• Buradasın

    Türkiye'de Emekli Aylıkları ve Bayram İkramiyeleri Üzerine Sosyal Güvenlik Uzmanı Röportajı

    youtube.com/watch?v=MhkhDer8s6s

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdosuna ile yapılan bir röportajdır. Röportajı Ebru Hanım ve Melisa adlı kişiler gerçekleştirmektedir.
    • Röportajda Türkiye'deki emekli aylıkları, bayram ikramiyeleri ve çalışma koşulları ele alınmaktadır. Konuşmacı, 2008 yılında değişen emekli aylığı hesaplama sisteminin yanlış olduğunu, bayram ikramiyesinin 2018'den beri 3 bin lira olarak kaldığını ve bu rakamın gerçek değerinden çok uzak olduğunu belirtmektedir. Ayrıca Türkiye'deki gerçek çalışma saatlerinin 44,5 saat olduğu, ancak resmi olarak 45 saat olarak bildirildiği ve pandemi döneminde uygulanan evden çalışma sistemlerinin yasal düzenlemeye ihtiyacı olduğu konuları da tartışılmaktadır.
    • Röportajda ayrıca 2008 yılında yapılan 5510 sayılı yasanın emekli aylıklarına olumsuz etkileri, memurların 3600 ek gösterge hakkı, yıllık izin ücretlerinin artırılması ve gelecekte 5 bin liraya çıkacağı tahmin edilen bayram ikramiyesi gibi konular da ele alınmaktadır.
    00:04Emekli İkramiyesi ve Asgari Ücret İlişkisi
    • 2018 yılında bayram ikramiyesi 1000 lira iken asgari ücret 1600 lira iken, ikramiye asgari ücretin %62,5'ine denk geliyordu.
    • Günümüzde asgari ücret 17.200 lira iken ikramiye asgari ücretin %20'sine düşmüş durumda ve 2018 yılındaki ikramiyeyi yakalamak için ikramiyenin 10.000 lira olması gerekiyor.
    • Türkiye'de 2018 yılında bayram ikramiyesi, 2019 yılında ise en düşük emekli aylığının bir rakama tamamlanması uygulanmaya başlandı.
    01:16Emekli Aylığı Hesaplama Sisteminin Değişimi
    • 2000 ve 2008 yıllarında emekli aylığı hesaplama sistemi değişti ve çalıştıkça, prim ödendikçe düşen bir sistem uygulandı.
    • Bu sistem, emekli sayısı arttıkça emeklilere az da olsa para vermek için sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için başlatıldı.
    • Konuşmacı ve Ali Tezel, emekli aylıklarını düşüren aylık bağlama oranının emekli aylığı hesaplama sisteminin yanlış olduğunu ve emekli aylıklarının bir sosyal yardım olacağını anlatmaya çalıştılar.
    02:33Emekli Aylığı Hesaplama Sisteminin Sorunları
    • Emekli aylığı hesaplama sisteminin güncel halini tekrar alabilmesi önemli, ancak bu konu Türkiye'de konuşulmuyor.
    • 2016 yılında Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmelerde, emekli aylıklarının çok düştüğü ve emeklilere iki bayramda birer maaşları kendilerine verilmesi önerildi.
    • 2016 yılında emeklilerin yaklaşık iki maaş kaybı vardı, ancak hesaplama yöntemi değişince bu kayıp daha fazla oldu.
    05:05Emekli Aylığı Hesaplama Sisteminin Etkileri
    • Emekli aylığı hesaplama sistemi hiç değişmeseydi, Türkiye'de en düşük emekli aylığı 20-25 bin lira bandında olacaktı.
    • Şu anda en düşük emekli aylığı 10 bin lira tamamlanıyor, ancak 12 ayda 20 bin lira olsaydı 120 bin lira verilmeliydi.
    • Emekliye verilmeyen 20 bin lira karşılığında bir yılda bayram ikramiyesi olarak 3 bin lira, 6 bin lira veriliyor.
    06:55Emekli Aylığı Hesaplama Sisteminin Detayları
    • Emekli aylığı hesaplanırken 2000 yılına kadar, 2000-2008 arası ve 2008'den sonraki dönemler için ayrı ayrı hesaplama yapılır ve ortalaması emekli aylığı olarak verilir.
    • En değerli dönem 2000'den önceki dönemlerdir, 2008'den sonraki dönemler çok değersizdir ve emekli aylığının düşmesine sebep olur.
    • Emekli aylığı, devletin kasasına işçi ve işveren ödeme yaptıkça her ay düşer, bu da kayıt dışılığı özendiren bir sistemdir.
    08:22Emekli Aylığı Güncellemesi Sorunu
    • Emekli aylıkları gerçek anlamda güncel değerinde değil ve artışlar belirlendiğinde hükümet konuyu kapattı.
    • Bayram ikramiyesi diye bir şey olmamalı, kaldırılmalı ve emeklinin gerçekte hak etmiş olduğu aylığı verilmeli.
    • Emekli aylıkları TÜİK'in belirlediği oranlarda artırılıyor ancak çarşıda pazarda hiçbir şeyin fiyatı TÜİK'in belirlediği oranda artmıyor, bu nedenle emekliler hak etmiş oldukları aylıklarını alamıyor.
    11:03Emekli Aylığı Sisteminin Sorunları
    • Emekli aylığı hesaplamasında primlerin değeri artık yok, bu da kayıt dışılığı özendirici bir sistem oluşturuyor.
    • Aynı yerde çalışan kişilerin prim oranları farklı olsa da emekli aylıkları aynı olması büyük bir haksızlık.
    • Bayram ikramiyelerinin değeri de azalmış durumda, 2018'de 1000 lira olarak başlayan ikramiyeler şu anda 3000 lira olarak kalmış.
    13:15Bayram İkramiyelerinin Değerlendirilmesi
    • TUİK'in hesaplamasıyla bayram ikramiyesinin en az 5.500 lira olması gerekiyor.
    • Hükümetin bayram ikramiyesini belirlemesinde, asgari ücrete ve emekli aylıklarına yapılan %50 artışın yansıması düşünülmüş.
    • Bayram ikramiyesi 2018'den 2023'e kadar düzenli olarak emekli aylıklarına yapılan artış oranında artırılmamış, bu da değerini kaybetmesine neden olmuş.
    15:51Seçim Atmosferi ve Siyaset
    • Türkiye'de şu anda seçim atmosferi yok, insanlar siyasetten uzaklaşmış durumda.
    • Bu seçim en az katılımlı seçim olacak, birçok kişi oy kullanmayacak.
    • Muhalefet liderlerinin sadece emekli aylıkları ve bayram ikramiyeleri konusunu son konu olarak değil, ana gündem olarak ele alması gerekiyor.
    18:26Seçim Öncesi Beklentiler
    • Bayram ikramiyelerinde artış olabilir, 5.000 lira olabilir, ancak 5.000 liraya çıkartılırsa daha fazla artış beklenmiyor.
    • Seyyare zam konusu hala güncel, hükümet Mart ayında bir düzenleme yapabilir.
    • Hükümet emekliler üzerindeki analizleri sıkı yapıyor, kayıp varsa Mart ayına kadar artış yapabilir, yoksa konu kapanabilir.
    20:51Meclis Kapanışı ve Emekli Aylıkları
    • Mart ayının ilk haftasında meclis kapanacak ve sonrasında emekli aylıkları konusunda seyyar artış beklentisi var.
    • Hükümet bayram ikramiyelerini beşbin liraya çıkarabilir, ancak kesin bir durum yok.
    21:26Çalışma Saatleri ve Düzenlemeler
    • İş Kanunu'nda haftalık çalışma süresi kırkbeş saat yerine otuzbeş-kırk saate indirilmesi planlanıyor.
    • TUİK'e göre Türkiye'de ortalama çalışma saati beş saat, haftalık ortalama kırkdört buçuk saat olarak belirtiliyor.
    • Türkiye'de insanlar sabah işe gider, hava karardığında evine gider; kış döneminde on-onbir saat, yazın oniki saat çalışılır.
    22:47Çalışma Hayatının Sorunları
    • Türkiye'de en çok çalışan, sosyal haklarını alamayan, düşük ücret alan, iyi beslenemeyen ve çok borcu olan kişilerin iş kazalarının en çok olduğu ülke.
    • Çalışma saatlerinin düşmesi ve fazla mesai ücretlerinin artırılması gerektiği vurgulanıyor.
    • Çalışanlar yasal haklarını alamıyor, şikayet ederlerse işten ayrıldıktan sonra dava açmaları gerekiyor.
    24:472008 Yasası ve Sonuçları
    • 2008 yılında yapılan düzenlemeler reform değil, halkın yararına olmayan, emekli aylıklarını düşüren ve yasal hakları elinden alan düzenlemelerdi.
    • 2008'den sonra devlet memuru olanların üçbinaltıyüz ek gösterge verilse bile emekli aylıklarına bir gram yararı olmayacak.
    • 2008 öncesi devlet memuru olan kişiye göre emekli aylıkları yüzde otuz fark ediyor.
    28:52Mevcut İş Kanunu ve Değişiklikler
    • Mevcut İş Kanunu 1983'lü yıllar ve 1936'lı yıllarda sanayi devrimi'ne girdiğimiz dönemlerden kalma çalışma sistemi.
    • 2003 reformuyla güncelleme yapılmış ancak hükümet yeni sisteme adapte olamadıklarını belirtiyor.
    • Çalışma saatleri haftada kırkbeş saati otuzbeş ile kırk saate düşürmek planlanıyor, bazı meslek grupları için otuzbeş, bazıları için kırk, bazıları için de kırkbeş'e sabitlenecek.
    31:20Çalışma Saatleri ve Esnek Çalışma Sistemi
    • 1936 yılında 48 saatte başlayan çalışma sistemi, 1983'te sanayileşmenin normal teknolojiye dönmesiyle 45 saate düşürüldü ve 2003'te bir reform yapıldı.
    • Pandemi döneminde evden çalışma sistemleri uygulandı, iş yerlerine ekonomik fayda sağlarken işçiye prim olarak zarar verdi.
    • Evden çalışma sistemlerinde 13 aylık prim yatmadı, ancak 13 ay içinde 3 gün evde, 3 gün işe gelme sistemi uygulandı.
    32:23Esnek Çalışma Sisteminin Yasal Düzenlemesi
    • Mevcut sistemde kimsenin yasal dayanağı olmadan çalıştığı bu sisteme bir yasa hazırlanacak.
    • Esnek çalışma sisteminde çalışma saatleri, part time durumu, prim ve sosyal güvenlik mevzuatı gibi detaylar yasal düzenlemeye dahil edilecek.
    • Uzaktan çalışma sırasında kullanılan elektrik ve telefon gibi giderlerin de desteklenmesi gerekiyor.
    34:12Emeklilerin İkramiyesi
    • Emeklilerin ikramiyesi 3000 lira olarak belirlendi, ancak bu tutarın kalmayacağı düşünülüyor.
    • Enflasyon oranında %49,25 zam yapıldığı halde, emekli ikramiyesi de aynı oranda artırıldı.
    • En düşük emekli aylığı 10 bin lira iken, en düşük asgari ücret 17 bin lira iken, 3000 lira ikramiye makul bir mantık çerçevesinde değil.
    36:20Kredi Kartı Borçları ve Ekonomik Durum
    • Toplam borçlu 36,70 milyon kredi kartı borçlusu ve toplam borç 1,20 trilyon TL'ye ulaşmış.
    • 2024'ün ikinci yarısından itibaren her şeyin düzeleceği söylenirken, ekonomistlerin açıklamalarına göre bu durum gerçekleşmeyecek.
    • Bankalar kredi kartı, KMH hesapları ve ek ödeme hesaplarının faizlerini artıracak, alacakların tutarları yükselecek ve faizler %3,50'den %5'e kadar çıkacak.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor