Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Ekonomi Gazetesi'nin Kızılkaya Gümrük Müşavirleri'nden Tarık Tırnovalı ile Nazlı Hanım'ın sunduğu bir röportajdır. Tarık Bey, Kızılkaya Akademi ve gümrük operasyonlarında uzman bir profesyonel olarak yatırım teşvik belgesi konusunda bilgi vermektedir.
- Video, Türkiye'deki yatırım teşvik belgesi sisteminin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve kimlerin bu desteklerden yararlanabileceğini detaylı şekilde anlatmaktadır. Röportajda yatırım teşvik belgesinin tanımı, başvuru süreci, gerekli belgeler ve dokuz adet destek unsuru (KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kar payı desteği, yatırım yeri tahsisi, sigorta primi desteği, gelir vergisi stopajı desteği ve KDV iadesi) hakkında bilgiler verilmektedir.
- Ayrıca, bölgesel teşvik sistemi, stratejik yatırımlar kapsamında uygulanan destekler ve başvuru mercisinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olduğu bilgisi de paylaşılmaktadır. Video, yatırımcıların bu konuda profesyonel danışmanlık desteği alması gerektiğini vurgulayarak sonlanmaktadır.
- 00:10Yatırım Teşvik Belgesi Nedir?
- Yatırım teşvik belgesi, planlanan yatırımın karakteristiği ve şartlarını belirten, şartlara uyulduğunda hangi desteklerden yararlanılacağını gösteren bir belgedir.
- Yatırımcı, yatırım planını büyüklüğü, yer ve süresiyle birlikte devlete elektronik başvuru ile beyan eder, devlet uygun görürse yatırım teşvik belgesi düzenler.
- Önemli olan sadece belge almak değil, yatırımın gerçekleşmesidir; belge alındıktan sonra yatırım yapılmazsa bu belgenin önemi yoktur.
- 03:48Yatırım Türleri ve Teşvik Kapsamı
- Yatırım, sıfırdan tesis kurma, mevcut yatırıma yeni üretim hattı eklenmesi (tefsi), modernizasyon, ürün çeşitlendirme veya entegre yatırım olabilir.
- Devlet, sabit yatırım (kuruluş aşaması) için teşvik verirken, işletme sermayesi (işletme aşaması) için vermez.
- Sabit yatırımlar arasında arazi, bina, inşaat, makine ve tesisat alımları, ithalat giderleri, proje etüdü giderleri ve yatırım dönemi faizleri bulunur.
- 06:30Teşvik Edilmeyen Yatırımlar
- Her yatırıma teşvik belgesi verilmez, devlet yardımları hakkında kararın ek-4'ünde belirtilen yatırımlar teşvik edilemez.
- Yem fabrikası, un işleme tesisi gibi bazı üretim türleri ve ticaret odaklı yatırımlar (araç filosu, taşıt kiralama) teşvik kapsamına alınmaz.
- Teşvik belgesi genellikle üretim ve sanayi odaklı yatırımlar için verilir.
- 08:35Başvuru Süreci
- Başvuru öncesi yatırımın yerini, sektörünü, proje konusunu ve destek unsurlarını göz önünde bulundurmak gerekir.
- Yatırımın kapasitesi, tahmini tutarı ve stratejik yatırımlar için ithalat verileri ve yurtiçi kapasite bilgileri önemlidir.
- Yatırım teşvik belgesi başvurusu Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na yapılır, bu süreç önce Başbakanlık, Hazine ve Ekonomi Bakanlığı'na bağlıyken günümüzde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'na aittir.
- 10:34Yatırım Teşvik Belgesi Sistemi
- Avrupa Birliği ile olan uyum süreci ve uluslararası yükümlülükler nedeniyle faiz desteği dışında yatırım teşvik belgesi kapsamındaki hiçbir destek unsuru peşin olarak veya yatırıma başlamadan sağlanmıyor.
- Türkiye'de nakdi olmayan dolaylı bir teşvik sistemi uygulanıyor ve 2018 yılında AIR TUIS adı verilen elektronik teşvik ve uygulama yabancı sermaye bilgi sistemine geçildi.
- Yatırım teşvik belgesine sadece özel sektör değil, kooperatifler, birlikler, dernekler, vakıflar ve yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri de başvurabilir.
- 11:46Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu
- Başvuru için gereken belgeler arasında başvuru dilekçesi, imza sürücüsü, yatırım bilgi formu, beyan ve taahhütnameler, makine ve tesisat sitesi, e-ticaret si gazetesi, SGK bordro yoktur yazısı gibi belgeler bulunuyor.
- Stratejik yatırımlarda ÇED raporu, fizibilite raporu gibi ek belgeler de gerekebiliyor.
- Pandemi sonrası toparlanma sürecinde ve önceki süreçlerde en çok başvurulan ve istifade edilen konu makine ve teçhizat ile ilgili üretim ve sanayi sektörü.
- 14:20Yatırım Teşvik Belgesi Destek Unsurları
- Yatırım teşvik belgesinde toplam dokuz adet destek unsuru bulunuyor: KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kar payı desteği, yatırım yeri tahsisi, sigorta primi desteği, işveren hissesi desteği, gelir vergisi stopajı desteği ve KDV iadesi.
- KDV istisnası ile yurt dışından veya yurt içinden temin edilen yatırım malı, makine ve tesisat ile belge kapsamındaki yazılım veya gayri maddi hak satışı/kiralama giderleri için KDV ödenmiyor.
- Gümrük vergisi muafiyeti ile yurt dışından temin edilen yatırım malı, makine ve teçhizat için ithalat kararında belirtilen gümrük vergisinin tahsil edilmemesi sağlanıyor.
- 15:31Vergi İndirimi ve Faiz/Kar Payı Destekleri
- Vergi indirimi ile gelir veya kurumlar vergisi, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli ödeniyor ve bu destek sadece stratejik yatırımlarda, bölgesel teşvik uygulamalarında ve öncelikli yatırımlarda yararlanılabiliyor.
- Faiz ve kar payı desteği, en az bir yıl vadeli krediye ilişkin ödeyeceğiniz faizin veya kar payının belli bir oranının bakanlık tarafından karşılanması şeklinde uygulanıyor.
- Bu destek stratejik yatırımlarda, AR-GE ve çevre yatırımlarında, öncelikli yatırımlarda ve bölgesel teşvik sistemine göre ayrılan bölgelerde yararlanılabiliyor.
- 16:31Yatırım Yeri Tahsisi ve İşveren Yükü Destekleri
- Yatırım yeri tahsisi, stratejik, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için geçerli bir destek unsuru ve bu konuda çevre ve şehircilik bakanlığı usul ve esasları belirliyor.
- Sigorta primi işveren hissesi desteği ile ilave istihdam için ödenecek sigorta priminin asgari ücrete tekabül eden kısmının belirli bir süre bakanlık tarafından karşılanması sağlanıyor.
- Gelir vergisi stopajı desteği ile sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken gelir vergisi stopajının asgari ücrete tekabül eden kısmının 10 yıl süreyle karşılanması sağlanıyor.
- 20:02KDV İadesi ve Bölgelendirme
- KDV iadesi, inşaat malzemeleri için geçerli olup iki şekilde uygulanıyor ve sabit yatırım tutarı 500 milyon TL üzerinde stratejik yatırımlar kapsamında veya imalat sektöründe uygulanıyor.
- Bölgelendirme, OECD'nin belirlediği 50'den fazla kriter (gelişmişlik, kalkınmışlık, sağlık harcamaları vb.) temelinde oluşturuluyor.
- Bölgelendirme tamamen coğrafi değil, örneğin Türkiye'nin en doğusunda ve en batısında yer alan bölgeler de aynı kriterlere sahip olabilir ve aynı teşviklerden yararlanabilir.
- 20:35İmalat Sektöründe Teşvik Belgeli Yatırımlar
- İmalat sektöründe teşvik belgeli yatırımlarda bina ve inşaat harcamalarında ödenen KDV'nin maliye bakanlığı tarafından yatırımcıya ödenmesi şeklinde uygulanıyor.
- Teşviklerin çeşitliliği ve farklı şartlara bağlı olarak oluşan alt kırılımlar nedeniyle bu konuda mutlaka alanında uzman profesyonellerden danışmanlık desteği alınması gerekiyor.
- Kızıltay'ın 40 yılın üzerinde sektör tecrübesine rağmen bile yatırım teşvik belgesi alanında uzman profesyonellerden oluşan bir departmana sahip olması gerektiği vurgulanıyor.
- Gümrük işlemlerinde olduğu gibi, teşvik ve destek alanında da gerekli profesyonel desteği almaları tavsiye ediliyor.