Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sosyal güvenlik uzmanı Sayın Emin Yılmaz ile Meltem Hanım arasında geçen bir röportajdır. Röportajda güncel sosyal güvenlik konuları detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Röportajda öncelikle asgari ücret konusu incelenmekte, ardından EYT (Emeklilik Yaşına Takılanlar) yasası, emeklilik sistemindeki kademe sistemi ve yaş şartının emeklilik sürecine etkisi anlatılmaktadır. Son bölümde ise emekli olup çalışanlarla normal çalışanların primlerinin eşitlenmesi konusu ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca e-devlet uygulamasında yaşanan prim gün sayısı farklılıkları, borçlanma yöntemleri, asgari ücret pazarlıkları ve gelecekteki olası artışlar (7.785 TL, 8.250 TL, 8.525 TL) hakkında bilgiler verilmektedir. Emekli çalışanların sosyal güvenlik destek primi kesintisindeki %24,50'lük kısmın %5'lik bir teşvikle %19,50'ye düşeceği ve bu değişikliğin işverenlerin yükünü azaltacağı bilgisi de paylaşılmaktadır.
- 00:45EYT Yasası ve Yaş Sınırlaması
- EYT (Emeklilik Yasası) ile ilgili açılımından anlaşılacağı üzere emeklilikte yaşa takılanlarla ilgili bir mağduriyet oluşmuştu.
- Beştepe'de yapılan toplantıda kadınlarda 48, erkeklerde 50 yaş kriteri belirlenmiş, bu iki yaş arasındaki fark pozitif ayrımcılıktan kaynaklanıyor.
- Yaş kriteri tekrar gelirse, EYT sorununun çözüm aşamasından çıkıp farklı mağduriyetlere yol açacağı tahmin ediliyor.
- 01:28EYT Yasasının Süreci
- Son dört ayda farklı kanallar üzerinden Finlandiya ve Almanya modelleri önerilse de, Çalışma Bakanı Vedat Bilgil "Türk modeli" olacağını belirtmiş.
- Yasanın Aralık ayında meclise geleceği belirtilmiş, son kararı Cumhurbaşkanı verecek ve sonrasında komisyona, meclise ve tekrar Cumhurbaşkanı'na gelecek.
- Bakan, yaş olayını kaldırsak 1,5 milyon kişi hemen emekli olacağını söylemiş, ancak bu sayı Haziran 2022 için verilmiş.
- 04:47EYT Yasasının Etkileri
- Bakan, EYT'de yaş ortalamasının 49,90 olduğunu belirtmiş, bu da iki yaş kriterinin ortalamasını oluşturuyor.
- Sosyal güvenlik sisteminde her ay 40-50 bin kişi arasında tahsis talebi verip emekliliğe devam ediyor.
- Son kararı Cumhurbaşkanı verecek ve bu ay içerisinde açıklamanın kamuoyuyla durulacağına ümit ediliyor.
- 05:58E-Devlet Uygulaması ve Prim Günleri
- Sosyal güvenlik sisteminde farklı dönemlerde farklı kurallar var, şu anki 4447 sayılı yasa 8 Eylül 1999 evveliyatı için geçerli.
- 18 yaş için tarih kıstası 1 Nisan 1981 olarak değerlendiriliyor, bu tarihten önce işe başlayanlar otomatik olarak 18 yaşın altında kabul ediliyor.
- 1981 sonrasında girenler için giriş tarihi 18 yaşın altında ise, 25 yıl yerine 27 yıl süre geçmesi gerekiyor.
- 09:06E-Devlet Uygulamasındaki Sorunlar
- E-Devlet uygulamasında Çalışma Bakanlığı'nın "Çalışma Hayatım" adlı programı üzerinden emeklilik bilgileri görüntülenebiliyor.
- EYT yasası ile ilgili yaş kriterinin kaldırılacağıyla ilgili revizyon çalışmaları yapılıyor, bu nedenle sistem şu anda sağlıklı çalışmıyor.
- 8 Eylül 1999'a kadar olanların dışında 2008'e kadar olanların ve 2008 sonrası olanların emeklilik yaş kriterleri farklı.
- 11:24Emeklilik Sisteminde Kademeler
- Emeklilik sisteminde süre, yaş ve prim olmak üzere üç kademe bulunmaktadır.
- Erkekler için 25 yıl, kadınlar için 20 yıl çalışma süresi ve 5000 gün prim günü gerekmektedir.
- 25 yıllık çalışma süresi 8 Eylül 1999'da dolacak ve bu kademe ayrı bir kademeye dönüşecektir.
- 12:12Emeklilik Sistemindeki Farklı Kademeler
- Emeklilik sisteminde SSK, emekli sandığı, devlet memurları ve Bağkur gibi farklı kademeler bulunmaktadır.
- Kısmi emeklilik için prim günleri 5000 gün yerine 3600 gün olanlar da yasanın kapsamına girecektir.
- Emeklilik sisteminde kademe kademe emeklilikler olacak ve yaklaşık 5 milyon kişinin emekli olacağı tahmin edilmektedir.
- 13:31Borçlanma Düzenlemeleri
- Bakan'ın röportajında fiili hizmet, askerlik ve doğum borçlanmalarının sigorta başlangıcının geriye çekmediği belirtilmiştir.
- Doğum ve askerlik borçlanmaları sigorta başlangıcının öncesinde yapıldığında geriye çekmezken, fiili hizmetlerde yaşlarda geriye çekmektedir.
- Borçlanma yöntemleri ile prim günleri tamamlanmalı ve fazlalık prim günleri dilekçe ile geri alınabilir.
- 16:20Asgari Ücret Pazarlıkları
- Asgari ücret komisyonu toplantıları başlamış olup, enflasyon, geçim kaynağı ve açlık sınırı en belirleyici noktalardır.
- İlk altı aylık dönemdeki enflasyon verileri %15,50 oranında, yıllık bazda ise %84,39 oranında artış göstermiştir.
- Turkish Sendikası'nın kırmızı çizgisi 7.785 lira olarak belirlenmiş olup, asgari ücrete %40'lık bir artış talebi mevcuttur.
- 19:34Asgari Ücret Tahminleri ve Alternatifler
- Asgari ücretin net olarak 8.000-8.500 lira bandında olabileceği tahmin edilmektedir.
- 8.000 lira brüt rakamı 9.411 lira, işveren maliyeti ise 11.058 lira olurken, 8.500 lira brüt rakamı 10.000 lira, işveren maliyeti ise 11.750 lira olmaktadır.
- Asgari ücret artışında sigorta teşvikleri, bölgesel farklılıklar veya meslek kodlarına göre asgari ücret belirlenmesi gibi alternatifler de düşünülmektedir.
- 22:33Emekli Çalışanların Prim Kesintileri
- Emekli olup çalışanlarla normal çalışanların primlerinin eşitlenmesi konusu tartışılmaktadır.
- Normal çalışanlar toplamda %37,50'luk bir prim kesintisi yaşamaktadır; bunun %22,50'si işveren tarafından, %15'i ise işçiden kesilmektedir.
- İşveren kesimi, yasadan gelen 2008'den bu yana uygulamada olan %5 indirim teşvikini talep etmiş ve bu talepler olumlu şekilde kabul edilmiştir.
- 23:22Sosyal Güvenlik Destek Primi Kesintileri
- EYT'den emekli olup aynı işyerinde çalışanlarla ilgili sosyal güvenlik destek primi kesintisi yapılmaktadır.
- Sosyal güvenlik destek primi kesintisinde işçi kısmında %7,50, işveren kısmında ise %24,50 oranında kesinti yapılmaktadır.
- İşveren kesimindeki %24,50 oranına %5 indirim uygulanacak ve bu oran %19,50'ye düşecektir.
- 24:05Yeni Teşvikin Uygulanması
- Bu yeni teşvik sayesinde normal çalışanla emekli çalışan arasındaki işveren üzerindeki yük bir miktar azalacaktır.
- İşverenler bu konuda rahatlamış olup, yılbaşından itibaren bu teşvikin resmi gazetede yayınlanıp geçerli olacağını tahmin edilmektedir.