Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve 54 yaşındaki emeklilik konusunda uzman olan Irem Hanım arasında geçen röportaj formatında bir diyalogdur.
- Video, Cevdet Yılmaz'ın açıkladığı "tamamlayıcı emeklilik sistemi" konusunu ele almaktadır. Bu sistem, 2027'ye kadar normal emeklilik primleri dışında ek bir prim alınarak emekli aylıklarına ikinci bir aylık gibi değerlendirilecek bir model olarak tanımlanmaktadır. Röportajda bu sistemin mevcut emeklilerin sorunlarını çözmeyeceği, sadece gelecek emekliler için bir ek gelir sağlayabileceği ve zorunlu hale getirilmesinin kıdem tazminatı açısından sorun yaratabileceği tartışılmaktadır.
- Ayrıca videoda emeklilerin yaşadığı ekonomik zorluklar, emeklilik dilekçesinin verilme tarihinin emekli aylığına etkisi, emekli maaşı hesaplama sisteminin sorunları ve en düşük emekli aylığının 35 bin liranın altında olmaması gerektiği gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:09Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Tanıtımı
- Cevdet Yılmaz'ın açıklamasına göre tamamlayıcı emeklilik sistemi, bireysel emeklilik sisteminin bir uzantısı olarak düşünülüyor.
- 2017'den beri 45 yaş altındakilere bireysel emeklilik sistemiyle emekliliği ikinci bir özel emeklilik gibi değerlendirme konusunda çalışmalar yapılıyor.
- Orta vadeli planda 2027'ye kadar normal kamuda sosyal güvenlik kurumuna yatırılan emeklilik primleri dışında ek bir prim alınarak tamamlayıcı emeklilik sistemi adı altında emekli aylıklarına ikinci bir aylık gibi değerlendirilecek.
- 01:16Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin Detayları
- Sistem model olarak bireysel emeklilik gibi olacak ve işçiden, sigortalıdan ve emekli sandığı (devlet memurlarından) her ay %3 ile %8 arasında bir kesinti yapılacak.
- Bu kesintiye hem devlet katkısı verilecek hem işverenden bir katkı yapması beklenecek ve sistem tercihe bağlı olacak.
- 45 yaş altında bireysel emeklilikte zorunlu hale getirildiği gibi, tamamlayıcı emeklilik sistemi de zorunlu hale getirilecek.
- 02:12Sistemin Etkileri ve Sorunları
- Sistem birikim sağlayabilir ancak emeklinin var olan sorununu çözmez, bundan sonraki sistemde devam edecek olanlara ek bir gelir getirebilir.
- İşsizlik parası gibi düşünülebilir; her ay %4 kesilip işsiz kaldığımızda %40 alacağımız gibi bir sistem olabilir.
- Asgari ücretli birisinin devlete ödediği prim 6.400 lira iken, emeklinin aldığı para büyük bir kısmı 12.500 lira aylığa kalıyor ve bu durum emeklilerin güvenini zedeleyebilir.
- 03:46Kıdem Tazminatı ve Maaş Farkları
- Yeni sistemle birlikte kıdem tazminatı tehlikeye girebilir çünkü işverenler prim yatırmak yerine kıdem tazminatını ödemek isteyebilirler.
- Emeklilerin en büyük sıkıntısı maaşlar arasındaki ciddi farklılıklar olup, primini ödemiş olmasına rağmen bu farklar kapanmak üzereydi.
- Hem orta vadeli planda hem de Çalışma Bakanlığı'nın açıklamalarında maaş farkları konusunda hiçbir açıklama yapılmamış.
- 05:43Emeklilerin Beklentileri ve Tepkileri
- Tamamlayıcı emeklilik sistemi demek açıkçası emeklileri kandırmak demek çünkü neyi düzeltecekler ki?
- Meclis açıldığında Ekim ayında emekliler için bir düzenleme bekleniyor, ancak şu anki emekli sorunu çözmeyeceği için sadece bir oyalama taktiği olarak görülüyor.
- Emekliler, geçmişte %8 kesinti yapılsa bile, 60. yaşına geldiklerinde 12.500 lira aylık alırken, şimdi 5.000-10.000 lira aylık alacaklar.
- 07:47Emeklilerin Durumu ve Gelecek Beklentileri
- Emeklilerin yaşadığı bütçedeki sıkıntıları tek çıkarabilecekleri yer emekli sabit geliri olduğu için onlara el atabiliyorlar.
- Kamu harcamalarında tasarrufa gideceklerini söylediler ancak sadece sözde kaldı, gerçek bir tasarruf söz konusu değil.
- Emeklilerin farkındalığı arttırmak ve sivil toplum örgütleriyle hareket etmesi gerekiyor, aksi takdirde daha kötü günler gelecek.
- 09:07Emeklilerin Sorunları ve Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi
- Emekliler toplumda gerçek oyuncular olarak görülüyor ve kent lokantalarında saatlerce kuyruk bekleyerek ekmek alabilmek zorunda kalıyorlar.
- Tamamlayıcı emeklilik sistemi bugünkü emeklilerin sorunlarını çözmüyor ve bu konuda güven sıfır.
- Emeklilerin mutfağındaki yangını söndürmek için enflasyon rakamlarının gerçek gıda enflasyonu şeklinde düzeltilmesi gerekiyor.
- 10:02İşsizlik Fonu ve Devlet Kaynaklarının Kullanımı
- İşsizlik parası için oluşturulan fondan sadece işsiz kalanların yüzde kırk'ı pay alabiliyor, geri kalan yüzde altmış'ı yararlanamıyor.
- Konut edindirme yardımı gibi devlet faaliyetleri objektif değil ve devletin kasası gibi değerlendiriliyor.
- Devletin yeni kaynak alanı oluşturmak için bu tür faaliyetler yapıldığı ve "sizin için yapıyoruz" dedikleri her şeyden şüphe duymamız gerektiği belirtiliyor.
- 11:18Emeklilik Dilekçesi ve Aylık Hesaplama Sistemi
- 2025'te emeklilik dilekçesi verenler, 2024'e kadar dilekçe verenler yüzde otuzüç daha fazla emekli aylığı alacaklar.
- Devlet memurları ve kamu işçileri için 14 Ocak 2025'e kadar dilekçe verme durumunda yüzde otuzüç kayıp yaşanmayacak.
- Emekli maaşı hesaplama sisteminin doğru, adil ve sürdürülebilir olması için 2008'de gelen 5510 sayılı kanunun iptal edilmesi ve yeniden düzenlenmesi gerekiyor.
- 13:09Emekli Aylığının Önemi
- 12.500 gibi bir emekli aylığı kabul edilebilir bir şey değil.
- En düşük emekli aylığının 35.000 liranın altında olmaması gerekiyor.
- Emeklilerin hakkı olan aylığı alma konusunda ses yükseltmeleri gerekiyor.