Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, ekonomi uzmanları Mustafa Aşkın ve Profesör Dr. Niyazi Berk ile yapılan röportajları içeren bir ekonomi programıdır. Programda Melisa adlı bir sunucu, ekonomi uzmanlarıyla Türkiye ve küresel ekonomi hakkında detaylı analizler sunmaktadır.
- Video, Türkiye'nin ekonomik durumu, enflasyon beklentileri ve Merkez Bankası'nın yaklaşan faiz kararları ile başlayıp, Amerika-Çin ticaret anlaşmazlığı, Rusya-Hindistan ilişkileri ve nadir elementler konusundaki rekabet gibi küresel ekonomik konulara geçmektedir. Ayrıca altın ve gümüş piyasalarının trendleri, nadir elementlerin önemi ve küresel ekonomik riskler de ele alınmaktadır.
- Programda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Borsa İstanbul'daki açıklamaları, Uluslararası Finans Kurumu'nun Türkiye'ye yaptığı yatırımlar, İngiltere'deki enflasyon verileri ve Amerika'daki hükümet kapanma süreci gibi güncel ekonomik gelişmeler de değerlendirilmektedir. Profesör Dr. Niyazi Berk, Amerika ve Çin'in ticaretten vazgeçemeyeceğini ve görüşmenin mutlaka gerçekleşeceğini vurgulamaktadır.
- Ekonomik Haberler
- Yılın konut projesi 24 Ekim'de İstanbul Başakşehir'de düzenlenecek ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 500 bin sosyal konut tanıtım töreninde yeni sosyal konut projesinin detaylarını açıklayacak.
- Finans sektörü ekonomi programının merkezinde yer alıyor ve ticaretin güçlendirilmesi için 2026 yılı bütçesinden 58 milyar 407 milyon 235 bin lira ödenek ayrılacak.
- Ticaret Bakanlığı, 2023 yılında dış ticaret işlemleri kapsamında yapılan sonradan ikincil kontrol denetimleri sonucu 8,80 milyar liralık ek taahhüt ve ceza kararı düzenlendiğini bildirdi.
- 01:34Fitch ve Çin Haberleri
- Fitch Ratings, 4 Kasım'da "Fitch on Turkey" başlıklı yarım günlük özel bir etkinlik düzenleyecek.
- Amerikan Başkanı Trump, Çin'e karşı sürdürülemez olarak tanımadığı yeni tarifeleri duyurdu ve Çin'e %155 oranında gümrük vergisi uygulanacağını söyledi.
- 02:25Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Borsa Açıklamaları
- Türkiye, büyümeyi dengeli ve kapsayıcı bir şekilde sürdürmek, üretim kapasitesini güçlendirmek ve finansal istikrarı kalıcı hale getirmek amacıyla kapsamlı bir ekonomi programı yürütüyor.
- Finans sektörü programın merkezinde yer almakta, sermaye piyasalarının derinliği, ürün çeşitliliği ve erişilebilirliği gelişmektedir.
- Türkiye, köklü tecrübesini kendi hedeflerinin yanı sıra bölgesel ve küresel düzeyde finansal istikrarın temini için de paylaşmaya hazırdır.
- 05:13Uluslararası Finans Kurumu'nun Türkiye'deki Çalışmaları
- Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Türkiye'de özel sektörün geli için finansman ve yatırım desteklerini artırarak sürdürüyor ve yeni çalışmaları var.
- IFC son on yılda Türkiye'ye yaklaşık 23,5 milyar dolarlık yatırım yaptı ve Türkiye'nin dinamik özel sektörü, gelişen işgücü ve teknolojilere uyum becerisiyle bölgesinde öne çıktığını vurguladı.
- IFC'nin Türkiye vizyonu üç temel sütuna dayanıyor: istihdam yaratma, altyapı yatırımları ve finansmana erişimin artırılması.
- 07:14Piyasa Durumu ve Merkez Bankası Beklentileri
- Piyasa geçtiğimiz 10-15 gün boyunca bayağı yıprandı ve özellikle borsa 10.200'lerin üzerinde kalmış, dün ve bugün 10.700'lere doğru bir yolculuk yaptı.
- Bu hafta PPK toplantısı ve Merkez Bankası'nın faiz kararı bekleniyor, piyasa açısından 100 baz puanlık bir konsensus var.
- Merkez Bankası'nın metinde biraz daha sertleşme görebiliriz, özellikle manşet enflasyonda beklenenin üzerinde bir artış söz konusu olabilir.
- 11:15Enflasyon ve Ekonomik Faktörler
- Sonbahar mevsimi, sebze-meyve fiyatlarındaki farklılıklar, okulların açılması, kira ve taşınma maliyetlerinin artması gibi faktörler enflasyonun yükselişine katkıda bulunuyor.
- Konut, kira, temel gıda, ulaştırma ve eğitim gibi ana harcama kalemlerindeki enflasyon, manşet enflasyonun üzerinde seyrediyor.
- Para politikası, tarım, konut, kira ve eğitim gibi harcamalardaki fiyat artışının etkisini önlenme limitine gelmiş durumda, bu nedenle ekonomiyi bir bütün olarak düşünmek ve yapısal dönüşümü hayata geçirmek gerekiyor.
- 13:15Yıllık Enflasyon ve Faiz Beklentileri
- Yıllık enflasyonun %32 veya biraz üzerinde gelmesi bekleniyor, bu bağlamda faizin %37,5-38 bandında olması doğal karşılanacak.
- Merkez Bankası hem içeride hem dışarıda ekonomik olmayan ama sonuçlarıyla mücadele etmek zorunda kalan bir durumda.
- Trump'ın günü gününe uymayan açıklamaları, jeopolitik riskler ve Türkiye'deki gelişmeler fiyat artışlarını etkileyebilecek düzeyde.
- 14:20Amerika-Çin Müzakere Süreci
- Amerika Birleşik Devletleri ve Çin arasındaki müzakere süreci "kurban pazarlığına" dönüşmüş durumda, Trump belirsizliği yönetmeye çalışıyor.
- Orta vadede Çin ile Amerika'nın ticaret ve gümrük duvarları anlamında orta bir yol bulacağı düşünülüyor.
- Çin, Amerikan tahvili tutan ve önemli derecede Amerikan doları rezervine sahip büyük bir ihracatçı, Amerika ise Çin'in üretim üssü ve maliyet düşürdüğü bir yer.
- 16:16Rusya ve Hindistan İlişkileri
- Amerika, Hindistan'a Rusya'dan petrol alma konusunda baskı yapıyor, ancak Hindistan'ın Rusya'dan petrol almadığı takdirde piyasa fiyatının altında aldığı kaynakları nereden bulacağı sorunu var.
- Amerika'nın Hindistan'a bu yönde yapacağı baskı, Hindistan'ı Çin-Rusya eksenine yaklaştırabilir.
- Türkiye de doğalgaz ve petrol ihracatının önemli bir kısmını Rusya üzerinden yapıyor, bu nedenle maliyet ve yerine koyma unsurlarını iyi analiz etmesi gerekiyor.
- 17:45Altın ve Gümüş Tahminleri
- Altın için kısa vadede "hızlı koşan atın yorulduğu" benzetmesi yapılabilir, son iki yıla baktığımızda altının getirisi o kadar sert ve keskin oldu ki uzun vadeli soluksuz çıkmaması gerekiyor.
- Altın fiyatı 4300 dolar civarında köpükleşmiş, balonlaşmış bir seviyeye ulaştıktan sonra %6,5-7'ye varan düzeltmeler oldu, 4000 dolar önemli bir destek seviyesi.
- Gümüş uzun süre altından ayrıştı, 30-35 dolarlardan başlayan altın tepkisini 50 dolarlara varan bir yükseliş sergiledi, ancak kısa vadede 45 dolarlar önemli destek seviyesi olarak görülüyor.
- 20:43Amerika Hükümet Kapanışı ve İngiltere Enflasyonu
- Amerika Birleşik Devletleri'nde hükümetin kapanması devam ediyor, Trump demokratları sert sözlerle eleştirerek hükümeti rehin tutmakla suçladı.
- Hükümetin kapanması kongrede bütçe anlaşmazlığı nedeniyle başladı, federal çalışanların maaşları ödenemedi ve birçok kamu hizmeti durdu.
- İngiltere'de enflasyon aylık bazda değişim göstermedi, yıllık enflasyon %3,8 de beklentilerin altında kaldı, verilerin İngiltere Merkez Bankası'nın para politikası üzerinde etkili olması bekleniyor.
- 22:30İngiltere'de Enflasyon Verileri
- İngiltere'de yıllık enflasyon beklentilerin altında kalarak %3,80 olarak ölçüldü, beklentiler ise yıllık bazda %4'lük bir artış yönündeydi.
- Yıllık enflasyon son üç aydır aynı seviyede kalarak Şubat 2024'ten bu yana görülen en yüksek seviyesini korudu.
- Enerji ve gıda fiyatlarının hariç tutulduğu çekirdek enflasyon yıllık bazda %3,50'e gerileyerek son dört ayın en düşük seviyesine indi, hizmet enflasyonu ise yıllık %4,70 ile sabit kaldı.
- 23:03İngiltere Merkez Bankası'nın Para Politikası
- Ekonomistler, düşen fiyat baskılarının özellikle gıda ve enerji faturalarındaki artış nedeniyle zorlanan hanelere bir nebze de olsa rahatlama sağladığını ifade ediyor.
- Verilerin İngiltere Merkez Bankası'nın para politikası üzerinde etkili olabileceği belirtiliyor.
- Bankanın Kasım ayındaki toplantısında faiz indirme olasılığı düşük görülse de Aralık ayında bir adım atılması ihtimali güçleniyor, piyasa beklentilerine göre Noel öncesi bir faiz indirimi yapma ihtimali %70 olarak değerlendiriliyor.
- 23:38Trump'ın Çin Devlet Başkanı ile Görüşmesi
- Amerikan Başkanı Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Jinping'le yapmayı planladığı görüşmenin hem büyük bir ticaret anlaşmasına zemin hazırlayabileceğini hem de belirsizlikler nedeniyle gerçekleşemeyebileceğini söyledi.
- İki liderin ay sonunda Güney Kore'nin ev sahipliği yapacağı Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Zirvesi'nde bir araya gelmesi bekleniyor.
- Görüşmelerde Çin'in nadir toprak elementleri ihracatına getirdiği kısıtlamalar, Trump'ın Çin mallarına yönelik yeni gümrük vergisi tehditleri ve Amerika Birleşik Devletleri'nin teknoloji transferi baskıları gibi konuların gündemde olması bekleniyor.
- 25:46Trump'ın Hindistan ve Rusya İlişkileri
- Trump, Hindistan Başbakanı Narendra Modi'nin Rusya'dan yaptığı petrol ithalatının ciddi biçimde azaltma sözü verdiğini açıkladı.
- Trump, Putin'le yapılabilecek olası görüşmelere dair spekülasyonları yanıtladı ve ateşkes ihtimali ile ilgili soruya "Putin de bu savaşın sona ermesini istiyor, Zelenskiy de aynı şekilde ben bu işin yakında biteceğini düşünüyorum" dedi.
- Bu gelişmeler Washington'ın çok yönlü dış politika hamlelerini daha açık biçimde ortaya koyarken, bölgesel güçlerle kurulan ikili ilişkilerinde küresel ölçekte stratejik bir değer taşıdığını gösteriyor.
- 27:22Ekonomist Niyazi Berk'in Değerlendirmesi
- Ekonomist Niyazi Berk, Trump'ın işadamı olduğu için görüşme öncesi ortamı bulanıklaştırarak kendi lehine avantaj ortaya koymak için nazlanmalar yaptığını belirtiyor.
- Çin ve Amerika dünyanın en büyük iki devleti olup birbirlerine karşılıklı bağımlı, ticaretten vazgeçemezler çünkü kendi ülkelerinin refahlarında azalma olur.
- Hindistan'ın Rusya'dan petrol alımını azaltacak ancak tamamen sona erdirmesi düşünülemez çünkü avantajlı bir alım varken neden Amerika'dan alsın?
- 32:05Savaşın Ekonomiye Etkisi
- Savaşın bitirilmesinde hem Avrupa hem de Rusya ve Ukrayna'nın zayıflıkları ekonomiye yansımış durumda, önemli ölçüde toplumsal refah kaybı oldu.
- Avrupa'da artan enerji fiyatları nedeniyle üretim yüksek maliyetlerle gerçekleştiriliyor ve rakipleri olan Uzakdoğu ülkeleri ile rekabet edemez duruma gelmiş durumda.
- Trump'ın başarı elde edebilmesi için herkesi yanına alması gerekiyor, ancak Çin'le Amerika arasındaki yarışma hiçbir zaman sona ermeyecek çünkü Çin'in Amerika'ya en büyük rakip olduğu biliniyor.
- 33:45Nadir Elementler ve Çin'in Rolü
- Nadir elementler hayatımızın içinde, kullandığımız maddelerin, araçların ve savunma sanayisinin içinde bulunuyor.
- Amerika Birleşik Devletleri, Çin'i nadir elementler konusunda baskılamaya çalışıyor.
- Nadir elemente sahip olmak önemli olsa da, bu elementleri işleme kapasitesi de çok önemlidir ve Çin'de bu kapasite bulunuyor.
- 34:58Nadir Elementlerin Kaynakları ve Çin'in Gelişimi
- Dünyanın çeşitli yerlerinde nadir elementler bulunuyor, özellikle Ukrayna'da ve Rusya'nın işlenmemiş büyük nadir element kaynakları var.
- Çin, kapitalist sisteme geç entegre olmakla birlikte hızlı bir tempoyla çalışarak her alanda öncü ülkelerle yarışır duruma geldi.
- Amerika, petrol ve diğer doğal kaynaklar konusunda sıkıntı yaşamadı çünkü bunları dünyanın her yerinden düşük bedelle veya hiç bedel ödemeden alabiliyor.
- 37:00Altın Fiyatları ve Beklentiler
- Altın bu yıl yaklaşık %50-66 kazandırmış ve merkez bankalarının altına yönelmesi önemli bir katalizör olmuştur.
- Amerikan doları tarihin en zayıf dönemlerinden birini yaşıyor ve bu dönemde insanlar kendi refahlarını korumak için altın gibi belirli değerlere yönelmek zorunda kalıyor.
- Türkiye, Hindistan, Çin ve Doğu ülkelerinde insanlar kuyumcuların önünde sıraya girerek altın almak istiyor ve merkez bankaları da Amerikan para birimine güven duymuyor.
- 39:12Altın ve Gümüşün Geleceği
- Altın üretiminde önemli bir artış var çünkü altın çok yönlü kullanılabilecek bir kıymetli metal.
- 2013-2018 döneminde altın altında önemli bir yukarı hareket olmadı, ancak son bir yılda çok yüksek artışlar oldu.
- Gümüş, altınla paralel hareket eder ancak daha volatil ve alım satım marjları daha yüksek olduğu için zarar etme ihtimali daha yüksek.
- 43:36Merkez Bankası Beklentileri
- Merkez Bankası küresel risklere bakacak, büyümede arzu edilen tempo gerçekleşmedi ve büyüme sorunlu olmaya başladı.
- Enflasyonda küresel anlamda artık eskiden olduğu kadar kolay düşmeyeceği görülüyor, özellikle Avrupa ve Amerika'da büyük fiyat artışları var.
- Merkez Bankası, iç ve dış ekonomik ortam ve şartları göz önünde bulundurarak veri odaklı ve uygulamadaki para politikasının sıkı para politikasının zarar görmeyeceği bir oranda gerçekleştireceklerini söyleyebiliriz.