Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Kayseri Teknopark'ta düzenlenen bir eğitim sunumudur. Konuşmacı, gelir idaresi başkanlığında görev yapmış ve maliye bakanlığı temsilcisi olarak teknoloji geliştirme bölgelerinde yaklaşık üç yıl boyunca komisyon üyesi olarak çalışmış biri olarak deneyimlerini paylaşmaktadır.
- Eğitim, teknoloji gelişimi bölgelerinde uygulanan vergi teşviklerini kapsamlı şekilde ele almaktadır. Sunumda 4691 ve 5744 sayılı kanunlar kapsamında Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetleri için gelen kazanç istisnası, KDV istisnası, ücret teşvikleri, damga vergisi istisnası, gümrük vergisi istisnası ve avantajlı amortisman uygulaması gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Eğitimde ayrıca patent ve fonksiyonel olarak patent eşdeğer belgelerin önemi, proje bitirme belgesi, nitelikli harcama toplam harcama oranının hesaplanması, personel ücret hesaplamaları, işveren desteği, temel bilimler desteği, doktoralı öğrenci ve stajyer desteği gibi konular örneklerle ve tablolarla desteklenerek anlatılmaktadır. Sunumun sonunda katılımcılarla soru-cevap bölümü yapılmakta ve vergi planlaması konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar vurgulanmaktadır.
- 00:01Yüksek Lisans ve Doktora Destekleri
- Yüksek lisans ve doktora için dışarıda geçen sürelerde esneme getirildi.
- Doktoralı öğrenci istihdam eden girişimcilere yeni destekler sunuluyor.
- Stajyer öğrenci istihdam eden girişimcilere de destekler sağlanacak ve temel bilimler desteği yenileniyor.
- 00:42Kazanç İstisnası
- Teknoloji gelişimi bölgesinde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin yazılım, tasarım ve ar-ge faaliyetlerinde elde edilen kazançları vergiden istisna ediliyor.
- Faaliyetler bölgede yapılmadığı takdirde istisna kapsamına girmez.
- Yazılım faaliyetleri, yazılımın uyarlama, yerleştirme, geliştirme, revizyon ve çalıştırılması gibi faaliyetleri kapsamına alıyor.
- 02:28İstisnaya Tabi Gelirler
- Seri üretim faaliyeti de istisna kapsamına dahil olup, gayri maddi haklar kısmından elde edilen kazançlar istisna ediliyor.
- Teknoloji gelişimi bölgesinde yazılım faaliyeti yapan şirketlerin yazılımların lisans satışından elde edilen kazançlar istisna ediliyor.
- İlaç sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin ilaç bulup seri üretime tabi tuttuğu zaman gayri maddi haklar kısmından elde edilen kazançlar istisna ediliyor.
- 04:36İstisna Kazançlarının Tespiti
- Diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlar istisna ile ilişkilendirilmeyecek ve hesap kayıtları bu çerçevede tutulacak.
- Bölgede elde edilen istisna kazancından diğer faaliyetlerden elde edilen zarar düşürülemez.
- İstisna kazançları için muhasebe kayıtları bölge bazında değil, proje bazlı olarak tutulması gerekiyor.
- 05:54İstisnaya Tabi Olmayan Gelirler
- Nakitlerin değerlendirilmesi sonucu elde edilen kazançlar istisna kapsamına girmez.
- Yabancı para cinsinden aktiflerden oluşan kur farkları ve kıymet elden çıkarılmasından doğan kazançlar istisna kapsamına girmez.
- Yürüten projeye ilişkin hibeler istisna kapsamına girerken, tahsil edilmemiş alacaklar ve kasada yabancı para cinsinden aktiflerden elde edilen kur farkları istisna kapsamına girmez.
- 09:31Giderler ve Paylaşım
- Muhasebe ücretleri gibi müşterek genel giderler, oran orantılı uygulama ile paylaştırılması gerekiyor.
- Amortismana tabi makineler ve tesisatlar, kullanılan gün sayısına göre dağıtılmalı, tespit edilemezse müşterek giderlerle birlikte dağıtılmalı.
- Bölgede elde edilen kazançlar ortaklara dağıtıldığında herhangi bir istisna söz konusu değil, gerekli stopajlar ve kitaplar yapılmalıdır.
- 10:40Bakanlar Kurulu Kararı ve İstisna Uygulaması
- 2009 yılında OECD'in talebiyle vergi politikalarında değişiklik yapıldı.
- Bölgede elde edilen gayri maddi hakların satışı, devri ve kiralanması kazançları için bakanlar kurulu kararına belirtilen usul ve esaslara uyulması gerekiyor.
- Sipariş kapsamında yazılım, tasarım ve ar-ge faaliyetleri yürütüldüğünde, gayri maddi hakların satışı ve kiralanması kazançları için istisna uygulanmaz.
- 14:01AR-GE ve Yazılım Faaliyetleri İçin Bakanlar Kurulu Kapsamı
- AR-GE ve yazılım faaliyetleri için bakanlar kurulu kapsamındaki usul ve esaslara uyma durumu, projenin başlangıç tarihi ve kazancın elde edildiği tarihe bağlıdır.
- 19.02.2007 öncesi başlangıç tarihli projelerde, kazancın 30,6% 2020 öncesi elde edilmişse veya 30,6% 2021 sonrası elde edilmişse, kazanç istisnası uygulanır ve bakanlar kurulu usul ve esaslara uyma gerekir.
- 19.02.2007 sonrası başlangıç tarihli projelerde, kazancın elde edildiği tarih önemli olmaksızın kazanç istisnası uygulanır ve bakanlar kurulu usul ve esaslara uyma gerekir.
- 16:27Tasarım Faaliyetleri İçin Bakanlar Kurulu Kapsamı
- Tasarım faaliyetleri için kısa süreliğine kazanç istisnasına tabi tutuldu, ancak siparişe dayalı olmayan tasarımlar genellikle kazanç istisnasına tabi değildir.
- Sipariş üzerine yürütülen tasarım faaliyetleri için bakanlar kurulundaki usul ve esaslara uyma gerekir.
- Gayri maddi hak kazançları için patent veya fonksiyonel olarak patent eşdeğer belgelerin tescil edilmesi gerekir.
- 19:15Patent ve Fonksiyonel Eşdeğer Belgeler
- Patent ve fonksiyonel olarak patent eşdeğer belgeler arasında patent, faydalı model belgesi, tasarım tescil belgesi, elif hakkı tescil belgesi, entegre devre tomografi tescil belgesi ve yeni çeşitlerine ait silahçı hakkı tescil belgesi bulunmaktadır.
- Proje bitirme belgesi, diğer belgelere bağlı olmaksızın kazanç istisnasından faydalanmak için kullanılabilir.
- Kazanç istisnasına faydalanabilmek için ilgili kuruma başvurulması gerekir ve bu başvuru, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten önce yapılmalıdır.
- 22:32Proje Bitirme Belgesi Koşulları
- Proje bitirme belgesi için 2008 rakamları için gecerli şartlar, gayri maddi haklardan elde edilen yıllık gelirin son hesap döneminin ortalamasının 34 milyon TL aşmamasıdır.
- Şirketler grubunun net satış hasıla toplamının son beş hesap ortalamasının 226 milyon TL'yi aşmaması gerekir.
- Şirketler grubu, Türk Ticaret Kanunu'nun 195 sayılı kanun çerçevesinde tespit edilir ve 15 hesap döneminde ortalaması alınır.
- 24:06Nitelikli Harcama ve Toplam Harcama Oranı
- Bakanlar kurulu kapsamındaki kazanç için sadece belge tescili yeterli değildir, kazancın tamamı istisnadan yararlanamaz.
- Nitelikli harcama toplam harcama oranına göre kazanç istisnasından faydalanılır.
- Bakanlar kurulunda nitelikli harcama tutarının %30'a kadar artırılması imkanı bulunmaktadır.
- 25:50Örnek Hesaplama
- AR-GE projesi sonucunda elde edilen gayri maddi hak satışından 1 milyon TL kazanç elde edilmiş ve nitelikli harcama 150 bin TL, toplam harcama 170 bin TL olarak tespit edilmiştir.
- Kazançın %70'i istisnadan yararlanılır, yani 300 bin TL üzerinden kurumlar vergisi ödenir.
- Toplam harcama, proje kapsamında yapılan toplam harcamanın değil, kazançın üzerinden hesaplanır.
- 28:02Yeni Kazanç Düzenlemesi
- 1263 sayılı kanun Şubat ayında yürürlüğe girdi ve bir milyonun üzerinde kazanç elde edenlerin kazancının %2'sinin girişim sermayesi ortaklığına veya kuluçka merkezindeki girişimcilere sermaye olarak aktarılması gerektiği belirtilmiştir.
- Kazancın 1 milyon TL üzerinde olması yeterli olup, bakanlar kurulu kapsamında olup olmadığı önemli değildir; ayrıca beyanname üzerinde istisna edilmiş bir kazanç varsa, bu kazancın %2'si de aynı şekilde aktarılmalıdır.
- Kazancın elde edildiği yıl değil, beyanname verildiği tarih baz alınacak olup, yıllık bazda en fazla 20 milyon TL tutar kazanç elde edildiğinde aktarılacak tutar bu miktara sınırlı olacaktır.
- 32:22KDV İstisnası
- Teknoloji geliştirme bölgesinde üretilen sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, internet uygulamaları, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımları için KDV istisnası bulunmaktadır.
- Yazılım teslimi yurt dışına yapıldığında KDV iadesi talep edilebilirken, yurt içinde yapılan yazılım teslimlerinde KDV indirimi yapılabilir.
- Yazılım tesliminde KDV istisnası için yazılımın bir mal veya hizmet olması gerekir; örneğin telefon üzerine yazılım koyup satmak KDV istisnasına tabi değildir, ancak CD'ye yazılım koyup satmak istisnasına tabidir.
- 35:20KDV İstisnasının kapsamı
- Tüm yazılımlar KDV istisnasına tabi değildir; sadece sistem yönetimi, veri yönetimi ve belirli yazılım türleri kapsamdadır.
- Lisans ve patent gibi gayri maddi haklara isabet eden KDV'ler istisnası kapsamına dahildir.
- Web sitesi aracılığıyla verilen reklam hizmetleri, AR-GE çalışmaları ve hizmetler KDV istisnasına tabi değildir.
- 40:12Ücret İstisnası
- Teknoloji geliştirme bölgesinde çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin ücretleri üzerinde asgari geçim indirimi uygulanıp vergi temkin edilmektedir.
- Bu teşvik 2028'e kadar uzatılmıştır.
- Şubat ayından sonra bölgede çalışan personel için beyanname verme yükümlülüğü getirilmiştir.
- 42:02Damga Vergisi ve Teşvik kapsamında olan ödemeler
- Damga vergisinden istisna edilen ücretin kapsamındaki bütün ödemeler gelir ve stopaj teşkilat kapsamındadır.
- Prim, ikramiye benzeri ödemeler, hak kazanmış hafta tatili, yıllık ücreti, izin süreleri ve 2029 sayılı kanun kapsamındaki tatil günlerine isabet eden ücretler teşvik kapsamında değerlendirilir.
- Teşvik kapsamında olmayan ücretli bir kırkbeş saati aşmaması ve kırkbeş saatin altında olsa bile çalışma sayılacak bir çalışma olmaması gerekmektedir.
- 43:10AR-GE ve Tasarım Merkezleri Hakkında Bilgiler
- AR-GE ve tasarım merkezlerindeki personel sayısı, destek personeli sayısının toplam personel sayısının yüzde onu aşmaması gerekiyordu, ancak yeni düzenlemeyle toplam personel sayısı onbeş'e kadar ise bu oran yüzde yirmi olarak uygulanır.
- AR-GE personeli (araştırmacı, yazılımcı, teknisyen), tasarım personeli (tasarımcı, teknisyen) ve destek personeli olarak tanımlanmaktadır.
- Araştırmacı olarak alınacak kişi en az lisans mezunu olmalı ve proje ile ilgili bilgisi olmalıdır, teknisyen ise düz lise mezunu olamaz.
- 48:30Teşvik kapsamında değerlendirilecek ücretler
- Dışarıda geçen süreler için ödenen ücretler teşvik kapsamında değerlendirilecek, önceki düzenlemeyle personelin en az bir yıl bölgedeki işletmelerde çalışması gerekirken bu şart kaldırılmıştır.
- Yüksek lisans ve doktora yapanlar için toplam çalışma süresinin yüzde yirmi'sini aşmamak şartıyla bölge dışında geçen sürelerde ödenen ücretler teşvik kapsamında değerlendirilecek.
- AR-GE faaliyetinden şirket ortağı ve yönetim kurulu üyesine ödenen ücretler teşvik kapsamında değerlendirilir, ancak ilişkili kişilere ödenen ücretler emsallere uygun olmalıdır.
- 52:42Teşvik kapsamındaki çalışma oranı tespiti
- Teşvik kapsamındaki çalışma oranı her hafta itibariyle belirlenmelidir, çünkü kırkbeş saat aşarsa her halükarda teşvik kapsamında olmayacaktır.
- Örnek hesaplamada personelin ödediğimiz ücretin yüzde doksan'ı (ek çalışma hariç) teşvik kapsamında değerlendirilir.
- Teşvik kapsamında olan ücret üzerinden vergi hesaplanır, teşvik kapsamında olmayan ücret üzerinden ise vergi ödenir.
- 55:12Teknokentlerdeki Personel Ücret Hesaplaması ve Sigorta Primleri
- Ar-ge teknokentlerdeki bölgede çalışan personel ücret hesaplaması artmış, sigorta primi ve işveren desteği konuları 57446 sayılı ve 4691 sayılı kanunlarda bulunuyor.
- Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yaklaşık bir on gün önce yapılan genelge değişikliğinde, ücret istisnası ve stopaj geçişi ile ilgili açıklamalar yapıldı.
- Gelir ve stopaj keşfi ile sigorta primi isteği birbirinden farklı konulardır; ikramiye ve prim gibi ek ödemeler gelir ve stopaj için teşvikten yararlanırken, sigorta primi işveren hisse desteğinden yararlanmıyor.
- 58:07Gümrük Vergisi ve KDV İstisnası
- Gümrük vergisi istisnası, bölgede faaliyette bulunan girişimcilerin yazılım, ar-ge ve tasarım projeleri ile ilgili dışarıdan ithal ettikleri eşyalar için geçerlidir.
- Tek pencere sistemi sayesinde firmalar bu kolaylığı kullanabilmekte ve sistem çok hızlı çalışıyor.
- Yeni makine ve tesisat alımında KDV istisnası var, ancak bu istisna sadece ar-ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılan yeni makine ve teçhizat teslimleri için geçerlidir.
- 1:00:32Avantajlı Amortisman ve Eğitim Teşvikleri
- AR-ge ve tasarım merkezleri için avantajlı amortisman uygulaması bulunmaktadır.
- Yükseköğretim kurulundan alınan programlar ve bakanlıkça belirlenecek diğer programlar kapsamında brüt ücretin asgari ücretin aylık kadarlık kısmı iki yıl süreyle geri ödeniyor.
- Bölgede faaliyette bulunan firmalar doktora öğrencisi AR-ge personeli sistem ederlerse iki yıl süreyle bakanlıkça belirlenecek tutarda ödemeler firmalara yapılabilir.
- 1:02:39Sermaye Destek İndirimi ve Kanunlar Arası Farklar
- Sermaye desteği indirimi kapsamında, faaliyette bulunan girişimcilerin yatırdığı sermayenin %10'u ve öz sermayenin %20'sini aşmamak üzere indirim yapılabilmektedir.
- 4691 sayılı ve 57446 sayılı kanun arasındaki farklar ve proje seçimlik hakları bulunmaktadır.
- Bir firma 57446 sayılı kanun kapsamında AR-ge niteliğini kazandırsa, her iki kanundan da yararlanamaz, ancak farklı teşviklerden yararlanabilir.
- 1:05:37Teşviklerin Uygulanması ve KDV İstisnası
- Kurumlar vergisi teknolojik gelişme bölgelerinde uygulama yönetmeliğinde teşviklerin bütünsel olarak yaralanması gerektiği belirtilmiştir.
- 4691 sayılı kanunda sınırlama bulunurken, 57446 sayılı kanunda sınırlama yoktur.
- Yazılım teslim ve hizmetlerinde KDV istisnası bulunmaktadır, ancak yazılım testi için KDV istisnası ayrı bir durumdadır.
- 1:07:53Vergi Düzenlemeleri ve Patent Hakları
- İlişkilerin planlanması çok önemlidir ve farklı noktaları vardır.
- Patent ve faydalı model alınabiliyorsa alınması tavsiye edilir, 4691 sayılı kanun bu konuda yararlanılabilir.
- Eğer üretim seri üretimi çağda yapılmak zorunda kalırsa, bu haklar kazanç ve istisnası devreye girecektir.
- 1:08:56Mülkiyet Hakları ve Vergi Avantajları
- Mülkiyet haklarının aksamı çok önemli bir eşik olup, satıcı da faydalanabilir.
- 46/91 sayılı kanunda böyle bir düzenleme yokken, değer artışı durumunda KDV ve kurumlar vergisi ödenmez.
- Kapsamlı bir vergi planlaması yapılması gerekir, 46/91 çok güzeldir ancak 7/3746 çok kötü değildir.
- 1:10:34Sunum Sonrası Tartışma ve Teşekkürler
- Konuların ağır olduğu için hızlı geçildiği belirtilmiş, katılımcılardan soru ve öneriler istenmiştir.
- Katılımcılar sunumu açıklayıcı bulmuş ve teşekkür etmişlerdir.
- Abdullah Bey'in önceki görev hayatında 46/4691 sayılı kanunlar üzerine çalışmalarını yürütmesi ve basılı kitabı olduğu belirtilmiştir.
- 1:16:53Gelecek Etkinlikler ve Kapanış
- Sunum sonlandırılmış ve katılımcılara teşekkür edilmiştir.
- Gelecek aylarda her ay bir etkinlikle teknopark firmaları buluşma planı belirtilmiştir.
- Sunum içeriklerinin Abdullah Bey'in yetkisi ve takdirinde olduğu, paylaşım isteği üzerine dönüş yapılacağı belirtilmiştir.