Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Herkes İçin Ekonomi" programının on dördüncü bölümü olan bu video, bir ekonomist tarafından sunulan Türkiye ekonomisinin durumu ve karşılaştığı riskler hakkında detaylı bir analiz sunmaktadır.
- Video, hükümetin kriz hakkındaki görüşlerini sorgulayarak başlıyor ve borsa endeksi, CDS seviyesi, dolar kuru ve faiz oranları gibi finansal göstergeleri analiz ediyor. Daha sonra sanayi üretimi, dış borç sorunu ve küresel piyasaların Türkiye ekonomisine etkisi ele alınıyor. Son bölümde ise ABD'nin Halkbank yaptırımları, küresel risk iştahının daralması ve Merkez Bankası'nın faiz politikaları gibi Türkiye'nin karşılaştığı risk faktörleri inceleniyor.
- Programda ayrıca ekonomik politikaların sadece zenginler için değil, günlük hayatta yaşayan insanlar için de önemli olduğu vurgulanarak, işsizlik, istihdam kalitesi, ücret ve tüketim gücü gibi konulara değiniliyor.
- 00:15Programın Amacı ve İçeriği
- Program, hükümetin gözüyle krizin geride kalıp kalmadığı konusunu ele alıyor.
- Programda CDS (Credit Default Swap), borsa, dolar, faiz, sanayi üretimi, büyüme, işsizlik ve enflasyon gibi makroekonomik veriler incelenecek.
- Amac, hükümetin argümanlarını şüpheci bir yaklaşımla değerlendirmek ve süzgeçten geçirmek.
- 01:41Borsa ve Ekonomi İlişkisi
- Borsa, gelecekteki şirketlerin nakit akışlarının bugüne indirgenmesiyle hesaplanır ve ülkenin geleceğe ilişkin beklentilerini içerir.
- Türkiye'deki borsa endeksinin önemli bir kısmı büyük bankalar ve sanayi sektöründeki büyük şirketlerin durumunu ölçer.
- Borsa ile ekonomi arasındaki ilişki eksi değildir ancak Türkiye gibi ülkelerde bu ilişki zayıf olabilir ve sadece borsaya bakarak ekonomi durumunu değerlendirmek doğru olmaz.
- 05:37CDS ve Döviz Kuru
- CDS (Credit Default Swap), bir borçlanma senedinin iflas etme riskinin değiştirilmesidir ve Türkiye'nin dolar cinsi borçlanma senetlerinin koruma primidir.
- Türkiye'nin CDS seviyesi şu anda %2,65 (265 bips) seviyesindedir, bu rakam 2018'in başında 160 seviyesindeydi.
- Dolar kuru 2018'de ortalama 4,81, 2019'da 5,67 seviyesindeyken, 2020'nin ilk 10 işlem gününde ortalama 5,92 seviyesinde, yani bir önceki yılın ortalamasından %4,50 değer kaybı yaşanmıştır.
- 09:57Sanayi Üretimi Verileri
- Geçtiğimiz yıla göre sanayi üretiminde %5,10 artış gerçekleşmiş, ancak bu veri mevsimsel ve taksim etkilerine zarar görür.
- Mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre Eylül 2017'de 116, Kasım 2018'de ise 115,80 seviyesine ulaşılmış, son 26 aylık seviyeye henüz ulaşılamamıştır.
- Türkiye'nin dış borçları 434 milyar dolar olup, gayri safi yurtiçi hasıla oranı %59,10 ile Cumhuriyet tarihinin en yüksek seviyesine ulaşmıştır.
- 12:152019 Yılı Finansal Göstergeleri
- 2019, 2018'e göre finansal göstergeler açısından daha iyi geçmiştir, ancak özel sektörün borcu azalırken yatırımlar, büyüme ve işsizlik artmıştır.
- Dolar kur analizlerinde yapılan en büyük eksikliklerden biri, yurtdışı etkenlerin %62 oranında, Türkiye içi gelişmelerin ise %33 oranında etkili olmasıdır.
- 2019'un finansal anlamda daha iyi geçmesinin nedeni, küresel piyasalardaki iyileşme ve ABD Merkez Bankası'nın faiz indirimine gitmesidir.
- 14:52Gelecek Beklentileri
- Türkiye'nin kendi travması dolar kurudur ve dolar kurunu kontrol edebildiğiniz takdirde kriz yokmuş algısını yayabilirsiniz.
- Merkez Bankası'nın varlık fonu veya kamu bankaları vasıtasıyla piyasa dolar sattığı ve bunu başka bir şekilde geri aldığı bir sistem vardır.
- Küresel risk iştahında bir kapanma olursa, Türkiye ekonomisinin sağlam bir kur atımını kaldıracak gücü olmadığı için ülke hasta olabilir.
- 18:58Ekonomik Riskler ve ABD yaptırımları
- ABD'nin Halkbank ile ilişkili olarak İran'la olan ticareti veya S-400, F-35 ile ilgili yaptırımlar uygulaması gündemde, bunun önünü kesenin Donald Trump olduğunu biliyoruz.
- Kibir ve rehavet 2013'ten itibaren Türkiye ekonomisinin bu hallere düşmemesindeki en önemli etkenlerden biriydi, ancak 2018'de kendi kendimizi krize soktuk.
- Küresel risk iştahındaki düşüşle bu iki risk birleşip daha büyük bir krize doğru gidebilecek.
- 20:09Merkez Bankası ve Faiz İndirimleri
- Bu hafta Perşembe günü Merkez Bankası Para Piyasası Kurulu toplantısı var ve muhtemelen 50-100 bps baz puan arası bir indirim olacak.
- Faiz indirimleri döviz kuru üzerinde etkili oluyor, ancak asıl etki bu değil, daha çok savunma gardını indirmek gibidir.
- Faiz indirimleri doların çıkmasının ana nedeni değil, oluşturan altyapıyı oluşturan önemli bir faktördür.
- 21:29Ekonomi ve İnsan
- Ekonomiler bugünkü anlamda daha çok varlıklı insanlar için çalışıyor, borsa, CDS, faiz gibi kavramlar daha önemli oluyor.
- Ekonomi insan içindir, en çok bakılması gereken şeyler işsizlik, işsizliğin süresi, istihdamın kalitesi, ücret, çalışma saati ve iş güvenliğidir.
- Sadece fiyatların artması değil, kullandığınız tüketim sepetinin kalitesinin düşmesi de önemlidir.
- 23:10Ekonomik Durum ve Riskler
- Hükümet döviz cinsi borç krizini geride kaldı demeye çalışıyor, ancak bu borç hala duruyor.
- 2019'u rahat geçmesini sağlayan şey küresel risk iştahının geniş olmasıydı, ancak bu önlemler finansal istikrarsızlığı azalttı.
- Küresel risk iştahı bu kadar iyiyken de çok iyi hale gelemeyen bir Türkiye, oradaki öksürmede veya hastalanma da felce kadar gidebilir.
- 23:50Son Risk Unsurları
- İçeride kurulmuş olan serbest piyasa ekonomisine tam olarak uymayan dolar kurunu etkilemek üzerine oluşturulmuş yapıda aksaklık çıkabilir.
- ABD yaptırımları çok etkili olabilir ve Ortadoğu'nun kıyısındaki bir ülkeyiz, Hürmüz Boğazı'nın kapanması veya petrol fiyatlarının yükselmesi büyük bir risk teşkil eder.
- En çok etkileyecek şey şu andaki finansman kanallarını ucuzlatsa da akışını sağlayan küresel risk iştahıdır, bu nedenle ABD piyasalarını takip etmek önemlidir.