Buradasın
Türkiye Ekonomisi Analizi: Rezervler, Döviz Kuru ve Borç Durumu
youtube.com/watch?v=8EFG2iIn--8Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Mesele Ekonomide Vaziyet ve Manzara" adlı programın 28. bölümüdür. Programda sunucu ve Sinan adlı bir ekonomist, Türkiye'nin ekonomik durumu hakkında detaylı bir analiz sunmaktadır.
- Video, Türkiye'nin ekonomik durumunu kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Rezervlerin 7 milyar dolar gerilediği, KKM girişinin 53 milyar dolar olduğu ve dış ticaret açığının büyük olduğu belirtilmektedir. Ayrıca kapalıçarşı'da gerçekleşen döviz satışı, bankaların efektif miktarının düşmesi ve döviz alım-satımındaki zorluklar analiz edilmektedir.
- Programda ayrıca yabancı finans kuruluşlarının Türkiye ekonomisindeki rolü, KKM'nin etkisi, yeni iktidarın kur politikaları ve Türkiye'nin borç durumu da ele alınmaktadır. Konuşmacı, 2018'den beri yaşanan dört ekonomik şokun ardından yaşanan durumu analiz ederek, gelecekteki olası senaryoları (faiz artışları, sermaye kısıtlamaları, bakan değişimi) ve yabancı yatırımcıların Euro tahvillerinden çıkış yapmama nedenlerini açıklamaktadır.
- 00:14Ekonomik Durum ve Rezervler
- Ekonomi programında rezervlerin yedi milyar dolar gerilemiş durumda olduğu ve son üç haftada KKM girişinin 53 milyar dolar zirvesine çıktığı belirtiliyor.
- Kapalıçarşı'da gerçekleşen bir döviz satışı haberi, kur tartışması içerisinde bambaşka bir tablo ortaya çıkarmış.
- Merkez Bankası'nın kendisinin bu döviz satışı yapmadığını açıkladığı belirtiliyor.
- 00:57Fiziki Döviz ve Piyasa Durumu
- Olağan koşullarda fiziki döviz veya TL en az önemli olandır, ancak şu an olağan koşullar altında değiliz.
- Normal şartlarda bankadan para çekmek ve para basmak toplam para arzının yüzde üç'ü kadar bir şeydir.
- Şu anda piyasadaki döviz likiditesi çok sıkıştığı için kapalı çarşılar ve döviz büfeleri önemsiz değildir.
- 01:48Dış Ticaret Açığı ve Rezervlerin Düşüşü
- Ocak, Şubat, Mart aylarında inanılmaz bir dış ticaret açığı verilmiş, deprem nedeniyle üretim biraz yavaşlamış.
- Üretim kapasitesi düşerken tüketim tam daralmadığı için dış açık verilmiş, ancak bu dış açığı karşılayacak sermaye girişi yok.
- Yurt dışından para gelmiyorsa, merkez bankası yurt içinden vermek zorunda kalıyor ve bu nedenle rezerler düşmeye başlamış.
- 02:33Rezervlerin Durumu ve Kur Şoku
- Brüt rezervler gerçeği yansıtmıyordu, ancak satılabilir rezervler yoruma açıktır.
- IMF'den alınan bilanço, altınlar gibi tüm rezervler satılabilir ancak bunların politik sonuçları ve zorlukları vardır.
- Satılabilir rezervler 16-17 milyar dolara kadar gelmiş, bu seviye 6-7 milyar dolara geldiğinde kur şoku oluyor ve haftada birkaç milyar dolar yemeye başlanıyor.
- 03:20Yastık Altına Altın Kaçışı
- Yastık altına altın kaçışı başlamış, mevcut sermaye kısıtlamalarının sermaye kontrolüne dönüşeceği endişesiyle bireyler döviz ve altını fiziki olarak evde tutmaya başlamış.
- Faiz kazanamadıkları için fiziki altın tutmanın güvenliğini sağladığı düşünülüyor.
- Bu eğilim hem finansal sisteme hem de iktidarın ekonomi yönetimine dair ciddi bir şüphe olduğunu gösteriyor.
- 04:29Kapalıçarşı'daki Durum
- Kapalıçarşı'daki durum kötü, kimse kıvırmasın, çevirmesin.
- İletişim Başkanlığı açıklamasına rağmen, merkez bankası oraya doğrudan gelip kendi arabasını koymaz.
- İktidarla yakın ilişkileri olan, borsadaki manipülasyonlardan ismi geçen ve rafinerisi bulunan bir kurumun yapmış olma ihtimali var.
- 05:09Türkiye'nin Döviz Durumu ve Ekonomik Sıkışıklık
- Türkiye'nin kısa vadeli dış borcu 190 milyar dolar olup, bu kadar büyük bir borçla fiziki döviz piyasası yeterli olmayacak.
- Finansal sisteme güven kaybı nedeniyle firmalar ve bireyler doğrudan bankadan döviz almakta zorlanıyor.
- Bankaların elindeki efektif döviz miktarı 6,90 milyar dolara, Merkez Bankası'nınki ise 10 milyar dolardan 7,90 milyar dolara düşmüş.
- 06:23Döviz Alım Satım Süreci ve Ekonomik Riskler
- Bankalar piyasada döviz alım satımını yapamaz, bu işlemler fiziki olarak para arabalarına yüklenerek Anadolu ve Güneydoğu'ya götürülüyor.
- Kur bir kuruş bir kuruş giderken, dolar dünya genelinde 103 kadar değer kaybetti ve altın yukarı çıktı.
- Nisan ayını eklemeli çırpınma modundaki sermaye kısıtlamaları ve diğer önlemlerle çıkarabiliriz, ancak Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ve Rusya gibi yerlerden para gelmezse Mayıs ayında 2018'den sonra yaşadığımız dört şoka benzer bir durum yaşayabiliriz.
- 07:44Geçmişteki Ekonomik Şoklar ve Gelecek Tahminleri
- 2018'de Berat Albayrak bakanlığa geldikten sonra, Kasım 2020'de, Aralık 2021'de ve Haziran 2022'de dört ekonomik şok yaşanmış.
- Şu anda TL cinsi kredilerde arzu edilen büyüme yok, enflasyon var ancak ekonomiyi canlandıracak bir büyüme değil.
- Gelecekte ya daha sert sermaye kontrolü gelecek ya da bakan gidecek, ya faiz artırılacak ya da kur korumalı mevduat gibi daha açık mevduatlar vermek zorunda kalacaklar.
- 09:37Ekonomik Durumun Sosyal Etkileri ve Yabancı Kuruluşların Raporları
- Devlet bütçesi 92,40 milyar dolara gelmiş, bir lira kul yukarı gitse büyük zarar yazılacak.
- Ülkede çocuklar aç geziyor, bu durum boyları kısa kalacak, kemik gelişimleri iyi olmayacak ve zengin çocuklardaki fark geriye dönüşü olmayan şekilde açılacak.
- Yabancı kuruluşların Türkiye ekonomisine dair raporlarında kısa vadede dolar/TL'nin artması bekleniyor, orta vadeye uzandığında artış azalacak mı konusu değişiyor.
- 12:01Yabancı Kuruluşların Önemi ve Sorunları
- Yabancı kuruluşlar Türkiye'de bilgi kirliliği nedeniyle önem kazanıyor, ancak Merkez Bankası'nın raporları politik kutuplaşma nedeniyle inanılmıyor.
- Kur korumalı mevduat gibi önlemler alındığında, yaklaşık 200 milyar lira ödenmiş ve daha fazla ödenecek, bu da ekonomik sorunlara katkıda bulunuyor.
- Yabancı kurumlar bağımsız değil, uluslararası finans kuruluşlarının uzantısı olarak hareket ediyor ve çıkarlarına uygun bakış açısı sergiliyor.
- 13:00Yabancı Analistlerin Türkiye'deki Durumu
- Türkiye'de çok fazla yabancı analist vardı, ancak 2016'dan sonra TL'ye erişim ve kurumsal yapı bozulduğunda yabancılar çıkmaya başladılar.
- Yabancı analistlerin Türkiye'de ciddi maliyeti var, bu nedenle Türkiye'de çok hisse senedi ve tahvil tutmuyorsanız neden burada araştırayım diye düşünüyorlar.
- Yabancı bakış açısının daha tarafsız olacağına dair beklenti anlayışla karşılanabilir, ancak siyasi tarafı tam çözemiyorlar ve uluslararası finans kuruluşlarının çıkarlarına uygun hareket ediyorlar.
- 14:11Yabancı Kurumların Hataları ve Bakış Açısı
- Kredi notuyla döviz kurunun yukarı veya aşağı gitmesi beklentisi arasında bir alaka yoktur.
- Yabancı kurumlar bazen zıt hisse senedi tahminlerinde bulunabilir, örneğin darbe teşebbüsünden sonra bir analist doların 2,40'a düşeceğini söylemişken, dolar 4 liraya doğru çıkmıştır.
- Yabancı kurumların bakış açıları politik manada tarafsız olsa da ticari anlamda bir tarafları vardır, çünkü elindeki hisseleri pazarlama amaçları olabilir.
- 15:30Yabancı Kurumların Ekonomik Tavsiyeleri
- Yabancı kurumlar raporlarında kurun yukarı gitmesi gerektiğini, KKM'nin yükünün nötr olması gerektiğini ve faizlerin normalleştirilmesi gerektiğini belirtiyorlar.
- Faizlerin ne kadar olması gerektiği konusunda büyük fark var, bu da reel ekonomide ve uluslararası yatırımlarda etkisi olabilir.
- Yabancı kurumlar küresel yatırımcıları temsil ediyor ve onlara kar sunmak istiyorlar, bu nedenle bazı açılardan olayı daha kötü göstermeleri daha fazla faiz ve kur talebini haklılaştırıyor.
- 16:35Yabancı Kurumların Etkisi ve Sorumlulukları
- Uluslararası finans dünyasında gizli konseyler olmasa da roundtable'lar, rod show'lar ve analistlerle toplantılar gibi platformlar var.
- Yabancı kurumların tamamıyla tarafsız olduğuna inanmamak gerekiyor, çünkü karşı tarafta ticarete etki ediyorlar.
- Yabancı kurumların politik etkisi olabilir, ancak kendi itibarına zarar verecek hatalı şeyler vermek kötü bir şey olur.
- 18:46Yabancı Kurumların İsabet Oranı ve Gelecek Tahminleri
- Yabancı kurumlar politik etkiden büyük ölçüde tarafsız olsalar da, yatırımcıların çıkarlarını düşünecek şekilde hareket ettikleri için tamamen tarafsız olduklarını düşünmemek gerekir.
- İsabet konusu kurumdan kuruma değişir ve şu anda isabetsiz olmak kolay değil çünkü herkes ticari dengeyi ve enflasyonu biliyor.
- Yüksek enflasyonlu bir ülkede kurun 30-40 lira olacağını öngörmek kolaydır, ancak bu patikayı çizmekte ve oraya gidene kadar ki süreçteki zikzakları tahmin etmek zordur.
- 20:43Kamu ve Özel Sektör Borçlanma Durumu
- Kamu tarafında bankaların sendikasyon kredilerine devam ettiği ve Hazine'nin borçlanmaya devam ettiği gözlemleniyor.
- Yabancı yatırımcılar Euro tahvillerden çıkış yapmadılar çünkü iktidar değişimi faydalanabileceklerini düşündüler.
- Euro tahvilleri çoğunlukla Lüksemburg Borsası ve İstanbul Borsası'na kote edilmiş, Güney New York'taki mahkemeye tabi olup uluslararası hukuk kapsamında değerlendiriliyor.
- 21:53Borçlanma Riskleri ve Avantajları
- Tarihte borç saç tıraşı (hair cut) tarzı olaylar yaşanmış, özellikle 80'li yıllarda Brezilya ve Meksika'da ciddi para kayıpları yaşanmış.
- Yüksek döviz getirisi sunan Euro tahvilleri, TL cinsi ödenmeyecek ve iktidar değişirse mutlaka ödeneceği düşünülüyor.
- Özel bankalar borçlarını döndürmek istemiyor çünkü ucuz TL alıp ucuz TL'ye satmak istemiyorlar ve ekonomik yapının uzun süre gitmeyeceğini düşünüyorlar.
- 23:32Sonuç ve Beklentiler
- Banka sendikasyonları genelde daha yüksek ama yeterince yüksek değil, kamuların ise yüksek olup birebir döndürüyorlar.
- Bu kanalın açık olması biraz nefes almayı sağlıyor, ancak arkasında iktidar değişim beklentisi var.
- İktidar değişmezse de ulusal hukuk var ve bu borçlar alınacağı düşünülüyor.