Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve 30 yıldan fazla finansal piyasalar gözlemcisi olan Murat Bey arasında geçen bir röportajdır. Murat Bey, Twitter'da finansal analizler paylaşan ve finansal okul yazarlığı yapan bir uzmandır.
- Video, Türkiye finansal piyasalarının geçmiş performansı, güncel durumu ve gelecekteki potansiyeli üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, 2003-2013 ve 2013-2022 dönemlerindeki piyasa hareketlerini, sıcak para sisteminin sona ermesinin etkilerini ve seçim öncesi dönemdeki borsa piyasasının durumunu analiz etmektedir.
- Videoda ayrıca dolar/TL kuru analizi, tahvil faizlerinin %8'lere kadar düşebileceği görüşü, endeksin dolar bazında 175 seviyesinde destek olduğu ve bankacılık sektöründen sanayi ve hizmet sektörüne doğru para akışının sağlıklı olduğu gibi teknik analizler de yer almaktadır. Konuşmacılar, finansal piyasalarda disiplinli ve dikkatli olmanın önemi vurgulanarak videoyu sonlandırmaktadır.
- 00:01Dolar/TL ve Hisse Senetleri Piyasası
- Dolar/TL ve hisse senetleri piyasası konuları günümüzde en önemli konulardan biridir.
- Konuşmacı, teknik analizin çalışıp çalışmadığını merak ediyor ve Murat adlı bir konukla dolar/TL konusunu ele almayı planlıyor.
- Murat, Amerika'da olduğu için programda bulunamıyor, ancak dönüşte daha detaylı bir şekilde konuşacaklarını belirtiyor.
- 01:50Finansal Piyasaların Analizi
- Murat, 30 yıldır finansal piyasalar gözlemcisi olarak çalışmakta ve finansal ürünlerin piyasa fiyatlarının oluşmasının salt ekonomik nedenlere dayanmadığını vurguluyor.
- Finansal piyasalarda siyasi, politik, jeopolitik gelişmeler, sosyal alanda yaşanan haberler ve alternatif para piyasalarının durumu gibi birçok faktör etkili olabiliyor.
- 2022 yılında Türkiye finansal piyasaları için genelde olumsuz bir bakış hakim olmasına rağmen, bunun temel nedenleri incelenecek.
- 04:15Türkiye Finansal Piyasalarının Geçmişi
- Dolar bazında endeks verilerine göre, 2000'deki tarihi zirve sonrası 2001'de kriz yaşanmış ve borsa endeksi dolar bazında 40 semtlere kadar inmiş.
- 24 Mart 2003 gecesi Amerikan Senatosu'ndan Türkiye'ye hibe kararı çıkmış ve bu finansal piyasaları olumsuzdan olumluya döndüren ilk işaret olmuştur.
- 2003 yılından 2013 yılına kadar Türkiye finansal piyasaları (borsa, tahvil ve bedevi) olumlu bir trendde seyretmiş, bu dönemde Türk Lirası güçlü kalmış ve AK Parti'nin iktidara gelmesi, AB macerası gibi faktörler etkili olmuştur.
- 07:05Türkiye'nin Finansal Piyasalarında Sıcak Para Girişinin Etkileri
- Borsa endeksi 40 centten 5 dolar seviyesine, yeni verilerle 500-510 seviyelerine kadar çıkmış ve Mayıs 2013'e kadar devam etmiştir.
- 2013-2013 döneminde Türkiye'ye büyük bir sıcak para girişi olmuştur.
- Sıcak para, genellikle yabancı kurumsal katılımcıların yurt dışından getirdikleri fonlardır ve gelişmekte olan ülkelere getiri elde etmek için giriş yaparlar.
- 08:43Sıcak Para Girişinin Ekonomik Etkileri
- Bir milyar dolarlık bir fon Türkiye'ye geldiğinde yerel paraya dönerek döviz üzerinde baskı oluşturur ve kurun düşmesine sebep olur.
- Tahvil faizleri %200'lerden %461'e kadar inerken, borsa endeksi 510 seviyesine kadar yükselmiştir.
- Mayıs 2013'te Fed Başkanı Ben Bernanke'nin parasal genişlemeyi sonlandıracağı ve faiz artırımlarına başlayacağı açıklaması, gelişmekte olan marketlerden ve Türkiye'den para çıkışına sebep olmuştur.
- 11:39Sıcak Para Çıkışının Sonuçları
- 2013'ten sonra sıcak para akışı "tahvil sat, hisse senedi sat, döviz al ve anavatanına dön" şeklinde bir döngüye dönüşmüştür.
- Bu süreç dünya konjonktüründeki gelişmelerden ve Türkiye'nin kendi iç dinamiklerinden kaynaklanmıştır.
- 2013 yılından beri dolar bazında endeks 500 seviyesinden 100 küsur seviyelerine, tahvil piyasası faizleri %461'den %30 sınırına düşmüştür.
- 13:19Yabancı Yatırımcıların Türkiye'den Kaçışı
- Yabancı takas oranı 2007'den itibaren mortgage krizi esnasında çıkış göstermiş, ancak Türkiye'de 2013 yılından sonra değil, cumhurbaşkanlığı başkanlık sistemine geçtikten sonra ölçüde bir kaçış olmuştur.
- 2018 Ağustos'taki Brunson krizi ve doların 5 liradan 7 liraya fırlamasına sebep olan olaylar sonrasında yabancı takas oranı %80'lerden %30'lara kadar inmiştir.
- Tahvil piyasasında yabancı payı %20'ler seviyesinden 2021'in sonlarında %0,90'lara kadar düşmüştür.
- 14:52Deviasyon ve Son Dönem Hareketler
- 2021 yılında Türkiye'de dolar kurunun yükselmesine sebep olan şey, serbest dalgalı kur rejiminde bile gerçekleşen bir deviasyon olmuştur.
- Faizin faiz politikasıyla ve sertleşen söylemlerle dolar kuru bilerek yukarıya doğru taşınmıştır.
- 2022 yılındaki yaz aylarında başlayan borsa rallisi, piyasanın zaten değerinin altında trade etmeye başlaması nedeniyle beklenen bir hareket olmuştur.
- 17:07Gelecek Beklentileri
- Uygulanan programın olumlu devam edeceği ve finansal piyasalar içinde gelecekle ilgili oldukça olumlu olduğu ifade edilmektedir.
- 2013-2013 bir döngü, 2013-2022 ise olumsuz bir döngü olarak değerlendirilmektedir.
- Önümüzdeki yıllarda, aylarda ve dönemde büyük riskler barındırmakla birlikte oldukça olumlu bir durum beklenmektedir.
- 17:56Para Girişi ve Piyasa Etkisi
- Konuşmacı, para girişi mevzusunun piyasalarda belirleyici olduğunu ve sıcak paranın piyasayı esas belirleyici faktör olduğunu vurguluyor.
- Türkiye'de iyi yönetilen şirketler olduğu için, doğru sermaye yönetimi ve yatırım yapıldığında borsa enflasyona karşı en iyi koruyucu olabilir.
- 2021 Aralık ayındaki dip seviyeden itibaren 2022'de yeni bir dönemin başladığını, sıcak paraya dayalı olmayan bir finansal sistem olacağını belirtiyor.
- 21:05Finansal Piyasalar ve Ekonomi İlişkisi
- Ekonomi ve finans iç içe olmakla birlikte, finansal piyasalar öncüdür ve ilk hareketi finansal piyasalarda görülür, ekonomi onu takip eder.
- Borsa belirli bir dönemde dip yaptı, tabir piyasası zirve yaptı ve serbest piyasa artık serbest dalgalı kur rejimini geri bıraktı.
- Tahvil piyasasında da benzer bir süreç yaşanabileceğini, tahvilin önümüzdeki dönemde çok daha dip seviyelere gelebileceğini düşünüyor.
- 23:21Sıcak Para Sistemi ve Sonuçları
- Türkiye 40-50 yıldır ürettiği kadar tüketen bir toplum değil, daha az tüketiyor ve bu durum cari açığa sebep oluyor.
- Sıcak para sistemi sahte bir zenginlik yaratıyor, ancak sıcak para gittiğinde ülke aşırı yoksullaşıyor.
- Sıcak para geldiği ülkeye demokrasi getiriyor çünkü ülkede liyakat ve hukuk sistemi olmasını istiyor, ancak bazen daha yüksek faiz isteyebiliyor.
- 27:14Mevcut Ekonomik Yaklaşım
- Mevcut hükümet, ekonomik tedbirlerle, gece yarısı açıklamaları ve kamu bankaları aracılığıyla faiz indirimi yapıyor.
- Kur korumalı mevduatla döviz belirli bir ölçüde dengeye kavuşturuldu ve cari açığı net hata noksanla dengeliyor.
- Konuşmacı, bu yaklaşımın yıl sonuna kadar, hatta seçime kadar devam edeceğini ve göreceli başarı sağlayacağını düşünüyor.
- 28:36Seçime Kadar Borsa Performansı
- Seçime kadar borsa piyasasında olumlu trend devam edebilir, özellikle hisse senedi tarafında.
- Devletin elindeki likidite ve düzenleme imkanları sayesinde piyasa ekonomisi içinde veya dışında tartışılmadan borsa seçime kadar götürebilir.
- Ekonomistlerle piyasacılar arasındaki fark, ekonomistlerin belirli şartlar koyarken, piyasacıların teknik analizlerle projeksiyonlar yapmasıdır.
- 30:00Tahvil Faizleri ve Teknik Analiz
- 2001 yılından 16 Mayıs 2013'e kadar tahvil gösterge faizi %461'e düşüş göstermiş ve ardından %8,28 seviyesine çıkmıştır.
- Teknik analizde ikili tepe seviyesi görülmekte ve gösterge faizinin %8'li seviyelere kadar inmesi mümkün görünmektedir.
- Tahvil faizlerinin %17,5 üzerine çıkmamış olması durumunda, önümüzdeki dönemde %8'lere kadar düşme potansiyeline sahiptir.
- 31:30Endeks Analizi
- Endeks dolar bazında değerlendirilmeli ve 21 Aralık gecesi TL'nin 18,36,74 zirvesindeyken endeksin yaptığı dip 125 seviyesindeydi.
- Teknik analizde ikili dip ve fincan kurt gibi dönüş formasyonları gözlemlenmektedir.
- Endeks bazında 175 seviyesi destek olarak görülmekte ve bu destek kırılmadıkça yükseliş potansiyelinin devam edeceği düşünülmektedir.
- 34:03Sektör Akışları ve Volatilite
- Seans içerisinde bankacılık sektöründen hizmet sektörü ve sanayiye doğru bir geçiş gözlemlenmektedir.
- Güçlü yükselişlerde görülen ciddi volatiliteler, para girişi ve sıcak para belirleyici olabilir.
- İşlem hacmi derinliği olmaması, volatilitelerin yaşanmasının en büyük kaynağıdır.
- 36:02Piyasa Boyutu ve Gelecek Beklentileri
- IMKB 30'un marketcap'ı yaklaşık 100 milyar dolar civarındadır ve bu büyük bir para olsa da dünyadaki para bolluğu düşünüldüğünde çok küçük bir paradır.
- Halka açık olan şirketlerin sadece %1-15'i bulunmakta ve %30'u toplasan 30 milyar dolarla aç toplam 30 şirketi satın alabilirsiniz.
- İşlem hacminin olmaması bankalardan tavan tavan yaşanmasını sağlamış ve olumlu trend devam edecek olursa bu durumun önümüzdeki dönemde de yaşanabilme ihtimali oldukça olası görünmektedir.
- 37:13Türkiye Borsası ve Sıcak Para
- Türkiye borsasında manipülatif veya spekülatif olabilir, ancak sıcak para çok belirleyicidir.
- Sıcak para ve trendi güçlü şekilde tutacak bir para ile birlikte iyi ve ucuz şirketler varsa başarılı bir süreç beraberinde getirebilir.
- 37:47Dolar/TL Kuru Hakkında Görüşler
- Konuşmacı, dolar/TL'nin uzun süre yukarı gitmeye bileceğine dair bir izlenime kapıldığını belirtiyor.
- Kur korumalı mevduat sistemi içerisinde eski sistem olmadığı düşüncesinde olduğunu ve bu nedenle dolar/TL ile ilgili analizlerin çok anlamlı olmadığını söylüyor.
- 2018 Ağustos'undan sonra alınan önlemler neticesinde forex'te eskisi kadar işlem gören bir kur olmadığını, konvertör temiz bile tartışılır hale geldiğini belirtiyor.
- 39:04Serbest Piyasa ve Finansal Piyasalar
- Serbest piyasada dolar/TL kuru 18,23,96 civarında dalgalanıyor ve bu kur serbest dalgalı kur rejiminde hareket ediyor.
- Kur korumalı mevduat sistemi kendince amacına ulaşmıştır ve ekstrem gelişmeler olmadıkça mevcut şekli bozacak fazla bir şey beklenmiyor.
- Finansal piyasalar dinamiktir ve stop loss mutlaka riayet edilmeli, bir anda beş dakikada bütün sistem değişebilir.
- 40:41Finansal Piyasalarda Para ve Disiplin
- Para varsa finansal piyasalarda bir süre için belli şeyleri belli şekilde götürme imkanı oluyor.
- Geçmişte de benzer durumlar yaşanmış, bankalarda yaşanan hareketin benzeri daha önce de yaşandı.
- Para kazanıp kazanmama konusunda çok disiplinli ve dikkatli olması gereken bir süreç olduğu vurgulanıyor.