Buradasın
Risk Yönetimi ve Opsiyon Piyasaları Üzerine Bilgilendirici Röportaj
youtube.com/watch?v=u82olDeAJWAYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Paratoner" adlı televizyon programında sunucu Murat, risk yönetim danışmanı Ateşhan Aybars ile bir röportaj gerçekleştirmektedir. Ateşhan Aybars, "Zihin Kontrolü" ve "Opsiyon İşlemleri" adlı kitapların yazarı olup, reel sektör danışmanlıkları veren bir uzmandır.
- Röportajda risk yönetimi, teknik analiz ve opsiyon piyasaları konuları detaylı olarak ele alınmaktadır. Opsiyonların dayanak varlığa göre lineer olmayan hareket etmesi, delta kavramı, volatilite ve implied volatilite gibi finansal kavramlar açıklanırken, opsiyonların risk yönetimi açısından önemi vurgulanmaktadır. Ayrıca Türkiye'deki opsiyon piyasasının durumu, görsel altyapı eksikliği ve farklı emtia ürünlerinin (soya fasulyesi, altın, petrol, endeks) opsiyon piyasasındaki yeri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Röportajda teknik analizin bir kristal küre olmadığı, ileriye dönük beklentiyi söylemediği ancak risk yönetim aracı olarak kullanılabileceği belirtilmektedir. Opsiyonların sigorta benzeri bir finansal mühendislik aracı olduğu, hem alım hem satım yapılabildiği ve farklı risk algılarına göre farklı stratejiler oluşturulabileceği açıklanmaktadır. Türkiye'de bireysel yatırımcıların opsiyon piyasalarına erişiminin zor olduğu ve bunun reel sektör için risk yönetimi açısından yarattığı zorluklar da ele alınmaktadır.
- 00:03Programın Tanıtımı
- Programda risk yönetim danışmanı Ateşhan Aybars ile paratoner ve risk yönetimi konuları ele alınacak.
- Ateşhan Aybars'ın "Zihin Kontrolü" ve "Opsiyon İşlemleri" adlı iki değerli kitabı programda tanıtılıyor.
- Programda opsiyonlar, hedge işlemleri ve risk yönetimi konuları ele alınacak.
- 01:05Ateşhan Aybars'ın Ekranlara Çıkma Nedeni
- Ateşhan Aybars uzun süredir ekranlara çıkmıyor ve bunun nedeni televizyon işinin zaman alması ve emekliliğe doğru daha rahat bir stilde çalışmak istemesi.
- Türkiye'de birçok aracı kurum opsiyon işlemleri yapamıyor veya beceremiyor çünkü kalifiye eleman sıkıntısı var.
- 02:31Teknik Analiz Hakkında
- Teknik analiz bir kristal küre değil, ileriye dönük beklentiyi söylemez ancak risk yönetim aracı olarak kullanılır.
- Teknik analiz bir sistem olarak çalışır ancak birdenbire çalışmaz ve her sistem bir süre sonra çalışmayacaktır.
- Piyasalar rastgele harekete göre tasarlandığında kurulan sistem çalışır, ancak trend başladığında kullanılan sistem işe yaramaz.
- 04:16Risk Yönetimi ve Hormonlar
- Derivatif piyasalarda kaldıraçlı işlemlerle risk çok artıyor, özellikle kaybetmeye tahammülün olmadığı süreçlerde.
- Risk yönetimi için immun sistemi, hormon sistemi ve vücut tepkileri kontrol edilemez çünkü evrim boyu hayatta kalmak için tasarlanılmıştır.
- Zor zamanlarda işler sürüngen beyne aktarılır ve "fight flight" (dövüş veya kaç) sendromu kontrol edilir.
- 06:06Testosteron ve Kortizol
- Testosteron, sürünün devamı ve alfa erkeğin hükümranlığını sürdürmesi için gerekli hormondur.
- Kortizol, kaç ya da dövüş sendromunu kontrol eden, hayatta bırakan ve güç veren bir hormondur.
- Piyasalarda sürekli kortizol taşınması ciddi hasara yol açar ve traderlar iki senede burn out olur.
- 08:46Opsiyon Piyasaları
- Opsiyon piyasaları riski doğru yönetmek için kullanılır ve testosteron seviyesini bir kenara bırakarak risksiz varlıklarda garantili işlemler yapmayı sağlar.
- Türkiye'de opsiyon altyapısı ve teknolojisi konusunda bilgi eksikliği var, 10-15 senedir vadeli işlemler borsası şefi yok.
- Opsiyonlar lineer enstrümanlar değil, non-lineer oldukları için (düzgün ilişkili olmayan) zor gelir ve ciddi bir bilgi birikimi gerektirir.
- 11:17Opsiyonların Dayanak Varlıkla İlişkisi
- Opsiyonlar dayanak varlık üzerine yazılan farklı kullanım fiyatlarına sahip olabilir, ancak bu opsiyonlar dayanak varlığın hareketine birebir bağlı değildir.
- Opsiyonların ucuzluk veya pahalılığı, dayanak varlığın fiyatının nerede olduğuna bağlı olarak değişir ve bu farklılık en ucuzdan en pahalıya kadar gider.
- Her opsiyonun dayanak varlığa duyarlılığı farklıdır, bu nedenle opsiyonların dayanak varlığa ilişkisi lineer değildir ve her biri kendi başına hareket eder.
- 12:38Opsiyonların Delta Değeri
- Opsiyonların delta değeri, dayanak varlığın hareketine göre tepki gösterme kapasitesini gösterir ve bu değer sıfır ile yüz arasında değişebilir.
- Vadeli işlemlerde delta değeri yüz'dür, yani bir çıkarsa bir kazanırsın, iki düşerse iki kaybedersin.
- Opsiyonlarda yön (aşağı mı yukarı mı) dışında delta gibi dört-beş farklı parametre vardır ve bu parametreler birbirlerinden etkilenir.
- 14:06Opsiyonlarda Oynaklık ve Volatilite
- Opsiyonlarda yönü nötralize edip sadece volatiliteyle ilgili stratejiler yapılabilir.
- Opsiyonlarda geçmişe dönük istatistik volatilite hesaplanabilirken, ileriye dönük beklentilerin oynaklığı olan implied volatilite de vardır.
- Volatilite yüksekse volatiliteyi satarak kazanç sağlanabilir, ancak volatilite düşerse hem maliyet hem de kar kazancı olumsuz etkilenir.
- 17:09Volatilite Stratejileri
- Implied volatilite, piyasanın beklediği volatilite bir bakıma piyasanın konsensusudur ve opsiyon traderları dayanak varlığın ileri bir tarihte volatilitesinin ne olacağı konusunda fikir beyan ederler.
- Implied volatilite geçmişe dönük volatiliteden daha yüksekse opsiyon pahalı, daha düşükse ucuz demektir.
- Volatilite stratejisi yapıldığında, dayanak varlığın hareketi stratejiyi etkileyebilir ve pozisyonun deltası sınırları aşarsa deltayı nötralize etmek gerekir.
- 19:18Türkiye'de Opsiyon Piyasaları
- Türkiye'de opsiyon piyasaları gelişmemiştir çünkü reel sektörün ciddi bilanço riski vardır ve geleneksel yöntem olarak forward yapmak tercih edilir.
- Türkiye'de dolar/TL ve euro üzerine opsiyonlar organize borsalarda açıklanmaz, OTC (tezgah üstü) olarak yapılır ve bu nedenle risk yönetimi zorlaşır.
- Opsiyon piyasaları, forward piyasalarına göre daha pahalı olsa da likidite sağlar ve şirketlerin risk alma kültürüne bağlı olarak çeşitli stratejiler yapmalarına olanak tanır.
- 23:11Opsiyon Piyasaları ve Altın
- Altın, opsiyon piyasalarında dayanak varlık olarak hareket eder ve kendi başına hareket edebilir.
- Opsiyon piyasalarında kaldıraç etkisi düşük tutulabilir, örneğin 100 deltası yerine 10, 20, 30 veya 50 deltası seçilebilir.
- Opsiyonlarda hem alıp hem satabilirsiniz, varantlar gibi tek yönlü değildir.
- 25:09Opsiyonların Çalışma Prensibi
- Opsiyonlar, kasko sigortası gibi korunmak için kullanılır, ancak sigorta şirketleri prim toplamak için risk alırken, opsiyon alanlar genellikle kaybeder.
- Opsiyon alanların %85'i vade sonunda değersiz olur, bu nedenle sigorta şirketleri istatistiksel olarak kazanır.
- Opsiyonlar, her koşula, ihtiyaca ve risk algısına göre finansal mühendislik aracı olarak kullanılabilir.
- 27:32Reel Sektörde Risk Yönetimi
- Reel sektörde risk yönetimi için opsiyonlarla işlem yapmak zordur, tezgah üstü olarak çabuk ve kıyaslamalı teklif almak gerekir.
- Opsiyon yaparken telefon etmek, imzalamak, hesaplamak gibi birçok iş gereklidir, bu da Türkiye'de bu piyasaların gelişmesini zorlaştırır.
- 28:27Yeni Başlayan Opsiyon Trader'larına Tavsiyeler
- Opsiyon piyasasında yatırım yaparken paranın hepsini bir pozisyona koymak yerine, teminata oranını %40'ın üzerinde tutmamak gerekir.
- Opsiyonlarda özellikle ucuz olan OTM (over the market) opsiyonlarda market emri vermek yerine, açık pozisyon sayısına (open interest) bakmak gerekir.
- Likidite problemlerine karşı enstrümanlara veya kullanım fiyatlarına dikkat edilmelidir.
- 30:43Opsiyon Stratejileri ve Risk Yönetimi
- Basit bulcall spread gibi ufak uyanıklıklar, bir pozisyonu satarken diğer pozisyonu almak için piyasayı takip etmek gibi stratejiler genellikle zararlıdır.
- Profesyoneller bu tür stratejileri paket halinde uygularlar, ancak bir bacaklı opsiyon kolay takip edilebilirken, birden fazla strateji uygulandığında oynaşan gripler karmakarışık olur.
- Türkiye'de opsiyon piyasasında görsellik ve altyapı eksikliği vardır, bu nedenle piyasa değişince nerede tamir edileceği konusu muğlak kalır.
- 32:35Opsiyon Yatırım Stratejisi
- Opsiyonlarda yatırım yapmak için önce piyasanın yukarı, aşağı veya yatay hareket edeceğini belirlemek gerekir.
- Strateji oluştururken yönsel bir yaklaşım veya volatiliteye odaklanma gibi farklı yaklaşımlar kullanılabilir.
- Pozisyon alındıktan sonra risk yönetimi başlar ve önceden "bir gram önlem bir kilo çareye bedeldir" prensibiyle hazırlıklı olmak önemlidir.
- 35:45Opsiyon Piyasasının Avantajları
- Teknik analizin belirsizliği ve kaldıraçların fizyolojik sıkıntısı gibi sorunların çözümü olarak opsiyon piyasası sunulmaktadır.