Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir yatırım bülteni formatında sunulan ekonomi ve borsa analizi programıdır. Programda sunucu, Burcu Kıratlı, Evren Kırıkoğlu ve Info Yatırım'dan Sera Chee gibi ekonomi uzmanları yer almaktadır.
- Video, piyasa açılışı öncesi gündem başlıklarını ele alarak başlamakta ve küresel piyasaların son üç aydaki performansını Türkiye piyasalarının performansıyla karşılaştırmaktadır. Daha sonra döviz kuru ve enflasyon analizi yapılmakta, son bölümde ise Borsa İstanbul'un açılış beklentisi ve enflasyon verileri değerlendirilmektedir.
- Programda Türkiye'de sanayi için doğalgaz fiyatına yapılan zam, S&P'nin Türkiye kredi notunu teyit etmesi, ABD hükümetinin kapanmadan kurtulması gibi güncel konular incelenmektedir. Ayrıca Goldman Sachs'ın raporu, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile imzalanan finansman mutabakatı, Dünya Bankası'nın Türkiye fonlamasını arttırma kararı gibi ekonomik gelişmeler de ele alınmaktadır. Evren'in enflasyon beklentileri (%35 2023, %28 2024) ve büyüme kaygılarıyla enflasyon mücadelesinden taviz verilmeyeceği görüşü de programda paylaşılmaktadır.
- 00:13Piyasa Açılışı Öncesi Gündem
- Riskli varlıklardaki yükseliş hareketi piyasa açılışı öncesi öne çıkıyor.
- Türkiye'de elektrik üreticileri, büyük sanayi kuruluşları ve küçük-orta ölçekli işletmelerin kullandığı doğalgazın satış fiyatına %20 artırıldı.
- S&P Global Rating, Türkiye'nin kredi notunu B olarak teyit ederken, not görünümünü negatiften durağına yükseltti.
- 01:56Küresel Piyasa Gelişmeleri
- ABD hükümeti kapanmadan kıl payı kurtuldu ve bu durum küresel piyasalarda risk ışığını yükseltti.
- Bloomberg dolar endeksi 3. çeyrekte %2,70 yükselişle yukarı yönlü sert hareketi tamamladı ve 11. haftayı yükseliş serisiyle kapattı.
- Goldman'a göre Çin'in bakır talebi yıllık bazda %8, demir cevheri ve petrol iştahı sırasıyla %7 ve %6 artırmış, bunların hepsinin tüm yıl beklentilerini aştığı gözlemlendi.
- 03:48Dünya Bankası ve Veri Takvimi
- Dünya Bankası Doğu Asya Pasifik bölgesi büyüme tahminlerini düşürdü ve gelişmekte olan ekonomilerin 2023'te %5 oranında büyümesini öngördü.
- İstanbul Sanayi Odası ve S&P Global işbirliğinde yayımlanan Türkiye İmalat PMI verisinin Eylül ayına ilişkin sonuçları saat 10 itibariyle açıklanacak.
- Euro bölgesinden Türkiye saati itibariyle S&P Global İmalat PMI verisi Eylül ayına ilişkin gelecek.
- 05:48Önemli Açıklamalar ve Kredi Derecelendirmeleri
- Avrupa Merkez Bankası yönetim kurulu üyeleri Konteyn ve Hernandez'in açıklamaları saat 11'de gerçekleşecek.
- Powell ve Philadelphia Fed Başkanı Harker'ın Türkiye saati itibariyle 18'de yuvarlak masa toplantısına katılması bekleniyor.
- New York Fed Başkanı John Williams Türkiye saati ile 20:30'da açıklama yapacak.
- 06:38S&P'nin Türkiye Değerlendirmesi
- S&P, Türkiye'nin kredi notunu B olarak teyit ederken, kredi notu görünümünü negatiften durağana çevirdi.
- Kuruluş, siyasi belirsizliğin ortadan kalkmasıyla 2026'ya kadar yeni ekonomi yönetiminin ekonomiyi dış borçla finanse edilen tüketimden uzaklaştırarak daha dengeli dış ve mali hesaplara doğru yeniden dengeleyeceğini öngördü.
- S&P, Türkiye ekonomisinin bu yıl %3,50, gelecek yıl %2,30 büyüyeceğini öngören ve yılın kalanında temkinli de olsa faiz artışlarının devamını bekleyen bir değerlendirme yaptı.
- 08:13Küresel Piyasa Performansı
- Geçtiğimiz üç çeyrekte düşük risk iştahı ile başlandı.
- En olumlu performans gösteren İngiltere endeksi %1,11 artış gösterdi.
- İngiltere'de enflasyonla mücadelede etkin oldukları ve büyüme rakamlarının kötü gelmemesi nedeniyle endeksi daha iyi performans gösterdi.
- 09:48Küresel Piyasa Performansı
- Amerikan endeksleri (S&P, Nasdaq, Euro Stoxx) üçüncü çeyrekte olumsuz performans sergiledi; S&P %3,60, Euro Stoxx %2,50, Nasdaq %3 düşüş gösterdi.
- Endekslerin düşüşünün altında Fed'in daha şahin olma ihtimali, yapay zeka ve teknoloji rallisinin başarısızlığı ve yükselen tahvil faizleri yatıyordu.
- Nike gibi şirketler %4'lük düşüşle üçüncü çeyreği kapatırken, İngiltere borsası olumlu performans gösterdi.
- 11:23Borsa İstanbul Performansı
- Borsa İstanbul, küresel piyasalardan farklı olarak yüksek iştah ve zirvelerin test edildiği bir üç ay geçirdi, özellikle seçim sonrası dönemde.
- Bankacılık endeksi Eylül ayında öne çıkarak, politika faiz artışları ve makro ihtiyati tedbirlerle bankacılığın üzerindeki baskının azalması ve kredi mevduat makaslarının daralmasıyla desteklendi.
- Ulaştırma ve iletişim endeksi, ERIS varyantının haber akışlarında yer alması ve petrol fiyatlarının artmasıyla baskılayan unsur oldu.
- 13:22Son Çeyrek Performansı
- BIST endeksi son çeyrekte %38'lük bir getiri elde etti, dolara altın ise sadece %1,5'lük bir artış gösterdi.
- Küresel piyasalarda ons altın fiyatı 1950 altına düştü, ancak Borsa İstanbul'da yükselen grafiği aralarda düzeltme olsa da olumlu trendinde momentumunda inmesine devam etti.
- Borsa İstanbul 8300'ün üzerinde bir kapanış yaptı ve 10.000 hedefi için yol var mı diye takip ediliyor.
- 14:36Gelecek Beklentileri
- Geçtiğimiz hafta iç piyasalarda seçimler sonrasında oluşan sürpriz ekonomi yönetimi tablosu normale dönüş ve ortodoksa dönüş gösterdi.
- Haziran sonundan itibaren Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri ile imzalanan 50 milyar doların üzerindeki finansman mutabakatı, Dünya Bankası'nın Türkiye fonlamasını arttırma kararı gibi olumlu gelişmeler yaşandı.
- Fitch Ratings'in kredi not görünümünü düzeltmesi, Mısır, Yunanistan ve İsrail ile diplomatik normalleşme sinyalleri, Türkiye'nin AB sürecinin hatırlatılması gibi gelişmeler piyasayı olumlu etkiledi.
- 18:41Dolar Endeksi ve Türk Lirası
- Fed üyelerinden gelen açıklamalar, küresel anlamda doların güçlü seyrinin devam edebileceği yönünde endişeler yaratıyor.
- Türk Lirası dolara karşı seyri, dünyanın geri kalanına kıyasla aşırıya kaçmış bir seyirdi.
- Euro-Dolar paritesinin 1.5 seviyesinin altına inmesi aşırıya kaçacak ve küresel risklerin yükseldiği dönemlerde görülen bir durum olabilir.
- 20:33Dolar Endeksi ve Türk Lirası Beklentileri
- Şu an küresel olarak dolar değerlenme beklentisi çok yüksek değil ve TL üzerinde büyük risk görülmemektedir.
- Türk Lirası'nın kendi seyriyle mukayese edildiğinde ve ekonomi yönetiminin normale dönme süreci dikkate alındığında döviz klori tarafında endişe yoktur.
- Reel olarak kurun değerlenmesi arzu edilmez, enflasyona paralel olağan bir değer kaybı beklenir.
- 21:41Döviz Kuru Beklentileri
- Faiz farklarından ve forward kurların ima ettiğinin altında kalacak şekilde makul, ılımlı bir yükseliş seyri öngörülüyor.
- Yakın vadede dolar-TL kurunun kontrolden çıkması veya 35-40 lira seviyesine hızlı bir biçimde gitmesi gibi bir senaryo öngörülmemektedir.
- Bu yıl sonu dolar-TL kurunun 28 seviyesinde, önümüzdeki sene ise 35 seviyesinde kapanacağı öngörülüyor.
- 22:23Enflasyon Beklentileri
- Bloomberg HT'nin enflasyon anketinde %61'lik bir beklenti bulunmaktadır.
- Ekonomi yönetiminin yeni başladığı yolda hiçbir hata vermeden ilerlediği varsayılmaktadır.
- Önümüzdeki sene (2024 Mayıs ayına kadar) enflasyon %65-70 aralığında ilerledikten sonra Mayıs ayında sıfıra yakın bir enflasyon gelmiş olabilir.
- 24:08Enflasyon Verileri ve Riskler
- Eylül ayında tüketici elektrik ve doğalgaz tarifelerinde herhangi bir zam gelmedi, akaryakıt fiyatlarında ise %1.50, %4.80 ve %7.80 fiyat değişimleri gerçekleşti.
- Gıda fiyatlarında İstanbul'da %4.30, Ankara'da ise %9.30 artış gözlemlenmiş olup, iki endeks arasında tutarsızlıklar var.
- Bu ayki veri için piyasa beklentisi aylık enflasyonun %5 seviyesinde olup, gıdaya bağlı olarak yukarı yönlü riskler bulunmaktadır.
- 25:14Enflasyon ve Büyüme Beklentileri
- Enflasyonla mücadele politikalarının devamı beklenirken, PMI verileri büyüme beklentilerini sınırlayıcı etkiye sahip olabilir.
- Küresel ve Türkiye'deki büyüme beklentilerine yönelik aşağı yönlü revizyonlar devam ediyor.
- Büyümeye dair endişelerin artması durumunda enflasyon politikalarından vazgeçilebilir mi ve bu durum varlıklara olumsuz yansıyabilir mi soruları yatırımcıların aklında yer alıyor.
- 26:15Türkiye ve Dünyada Ekonomik Durum
- Türkiye'de büyüme kaygılarıyla enflasyon mücadelesinden taviz verilmesi veya popülist ekonomi yaklaşımlarına dönülmesi endişesi bulunmuyor.
- Türkiye'de tüm kredilerdeki sıkılaşmaya ve satın alma gücündeki erimeye rağmen büyüme ve tüketim harcamaları kuvvetli ve dayanıklı kalıyor.
- Dünyada Amerika resesyona düşmeden yumuşak iniş halinde merkez bankalarının planlarını değiştirmelerine gerek kalmadan normalleşme sağlayabilirken, Çin'de makro finansal riskler ve Euro bölgesinde savaş ve alım gücü sebebiyle imalat kaynaklı daralma riski mevcut.
- 29:03Borsa Açılış Beklentisi
- Borsa açılış beklentisi sınırlı da olsa negatife işaret ediyor.
- S&P'den gelen olumlu açıklamalar ve yabancı yatırımcıların onaylanması, özellikle yurt dışındaki net etkilerin artması önemli.
- Yurtiçi tarafta enflasyon datası ön plana çıkacak ve yıllık bazda %62'ye doğru bir beklenti var, bu da faizleri %40'lara doğru çekecek.
- 31:54İstanbul'da Fiyat Artışları
- İstanbul Ticaret Odası'na göre İstanbul'da perakende fiyatları Eylül ayında bir önceki aya göre %5,46 artış gösterdi.
- İstanbul'da yıllık bazda artışlar perakende fiyatlarda %73,18, toptan fiyatlarda %67,79 olarak gerçekleşti.
- Aylık bazda perakende fiyatlarda en yüksek artışlar %48,8 diğer harcamalar grubu ile %14,5 giyim harcamalarında yaşandı, en düşük fiyat artışı ise %0,38 ulaştırma ve haberleşme harcamalarında görüldü.