• Buradasın

    Türkiye'de EYT ve Emeklilik Sistemi Hakkında Bilgilendirici Program

    youtube.com/watch?v=Rool4T8070s

    Yapay zekadan makale özeti

    • TGR Haber'de yayınlanan bu programda, EYT Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Boran Özüpak, SGK uzmanı Özgür Erdursun ve diğer konuklar yer alıyor. Program, "EYT ne istiyor?" etiketiyle şeffaf masada gerçekleşiyor.
    • Program, EYT'nin ne olduğu, kimler EYT kapsamında olduğu ve Türkiye'deki EYT'li sayısı (4,5-5 milyon arasında) hakkında bilgiler sunuyor. Sosyal güvenlik sisteminde emeklilik için gerekli şartlar, 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların durumu ve erkekler-kadınlar için farklı emeklilik şartları detaylı olarak anlatılıyor.
    • Programda ayrıca EYT'nin gerçek maliyetinin yıllık 27 milyar lira olduğu, 1999 yılındaki yasa değişikliğinin nedenleri ve sosyal güvenlik sisteminin gelir-gider dengesi de ele alınıyor. Avrupa ülkelerindeki emeklilik sistemleri ile Türkiye'deki emeklilik sistemi karşılaştırılıyor ve izleyicilerin EYT konusundaki kafa karışıklıklarını gidermeye çalışılıyor.
    EYT Federasyonu ve Konuklar
    • TGR Haber'de "EYT ne istiyor?" etiketiyle EYT Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Boran Özüpak ve SGK uzmanı Özgür Erdursun konuk olarak yer alıyor.
    • Türkiye'de EYT'li sayısı 4,5-5 milyon arasında olup, bu sayı net olmamakla birlikte Çalışma Bakanlığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine dayanıyor.
    • EYT Federasyonu, Çalışma Bakanlığı'na dilekçe ile başvuru yapmış ancak net bir cevap alamamış, meclisteki milletvekillerinin soru önergeleriyle de net bir cevap alamamış.
    02:17EYT'nin Tanımı ve Kapsamı
    • Sosyal güvenlik sisteminde emekli olmak için yaş, hizmet yılı ve prim gün sayısı olmak üzere üç şart gerekli.
    • EYT Federasyonu, emeklilikte yaş şartı, prim gün sayısı ve hizmet yılı tamamlandığında yaşı tamamlayamayanlardan bahsediyor.
    • 8 Eylül 1999 tarihinden önce hizmet yılını tamamlayamamış olanlar da EYT kapsamında bulunuyor.
    03:02EYT'li Sayısının Detayları
    • Erkekler için 25 yıllık hizmet ve maksimum 9.750 prim gün sayısı, kadınlar için ise 20 yıllık hizmet ve 5.975 prim gün sayısı gerekiyor.
    • 8 Eylül 1999 tarihinden itibaren kadınlar artık hepsi yaş şartına takılmış durumda, prim gün sayısını tamamlayamamışlarsa.
    • Erkekler için 2622 tarihinden önce sigortalı olanlar bugün EYT kapsamında, 2022 tarihinde sigortalı olan bir erkek çalışan ancak gece 24'ten sonra EYT'liyim diyebilir.
    08:19Sosyal Güvenlik Sistemi ve Avrupa Örnekleri
    • Avrupa ülkelerinde emeklilik yaşı değişiyor, örneğin Almanya'da emeklilik yaşı 65'ten 67'ye çıkarıldı.
    • Sosyal güvenlik sisteminde önce kasaya prim ödenir, sonra emeklilik talep edilir.
    • Türkiye'de sosyal güvenlik sistemine %37,5-38 seviyesinde prim ödenir, bunun %22'si işveren tarafından, %14'ü işçi tarafından kesilir.
    10:13Sosyal Güvenlik Sisteminin Amacı
    • Sosyal güvenlik sisteminin amacı, çalışanların ileriki yıllarda çalışma gücünü kaybettikten sonra emekli olup hayatı son bulana kadar sosyal güvence kapsamında yer almasıdır.
    • Emekli maaşı alırken sağlık hizmetlerinden de yararlanabilmesi için bu sistem oluşturulmuştur.
    • İzleyiciler, ödedikleri prim miktarına rağmen emekli olduklarında alacakları maaşa şaşırıyor ve neden daha fazlasını alamadıklarını sorguluyor.
    11:46Türkiye'de Emeklilik Sistemi ve EYT
    • Türkiye'de şu anda sigortalı olan kişiler 65 yaşında emekli oluyor, emeklilikte yaşa takılma erken emeklilik anlamına gelmiyor.
    • 8 Eylül 1999 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanların emeklilik şartları belirliydi: kadınlar 20, erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi ve 5000 gün prim günü tamamlamaları gerekiyordu.
    • 8 Eylül 1999 tarihinde yasa değişti ve 22 yıl 8 ay 18 gündür sigortalı olan kişiler EYT'li değil, bundan sonra sigortalı olanlar da EYT'li olmayacaklar.
    12:46EYT'nin Doğuşu ve Etkileri
    • 8 Eylül 1999 tarihinde kademeli emeklilik sistemi ile emeklilik yaşı 58 ile 60'a çıkarıldı, bu da sigortalıların emeklilik hayallerini suya düşürdü.
    • Yasalar geriye doğru işlemez, ancak EYT ile yasal haklar geriye dönük olarak alındı ve emeklilik yaşı kademeli olarak uzatıldı.
    • Aynı zamanda emekli aylığı hesaplama sistemi de değiştirildi, daha çok kişiye daha uzun süre emekli aylığı verebilmek için çalıştıkça daha düşük emekli aylığı bağlanacak bir sistem getirildi.
    14:48EYT'nin Güncel Durumu
    • 2008 yılında koalisyon hükümeti seçim dönemlerinde baraja takıldı ve emeklilik yaşını 65'e çıkardı, aylık bağlama oranları da düşürüldü.
    • Türkiye'de 9 milyon emekli ve dul yetimlerle birlikte yaklaşık 13,5 milyon emekli bulunuyor, ortalama emekli aylığı 3.290 lira.
    • Türkiye'de emeklilikte yaşa takılanlar sadece 8 Eylül 1999 tarihine kadar sigortalı olanları ilgilendiriyor, bu tarihe kadar 11.759.000 kişi yasa çıktığında emeklilikte yaşa takılmıştı.
    16:16EYT'nin Maliyeti ve Gerçekleri
    • Bugün yasa çıksa 4.786.000 kişinin hemen emekli olması mümkün değil, Türkiye'de aylık 30-40 bin kişi emekli oluyor.
    • EYT'nin yıllık maliyeti yaklaşık 27 milyar lira olarak belirtiliyor, ancak bu maliyetin büyütüldüğü kadar olmadığı vurgulanıyor.
    • Türkiye'de bir ayda Sosyal Güvenlik Kurumu'nun kasasına 68 milyar para girerken, emeklilere aylık 46-47 milyar lira ödeniyor, bu da ortalama emekli aylığının 3.290 lira olduğunu gösteriyor.
    20:45EYT'nin Nedenleri ve Sonuçları
    • 1999 yılında yasa değiştirilmesinin nedeni, Sosyal Güvenlik Sisteminin batması ve emeklilerine maaş ödeyememesiydı.
    • 1990 yılında çıkartılan yasada kadınlar 38, erkekler 42 yaşında emekli olabiliyordu, ancak 1990'lı yıllardan sonra bu durumun kötüye gittiği fark edildi.
    • 1999-2000 yılında SGK'nın gelirleriyle giderlerini karşılama oranı %70 iken, şu anda bu oran %71'e çıkmış, hazine desteğini çıkartırsak EYT'lilerin parası başka bir şey değil.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor