Buradasın
Türkiye'nin Sosyal Güvenlik Sistemi ve Emekliler Üzerine Vergi Uzmanı Özgür Erdursun ile Röportaj
youtube.com/watch?v=jQuRO1t5YCYYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sunucu Özlem Hanım ile vergi uzmanı Özgür Erdursun arasında geçen bir röportajdır. Özgür Erdursun, Dünya Gazetesinde yazılar yazan ve emekli vatandaşlarla ilgili danışmanlık hizmeti veren bir uzmandır.
- Röportajda Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemi, emekliler ve asgari ücret konuları ele alınmaktadır. Özgür Erdursun, emeklilere verilecek iyi bir haber olmadığını, enflasyon farkı dışında ilave bir seyyanen artış veya refah payı olmayacağını belirtmektedir. Ayrıca asgari ücretin brüt rakamının yedi buçuk katına kadar olan tavan rakamının dokuz katına çıkarılacağı ve bu durumun işverenlerin maliyetlerini artıracak olduğu açıklanmaktadır.
- Röportajda ayrıca sosyal güvenlik sistemindeki prim artışları, kayıt dışılık sorunları, emekli aylığı hesaplama sistemindeki eksiklikler ve emekli aylığı ile asgari ücretle çalışan ile yüksek primle çalışan kişilerin emekli aylıklarının aynı olması gibi sorunlar da tartışılmaktadır.
- 00:10Emekliler İçin İyi Haber Yok
- Emekliler için yeni bir yasa tasarısı ve düzenlemeler konuşuluyor, ancak emeklilere verilecek iyi bir haber yok.
- Emeklilere Ocak ayında enflasyon farkı dışında ilave seyyanen artış, refah payı veya intibak düzenlemesi bekleniyor.
- SSK ve Bağkur emeklilerine yaklaşık %13, memur ve memur emeklilerine %19 enflasyon farkı verilecek, ancak bu oranlar paranın alım gücü kaybı nedeniyle yeterli değil.
- 01:29Seyyanen ve Intibak Sorunu
- Seyyanen uygulamasında haksızlık var; yüksek primlerle çalışmış emeklilerin aylıkları daha fazla artıyor.
- Tüm primlere bir intibak yapılması gerekiyor, ancak hükümetin yetkililerinin bu konuda aklında dahi yok.
- Emekliler için enflasyon farkı verilecek, ancak bu çok da iyi bir şey sayılmıyor.
- 02:12Asgari Ücret ve Emeklilik Aylıkları
- Türkiye'de toplam yaklaşık 350 bin kişi asgari ücretin 7,5 katı tavanlı çalışıyor ve emekli olduklarında 90-100 bin lira civarında aylık alabiliyorlar.
- Türkiye'de ortalama emekli aylığı 20 bin lira, yüksek primlerle çalışıp yüksek emekli aylığı alanların oranı çok az.
- Asgari ücretin tavan rakamı 9 kata çıkartıldığında, işverenler yaklaşık 20 bin lira daha fazla sigorta primi ödeyecek.
- 03:44İşverenlerin Maliyet Artışı
- Yeni yılda malullük ve yaşlılık primi %1 puan artırılacak, bu da yaklaşık %3,5'e tekabül ediyor.
- Sosyal güvenlik sisteminde peşin ödeme indirimi %4'ten %2'ye düşecek.
- İşverenlerin maliyeti asgari ücret artışı da yapıldıktan sonra %20-30 arasında artacak, en yüksek primle çalışanlar için yaklaşık 25-26 bin lira daha yüksek sigorta primi ödeyecekler.
- 04:41Diğer Çalışanların Maliyet Artışı
- Malullük ve yaşlılık primi arttığında, Bağkur primi ödeyenler, isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ve ek beş tarım sigortası ödeyenlerin maliyetleri de yükselecek.
- Devlet yeni vergiler, dolaylı vergiler, ek vergiler ve harçları arttırmaya devam ediyor.
- 18-29 yaş arasındaki genç girişimciler ilk defa iş yeri açtıklarında bir yıl boyunca Bağkur primi ödemiyorlardı, bu da kaldırılıyor.
- 06:02Prim Artışlarının Etkisi
- Prim artışları, sosyal güvenlik kurumunun daha fazla para toplaması ve emeklilere daha fazla aylık verilmesi hedefleniyor.
- Türkiye'de kayıt dışılık fazla olduğu için prim artışları emeklilere yararı olmuyor.
- Emekli aylığı hesaplama sistemi 2008 yılında değişti, büyümeden ve gelişmeden verilen paylar düşürüldü, taban aylık uygulaması artık Türkiye'de yok.
- 08:34Türkiye'deki Emeklilik Sisteminin Sorunları
- Türkiye'de bütçede hedef daha çok vergi ve sigorta primi toplamak, ancak emekli aylıkları ve kayıt dışılık konularında köklü değişikliklere gidilmesi gerekiyor.
- Sistem özendirici değil, bu nedenle insanlar daha fazla çalışıp prim ödediklerinde emekli aylıklarının artmayacağını düşünüyorlar.
- Türkiye'de emekli olduktan sonra sosyal güvenlik destek primi ile çalışanların adlarına yatırılan primlerin o kişilere hiçbir yararı yok.
- 11:10Emeklilik Sistemindeki Eşitsizlikler
- Türkiye'de emekli olduktan sonra çalışanlar çok fazla ve çoğu kayıt dışı çalışıyor.
- Asgari ücretle çalışanla asgari ücretin 2,5-3 katı ile çalışan ikisi de emekli olduğu zaman aynı ayda aynı emekli aylığı alıyor.
- 13.843 günle emekli olan ve asgari ücretin 2,5 katına kadar prim yatırılan kişi 17.000 lira alırken, 3.600 günle emekli olan da aynı parayı alıyor.
- 11:46Kayıt Dışı Çalışanların Durumu
- İnsanlar kredi kartı borcu ve maaşları yetmediği için primi tamamladıktan sonra işverene sigortasız çalıştırmasını istiyorlar.
- İşverenler, çalışanların emekli aylığının değişmeyeceğini bildikleri için onları asgari ücretten sigortalı gösterip aradaki farkın bir miktarını kendilerine veriyorlar.
- Devlet kayıt dışılığı önlemek için denetmenler, müfettişler ve teftiş kurulları var gücüyle çalışıyor, ancak bu çabaların da boşa gittiği görülüyor.