Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Gizem Yılmaz Erte'nin sunuculuğunu yaptığı "Piyasa Hattı" programıdır. Programda Integral Yatırım Menkul Değerler'den Seda Yalçınkaya Özer, MIT öğretim üyesi Prof. Dr. Danacıoğlu, TOBB Ege Üniversitesi öğretim üyesi Doç. Dr. Atılım Murat, İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Odası Başkanı Yücel Akdemir ve MKS Devo Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Korkun Şengül gibi ekonomi ve sektör uzmanları yer almaktadır.
- Program iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Türkiye ekonomisi, faiz politikaları, reel faiz oranları ve 2020 yılı için yeniden değerleme oranları ele alınırken, ikinci bölümde kimya sektörünün durumu, ihracat politikaları ve MKS Devo'nun 2020 yılı için planları tartışılmaktadır. Programda ayrıca Suudi Arabistan'ın Cemal Kaşıkçı davası, Kanal İstanbul projesi, ABD'deki Trump'ın açıklamaları ve Çin'in ithalat vergilerini düşürme kararı gibi güncel ekonomik konular da ele alınmaktadır.
- Programda Türkiye'nin kimya sektörünün ihracat-ithalat dengesi, organik ve inorganik kimya arasındaki farklar, sürdürülebilir enerji hedefleri ve MKS Devo'nun 2020 yılı için %25 büyüme hedefi gibi konular detaylı olarak incelenmektedir. Ayrıca, Türkiye'nin Avrupa Birliği ile olan ihracat engelleri ve MKS Devo'nun Avrupa'da yapılacak satın alma yatırımları hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- 00:13Piyasa Hattı Programı Tanıtımı
- Gizem Yılmaz Erte, Piyasa Hattı programının ilk bölümünde Hem Dayanacağımoğlu'nun özel röportajını ve ekonomi ajandasındaki yeniden değerleme konularını ele alacaklarını belirtiyor.
- İkinci bölümde MKS Devo Kimya Genel Müdürü ile kimya sektörü ele alınacak.
- 01:06Piyasa Haberleri
- Suudi Arabistan, Cemal Kaşıkçı davasına ilişkin beş kişiye idam kararı verdi.
- Kanal İstanbul projesinin nihai ÇED raporu yayınlandı ve önümüzdeki süreçte İstanbul için ne olacağına dair detaylar paylaşıldı.
- Trump, Demokratların azilde anayasa ihlal ettiğini söyledi ve piyasada azil sürecine ilişkin onay olmayacağı beklentisi var.
- 02:04Ekonomik Gelişmeler
- 2020'ye ilişkin yeniden değerleme oranları belli oldu; ehliyetten pasaporta kadar, motorlu taşıt vergisine kadar yaklaşık %12'lik artış dikkat çekti.
- Çin, bazı ürünlere uygulanan ithalat vergisini düşürecek, bu da piyasa analizinde analistler tarafından pozitif bir adım olarak yorumlandı.
- Bank of America, Amerika borsasında henüz yükselişin bitmediğini ve %20 yükselişin daha olduğunu söyledi.
- 03:08Piyasa Durumu
- Dolar/Türk Lirası 5,9443 seviyesinde, son iki haftadır Türk Lirası %2'nin üzerinde negatif ayrıştı.
- Borsa İstanbul 111.000 seviyesinde, rekor 120.000'lerin üzeriydi.
- CDS (Credit Default Swap) 283 baz puanda, dolar/TL'nin yükselişine rağmen yükselmiyor olması borsa için pozitif bir indikatör olarak değerlendiriliyor.
- 04:02Piyasa Analizi
- Noel haftası nedeniyle likiditenin az olması bekleniyor, ABD piyasalarında çarşamba günü tam gün, perşembe günü yarım gün tatil olacak.
- Dolar/Türk Lirası 5,95 seviyesinde, teknik anlamda önemli bir nokta olarak değerlendiriliyor.
- Borsa İstanbul'da güçlü alımlar var, 112.000 seviyesinin üzerinde tutulmalarda önümüzdeki günlerde 115.000 seviyesini takip edebiliriz.
- 07:18Sektör Analizi
- Borsa İstanbul'da hisse bazlı hareketler görülüyor, bankacılık endeksinde 157.000 seviyesinin üzerine çıkarsa vitesin bir tık daha artabileceği düşünülüyor.
- BIST 100 endeksinde 133.000 seviyesinin üzerinde güçlü bir pozisyonlanma var, 165.000 seviyesi takip edilen nokta.
- Endeks tarafında halen daha pozitif tarafta olunuyor ve yükseliş eğiliminin süreceği düşünülüyor.
- 08:54Türkiye Ekonomisinin Riskleri
- MIT öğretim üyesi Prof. Dr. Danacıoğlu, 2020'de faiz indirimlerinin Türkiye ekonomisi için ne ifade edeceğini ve hangi risklere sebep olabileceğini değerlendirdi.
- Yabancı sermaye Türkiye'den daha fazla korkmaya başladı çünkü makroekonomik dengeler iyi değil, şirketlerin bilançoları iyi değil ve bankalar yüzeyin yüzünden olduğundan çok daha fazla riske sahipler.
- Türkiye ekonomisi büyümeye devam ediyor ancak son 12 seneye bakıldığında verimlilik büyüyüşü sıfır, teknolojik olarak hiçbir doğru dürüst gelişme yok ve yatırım olarak kendi yaptıklarımızı daha iyi getirme, haline getirme diye bir şey yok.
- 09:57Düşük Faizlerin Etkileri
- Düşük faizlerin her zaman ekonominin risklerini arttırdığı ve özellikle negatif reel faizlere gidersek ve hızlı olarak inersek bunun makroekonomik dengeleri çok bozduğu konusunda Danacıoğlu'nun görüşü.
- Faizlerin çok düşmesi, reel faizlerin sıfıra yaklaşması durumunda inşaat sektörü artıyor, bankalardan krediler çok artıyor, tüketim çok artıyor ama üretim onun kadar artmıyor ve dengesizlikler büyümeye başlıyor.
- Türkiye'de de aynı şey var; şu anki problemlerimiz makroekonomik dengelerin bozuk olması, bunun belirsizlik sağlaması ve belirsizliğe yol açması.
- 11:22Faiz-Enflasyon Sarmalı
- Merkez Bankası'nın faiz artışlarından birkaç ay sonra enflasyon kontrol altına alındığını gördük; 2018 Eylül ayında Merkez Bankası faizleri %24 seviyesine çıkarmış, bu seviyeye yaklaşık olarak 2018'in başında %12'lerden gelmiş.
- Faiz artışından sonra enflasyonun zirve seviyesi olan %25'ten hızlı bir şekilde gerilediği görüldü.
- Türkiye'nin reel getirisi, beklenen enflasyon ve faiz iki yıllık tahvil faizi ile hesaplandığında %2,5'e tekabül ediyor ve şu an Türkiye'deki mevcut reel faiz Afrika'nın hemen altında, yüksek reel faizi veren ülkelerden bir tanesiyiz.
- 13:12Merkez Bankası'nın Faiz İndirimleri
- TOBB Ege öğretim üyesi Atılım Murat, önümüzdeki üç toplantıda toplam 200 baz puanlık faiz indirimi beklediğini belirtti.
- Merkez Bankası politika faiz tutarken de 5,60-70'lerdeydi, son birkaç gündeki dolardaki yükselişi dikkate almazsak politika faizi %112'ye indi.
- Potansiyel büyüme %4,5 civarında olabilir ve Türkiye ekonomik sonuç olarak potansiyel büyümesi kadar büyürse enflasyonun çok sorun olacağını zannetmiyor.
- 16:35Reel Faiz ve Yabancı Yatırımcılar
- Reel faizin bulunduğu seviye 2020'de önemli olacak; kurun oynaklığının kontrol altına alındığı dönemlerde daha öngörülebilir bir kur varsa nominal faize daha çok bakıyor yabancı yatırımcı.
- Brezilya reali, Güney Afrika randı ve Rus rübbesi gibi Türkiye'den daha düşük faiz veren ülkelerin merkez bankalarının finansal varlıkları son 1-2 ayda ciddi bir değerlendirme var.
- Yabancı yatırımcılar için faiz önemli olduğu kadar başka faktörler de önemli; önümüzdeki süreçte Amerika ile ilişkileri, jeopolitik riskleri ve içerdeki gelişmeleri nasıl yöneteceğimiz önemli.
- 18:21Türk Lirası ve Reel Faiz
- Türkiye bu yıl en cazip reel faiz veren ülkelerden biriydi, ancak yılbaşından bugüne Türk Lirası dolar karşısında yüzde onbir değer kaybetti.
- Arjantin pezosundan sonra en çok değer kaybeden ülke kurlarından biri olmuş.
- Bundan sonraki süreçte sunduğunuz reel faizden ziyade mevcut ortamdaki riskler daha önemli.
- 18:46Yeniden Değerleme Oranları
- Motor taşıt vergisinde 2020 yılında uygulanacak yeniden değerleme oranları yüzde oniki olarak yeniden belirlendi.
- Ehliyet, pasaport harcı ve trafik cezalarında yüzde yirmiiki, MTB'de ise yüzde oniki'lik vergi uygulanacak.
- Yeniden değerleme oranı, Ekim ayı dahil bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumu'nun yurt içi üretici fiyat endeksinde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır.
- 20:49Yeniden Değerleme Oranlarının Anlamı
- Yeniden değerlendirme oranı, son bir yıllık süreçteki Ekim ayından Ekim ayına faizler açıklanan faizler artı enflasyon dediğimiz fiyat artışlarından derlenen bir rakamdır.
- Üç ayda bir bu rakam yayınlanıyor ve Ekim ayı dikkate alarak ekimden ekime yıllık olarak yayınlanıyor.
- Cumhurbaşkanı, yeniden değerleme oranını yüzde elli'ye kadar indirme yetkisine sahiptir ve bu yetkisini motorlu taşıtlar vergisinde yüzde elli olarak kullandı.
- 24:08Kimya Sektörü Değerlendirmesi
- Kimya sektörü Türkiye ekonomisinde en önemli can damarlarından biri olup, çok fazla aramalı ithalatı yapılan ve ekonomideki boyutu önemli bir sektördür.
- 2020 yılında kurlar ve faizler muazzam bir hareketlilik yaşadı; Ağustos 2018'de 6,90'lara kadar çıkmış, Aralık 2018'de 5,38'e düştü ve Aralık 2019'da 5,84'e ulaştı.
- Döviz borcu olan şirketler günlük endişeler yaşıyor olsa da, kurla alakalı meseleler ikinci yarıda konu olmaktan çıktı, borçlanma kabiliyetleri arttı ve maliyetler düştü.
- 26:18Kimya Sektörünün Geleceği
- Mevduat faizi dokuzlara düşen bir seviyede olduğundan, para önümüzdeki dönemde yatırıma doğru meyledecektir.
- Hükümetin tahminlerine göre önümüzdeki sene sanayide yüzde beşvirgülaltmış'lık altı'ya yakın bir yatırım artışı olacağı yönünde.
- Kimya ihracatı bu sene iyi gidiyor (onsekiz milyar dolar civarı), ancak ithalat iç piyasadaki yavaşlama ile beraber ve organik kimya tarafındaki yavaşlama ile beraber yavaşladı.
- 27:10Kimya Sektörünün İthalat Sorunu
- Kimya sektöründeki talep canlanınca, 2009'da ithalatı yapılmayan kalemler tekrar aramalı olacak ve ithalat artmaya başlayacak.
- Kimya sektörünün en büyük problemi, ne ithal edildiğini bilememektir; gümrük tarife istatistik pozisyonları 1960 modeldir ve 2020 Türkiye'sine yakışmamaktadır.
- Kimya sektörü bir ihtisas sektörüdür ve çözüm üretmek için önce ürün ve sektörel bazlı detaylı veriye ihtiyaç vardır.
- 28:37Kimya Sektörünün Açık Durumu
- Kimya sektörü ikiye bölünür: organik kimya ve inorganik kimya; organik kimya içinde plastik hammaddeleri ve diğerleri olarak ikiye ayrılır.
- Organik kimya tarafında açık muazzam olup, ithalata dayalı ihracat 18 milyar dolar iken ithalat 40 milyar doların üzerinde olduğu için nette çok yüksek açık veren en yüksek sektördür.
- Türkiye daha çok ihracatını inorganik kimyalar ve yağ kimyaları üzerinden yapıyor, bu ürünlerin katma değeri diğer organik kimyalardan gelecek gibi değildir.
- 31:29Kimya Sektörünün Stratejik Önemi
- Kimya sektörü, bir ülkenin kendi kendine yetebilirliğinin en önemli ölçülerinden biridir ve gelişmişlik ölçeğidir.
- Kimya sektörü, demir çelik, otomotiv, tekstil gibi tüm sektörlerde gizli bir girdidir ve katma değerlendiren yapılabilir hale getiren sektördür.
- Kimya sektörü, sürdürülebilir enerji için temiz hammadde kaynağı olarak önümüzdeki dönemde önem kazanacaktır.
- 35:01MKS'nin Sürdürülebilirlik Hedefleri
- MKS, 2020 Mart ayından itibaren sıfır atık bir fabrika sertifikası almış olacak; prosesinde kullandığı tüm suyu geri kazanıp içme suyu kalitesinde tekrar prosesine verebilen bir fabrika olacak.
- Türkiye, Çin olgusu algısı bu tarafta dururken Avrupa için muazzam fırsatlar sunabilecek bir ülke olabilir.
- Varlık Fonu'nun 10 milyar dolarlık petrokimya tesisi için yatırım yapması, dünyanın birçok ülkesinde özel sektörle beraber devlet veya tek başına devlet şeklinde yapılan milyar dolarlık yatırımlar gibi bir durumdur.
- 37:43Türkiye'nin İhracat Engelleri ve Çözümleri
- Türkiye'nin çevre dostu ve katma değerli üretim yapması, rekabetçi olabilmesi ve Çin'in giremediği pazarlara girebilmesi için önemlidir.
- Tehlikeli malların karayoluyla uluslararası taşımacılığına ilişkin Avrupa Anlaşması'nda uyum süreciyle ilgili bir sıkıntı bulunmaktadır.
- Türkiye'nin güçlü bir ülke olmasını kimse istemez, ancak Türkiye ısrarla ve kati suretle bir yolda gidiyor ve bu gidişin bütünleyeni üretimin gücüdür.
- 39:34MKS Devo'nun 2020 Yılı Hedefleri
- MKS Devo, 2020 yılında döviz bazında %25 büyüme planlıyor ve bunun %80'ini ihracattan getirecek.
- 2020 yılında 18-20 milyon dolarlık satın alma ile Avrupa'da orta boy küçük boy bir kimya şirketi satın alıp kendilerine entegre edecekler.
- Satın alınacak şirketin gizleme mürekkepleri, barkodlar gibi konularla ilgilenmesi ve deterjan hammaddesini de üretmesi planlanıyor.
- 42:32Borçluluk Yapısı ve Finansman
- MKS Devo, Eximbank'ın döviz bazındaki kredileri ve Merkez Bankası'nın reeskontları ile finansman yapıyor.
- Kimya sektörü petrole hassas bir sektördür ve Türkiye'de petrol fiyatına hassastır.
- 2020 yılında petrolün 58 dolar seviyesinde kalması Türkiye gibi bir ekonomi için çok önemlidir.