Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir röportaj formatında olup, Murat Bey, Özlem Hanım, Ozan Bey ve Timur Bey gibi konuşmacıların yer aldığı bir sohbeti içermektedir.
- Video, Türkiye'deki vergi sisteminin yapısı, adalet sorunları ve vergi bilincinin toplumda nasıl oluşturulabileceği konularını ele almaktadır. Konuşmacılar, 2022 vergi hedefi, dolaylı vergilerin toplam verginin %65'ini oluşturması ve beyannameli mükellef sayısının düşük olması gibi konuları tartışmaktadır.
- Ayrıca, vergi bilincinin gelişmesinin demokrasinin vazgeçilmez unsuru olduğu, verginin ödeyicisi ile mükellefin ayrışmasının bu durumu nasıl zorlaştırdığı ve vergi bilincinin gelişmesinin hak arama bilincini de artırdığı vurgulanmaktadır. Video, 30 Mart 1950 tarihine atıfta bulunarak sona ermektedir.
- Türkiye'de Vergi Sistemi ve Hedefler
- Türkiye'de vergi sistemi, araba, alkollü içecekler gibi birçok ürün ve hizmette dolaylı vergilerle finanse edilmektedir.
- 2022 yılında vergi hedefi 1 trilyon 430 milyar lira olarak belirlenmiş olup, toplanacak her 100 liralık vergiden 55 lira KDV ve ÖTV gibi dolaylı vergilerden alınacaktır.
- Dolaylı vergiler nihai tüketiciler tarafından ödenen ve ürün fiyatının içine gizlenen, psikolojik baskısını tüketici hissetmeyen vergilerdir.
- 01:53Vergi Harcamaları ve Kaynaklar
- Türkiye'de vergi harcamaları (muafiyet, istisna, indirim, teşvikler) 206 yılında toplam verginin %9'u iken, günümüzde %20-26'ya ulaşmıştır.
- Vergi harcamaları 200 milyar TL'nin üzerinde olup, bu kaynaklar ciddi bir şekilde değerlendirilmelidir.
- Vergi sistemi sadece gelirden ibaret değil, toplumsal huzur ve barışın sürdürülebilir olması açısından düzenleyici bir sistem olarak uygulanmalıdır.
- 03:51Vergi Sisteminin Adaleti ve Sorunları
- Vergiler seyahat özgürlüğü, iletişim özgürlüğü ve insan onuruna yakışır yaşam sürmenin önünde engel oluşturabilir.
- Türkiye'de vergi kompozisyonunda dolaylı vergiler %65-70 civarında iken, dolaysız vergiler %30-35'te kalmakta, bu da vergi adaletinden bahsedilmesini zorlaştırır.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan kurumlar vergisinde indirim yapmakla övünürken, bu durum vergi adaleti açısından eleştirilmektedir.
- 05:17Vergi Cennetleri ve Kayıp Vergiler
- Pandora Papers ve Paradise Papers gibi belgelerde vergiden kaçınan şirketler ve ödenmemiş ciddi vergiler bulunmaktadır.
- 2006 yılından beri yürürlükte olan 5520 sayılı kanun, vergi cenneti ülkelerine gönderilecek paralardan %30 kesinti yapmayı öngörse de, vergi cenneti ülkeleri listesi 15 yıldır yayınlanmamaktadır.
- Bu durum, vatandaşların yurtdışına şirket kurarak vergi cennetlerine para gönderebilmesine ve vergi kaçakçılığına neden olmaktadır.
- 07:33Varlık Barışı ve Kara Para Sorunu
- Varlık barışı uygulaması 2008'de %5 vergiyle başlamış, zamanla %2, %1'e düşmüş ve son iki yılda tamamen kaldırılmıştır.
- Varlık barışı, yurt dışında bulunan menkul ve gayrimenkul varlıkları getirme imkanı sağlarken, kara paranın Türkiye'ye yönelmesine neden olmaktadır.
- Türkiye, kara paranın aklanması ve terörün finansmanı ile mücadelede gri listeye alınarak, güvenilirliği açısından ciddi sorunlar yaşamaktadır.
- 09:43Vergi Bilincinin Önemi ve Beyannameli Mükellef Sayısının Artırılması
- Türkiye'de toplam nüfusa göre beyannameli mükellef sayısı sadece yüzde 2,5-3 civarında bulunmakta.
- Devletin vatandaşlarla sağlıklı bir hukuksal ilişki kurması ve vatandaşların vergi ödeyicisi olduklarını fark etmeleri için beyannameli mükellef sayısının artırılması gerekiyor.
- Vatandaşların boş bile olsa beyanname verilmesi ve gerektiğinde vergi iadesi alabilmesi, vergi ödeyicisi olduklarını fark etmelerini sağlayacaktır.
- 10:21Dolaylı Vergilerin Vergi Bilincine Etkisi
- Türkiye'nin vergi kompozisyonunda dolaylı vergi oranının çok yüksek olması, vergi bilincinin gelişmesinde büyük engel oluşturuyor.
- Dolaylı vergilerde verginin ödeyicisi ile mükellefi ayrıştığı için vatandaşlar vergi ödeyicisi olduklarını fark etmiyor.
- Örneğin, 25 kuruşluk poşete gösterilen hassasiyet, 2022 yılında 786,5 milyar lira ödeyeceğimiz KDV ve ÖTV'ye gösterilmiyor çünkü bu vergi anında cebimizden çıkıyor.
- 11:21Vergi Bilinci ve Demokrasi Arasındaki İlişki
- Bir ülkede vergi bilinci ne kadar gelişirse hak arama bilinci de o kadar gelişir.
- Muhalefetin seçim atmosferinde vergi bilinci konusunda ciddi öneriler ve projeler sunması, toplumun da bunu zorlaması gerekiyor.
- "Oyununuzun da verginin de peşine düşün" sloganı, demokrasinin vazgeçilmez unsurlarından biri olmalı çünkü gerçek demokrasi, neye ne kadar vergi ödediğini bilen ve vergilerin nerelere harcandığını soran vatandaşlarla gelecektir.