Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Varlık Yönetimi" programında sunucu, Habertürk editörü Rahim Akla ve Üsküdar Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Barış Öen Ünsal arasında geçen bir röportajdır. Konuşmacılar davranışsal psikoloji ve tüketim davranışları üzerine detaylı bir sohbet gerçekleştirmektedir.
- Video, tasarruf ve israf kavramlarının tanımıyla başlayıp, Türkiye'deki düşük tasarruf oranlarının nedenleri üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, genç nüfusun tüketim eğilimleri, sosyal medyanın bu davranışlara etkisi, kredi kartı kullanımının sınırları aşmada rolü ve cep telefonu değiştirme alışkanlığı gibi konuları ele almaktadır. Ayrıca, tasarruf yapmanın psikolojik ve davranışsal nedenleri, küçük küçük birikimlerin nasıl yapılacağı ve bireysel emeklilik sistemleri hakkında bilgiler paylaşılmaktadır.
- Röportajda Türkiye'deki tasarruf oranlarının düşük kalmasının toplumsal statü arayışı, çevre bilinci ve güven eksikliği gibi faktörlerle açıklanmakta ve davranışsal finans biliminin önemi vurgulanmaktadır.
- 00:04Davranışsal Psikoloji ve Tasarruf
- Programda davranışsal psikoloji ve davranışsal finans konuları ele alınacak.
- Artan döviz ve yüksek enflasyon nedeniyle bütçeleri daha dikkatli ve profesyonelce yönetmeye yöneliyoruz.
- Tüketim psikolojisinin arkasında neler yatıyor ve artan stresle beraber alışveriş çılgınlığı nedenleri incelenecek.
- 00:56Tasarruf ve İsraf Kavramları
- Tasarruf, israf etmemektir ve israf, kişinin temel ihtiyaçları (sağlık, barınma, eğitim, eğlence) için ayırdığı paranın dışına çıkan ve borçlanmasına sebep olabilecek şeylerdir.
- Gıda alışverişi de israf olabilir; ihtiyacınızdan fazla süt almak veya gıdaları stoklamak bozulacağı için israf içerisine girer.
- İsraf eden kişi bazen panikle, bazen de farkına varmadan dürtüsel bir şekilde hareket eder.
- 02:15Tasarruf Eğiliminin Geçmişi ve Toplumsal Faktörler
- Savaş deneyimleri tasarruf eğilimini etkileyebilir; örneğin Yahudi toplumu yaşadığı travmalar nedeniyle tasarruflu ve kontrollü para harcaması yapar.
- 2018'de Türklerin tasarruf oranı %15 ile %20 arasındaydı ve bu oran düşme eğilimindedir.
- Toplumun gençleşmesi ve gençliğin çocuksuluk getirmesi tasarruf yapmayı zorlaştırır; gençler arzularının hemen peşinde koşar ve ölümlü olduklarını fark etmezler.
- 04:38Sosyal Medya ve Tüketim Davranışları
- Sosyal medya, özellikle Instagram, gençlerin dürtüsel alışveriş davranışlarını teşvik eder.
- Gençler gruptan ayrı düşmek istemezler ve sosyal medyada paylaşılan rol modelleri onları etkiler.
- İyi bir rol model, bilinçli, duyarlı, sebatkar, hazzın peşinde koşmayan ve gelecek planları yapabilen biridir.
- 06:21Tüketim Çılgınlığının Etkileri
- Tüketim çılgınlığı çocukların çocuk olarak kalmasını devam ettirir ve birçok genç 30'lu yaşlarında halen ailesinden destek alarak hayatını idame ettirir.
- Aşırı harcamalar borç oluşmasına neden olur ve gençler ya ailelerine bağımlı olur ya da uygunsuz işlere girmek zorunda kalır.
- Tüketim çılgınlığı, hayal kırıklığı ve nefret duygularına dönüşebilir.
- 09:01Tüketim Sınırları ve Duygusal Etkiler
- İhtiyaçların giderilmesi için yapılan harcamayla aşırıya kaçtığımız tüketim arasındaki sınır ince bir hattır ve kişinin gelir düzeyiyle bağlantılıdır.
- Kişiler açken, keyifsizken, mutsuzken, öfkeliyken veya kaygılıyken daha çok alışveriş yapabilirler.
- Kredi kartı, somut bir şey görmüyerek harcama yapmayı kolaylaştırır ve rakamların gidiyor olması kayıp algısını azaltır.
- 10:58Türkiye'de Cep Telefonu Tüketimi
- Türkiye'de cep telefonu değiştirme alışkanlığı Batı'nın neredeyse iki katı olup, lüks ve pahalı telefonlar sürekli satın alınıyor.
- Bu alışkanlık sadece iyi gelirli kişiler değil, asgari ücretliler de tarafından benimseniyor.
- Türkiye'de hobilerin olmaması ve sosyal etkinliklere katılmama eğilimi, insanların telefonlarını keyif alma aracı olarak kullanmasına neden oluyor.
- 12:14Toplumsal Bağlantı ve Bireysellik
- Türkiye ne tam bireyci ne de tamamen topluma bağımlı bir ülke olup, zaman zaman birey olmak istiyor, zaman zaman toplumdan ayrı düşmek istemiyor.
- Batı toplumlarında tasarruf oranları çok yüksek olup, cep telefonlarını sık sık değiştirmiyorlar.
- Batı ülkelerinde 18 yaşından sonra çocuklar kendi başlarının çaresine bakmak durumunda kalıyor ve maddiyatlarını kontrol etmeyi öğrenmek zorunda kalıyorlar.
- 13:46Eğitim ve Çevre Bilinci
- Türkiye'de bolca sevgi olan çocukların dışarıdan kontrol edildiği bir bakım var, içten odaklı değil dıştan odaklı oluyor.
- Batı toplumları daha içten kontrol odaklı olup, bu da tüketim davranışlarını etkiliyor.
- Çevre bilinci de önemli bir faktör olup, her tüketim çevreyi kirletiyor ve bu farkındalık tüketimi sınırlı olabilir.
- 15:37Toplumsal Statü ve Cep Telefonu
- Türkiye'de cep telefonu bir sembolik statü haline gelmiş, ev ve araba önceliktir.
- İnsanlar arabanın anahtarını masanın üstüne koyarlar gibi, pahalı cep telefonlarını da masaya koyarlar.
- Yeni yetişen nesiller (11-12 yaş grubu) sosyal medya ve telefonların önemi konusunda daha duyarlı.
- 16:16Küçük Küçük Birikimler Yapma Stratejileri
- Küçük küçük birikimler yapmak için öncelikle stres yönetimi ve psikolojik hazırlık gerekiyor.
- Küçük işler yapmak insan için en zor olanı olup, motivasyonu düşüren bir şey.
- Kumbara, otomatik ödemeler ve birikim hesapları gibi yöntemler kullanılabilir.
- 18:37Büyük Adımlar ve Bireysel Emeklilik
- Önce büyük adımla başlamak, motive etmek için somut bir hedef belirlemek daha etkili olabilir.
- Bireysel emeklilik sisteminde çeşitli fonlar var, özellikle borsa fonları sermaye piyasalarının derinleşmesine katkı sağlayabilir.
- İnsanlar daha çok risksiz likit fonlara ilgi gösteriyor, borsa fonlarının getirileri daha iyi olsa da.
- 20:30Güven ve Kişilik Özellikleri
- İnsanlar mevcut birikimlerini kaybetmek istemiyor, paradan para kazanan kişiler değiller.
- Kurumlara ve borsaya güvenmemek, birikimlerin büyümesini engellemektedir.
- Cimri kişiler kuşkucudur, yüksek kaygıları vardır ve paralarını büyütmeyi değil kaybetmemeyi düşünerek bir kenara atarlar.