Buradasın

Türkiye'nin Ekonomik ve Sosyal Sorunları Üzerine Bir Program

youtube.com/watch?v=-9Epy1u-Vrg

Yapay zekadan makale özeti

Kısa
Ayrıntılı

Bu video, "Paradoksla" adlı bir ekonomi haber programıdır. Programda Karar Gazetesi ekonomi yazarı İbrahim Kahveci, Prof. Dr. Veysel Ulusoy (Yeditepe Üniversitesi Finansal İktisat Anabilim Dalı Başkanı) ve diğer ekonomistler yer almaktadır.
Program, Türkiye'nin ekonomik ve sosyal yapıdaki sorunları ele almaktadır. İlk bölümde gelir dağılımı, orta sınıfın önem ve durumu incelenirken, devam eden bölümlerde pandemi sürecindeki ekonomik veriler, özellikle enflasyon hesaplamaları ve bunların gerçeklikle uyumlu olup olmadığı tartışılmaktadır. Program, TÜİK'in açıkladığı enflasyon verileri ile vatandaşların hissettiği gerçek enflasyon arasındaki farka odaklanarak, Alberto Cavallo'nun yöntemine dayalı alternatif enflasyon hesaplamalarını sunmaktadır.
Programda ayrıca düşük faiz politikalarının toplum üzerindeki etkileri, eğitim seviyesine göre gelir dağılımı, pandemi sürecindeki vergi gelirleri ve enflasyon verileri, milli gelir hesaplamaları gibi konular grafikler ve verilerle desteklenerek ele alınmaktadır. Venezuela ve Arjantin örnekleri üzerinden, orta sınıfın yokluğu ve enflasyon verilerinin manipüle edilmesinin toplumsal sonuçları da tartışılmaktadır.

00:02Programın Tanıtımı: Paradoksla programında, Bored'in şehir dışı ziyareti nedeniyle emanet alınmış ve ekonomi yazarı İbrahim Kahveci ile birlikte ekonomi konusu ele alınacak.
Programda orta sınıfın durumu, demokrasi ve hukukun etkilenmesi, TÜİK verileri, gerçek enflasyon ve gelir dağılımı konuları ele alınacak.
Son bölümde internet bağlantısıyla Vesel Ulusoy'un katılımıyla gelir dağılımı konusu detaylıca incelenecek.
01:16Gelir Dağılımının Önemi: Ekonomide en önemli unsur gelirdir ve gelirdeki birinci unsuru ücret geliri oluşturur.
Gelir dağılımının bozulması toplumların ruhunu bozar, işsizlik artışıyla birlikte toplumlar radikalleşir, gruplaşır ve kutuplaşır.
Gelir dağılımının bozulması durumunda, normal demokrasi sistemlerinde bu bozukluğu gideren sosyal politikalar uygulayan liderlerin çıkması gerekir.
03:15Gelir Dağılımının Bozulması ve Siyasi Etkileri: 1930'lar ve 1940'larda Türkiye, Almanya'daki Hitler'i alkışlamış, Amerika'daki Roosevelt'i tercih etmemiştir.
Trump, normal bir demokratik lider değil, devletin aygıtlarını kullanarak posta idaresi gibi alanlarda ayak oyunları oynayan bir liderdir.
İngiltere'de Boris Johnson, Brexit'i yalan üzerine dayalı bir politika olarak iktidara gelmiştir.
05:38Gelir Dağılımının Türkiye'deki Durumu: 1920'lerdeki gelir dağılımının bozukluğu 2008-2009 krizini tetiklemiştir.
Türkiye, Şili, Amerika ve İsrail'den sonra en fazla gelir dağılımı bozukluğu gösteren ülkelerden biridir.
Türkiye'de görünürde gelir dağılımında düzelme olduğu söylenirken, alt detaylara baktığımızda bu düzelmenin aldatıcı ve uzun vadeli perspektif açısından zararlı olduğu görülür.
06:31Gelir Dağılımının Detayları: Alt grup nüfusun %55'ini oluştururken, orta sınıf nüfusun %40'ını ve üst sınıf nüfusun %5'ini oluşturur.
2006'dan 2019'a kadar alt grubun gelirden aldığı pay artmış, orta sınıfın payı azalmış, en üst %5'in payı ise 2017-2018 yıllarında hızlı artmış ancak 2019'da azalmıştır.
2019 yılında bile alt sınıfın geliri artarken, lise altı eğitimlilerde iş kaybı %17-18 oranlarında artmış, çocuk sayısı ise %23 düşmüştür.
10:19Eğitim Seviyesi ve Gelir Dağılımı: Alt gelir gruplarının toplumdan aldığı pay yüksek, üniversite mezunları ise orta sınıfın belkemiği ağırlığıdır.
Türkiye'de lise ve lise altı eğitimlilerin gelir artışı, üniversite mezunlarının gelir artışı üzerinde olmaya başlamıştır.
Toplumda en büyük kazanç artışı lise altı eğitimlilerde olup, bu durum okuma sistemine ve okumanın nisbi önemine azalma göstermektedir.
12:09Sosyal Sınıflar ve Ekonomik Büyüme: Alt sınıf geçim derdindedir, geliri dardır ve zar zor geçinirken, en üst sınıf (%5) sermayesine bakar.
Ekonomik büyüme, daha çok ürün satmak ve gelir artışı sağlarken, ekonomik kalkınma ise ürün kalitesini ve markasını artırmak, yeni teknolojik ürün üretmek demektir.
Türkiye'de yüksek teknolojili ürün ihracat oranı %9'dan %3'e düşmüş, büyüme ile kalkınma zıtlaşmıştır.
14:30Eğitim Sistemi ve Üretim: Türkiye'de üniversite sayısının yarısından fazlasının kapatılması ve meslek lisesine çevrilmesi gerekmektedir.
2014-2019 arasında toplam gelir %82 artarken, okuryazar olmayanların geliri %82, bir okul bitirmeyenlerin geliri %75, lise altı eğitimlilerin geliri %90 artmışken, üniversite mezunlarının geliri sadece %60 artmıştır.
Düşük faiz yatırımı artırmaz, aksine üretimi erteler, üretimi unutturur ve toplumu borç batağına sokar.
19:56Orta Sınıf ve Demokrasi: Orta sınıfı erittiğinizde ülkede demokrasiye karşı direnç oluşur, ilk direnç orta sınıftan gelir.
Orta sınıf, dünyayı düşünür, başkalarını da düşünmek durumundadır ve bu ülkelerin bel kemiğidir.
Kadınların duyarlılığı ve hassasiyeti bu konularda erkeklerden daha yüksektir, kadın ve orta sınıf birleşmesi daha yüksek etki gösterir.
22:03Orta Sınıfın Önemi ve Venezuela Örneği: Türkiye'de demokrasi, sistemin geleceği, toplumun geleceği, kalkınma ve pandemi ile mücadele açısından meslek örgütlerinin önemini vurguluyor.
Venezuela örneğinde, Chavez döneminde orta sınıf ülkeyi terk etti ve yaklaşık dört-dört buçuk milyon kişi göç etti.
Venezuela'da yüzde doksan işsizlik var, enflasyon yüksek seviyede ve halkın çoğu açlıktan zayıflamış durumda.
24:00Venezuela'da Olayların Gelişimi: Venezuela'da askeri darbe oldu, vatandaşlar ayaklandı ve referandumlarla meclis göstermelik oldu.
Orta sınıf askeri darbeye karşı çıktı, referandumlara da karşı çıktı ve ülkeyi terk etti.
Orta sınıf gidince ülke de gitti, çünkü orta sınıf gidince ülke çöker.
24:54Türkiye'de Orta Sınıf Sorunu: Türkiye'de siyasi partiler asgari ücret konusunu çok vurgularken, ana mesele Türkiye'nin ihtiyacı olan eğitim kurumlarını kurmak ve mezunları cezbedecek bir iş hayatı sağlamaktır.
Türkiye'deki üniversitelerin yarısından fazlası işsizlik kampı haline gelmiş, mezunları iş bulamıyor.
Kamu personeli sayısı beş milyona yaklaştı, SGK emeklisi on dört milyona yaklaştı ve bu giderler bütçenin yüzde doksanına ulaşmış durumda.
27:09Ekonomik Sorunlar ve Çözüm Önerileri: Türkiye şu anda içeriden çürüyor ve siyasi partilerin ana argümanı asgari ücret yerine toplam katma değerinin nasıl arttırılacağı olmalı.
Asgari ücretle ortalama ücretin makası yüzde otuzbeş'e gelmiş, en az yüzde yüzelli-yüz ikiyüz olması gerekiyor.
Okumanın değerini düşürdüğün zaman cahiliye iktidarı geliyor ve liyakat kaybediliyor.
32:23Bütçe Açığı ve Ekonomik Durum: Ağustos ayında bütçe yirmisekiz milyar ikiyüzyirmi milyon lira fazla verdi, faiz dışı da kırk milyar fazla verildi.
İlk yedi aylık bütçe açığı altmışsekiz milyardan yüzon milyara çıktı.
Ağustos ayında giderler, harcamalar geçen yılın Ağustos ayına göre yüzde ondört düşürülmüş.
33:59SGK Giderlerindeki Eksiklik ve Vergi Gelirlerindeki Artış: Geçen yıl SGK'ya aktarılan cari transferler 44 milyar lira iken, bu yıl aynı dönemde 30 milyar lira olmuş, 14 milyar lira azalma yaşanmış.
Toplam gelirler %15 artarken, vergi gelirleri %47,80 artmış, bu da enflasyonun %12'nin altında olduğu dönemde vergi gelirlerinin enflasyonun bir buçuk katı artması anlamına geliyor.
İlk sekiz ayda vergi gelirleri %18 artmış, bu da geçen yılın aynı dönemde toplanan 432 milyar vergiden 510 milyara yükselmiş durumunu gösteriyor.
38:32Pandemi Sürecindeki Ekonomik Yaklaşımlar: Pandemi sürecinde "ölümüne çalışılmış", devlet için ekonomik pik noktası olmuşken, millet için dip noktası yaşanmış.
Negatif faiz politikası tüketimi artırmış ancak ana etki olumsuzdur; negatif faiz bir şişme oluşturur ve sonrasında ekonomi patlar.
Kredi genişlemesi durdurulmaya çalışılırken, cari açık artışı ve döviz ihtiyacı karşılanamayacak duruma gelmiş, kasa boşalmış ve swap yoluyla alınan kredilerin gelecekteki yükü artmış.
41:34Devlet ve Vatandaş Arasındaki Eşitsizlik: Pandemi döneminde devlet kazanırken, kısa çalışma nedeniyle ücretini tam alamayan çalışanlar ve işsizlik maaşını alamayan işsizler durumunda kalmış.
Vatandaşlar bankada borçlandırılarak tüketim tetiklenmiş, bu sayede devlet kasasına para koyulmuş.
Pandemi döneminde eğitim ve toplu taşıma gibi önemli alanlarda vatandaşlara yönelik destekler verilmemiş, aksine araba vergileri artırılmış.
44:19Orta Sınıfın Önemi: Orta sınıf, özellikle üniversite mezunları, son iki yılda en fazla değişkenlik gösteren toplumsal kesim olmuştur.
Ekonomide sanayi merkezi ise, ülkelerin çekirdeği ve merkezi orta sınıftır.
Tüm siyasi partilerin ağırlıklı olarak orta sınıfı hedeflemeleri ve orta sınıf üzerinden kalkınma modeli çizmeleri gerektiği vurgulanmıştır.
45:23Gerçek Enflasyon: Türkiye'de enflasyon hesabının tekeli kırılacağı belirtilmiştir.
İkinci bölümde gerçek enflasyon ve vatandaşın enflasyonu arasındaki farklar ele alınacaktır.
Ekonomist Profesör Dr. Veysel Ulusoy ile internet bağlantısı üzerinden görüşme yapılacaktır.
46:27Türkiye'de Enflasyon Verilerinin Sorunları: Türkiye İstatistik Kurumu'nun açıkladığı enflasyon verilerinde sorunlar var, örneğin sigara tüketiminde ağırlık verileri tutarsızlık gösteriyor.
Sigaraya yapılan büyük zamlar enflasyonu artırmakta, ancak tüketim ağırlıkları düşüyor, bu da ekonomistlerin sigara üzerinden alınan özet tüketim vergisi (ÖTV) artışını gözlemlemesiyle çelişiyor.
TUİK market verilerinde gerçek fiyatlar ile açıklanan fiyatlar arasında fark var, bazı marketlerin özel günlerdeki fiyat düşüşleri TUİK tarafından alınabilir.
48:38Enflasyon Verilerinin Doğruluğu: Enflasyon verilerinde tekeldir çünkü sadece TUİK açıklıyor, İstanbul Ticaret Odası sadece İstanbul'da geçinme endeksini açıklıyor.
Vatandaşlar gerçek enflasyonu hissediyor, örneğin file gibi ürünlerin fiyatları çok daha hızlı artıyor.
Enflasyon üzerinden emekliler, memurlar ve çalışanlar zam alıyor, bu nedenle gerçek enflasyona ulaşma önemli.
50:34Yeni Enflasyon Hesaplama Çalışması: Yeni bir enflasyon hesaplama çalışması, Yeditepe Üniversitesi Finansal İktisat Anabilim Dalı başkanlığında yaklaşık bir yıldır devam ediyor.
Bu çalışma teknoloji ve Anadolu'nun her yerinden market sahiplerinden elde edilen gönüllü verilerle yapılmaktadır.
Çalışma, enflasyonun herhangi bir kuruma veya sürece karşı ele alınmış bir yaklaşım değil, başlı başına bir doktora tezidir.
53:35Çalışmanın Yöntemi ve Amacı: Çalışma Türkiye'nin tüm bölgelerini kapsıyor ve TUİK'in kullandığı ağırlıkları ve metodolojisini kullanıyor.
Alberto Cavallo'nun (Harvard'da öğretim üyesi) yöntemi kullanılıyor ve bu yöntem Arjantin'de enflasyon verilerinin doğruluğunu sorgulamak için geliştirilmiştir.
Arjantin'de Cavallo ve ekibi, hükümetin açıkladığı enflasyondan üç kat daha yüksek enflasyon oranları bulmuşlardır.
56:37Çalışmanın Önemi ve Amacı: Çalışmanın temel amacı, finansal piyasalarda kuru, faiz ve borsa gibi verilerin yanı sıra enflasyon verilerinin de günlük olarak değerlendirilmesini sağlamaktır.
Borsa, döviz ve faiz verileriyle enflasyon verilerinin bir araya getirilmesi, ekonomik yaklaşımla zaman serilerinde firmaların yatırım kararlarının daha etkin hale gelmesini amaçlamaktadır.
Çalışmanın amacı denge ve denetim kapsamında bilgileri sunmaktır, hata olabileceği ve diğer kurumlarla birlikte çalışmak istedikleri belirtilmektedir.
58:49Verilerin Güvenilirliği ve Ekonomik Sorunlar: Yunanistan'da Avrupa Birliği sürecinde teşvik almak için göstermelik plastik zeytin ağaçları kullanılmıştır.
Güvenilir verilerin ortaya çıkması ve toplumda yeni kararlar almada güvenliğin sağlanması, yatırım, istihdam ve ekonomik büyümeye karşı ciddi bir güven oluşturacaktır.
Döviz kuru 7,50 majina hattını yıktı ve bu durum daha ağır ekonomik sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
59:29Veri Toplama ve Sorumluluklar: Sanayi odaları, ticaret odaları ve büyükşehir belediyeleri (Ankara, İstanbul, İzmir) vatandaşların geçim durumunu en net bilen kurumlardır ve bu çalışmaların yapılması gerekir.
Sayın Veysel Ulusoy ve ekibi bu alanda büyük bir hizmette bulunmaktadır.
Akademide ve bilimde çekinme yoktur, veriler piyasadaki verilerin tıpatıp aynısıdır ve metodolojisi TUİK'in metodolojisinin aynısıdır.
01:03Enflasyon Verileri ve Değişiklikler: 2010'lardan 2019'lara kadar enflasyon sepetindeki ağırlıkların değişimi, enflasyonu düşürmek veya düşük göstermek için değiştirilebileceği iddiasında bulunmaktadır.
Bu durum her ülkede yaşanmaktadır.
Mevcut verilerle 2010'dan beri ağırlıkları kullanarak gerçek enflasyonun belirlenebileceği ve bir basamak ileri gidileceği belirtilmiştir.
1:01:21Pandemi Sürecinde Tüketim Alışkanlıklarının Değişimi: Pandemi sürecinde halkın enflasyon sepeti ve ağırlıkları değişmiştir.
İnsanlar artık ikinci bir takım elbise, üçüncü bir kravat veya dördüncü bir ayakkabı almak yerine, makarna, konserveler, sebze ve meyve gibi temel ihtiyaçları toplamaktadır.
Alışkanlıklar, tasarruf eğilimi ve tüketim yapısı pandemi sürecinde önemli ölçüde değişmiştir.
1:02:51Türkiye'nin Ekonomik Verileri ve Revizyonlar: Türkiye 2018-2019 döneminde %0,90 büyüme oranına ulaşmış olsa da, elektrik tüketimi, çalışan sayısı ve teknolojik ürün tüketimi azalmıştır.
2005-2006 döneminde milli gelirde gayri safi yurtiçi hasılası 6 bin dolardan 10 bin dolara çıkmıştır.
2016'daki revizyonda büyüme oranı %20'yi aşmış, ancak önceki yıllarda revizyonların etkisi neredeyse görülmemiştir.
1:07:11Baz Yılı ve Veri Sorunları: Türkiye'nin baz yılı 2009 olarak belirlenmiş, bu yıl işsizlik oranı %16'ya çıkmış ve ekonomi %7 küçümüş bir yıldır.
Hiçbir ülke küçüldüğü dönemde gelir dağılımı istatistiği yapmazken, Türkiye bu yıl baz yılı olarak almıştır.
Baz yılın düşük seçilmesi büyüme hızlarını inanılmaz derecede artırmıştır.
1:08:00Veri Toplama ve Enflasyon: Günümüzde barkod sistemleri ve konfederasyonlara bağlı işletmeler sayesinde günlük üretim, sermaye birikimi ve işçi sayısı verileri alınabilmektedir.
Milli gelir hesapları üç ay sonra açıklanırken, günlük hesaplama ile bir gün önceye göre, bir hafta önceye göre veya bir ay önceye göre neyin ne olduğunu açıkça görmek mümkün olacaktır.
Enflasyonda buzdolabı, çamaşır makinesi, okul malzemeleri ve tablet bilgisayarlar gibi ürün grupları inanılmaz oynaklığa sahiptir.
1:10:11Enflasyon Değerlendirmesi: Eylül 1 baz alınarak, ötv zamlarının piyasaları oynattığı dönemden itibaren aylık olarak iki haneli enflasyona ulaşılmıştır.
Aylık sonuçlar Türk ile aynı gün açıklanacaktır.
Enflasyonun alt grupları itibarıyla da açıklanacak ve iki farklı istatistik (2010-2011 ağırlıkları ve pandemi sepeti) sunulacaktır.
1:12:21Programın Sonuçları ve Sonraki Program: Orta sınıfa dikkat çekildiği, Ağustos'taki bütçe fazlalığı konuşulduğu ve TUİK'in açıkladığı enflasyon verileri ile vatandaşın gerçek enflasyonu son bölümde Prof. Dr. Veysel Ulusoy tarafından değerlendirildiği hatırlatıldı.
Programın hemen sonraki bölümünde Ebru Çınar tarafından günün son gelişmelerinin aktarılacağı belirtildi.
İzleyicilere "abone ol" çağrısı yapıldı.

Türkiye'nin Ekonomik ve Sosyal Sorunları Üzerine Bir Program

Yapay zekadan makale özeti

Yanıtı değerlendir