Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Para İzini Sürmek" adlı ekonomi programında sunucu ve Ebru adlı bir ekonomist, haftalık ekonomik gelişmeleri analiz etmektedir.
- Program üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde Amerikan Merkez Bankası'nın faiz kararları ve bunların piyasalara etkileri ele alınmaktadır. İkinci bölümde Türkiye-İsrail arasındaki ekonomik ilişkiler, doğalgaz anlaşmaları ve maden sektöründeki gelişmeler incelenmektedir. Son bölümde ise Türkiye'deki farklı sektörlerdeki ortalama brüt maaş farkları, kadın-erkek arasındaki maaş farklılıkları ve eğitim seviyesine göre maaş farklılıkları istatistiksel verilerle sunulmaktadır.
- Programda ayrıca Soma faciası sonrası maden sektöründeki sigorta durumu, iş kazaları ve gelecek haftanın gündemine değinilmektedir. Bilgi ve iletişim sektöründe en yüksek brüt maaş (4.620 TL), turizm konaklama sektöründe ise en düşük brüt maaş (1.687 TL) olduğu belirtilmektedir.
- 00:12Ekonomik Gelişmeler ve Fed Kararı
- Bu hafta ekonomide Fed'in faiz kararları ve ekonomik gelişmeler önemli konulardı.
- Amerikan Merkez Bankası (Fed) Türkiye saati ile 21:00'de 10 yıl aradan sonra faizi çeyrek puan artırdı ve bundan sonra kademeli artış olacağı sinyalini verdi.
- Fed kararının ardından piyasalarda rahatlama yaşandı, dolar kotasyonları 2,91'i görmüş, 2,93 seviyesinde hareket etmiş ve 2,90 lira seviyesine geriledi.
- 01:56Türkiye Merkez Bankası Beklentileri
- 22 Aralık'ta Türkiye Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplanacak ve faiz artışı beklenmiyordu.
- Reuters'a düşen haberler yarım puanlık bir artış beklentisini dile getiriyor, ancak petrol ve dolar fiyatları düşerken Merkez Bankası'nın sadeleştirme adımlarına devam etmesi daha ağırlıklı bir beklentiydi.
- Ekonomi Bakanı Mustafa Elitaş'a göre 5 milyonun üzerinde kayıtlı asgari ücretli var ve asgari ücretteki artış ekonomiye 9,50 milyar lira katkı sağlayacak, bu da Türkiye ekonomisinin büyümesini %0,40 oranında etkileyecek.
- 03:37Dolar Tahminleri
- Hürriyet, Habertürk ve Habertürk gazetesi yazarları ile Profesör Dr. Taner Berksoy, doların 2016 yılında ne olacağını tartıştı.
- Uğur Gürses, doların 2016 yılında 3'ün altında kapatabileceğini ancak ana yönünün yukarıya doğru olduğunu düşünüyor.
- Abdurrahman Yıldırım, doların 2016 yılında 3,5 gibi bir yerlere gidebileceğini, ancak yıl sonunda 3'ü biraz daha altında bitirebileceğini tahmin ediyor.
- 05:43Döviz Piyasası Durumu
- Dolar 2,965-2,90-2,90 lira seviyesine kadar indi, Fed kararını beklerken 2,96'dı, o gece 2,91'i gördü, sonra 2,93 seviyesinden 2,92'ye ve şimdi 2,90 seviyelerine kadar geriledi.
- Borsada hızlı yükselişler sonrası bugün %1,70'lik bir düşüş var, sadece İsrail'e yatırımı bulunan şirketlerin hisselerinde yükseliş gözlemlendi.
- Euro 3,14 seviyesine doğru bir kayış var, faizlerde %11'e yakın seviye devam ediyor ve euro/dolar paritesinde 1,8'e doğru bir gerileme var.
- 06:52Türkiye Merkez Bankası Beklentileri
- Reuters'ın yayınladığı ankete göre yarım puanlık artış olacak, bu ay değilse bile bir sonrakinde veya ondan sonrakinde Türkiye'ye faiz artırmak durumunda kalacak.
- Ekonomi toparlanıyor görüntüsü varken, büyüme beklentilerden daha iyi bir potaya girmişken, Merkez Bankası'nın böyle bir adım atması olumlu etkiler mi sorusu üzerine, özellikle döviz tarafını olumlu etkileyeceği ancak siyasi baskı nedeniyle yapılmayacağı düşünülüyor.
- Faiz koridoru (7,25-10,75 bandı) alt koridor biraz yükseltilebilir, sadeleştirme aşağıdan yukarı doğru olacaksa piyasa bunu faiz artışı olarak algılayacak.
- 09:27Türkiye-İsrail Ekonomik İlişkileri
- Türkiye ile İsrail arasındaki yakınlaşma sonrası ekonomik ilişkiler dikkat çekiyor ve gaz müzakerelerinde anlaşma sürecinin hızlanacağı beklentisi doğuyor.
- Anlaşma sağlanırsa yıllık en az 8-10 milyar metreküp gazın en erken 2020'de Türkiye'ye gelebileceği belirtiliyor.
- Türkiye-İsrail ticaret hacmi 4 milyar dolara yaklaşmış durumda, Türkiye'nin İsrail ihracatı yılın ilk 11 ayında 2,20 milyar dolara ulaştı.
- 09:59İsrail'deki Türk Yatırımları
- İsrail'in en büyük bankası olan Hapoali Bank, Türk bankacılık sektörüne %57,5 oranında yatırım yaptı.
- İsrailli firmalar Türkiye'de sulama sistemleri ve halılar yatırımı yapıyor, 2006'da Atlas Halı hisselerinin %51,10'ını satın aldı.
- Gebze Organize Sanayi Bölgesi İsrail ortaklığıyla doğdu ve Türk müteahhitlik firmalarının İsrail'de üstlendiği 104 projenin toplam değeri 580 milyon dolara ulaştı.
- 10:30Zorlu Holding'in İsrail'deki Yatırımları
- İsrail'deki en büyük Türk yatırımı Zorlu Holding'in kuracağı elektrik santralleri olacak.
- Zorlu, ilk aşamada İsrail'de dört adet elektrik santrali projesi üstlendi ve bu projelerin kapasitesi İsrail'in mevcut elektrik üretiminin %10'u civarında.
- İsrail'le ilişkilerin normalleşme sürecine girdiği yönünde haberlerle İsrail'de yatırımı bulunan şirketlerin hisseleri borsada hızlı yükseldi, özellikle Zorlu Enerji'nin hisseleri %10'un üzerinde prim yaptı.
- 11:00Türkiye-İsrail İlişkilerinin Geleceği
- Mısır'da doğalgaz bulunmasıyla Türkiye biraz daha İsrail için avantajlı hale geldi.
- Diplomatik soğukluk tarafında o kadar çok hissedilmedi, bazı projeler durmuş ama devam ediyor.
- Rusya'nın Levant bölgesinde (Hatay'dan Mısır'a, Sina Yarımadası'na kadar) güçlü yerleşmesini ne İsrail ne de Türkiye istemez, bu nedenle İsrail-Türkiye işbirliğinin önümüzdeki süreçte güçleneceği düşünülüyor.
- 12:45Soma Faciası ve Maden Sigortası
- Soma faciasından iki yıl sonra davalar devam ediyor ve bir işçinin mahkemede söyledikleri yargının durumunu ortaya koyuyor.
- Türkiye'de iş kazalarında madenlerin sabıka kaydı kabarık, Mayıs ayı itibariyle maden ocaklarına sigorta zorunluluğu getirildi.
- 302 madenin kapısını çalan eksper heyeti incelemesinde 100 küsur madenin sigortalanabilir olduğu, geri kalan madenlerin henüz sigortalanacak kadar kazaya ilişkin önlemleri almadığı ortaya çıktı.
- 14:13Maden Sigortası Durumu
- İncelemeler sonucu 102 işletmenin uygun şartlarda faaliyet göstermediği, dolayısıyla da sigortalanamayacağı tespit edildi.
- Kalan 200 işletmeden sadece 83 tanesi sigorta kapsamına alındı ve 16.409 işçi ferdi kaza sigortasıyla sigortalandı.
- Sigortalanmaya yeterli bulunmayan madenlere 45 günlük süre veriliyor, bu süre içinde eksiklerini tamamlamazlarsa ruhsat iptali ile karşı karşıya kalabilecekler.
- 15:37İş Kazaları ve İşsizlik
- Soma faciasından iki yıl geçti ve işsizlik özellikle o bölgelerde çok acı bir durum.
- İş kazalarında bir azalma yok, bu sene içinde Soma gibi büyük bir felaket olmamasına rağmen geçen seneyi daha ilk 11 ayda geçtik.
- İş kazasında ölenlerde 1.500'ün üzerine çıktık.
- 16:54Türkiye'de Maaşlar ve Eğitim Seviyesi
- Türkiye'de yıllık ortalama kazanç brüt olarak 26.032 lira, aylık olarak brüt ortalama kazanç 2.169 lira.
- Eğitim durumuna göre maaşlar değişiyor: ilkokul ve altı yılda 17.943 lira, ortaokul mezunları 1.495 lira, lise mezunları 1.684 lira, meslek lisesi mezunları 2.185 lira, üniversite mezunları 3.894 lira.
- Her eğitim seviyesinde kadınlar erkeklerden daha az kazanıyor, üniversite mezunu kadınlar erkeklerden %17,80 daha az kazanıyor.
- 19:37Saatlik Ücretler
- İlkokullarda erkeklerde saatte 7,90 lira, kadınlarda 6,50 lira kazanılıyor.
- Ortaokul mezunlarının saat başına kazancı ilkokul ve altındakilerden daha düşük: erkeklerde 7,70 lira, kadınlarda 6,60 lira.
- Üniversite mezunlarının saat başına ücreti erkeklerde 22,10 lira, kadınlarda 18,20 lira.
- 20:31Sektörel Maaş Farkları
- Bilgi ve iletişim sektöründe çalışanlar aylık brüt olarak 4.620 lira kazanırken, finans ve sigorta sektöründe ortalama 4.413 lira, bilimsel ve teknik çalışma yapanlar 3.779 lira, elektrik ve gaz sektöründe 3.558 lira, sağlık sektöründe ise 3.323 lira brüt maaş alıyorlar.
- En düşük maaşlar turizm konaklama sektöründe (1.687 lira), idari hizmetlerde (1.706 lira), ulaştırma ve depolama sektöründe (1.850 lira), inşaatta (1.868 lira) ve imalat sektöründe (1.964 lira) bulunuyor.
- Sektörel ve eğitim seviyesi açısından fark etmeksizin kadınlar hemen her sektörde daha az maaş kazanıyor, eşit şartlarda çalışıp da daha eşit kazanan bir kadın arkadaşa rastlanmıyor.
- 23:24Gelecek Haftanın Gündemi
- Merkez Bankası 22 Aralık'ta para politikası kurulu toplanacak, asgari ücrette netleşme olacak ve işverenin beklediği maliyet desteği gelecek mi ona bakılacak.
- Türkiye-İsrail antlaşması'nın nihai karara doğru yaklaştığı, tazminat ve Gazze gibi konularda uzlaşmanın yakın olduğu mesajı veriliyor.
- Bu hafta kritik Fed toplantısı kötü beklenen gibi olmadı, çeyrek puan faiz artışı piyasalarda baskıyı azaltıp rahatlamayı getirdi ve dolar kotasyonu 2,90'a inerek bu hafta piyasalarda rahatlama ile sona erdi.