Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir makroekonomi programı formatında olup, sunucu ve Vakıf Yatırım Yatırım Direktörü Altan Aydın arasında geçen bir röportajdır. Programda güncel ekonomik ve finansal gelişmeler ele alınmaktadır.
- Video, doğalgaz fiyatlarındaki zamların sektörlere etkileri, Rusya-Ukrayna görüşmelerinin ekonomik yansımaları, Fed'in faiz politikaları ve bunların piyasalara etkileri gibi konuları kapsamaktadır. Ayrıca, Türkiye'nin ekonomik beklentileri, yabancı yatırımcıların geleceği ve 2023 yılı için sektör analizleri de detaylı olarak incelenmektedir.
- Programda özellikle elektrik, rafineri, çimento, havacılık ve turizm sektörlerinin önümüzdeki dönemde ön plana çıkacağı, Garanti Bankası ve Tüpraş gibi şirketlerin finansal performansları ve yatırım fırsatları değerlendirilmektedir. Konuşmacı, ilk çeyrek bilanço döneminde portföylerde bir banka, bir rafineri, bir havacılık, bir perakende ve bir elektrik şirketi bulunması gerektiğini önermektedir.
- 00:11Haftalık Ekonomik Gelişmeler
- Rusya-Ukrayna görüşmesi Türkiye'de gerçekleşti ve piyasalarda savaş sonrası satışa bırakılan piyasalar haber etkisiyle pozitif tepki verdi.
- Önümüzdeki hafta enflasyon verisi açıklanacak ve OPEC toplantısında petrol fiyatlarında geri çekilme gözlemlendi.
- Bu haftanın en önemli gündem maddesi doğalgaz fiyatlarına %35 ile %50 arasında zam geldi.
- 01:18Ekonomik Veriler ve Gelişmeler
- S&P küresel ekonomik büyüme tahminini düşürdü ve ABD stratejik petrol rezervlerinden salınım gerçekleştirilecek.
- İstanbul'da perakende fiyatlar aylık bazda %6,29 artış gösterdi ve İstanbul Sanayi Odası imalat PMI Mart ayında 49,40'e geriledi.
- Avrupa bölgesinde ekonomik güven bir yılın en düşüğüne geriledi, Çin'de de ekonomik güven geriledi ve Japonya Merkez Bankası tahvil alım programını genişletti.
- 02:53Doğalgaz Zamları ve Sektör Etkileri
- Doğalgaz zamları yapılabilecek ölçüde yapıldı ve özellikle ağır sanayi şirketlerine (cam, çimento, rafineri, enerji) etki edecek.
- Çimento sektöründe bazı şirketlerin maliyetlerinin daha çok kömür ve elektrik olduğu için direkt olarak bu zamlardan ilk etapta çok fazla etkilenmeyecekler.
- Rafineri sektöründe maliyetlerde bir dolara yakın artış olsa da son ürün marjları bunu kat be kat karşılayabilecek bir karlılık olacak.
- 05:31Enflasyon ve Vatandaş Etkisi
- Doğalgaz fiyatına %35 zam gelmiş, elektrik üretiminde uygulanan doğalgaz fiyatına %44,30, sanayide kullanılan doğalgaz fiyatına da %50 zam uygulanmış.
- Bu zamlar vatandaşın alım gücünü zorlayacak ve enflasyon üzerinde ciddi etkileri olacak, son zamların enflasyon üzerine yarım puanın üzerinde bir etkisi olacak.
- Şirketlerin durumu o kadar iyi ki bu maliyetleri kompanse edebilir durumda ve borsa yatırımcısı nezdinde alım fırsatı yaratıyor.
- 08:16Piyasa Durumu ve Ekonomik Faktörler
- Türkiye'de Rusya-Ukrayna görüşmelerinde arabulucu olarak yer alındı ve bu durum yurt içi ve yurt dışı piyasalarda olumlu tepki gördü.
- Çin'de vakalar artmaya devam ediyor ve bazı eyaletler kapanırken, Fed'in Mayıs ayında 50 baz puana dair artış yapabileceğine dair açıklamalar geldi.
- Piyasada şu anda pozitif bir havanın ön planda olduğu görülüyor, ancak bu havanın devamı konusunda şüpheler var.
- 09:24Ekonomi ve Finansal Piyasalar Arasındaki İlişki
- Ekonomi ile finansal piyasalar çoğu zaman birbirinden ayrışır ve farklı dönemlerde fiyatlanır.
- Bir ekonominin gidişatı hisse senetlerinde veya diğer varlık gruplarında genellikle 6-9 ay önceden fiyatlanır.
- Yüksek enflasyon ve büyümenin ivme kaybetmesi gibi endişeler 3-4 ay sonra fiyatlanabilir.
- 10:20Fed Faiz Artışları ve Piyasa Tepkileri
- Fed'in faiz artışları genellikle 3-5 ay sonra fiyatlanırken, Rusya-Ukrayna gerilimi bu fiyatlamaları öne çekti.
- Amerika'da teknoloji endeksi Nasdaq, savaşın en sertleştiği dönemde yılbaşından o döneme kadar %20 değer kaybetti, ancak Fed'in faiz artırmasından sonra %10'a yakın değer kazandı.
- Fed'in parasal sıkılaşma dönemlerini incelediğinde, endekslerde zirveler sıkılaşma başladıktan sonra gözlemlenmiş.
- 11:42Gelecek Beklentileri ve Riskler
- Haziran gibi bir satış gelme ihtimali var ve Mayıs ayında genelde büyük fonlar satışları yapar ve Eylül'e kadar gelmezler.
- Pandemi döneminde para politikalarının enflasyona geçişkenliği normalde 15 ay gibi bir süre alırken, bu süreç değişti.
- Rusya-Ukrayna gerilimi, yeşil dönüşüm ve küresel iklim değişikliği gibi riskler olduğu sürece Fed'in parasal sıkılaşmasıyla ilgili karşılığını görüp görmediği bilinmiyor.
- 13:18Piyasa Beklentileri ve Fed Politikası
- Konuşmacı, Mayıs, Haziran ve sonrasında piyasaların bozulabileceği yönünde bir görüşe katılıyor.
- Sıkılaşma politikaları genellikle enflasyon veya büyümeyi dizginlemek için yapılır, ancak şu anki enflasyonun kontrol edilebilecek bir seviyede olmadığı düşünülüyor.
- Piyasa, Fed'in enflasyon beklentilerini etkileyebileceğini ikna olmuş gibi görünüyor, ancak konuşmacı, faiz artışlarının devamı noktasında piyasanın beklediği kadar şahin olmasını beklemiyor.
- 14:33Mayıs Ayı ve Piyasa Etkileri
- Konuşmacı, Mart-Nisan aylarının güçlü şekilde gerçekleşeceğini ve Mayıs ayında bir türbülans yaşanabileceğini düşünüyor.
- Mayıs ayında Rusya-Ukrayna gerginliğinin hafiflemesi geçici olabilir ve siyasi analizlere göre savaşın Mayıs ayında peak yapma beklentisi var.
- Eğer Powell daha şahin ifadeler kullanır ve hamle yaparsa, piyasalarda etkisi daha sert olabilir.
- 15:28Türkiye'nin Piyasa Durumu
- Türkiye'nin merkez bankası toplantısı Nisan ortasına, Mayıs'taki toplantısı ise Mayıs sonuna denk geliyor, Fed'in toplantısı ise Mayıs'ın başında.
- Türkiye'nin savaşta bulunduğu konum ve arabuluculuk rolü, NATO ülkeleri ile ilişkiler açısından önemli bir konu olarak değerlendiriliyor.
- İsrail ve Yunanistan gibi daha önce iyi ilişkiler kurulmamış ülkelerle yapılan görüşmeler, piyasa katılımcıları tarafından olumlu değerlendiriliyor.
- 16:56Fed'in Hamleleri ve Piyasa Tepkisi
- Fed'in hamleleri sonrasında Türkiye'ye yansımalar olacaktır ve Türkiye merkez bankasının atacağı adımlar önemli olacak.
- Kısa vadede iyimserlik bir süre daha devam edecek, ancak Fed'e yönelik beklentiler bozulursa piyasa fiyatlamaları ciddi anlamda etkilenebilir.
- Powell'ın şahin mi güvercin mi olduğu tartışılabilir, ancak piyasa 25 baz puan faiz beklerken, Merkez Bankası Başkanı 50 baz puan yapabileceğini söylemesi şahin bir görüştür.
- 18:36Türkiye'nin Pozitif Ayrışma İhtimali
- Türkiye için Eylül ve sonrasında 2023 seçimleri olacak ve seçim fiyatlaması her zaman olabilir.
- Şubat sonu ve Mart sonunda Türkiye'de yurtdışı piyasalarda ciddi bir ayrışma yaşanmış, ancak Türkiye savaş sırasında bile pozitif ayrışmış.
- Yaz başlangıcı ve yaz ayları biraz sıkıntılı olabilir, özellikle turizm konusunda riskler var.
- 19:34Yabancı Yatırımcılar ve Türkiye
- Türkiye'de cari açık, enflasyon ve dolarizasyon gibi makro problemler var ve önümüzde seçimler bulunuyor.
- Şubat-Mart ayında yabancı payı düşmeye devam ederken, BIST 100 endeksi TL bazında %20, MSI Türkiye dolar bazında %9 değer kazanmış.
- Fed'in gerektiği kadar sıkı bir para politikası uygulayamayacağı sebepleri tartışılır, bu durum riskli varlık fiyatlamalarında çok kötümser ortam yaratmayacak.
- 21:37Yabancı Yatırım ve Ekonomik Beklentiler
- Son iki ayda yabancı yatırımcılar fiilen yatırım yapmasa da, tele-konferanslarda ve şirket toplantılarında yabancı yatırımcıların Türkiye'ye girmek için tetiklemeyi beklediği anlaşılıyor.
- Türkiye'nin mevcut karlılığı, dışarıdaki potansiyel ve birikmiş enerjisiyle ciddi bir potansiyel barındırdığı belirtiliyor.
- Öngörülebilirliği artırmak ve enflasyonu kontrol altına almak önemli, bu konuda bir öngörülebilirlik oluşursa yabancı yatırımcılar gelebilir.
- 22:34Yatırımcı Davranışları ve Ekonomik Görüşler
- "Paranın dini imanı olmaz" ifadesiyle, para getiriye gelir ve daha düşük risk ortamı yaratıp getiriyi sunabilirsek yabancı yatırımcılar gelebilir.
- Eylül-Ekim aylarına işaret ediliyor çünkü seçim belirsizliği farklı beklentiler oluşturabilir ve yerli yatırımcılar borsadaki kalıcılığı sevindirici bir gelişme olarak görülüyor.
- 2023'e girerken yurt dışında katastrofik bir ortam olmazsa (Fed'in ard arda 50 baz puan artışları, ekonominin durma noktasına gelmesi ve enflasyonu kontrol alamama) Türkiye'ye yabancı yatırımcının gelebileceği düşünülüyor.
- 25:15İmalat PMI Verileri
- İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI Mart ayında 49,40 puana gerileyerek son 10 aylık dönemde ilk defa eşik değer olan 50 puanın altına sarktı ve daralma bölgesine girdi.
- Mart ayında yavaşlama eğilimi üretimde 4 aya, yeni siparişlerde ise 6 aya ulaşırken, her iki endekste de Şubat ayına oranla belirgin yavaşlamalar gözlendi.
- Mart ayında birikmiş işlerde artışa paralel olarak kara ve deniz taşıtlarında son 7 aydaki ilk üretim artışı görülürken, üretimini artıran diğer sektör giyim ve deri ürünleri sektörü oldu.
- 27:57Sektörel Performans Beklentileri
- Havacılık sektörü hala ön planda kalmaya devam edecektir, ancak Rusya-Ukrayna olayı ve turizm riskleri bu sektörü törpülemiş durumda.
- Petrol rafineri sektöründe özellikle ilk iki çeyrek çok iyi bilanço dönemi geçirmesini bekleniyor, özellikle Tüpraş öne çıkıyor.
- Bankacılık sektörünün karlılığını çok iyi bekleniyor, özel bankalar (Akbank, Garanti, Yapı Kredi, İş Bankası) bu dönemde daha iyi performans gösterebileceği düşünülüyor.
- 29:24Bankacılık Sektörü ve Model Portföy
- BDDK'nın açıkladığı verilere göre kamu mevduat bankalarının kari %1682, yerli özel mevduat bankaları %358, yabancı mevduat bankaları ise %179 artmış.
- Kamu bankalarının mevcut bilanço yapısı TL'ye daha duyarlı olduğu için TL'deki stabilizasyon ve faiz marjları arasındaki farktan daha avantajlı durumda.
- 2022'nin tamamında enflasyonist ortamda perakende sektörünün ön planda kalması bekleniyor, ayrıca bankacılık, rafineri, elektrik, çimento ve demir çelik sektörlerinin de portföylere eklenmesi makul olacak.
- 32:14Rusya-Ukrayna Savaşı ve Demir Çelik Sektörü
- Rusya-Ukrayna savaşının demir çelik sektörüne olumlu bir yansıması bekleniyor, özellikle Türkiye açısından.
- Rusya'ya yaptırımlar ve Ukrayna'nın ürünleri göndermeyi kapatması nedeniyle tedarik problemi yaşanıyor ve talep kayması Türkiye'ye kayacak.
- Rusya ve Ukrayna dünya çelik talebinin %10-15'ini karşılıyor, bu durum fiyatları artırıyor ve talebi kaydırıyor.
- 33:13Diğer Sektörlerin Etkileri
- Rafineride de benzer bir durum var; petrol fiyatlarının yükselişi rafineri şirketlerinde marjları artırıyor ve stok karı yazılacak.
- Otomotiv ve yan sanayi, parça sanayi tarafına da pozitif etki var, bilanço yapısı kuvvetli şirketler seçilebilir.
- Tarım ve gübre sektörleri stratejik olarak önem kazanacak, gıda endekslerinin yükselişiyle birlikte bu sektörlerde yatırım yapılabilir.
- 34:28KDV İndirimi ve Gıda Sektörü
- Temel gıda ürünleri ve ihtiyaç ürünleri için KDV indirimi geldi, ancak şirketlere çok net etkisi yok.
- İndirim markete giriş dinamiklerini ve sepet büyüklüğünü etkileyebilir, ancak şirketlere doğrudan fayda sağlamıyor.
- Ürünlere ulaşım ve trafiği artırması açısından önemli olabilir.
- 35:13Petrol ve Elektrikli Araç Sektörü
- Biden'in ulusal rezervlerden salınım yapacağı açıklaması ve OPEC toplantısında elektrikli araç sayısının artması nedeniyle petrol talebinin düşeceği belirtildi.
- Elektrikli araç üretiminde çip problemi ve Rusya'dan temin edilen platinyum, alüminyum, kobalt gibi emtiaların fiyat artışları maliyetleri artırıyor.
- Sektörün daralması söz konusu olabilir, ancak bazı şirketlerin yurt dışındaki konumu ve ticari ilişkileri sayesinde pozitif ayrışması beklenilebilir.
- 37:56Yeşil Dönüşüm ve Sektörler
- Yeşil dönüşüm ve ESG (çevresel, sosyal, kurumsal yönetim) faktörleri sebebiyle fosil yakıtlardan dönüşüm planlanıyordu.
- Artan petrol fiyatları ve düşürülen yatırımlar bu sektörü salladı, ancak verimlilik ve kar marjları önemli olacak.
- Rafineri ve demir çelik sektörlerinde nominal olarak kar tutarları rekor seviyelere yaklaşacak.
- 39:27Gelecek Dönemde Öne Çıkacak Sektörler
- Tarım ve benzeri sektörlerde ciddi yatırımcı ilgisi görülüyor, özellikle artan tarımsal emtia fiyatlarına bağlı olarak.
- Doğalgaz zammı üzerine elektrik fiyatları, rafineri şirketleri ve yurt dışına üretim yapan çimento şirketleri ön plana çıkacak.
- Havacılık ve yazın turizm beklentilerinin gerçekleşmesi halinde ilk çeyrek finansalları iyi gelecek.
- 41:15Bankalar Sektörü
- Garanti Bankası BB veya pay alımını 12,20 fiyatla onayladı, beklenti bir fiyata revizyon gelebileceği yönündeydi.
- Bankalar sektörü çarpan ve karlılık açısından çok ucuz.
- İlk çeyrekte geçen senenin yarısına yakını tek çeyrekte yazılabilecek bir dönem, karlılık çok iyi.
- 42:09BBVA'nın Garanti Bankası'na Pay Alım Çağrısı
- BBVA'nın Garanti Bankası'na pay alım çağrısı yapmasının iki sebebi vardır: şirket içinde karşılık ayırmak ve sermaye yeterlilik oranını artırmak.
- Garanti Bankası'nda sahip olduğu payların %50'nin üzerinde olması, bilançoda daha uygun çarpanlara ulaşabilmek için gereklidir.
- BBVA'nın TL bazında hala ciddi kar eden bir şirket olması ve daha önce yatırım yaptığı seviyenin kendi para birimlerine göre daha uygun olması, bu yatırımın makul olduğunu göstermektedir.
- 43:33Fiyat Revizyonu ve Piyasa Tepkisi
- Fiyat revizyonu gelmedi çünkü çağrı fiyatına yatırımcılar gerektiği kadar katılmazsa, BBVA'nın payını artırmak için tahtadan da alabileceğini düşünmektedir.
- Euro bazında ayırdıkları yaklaşık 2,20 milyar euro civarında bir paraya denk gelen manevra alanı doğmuştu, ancak bunu tercih etmediler.
- 12,20 çağrı fiyatla önümüzdeki hafta pazartesi günü başlayacak, yatırımcılar BBVA'nın istediği kadar hisse vermezse, BBVA piyasadan almayı tercih edecektir.
- 45:29Garanti Bankası'nın Değerlendirmesi
- Garanti Bankası oldukça ucuz olup, 12,20 fiyat yatırımcıların kararı olsa da, hedef fiyatlar %35-40 daha yüksek bir yere işaret etmektedir.
- İlk çeyrekte 4,5-5,5 milyar TL net kar beklentisi ve faizlerin azalması durumunda, bankaların özkaynak karlılıklarıyla ve defter değeri çarpanlarıyla çok ucuz olduğu düşünülmektedir.
- Bankacılık sektörü için ortalamada hedef fiyatlar potansiyel olarak %35-40 daha yukarıda bulunmaktadır.
- 46:56Tüpraş'ın Performansı ve Beklentiler
- Tüpraş'ın ürün marjları daha önceki 10-11 dolar seviyesinden Mart ayında jet ve dizel olarak beraber 2-2,5 katına çıkmış, sadece dizel olarak 11 dolarlık olan 30 dolara gelmiştir.
- Petrol fiyatlarında ilk çeyrekte %25-30 değer kazanması durumunda, Tüpraş'ın stok karı ve ürün marjları açısından çok iyi bir çeyrek geçirebileceği düşünülmektedir.
- İran anlaşması ve petrol fiyatları Tüpraş için önemli katalizörler olup, marjların iyileşmeye daha yakın görünmektedir.