Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sabah Raporu" adlı programda Açıl Sezen'in sunuculuğunda Nurol Yatırım Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Akkurt ve Alican Türkoğlu ile ekonomi ve dış politika konularında röportajlar yapılmaktadır.
- Video, Türkiye'nin ekonomik durumu, Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal'ın görevine başlaması ve bunun ekonomi üzerindeki etkileri, Türkiye-Amerika ilişkileri, S-400 ve F-35 meselesi, CAATSA yaptırımları ve Doğu Akdeniz'deki sondaj faaliyetleri gibi konuları ele almaktadır. Röportajda ayrıca bankaların yeniden yapılandırma süreci, döviz talebi ve kulüp borçlarının yeniden yapılandırılması gibi ekonomik konular da tartışılmaktadır.
- Röportajda Türkiye'nin Amerika ile ilişkilerinin Obama döneminden Trump dönemine geçişte daha uyumlu hale geldiği, S-400 meselesinin Nisan ayına kadar ertelenebileceği ve Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal'ın başkanlığında para politikası kurulu toplantısında en az 300 puanlık bir faiz indirimi beklendiği belirtilmektedir. Ayrıca, yüksek faiz ortamının bankacılık sektörüne zarar verdiği ve şirketlerin düşük kar oranları ele alınmaktadır.
- 00:13Piyasalardaki Genel Gidişat
- Sabah raporunda Nurol Yatırım Bankası Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Akkurt, piyasalardaki genel gidişatı değerlendiriyor.
- Türkiye lehine esen bir yurtdışı rüzgar var, gelişen ülkeler için iyimser bir hava söz konusu.
- Yurt dışında faizlerin düşük olduğu ve düşük kalmaya devam edeceği varsayımı, gelişen merkez bankalarını rahatlatan faktörlerden biri.
- 00:47Türkiye'nin İç Dinamikleri
- Türkiye'nin kendi iç dinamiklerinde, G20 zirvesinde Trump'ın açıklamaları sonrasında yaşanan kurdaki geri çekilme ve rahatlama değerlendiriliyor.
- Dün Trump'ın Türkiye'nin F-35 sürecine ilişkin açıklamaları yapıldı.
- İşsizlikte manşet veride geri dönüş olmasına rağmen, arındırılmış rakam üzerinden yüksek kalmaya devam eden bir işsizlik var.
- Bütçe tarafında yıllık açık hedefine neredeyse tam anlamıyla ulaşmış bir bütçe var yılın ilk altı ayı itibariyle.
- 02:04Amerika-Türkiye İlişkileri
- S-400'lerin alınması Türkiye'nin kendi çıkarları açısından doğru bir yaklaşımdı, temeli 2012'de Türkiye'nin uçağının Suriye tarafından düşürülmesine kadar gider.
- Amerikan yönetiminin Patriotları vermemesi ve Türkiye'nin kendi savunma sistemini kurmasına yardımcı olmaması Türkiye'yi S-400'lere itti.
- Obama dönemine göre Türkiye, Trump'la birlikte ilk başta ufak tefek gerilimler olsa da daha uyumlu ve anlaşılır vaziyete gitmeye başlıyor.
- İran faktörü ve Suriye'deki durum Türkiye ile Amerika arasındaki ilişkileri düzeltmeye itiyor.
- 05:03yaptırımlar ve Piyasa Beklentileri
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin KATSAN yaptırımlarına konu olmadığını düşünüyor.
- Ortada bir kanun var ve bu kanunu değiştiremezler, bu nedenle Türkiye'ye çok hafif bir ceza bileti kesmek zorundalar.
- Nisan ayına kadar bu çekişmeler ve çözümler konusunda Amerika ile Türkiye arasında ertelenebilir.
- Finansal sistemi etkileyecek ciddi bir şey beklenmiyor, arada bir mırın kırın edecekler ama finansal sistemi etkileyecek bir şey yok.
- 08:30Merkez Bankası ve Bağımsızlık
- Merkez Bankası son bir-bir buçuk yıllık periyot içerisinde ekonomik aktivite içerisindeki tartışmalarda Türkiye'ye yapılan eleştirilerde çıkma vazifesi gören önemli kurumlardan biriydi.
- Merkez Bankası başkanı değişikliği, Temmuz ayında yapılacak bir faiz indiriminden sonra yapılsaydı zamanlama olarak daha iyi olabilirdi.
- Merkez Bankası politikası hiçbir zaman hükümetin çizdiği politikaların dışında farklı bir politika olamaz, araçları konusunda bağımsızlığı vardır.
- Merkez Bankası, hükümetin çizdiği hedefe ulaşmak için elindeki araçları istediği gibi kullanabilecek bir kurumdur.
- 11:18Merkez Bankası Başkanı Değişikliği
- Murat Çetinkaya'nın görevine başlamasıyla iyi iletişim beklentisi oluşmuş ancak bu beklentiler karşılanamamış ve kötü iletişim yaşanmıştır.
- Murat Uysal, daha önce banka hazinelerinde görev almış, Merkez Bankası'na başkan yardımcılığı görevi üstlenmiş ve merkez bankacılığını bilen bir isimdir.
- Merkez Bankası başkanı, kurumun sesidir ve politikaları seslendirecektir, ancak seslendirme yöntemi ve sorunlara yaklaşım tarzı farklı olabilir.
- 13:54Faiz Beklentileri
- Murat Uysal başkanlığındaki Para Politikası Kurulu'nun ilk toplantısı 25'inde yapılacak ve konuşmacı en az 300 puanlık bir faiz indirimi bekliyor.
- Yıl sonuna kadar faizlerin 600-700 arası bir seviyeye gelebileceği tahmin ediliyor, ancak dünya konjonktürü nedeniyle bu tahminlerde belirsizlik var.
- Reel faiz seviyesi, enflasyon ve politika faizi arasındaki fark olarak hesaplanıyor ve Türkiye'de genellikle 3-4 puanlık bir reel faiz olması gerekiyor.
- 18:31Bankacılık Sektörü ve Faiz İlişkisi
- Bankacılık sektöründe karlılık açısından ciddi bir erozyon yaşanıyor ve mevduat faizleri yüksek olduğu için marj üretmekte güçlük çekiliyor.
- Mevduat faizleri kısa süre içerisinde iner ve krediler de ona paralel olarak yavaş yavaş inmeye başlar.
- Bankalar yüksek faizi tercih etmiyor, yükselen faiz ortamı bankalara zarar ediyor çünkü tüketici kredileri faizlerinde değişiklik yapılamıyor ve yüksek faiz kredi riskini beraberinde getiriyor.
- 21:16Bankaların Karlılık ve Sermaye Durumu
- Bankaların net faiz marjları yüksek faiz ortamından darbe yemiş, mevduat faizi yüksekken kredi faizleri aynı oranda kalmış.
- Bankaların belli bir düzeyde mutlaka kar etmesi gerekiyor, ancak BDDK'nın koyduğu kural gereği elde ettikleri karların %20'sinden fazlasını dağıtmıyorlar.
- Bankacılık çok sermaye tüketen bir sektördür ve bankaların sağlıklı olması ekonominin yürüyebilmesi açısından önemlidir.
- 23:01Bankaların Yeniden Yapılandırma Süreci
- Türkiye'nin zor bir dönemden geçtiği aşikar olup, BDDK'nın uygulamaları ve tavsiye kararları çerçevesinde bankaların eli rahatlatılmıştır.
- Bankalar genellikle kredilerin ödenebilirliğine bakarak devamlı kredi vermeye devam ederler, bu nedenle yapılandırma süreci önemlidir.
- Bankacılık sisteminin dönmesi için BDDK, Merkez Bankası ve Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi gerekli destekleri vermelidir, aksi takdirde ekonomik kriz bankacılık sektörüne patlayabilir.
- 25:57Döviz Talebi ve Mevduat Faizleri
- Geçmişten beri mevduatların ve kredilerin yaklaşık %40'ı döviz civarındaydı, ancak Temmuz 2018'den sonra döviz bir yatırım aracı olarak görülmeye başlandı.
- Kuru kur artışını belli bir seviyede tutabilirsek ve enflasyondan daha fazla artırmazsak dövize olan talep azalabilir.
- Gerçek kişilerin döviz yatırım yapmaları genellikle gelecek kaygısıdır ve kısa vadede dövize yatırım yapmak yerine Türk lirası olarak varlıkları korumaya devam etmek daha mantıklıdır.
- 29:28Kulüp Borçlarının Yeniden Yapılandırılması
- Kulüp olayı iki bacağı olan bir konudur: ekonomik değer (spor ekonomisi, futbol ekonomisi) ve sosyal boyut (ülkenin halkının sporla ilgilenmesi).
- Futbol kulüplerinin mali açıdan zor durumda kalması hem mali yapıda sıkıntı yaratabilir hem de sosyal olarak rahatsızlık çıkarabilir.
- Sportif faaliyetlerin yurtdışında tanıtım açısından da önemlidir, bu nedenle bu faaliyetlerin desteklenmesi gerekir.
- 31:59Amerika'dan Gelen Açıklamalar
- Türkiye'nin beklentisi Trump-Erdoğan görüşmesinden bu yana yaptırım kapsamında olmamasıdır.
- Trump dışında özellikle kongreden ve yetkili isimlerden gelen açıklamalar Türkiye'ye yaptırım uygulanacağı konusunu ön plana çıkarmaktadır.
- ABD Dışişleri Bakanı Pompeo ve Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, yaptırım gerektiren kanunlara uyacaklarını ve yaptırımların ne olacağı henüz belli olmadığını belirtmişlerdir.
- 33:25Türkiye-Amerika İlişkileri ve Savunma Sanayii
- Obama döneminde Türkiye'ye Patriot satılmama kararı nedeniyle Türkiye'nin S-400'ü alması ve bu durumun şimdi milyarlarca dolarlık savaş uçağı satma konusunda sıkıntı çıkardığı belirtiliyor.
- Trump'ın açıklamalarında Türkiye'nin tezlerinin yanında durduğu, zamanında Patriot satılmadığı için S-400'ü almak zorunda kalan Türkiye'nin bu anlaşmadan geri adım atmasının söz konusu olamayacağı vurgulanıyor.
- Ankara'nın istediği, Trump'ın onayladığı ancak ABD'nin diğer kurumları tarafından kabul edilmeyen bir durum olduğu ve önümüzdeki dönemde yapılacak toplantılara dikkat edilmesi gerektiği belirtiliyor.
- 34:58CAATSA yaptırımları ve Gelecek Görüşmeler
- CAATSA yaptırımları kapsamındaki on iki yaptırımdan en az beşinin Trump tarafından seçilmesi ve Türkiye'nin yaptırımlara maruz kalması bekleniyor.
- Bu yaptırımların ekonomik sistemi veya iki ülke ilişkilerini etkilemeyecek şekilde hafif yaptırımların seçilebileceği ve bunun da yasa gereği Trump tarafından geciktirilebileceği yönünde beklentiler var.
- Bu hafta ABD'den bir heyetin Türkiye'ye geleceği, Suriye'deki son durum, terörle mücadele ve Fırat'ın doğusuna yapılacak operasyonla ilgili görüşmelerin yapılacağı belirtiliyor.
- 36:12S-400 Teslimatı ve Türkiye-Rusya İlişkileri
- S-400 teslimat takviminin 12 Temmuz'da başlamış, 25 Temmuz tarihi itibariyle tamamlanması planlanıyor ve bugüne kadar on iki uçak indi.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarına göre Nisan 2020'de son nokta koyulacak ve asıl hedefin ortak üretim olduğu söyleniyor.
- Türkiye-Rusya tarafından karmaşık bir süreç yönetilmeye çalışılıyor ve her gün ABD ve Rusya'dan yeni değerlendirmeler geliyor.
- 37:17Doğu Akdeniz Konusu
- Ankara'da Doğu Akdeniz konusu da tartışılmaya devam ediyor ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'nin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin ortak komite önerisini reddettiği belirtiliyor.
- Ankara'nın kararı net olarak, ABD'den gelen açıklamalar ne olursa olsun Doğu Akdeniz'deki sondaj ve arama faaliyetlerinin eşit bir şekilde düzenlenene kadar sürdürüleceği söyleniyor.
- Dördüncü sismik araştırma gemisi Oruç Reis'in Doğu Akdeniz'de araştırma için yola çıktığı ve önümüzdeki günlerde Doğu Akdeniz konusunun sıcaklığını koruyacağı belirtiliyor.