavlarda çıkabilecek soru tipleri de ele alınmaktadır. Özellikle zamanaşımı süresinin nasıl hesaplanacağı, aylık beyannamelerin zamanaşımı hesaplamasında dikkat edilmesi gereken noktalar ve 2024 yılı için tahsil imkansızlığı nedeniyle telkin için 200 TL tutarı gibi pratik bilgiler verilmektedir.
- 00:06Vergi Alacağının Kalkması
- Vergi alacağını ortadan kaldıran ilk hal verginin ödenmesidir, borcun ödenmesi veya cebren tahsiliyle vergi alacağı ortadan kalkar.
- Beyana dayalı vergilerde her bir verginin bir ödeme süresi vardır ve bu sürelerde ödendiğinde vergi alacağı ortadan kalkar.
- İkmalen, resen ve idarece tahr edilen vergilerde tahakkuklarından itibaren bir ay içinde ödenmesi gerekir, dava açılmadıysa sürenin dolmasıyla, dava açıldıysa yargı kararıyla tahakkuk eder.
- 01:32Af ve Takas
- Af kanunları ile kanunun öngördüğü sınırlar içerisinde vergi borçları ve cezalar sona erer.
- Vergi idaresi, mükellefe iade etmesi gereken bir vergi borcu olması durumunda, mükellefin ödeme zamanı gelmiş bir vergi borcu olup olmadığına bakar ve mükellefin vergi borcu varsa idare mükellef olan borcuyla takas eder.
- Bu takas işlemi vergi alacağını sona erdirir.
- 02:08Zaman Aşımı
- Zamanaşımı, süre geçmesine rağmen vergi alacağının kalkmasıdır ve mükellefin bu hususta bir müracaatı olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade eder.
- Zamanaşımı meselesi iki ayrı kanunda düzenlenmiştir: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda tar ya da tahakkuk zaman aşımı, 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunda tahsil zamanaşımı düzenlenmiştir.
- Bazı vergilerde de özel kanunlarında düzenlenmiş zamanaşımı süreleri vardır.
- 04:43Tar ya da Tahakkuk Zaman Aşımı
- Tar ya da tahakkuk zamanaşımı, vergi alacağın doğduğu takvim yılı takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarih ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zaman aşımına uğrar.
- Zamanaşımı süresi her zaman bir Ocak'ta başlar ve her zaman son yılın son günü olan otuzbir Aralık'ta sona erer.
- Katma değer vergisinde vergilendirme dönemi bir aydır, herhangi bir aya ait KDV'ler ertesi ayda beyan edilir.
- 06:15Zaman Aşımı Örnekleri
- Ocak 2020'de vermesi gereken katma değer vergisi beyannamesini vermemiş bir mükellefin zamanaşımı süresi, vergi alacağının doğduğu takvim yılı (2019) takip eden yılın başından (1 Ocak 2020) başlayarak beş yıl sürer ve 31 Aralık 2024'te sona erer.
- Şubat 2020'de vermesi gereken katma değer vergisi beyannamesini vermemiş bir mükellefin zamanaşımı süresi, vergi alacağının doğduğu takvim yılı (2020) takip eden yılın başından (1 Ocak 2021) başlayarak beş yıl sürer ve 31 Aralık 2025'te sona erer.
- Aylık verilen tüm beyannameler (KDV, ÖTV, özel iletişim vergisi, şans oyunları vergisi, konaklama vergisi) ve muhtasar beyannamede de vergilendirme dönemi bir aydır ve zamanaşımı süresi hesaplaması aynı şekilde yapılır.
- 12:52Yıllık Vergilerde Zaman Aşımı Süresi
- Gelir vergisi yıllık bir vergidir ve vergilendirme dönemi bir takvim yılıdır.
- Yıllık vergilerde beyan edilmesi gereken gelirler ve kurum kazançları bir önceki yıla aittir.
- Vergi alacağı, beyan edilmemesi durumunda bir önceki yılın takvim yılında doğar ve takip eden yılın başından itibaren zamanaşımı süresi başlar.
- 15:24Özel Hesap Dönemi ve Zaman Aşımı
- Kurumlar vergisinde özel hesap dönemi takvim yılı dışındaki bir on iki aydır.
- Özel hesap dönemine ilişkin beyanname verilmezse, vergi alacağı özel hesap döneminin son takvim yılında doğar.
- Özel hesap döneminin son takvim yılından itibaren takip eden yılın başından itibaren zamanaşımı süresi başlar.
- 17:57Zaman Aşımı Süresinin Durması ve Kesilmesi
- Tarz zamanaşımı süresi sadece durur, kesilme yoktur.
- Zamanaşımı süresini durduran iki durum vardır: mücbir sebeplerin varlığı ve vergi dairesince takdir komisyonuna başvurulması.
- Mücbir sebep ortadan kalktıktan sonra zamanaşımı süresi kaldığı yerden işlemeye devam eder, takdir komisyonu bir yıl içinde karar vermezse zamanaşımı süresi kaldığı yerden işlemeye devam eder.
- 20:59Özel Vergilerde Zaman Aşımı Süresi
- Emlak vergisi, veraset intikal vergisi ve damga vergisinde zamanaşımı süresi beş yıldan uzundur.
- Bu vergilerde zamanaşımı süresi, vergi alacağının doğduğu takvim yılı değil, vergi idaresince öğrenildiği takvim yılını takip eden yılın başından itibaren başlar.
- Bu üç vergide zamanaşımı süresi sonsuzdur çünkü vergi idaresi bildirim dışı kalan vergileri tarif eder.
- 24:57Tahsil Zamanaşımı
- Tahsil zamanaşımı, amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanunda düzenlenmiştir.
- Tahsil zamanaşımı, amme alacaklarının vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılının başından başlayarak beş yıldır.
- Tahsil zamanaşımı süresi, amme alacaklarının vadesinin rastladığı takvim yılı baz alınarak hesaplanır.
- 26:19Vergi Borçlarının Zamanaşımı Süresi
- Verginin vadesinin rastladığı takvim yılından itibaren izleyen takvim yıllarından başlayarak zamanaşımı süresi hesaplanır.
- Borçlunun yabancı memlekette bulunması, hileli iflas etmesi veya tenekesinin tasfiyesi dolayısıyla hakkında takibat yapılmasına imkan yoksa zamanaşımı süresi durur.
- Ödeme, haciz, tatbiki, cebren tahsil ve tuhaki muameleleri sonucunda yapılan her türlü tahsilat, ödeme emri, tebliğ, mal bildirimi, mal edinme ve mal artırımlarının bildirilmesi gibi nedenler zaman aşımı süresini keser.
- 28:31Zamanaşımı Süresi Örneği
- Mükellefin ödenmemiş vergi borcunun zaman aşımı süresi 31 Aralık 2024'te dolacakken, 12 Aralık 2023 tarihinde ödeme emri tebliğ edilmiştir.
- Ödeme emri tebliğ edilmesi zamanaşımı süresini kesen bir nedendir, bu nedenle süre 31 Aralık 2028'e sarkmıştır.
- İzate davetin zamanaşımı süresini ne durduran ne de kesen bir nedendir, bu nedenle normal zamanaşımı süresi 31 Aralık 2024'te dolacaktır.
- 32:22Telkin Silme
- Telkin silme iki kanunda düzenlenmiştir: Vergi Usul Kanunu ve Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun.
- Her iki kanunda da doğal afetler nedeniyle telkin düzenlenmiştir.
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda doğal afetler nedeniyle telkin yetkisine Hazine ve Maliye Bakanlığı sahiptir ve süre sınırı yoktur.
- 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da doğal afetler nedeniyle telkin yetkisine Cumhurbaşkanı sahiptir ve süre 6 aydır.
- 34:14Telkin Silme Koşulları
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'na göre, varlıklarının en az üçte birini kaybeden mükelleflerin afetin zarar verdiği gelir kaynakları ile ilgili bulunan vergi borçları ve cezalarıyla mahsullerinin en az üçte birini kaybeden mükelleflerin arazi vergisi borçları ve cezaları terk edilir.
- 6183 sayılı Kanuna göre, varlıklarını ve mahsullerin en az üçte birini kaybedenler adına tahakkuk ettirmiş ve afetin zarar verdiği gelir kaynakları ile bu kanuna tabi amme alacakları kısmen veya tamamen terkin edilir.
- 6183 sayılı Kanuna göre, tahsil imkansızlığı nedeniyle terkin, takip sonunda tahsil imkansız veya tahsil için yapılacak giderlerin alacaktan fazla bulunduğu anlaşılan ve 213 sayılı kanun kapsamına giren amme alacakları, amme idare idarelerince terkin yetkisine haiz olanlar tarafından tahsil zamanaşımı süresi beklenilmeksizin terkin edilir.
- 36:33Vergi Tahsil İmkansızlığı Nedeniyle Telkin
- Tahsil imkansızlığı sebebiyle telkin yapılabilir, örneğin mükellef iflas etmiş veya tahsil için yapılacak giderler vergi borcu veya cezasından daha fazlaysa.
- 2024 yılı için 200 liranın altındaki vergi borçları ve cezalar telkin edilir, tahsil edilmez.
- Vergi dağlarının düzeltilmesi nedeniyle telkin ve yargı kararları nedeniyle telkin de vardır.
- 38:02Tahakkuktan Vazgeçme
- Tahsil imkansızlığı nedeniyle terkin, tahsil aşamasına gelmiş bir vergiden devletin vazgeçmesidir.
- Tahakkuktan vazgeçme ise henüz vergi tahakkuk etmeden devletin vazgeçmesidir.
- İkmale resen veya idarece tarih edilen vergi ve bunlara ilişkin cezaların toplamı kanuni tutar (200 TL)yi aşmaması ve tahakkuklar için yapılacak giderleri bu miktardan fazla olacağının tespiti halinde tahakkuktan vazgeçilebilir.
- 39:38Vergi Alacağını Sona Erdiren Diğer Nedenler
- Hata, düzeltme ve uzlaşma vergi alacağını sona erdirir.
- Ölüm halinde mirası kabul eden mirasçılara sadece vergi aslı, gecikme zammı ve gecikme faiz intikal ettirilir, cezalar intikal ettirilmez.
- Pişmanlık durumunda beyana dayalı vergi ziya suçu olursa vergi ziya cezası kesilmez, kaçakçılıkta ise ne hapis cezası ne de vergi ziya cezası kesilmeyecektir.