Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Blue Merkezi Ekranlarında Küresel Piyasalar" programının bir bölümüdür. Programda Özlem Bayraktar Gökşen, Özlem Derece Şengül, Egemen Kaya ve diğer ekonomistler yer almaktadır.
- Video, Amerika ve Türkiye ekonomilerinin güncel durumunu, döviz kurlarını, faiz politikalarını ve piyasa hareketlerini analiz etmektedir. Özellikle Dolar-TL kurunun yükselmesinin nedenleri, ABD-Türkiye ilişkilerinin ekonomik etkileri ve CDS primlerinin düşmesi gibi konular detaylı olarak ele alınmaktadır. Program, ekonomik verilerin sunumu ve uzmanların bu verileri yorumlaması şeklinde yapılandırılmıştır.
- Videoda ayrıca Merkez Bankası'nın para politikaları, BIST endeksi, hazine tahvil faizleri ve ABD-Çin ticaret anlaşması gibi konular da incelenmektedir. Ekonomistler, kurun yükselmesinin enflasyon beklentilerine etkisi, fiyat belirleme davranışlarını nasıl bozacağı ve gelecek dönem için ekonomik tahminler hakkında görüşlerini paylaşmaktadır.
- 00:19Amerika Ekonomisi ve Fiyat Endeksleri
- Amerika'da sanayi üretimi Kasım ayında %1,1 artarak 2018 başından bu yana en büyük artışını kaydetti, beklenti ise %0,80 artıştı.
- Konut başlangıçları Kasım ayında %3,20 artarak 1.365.000 adet oldu, beklenti ise %2,29 artıştı.
- Dallas Fed Başkanı Kaplan, Amerikan ekonomisinin görünümünde önemli bir değişiklik olmadıkça Amerikan Merkez Bankası'nın faizi değiştirmemesi gerektiğini savundu.
- 02:23Türkiye Ekonomisi ve Fiyat Endeksleri
- Türkiye'de konut satışları Kasım ayında %54,40 artışla 138.372 adet oldu, ipotekli satışlar %724,00 arttı.
- Konut fiyat endeksi Ekim'de yıllık %6,70 arttı, İstanbul'da %0,50 azalmaya devam ederken, Ankara'da %5,20, İzmir'de %5,90 arttı.
- Tarım üretici fiyat endeksi Kasım ayında yıllık %17,30 arttı, önceki %18,20 artıştan düşüş gösterdi.
- 07:04Piyasa Durumu ve Döviz Kurları
- Dolar/TL seviyesi 5,88 olarak, son bir ay içinde TL'nin değer kaybının arttığı görülüyor.
- Borsa İstanbul 101.900 civarında kapanırken, tahvil faizleri 12'nin altına indi ve orada kalmaya devam ediyor.
- Altın gram fiyatı 279 liraya kadar yükseldi çünkü dolar/TL kurları yükseldiğinde altın değer kazanıyor.
- 09:47Piyasa Durumu ve ABD-Çin Anlaşması
- Trump'un sabah saatlerinde Fed'in faiz oranlarını düşürmesi çağrısından sonra piyasadaki üç endeks rallisine devam etmekte ve S&P 500 endeksi neredeyse rekor seviyelere ulaşmaktadır.
- ABD-Çin arasındaki anlaşma, Robert Lighthizer tarafından duyurulmuş olup, 86 sayfalık kısa bir metin içermektedir.
- Anlaşmada Çin'in 2017'den 200 milyar dolar daha fazla ürün alması, 40 milyar dolarlık miktarın çiftçilere ve zirai ürünlerde kullanılması ve teknoloji transferi konularında düzenlemelerin yapılacağı belirtilmektedir.
- 11:13Ekonomik Veriler ve Piyasa Tepkisi
- İmalat ve konut sektörü ile ilgili veriler olumlu gelişmeler göstermekte, konut başlangıçları %3,20 artarken, inşaat izinleri ve imalat kapasitesi %1,12 oranında yükselmiştir.
- ABD kongre müzakerecilerinin 1,30 trilyon dolarlık federal harcama tasarısını kabul etmesi, hükümet kapatılmasını önleyecek önemli bir adımdır.
- Borsada BIST 100 endeksi artan alım hacmiyle olumlu performans gösterirken, dolar değerinde yükselme, 10 yıllık emtia faizlerinde düşüş ve ham petrol fiyatlarındaki artış enerji sektörünü desteklemiştir.
- 12:47ABD-Türkiye İlişkileri ve yaptırımlar
- ABD savunma bütçesinde Türkiye'ye yaptırımlar teklif eden, S-400 ile ilişkilendirilen ve Libya ile ilgili bir madde bulunmaktadır.
- Önceki dönemde endişeleri artıran, Temsilciler Meclisi'nde geçen ve Senato'nun Dış İlişkiler Komitesi'nde geçmekte olan Türkiye'ye yaptırımları öngören yasa tasarısı henüz Senato'da oylanmamıştır.
- Bu tasarının Senato'dan geçmesi, Trump'ın onay vermesi ve daha sonra Amerikan başkanının imzası gerekmektedir.
- 16:34Döviz Kuru ve Türk Lirası
- Dolar/Türk Lirası kuru 5,88 seviyesinde, 42'lik değişimle hareket etmektedir.
- Son dönemde Türk Lirası %0,60'lık bir değer kaybı yaşamış olup, diğer gelişmekte olan ülke para birimleriyle karşılaştırıldığında daha fazla değer kaybı göstermektedir.
- Ekim ortasından Kasım sonuna kadar yabancı yatırımcıların TL lehine pozisyon açmaya başladığını, ancak son iki haftada hafif çıkışların yaşandığını gözlemlemek mümkündür.
- 18:46Döviz Kuru Değişimleri ve Nedenleri
- Döviz kuru çıkışlarının nedenleri arasında ABD-Türkiye ilişkilerindeki endişeler, yıl sonuna yaklaşması nedeniyle pozisyon kapaması ve likiditenin nispeten sığ olması sonucu yerli talep bulunabilir.
- Teknik analizlere göre 5,78-5,82 bandı ön plana çıkarken, 5,80'nin üzerine gelmesi durumunda 5,86-5,90 bandına yerleşme olasılığı söz konusudur.
- Ekonomist gözünden, reel efektif kur endeksinin yatay kaldığı sürece kurdaki kademeli yükselişin ekonomi yönetimi için rahatsızlık yaratıcı olmayacaktır.
- 20:52Döviz Kuru Değişimlerinin Arka Planı
- Döviz kuru değişimlerinin arkasında yıl sonu etkisi, shore swap piyasasındaki geri dönüşler ve yabancı payı gibi faktörler bulunmaktadır.
- Para politikasının sonsuza kadar indirilmesi mümkün değildir ve önümüzdeki dönem beklentileri fiyatlara yansıması beklenmektedir.
- Faizlerin düşmesi ve mevduat getirilerinin reel anlamda tatmin edici olmaktan uzaklaşması, dolar tutma eğilimini artırmaktadır.
- 22:53Dolar-TL ve Risk Prim İlişkisi
- Dolar-TL kuru yükseliyorken, Türkiye'nin risk primi (CDS) düşmektedir.
- Bu durumda, dolar-TL kuru değişimlerinin arkasında kamu bankaları müdahalesi veya swap işlemleri olabilir.
- Dolar-TL ve risk prim arasındaki normal ilişki tam tersine gelişmektedir.
- 23:50CDS Primlerindeki Düşüş ve Kur Hareketleri
- Türkiye'nin CDS primlerindeki düşüş, gelişmekte olan ülkelerdeki CDS primlerindeki ortalama düşüşle aynı hareketi gösteriyor.
- Gelişmekte olan ülkelerdeki CDS primleri Aralık başından beri 210 baz puan civarından 180'e kadar düşmüş, yani 30 bips'lik bir gevşeme yaşanmış.
- Türkiye'nin CDS primlerindeki düşüş, kur tarafındaki hareketi ve fiyatlanmadaki temel değişikliğin olmamasını gösteriyor.
- 26:48CDS'in Anlamı ve Risk Algısı
- CDS (Credit Default Swap), bir ülkenin batma (default) riskine karşı yatırımcıların istediği sigorta primidir.
- CDS primi 250 baz puan demek, yatırımcının o kadarlık bir prim istediğini, ülkeye daha batmaya yakın olduğunu gösterir.
- CDS primlerindeki düşüş, yabancı algının veya ülkenin risk algısının bozulmadığına işaret ediyor.
- 29:06CDS Değerleri ve Uluslararası İlişkiler
- Türkiye'nin CDS değeri Arjantin'den sonra ikinci sırada, 288 puan civarındadır.
- Gelişmiş ülkelerde CDS değerleri çok daha düşük seviyelerdedir (ABD'de 15'er, Japonya'da 20'er).
- ABD-Türkiye ilişkilerinin bozulması durumunda CDS değerlerinin yeniden yükselme riski vardır.
- 31:31Türk Bankalarının Fonlama Kompozisyonu
- Türk bankalarının fonlama kompozisyonunda Körfez bankalarından artış, Asya bankalarından azalış olmuştur.
- Sektör %80'lik rollover ile yaklaşık 13 milyar dolarlık bir bakiyeyi yaşatıyor.
- Çin Kalkınma Bankası ile 200 milyon dolar büyüklüğünde 8 yıl vadeli, Fransa Kalkınma Ajansı ile 85 milyon Euro büyüklüğünde krediler imzalanmıştır.
- 33:15Döviz Kuru ve Ekonomik Beklentiler
- Konuşmacılar, Noel tatilinden önce işlerin düzeleceğini ve Ocak-Şubat aylarında gülümsemelerin devam edeceğini, CDS priminin düşük olmaya devam edeceğini belirtiyor.
- İzleyici, Türk-Amerikan ilişkilerindeki gerilimin dolar/TL kuruna etkisi hakkında soru soruyor.
- Döviz kuru 5,90'un üzerine çıktığında dünyamızın değişmeyeceğini, ancak 6'ya ulaşırsa bu enflasyon görünümü anlamına geleceğini ifade ediyorlar.
- 34:45Hızlı Kur Değişikliğinin Etkileri
- Döviz kurunun 5,90'dan 6'ya kısa sürede yükselmesi, ekonomide düşük volatilite yerine yeniden volatilitenin yükseldiğini gösterir.
- Bu durum, gelecek yılın tahminlerinin yeniden revize edilmesi gerektiği anlamına gelir.
- Kur geçişkenliği, fiyat koyucuların hızlı davranmasına neden olur ve enflasyon beklentilerinin artmasına yol açabilir.
- 37:01Ekonomik Görünüm ve Tahminler
- 2018-2019 yıllarının zor geçtiği, Kasım-Aralık'ta göstergelerin iyileşmeye başladığı belirtiliyor.
- Dolar/TL zımni oynaklık 9,50 seviyesinde, tek hanede çift hanenin altında çok ufak bir hareketlenme var.
- Ekonomi yönetimi, reel olarak yatay kalan bir kur ve faiz istiyor çünkü değer kaybı enflasyon üzerinde yük yaratıyor.
- 40:08TL'deki Değer Kaybı ve Merkez Bankası Politikası
- Merkez Bankası'nın önümüzdeki sene politika faizini tek haneye indirme riski tartışılıyor.
- Amerikan Merkez Bankası, mevcut politika yerinin iyi olduğunu belirterek hem faiz indirimi hem de artırımı beklenmemeyecek bir durum olduğunu vurguluyor.
- Powell, Amerikan Merkez Bankası Başkanı, yurtdışı destekleyici olmasına rağmen ABD ile ilişkiler bozulsa bile para politikasının yerinde kalacağını belirtiyor.
- 41:09ABD İlişkileri ve Kurun Hareketi
- ABD ile ilişkiler bozulursa TL'nin değer kaybı devam edecek ve enflasyon beklentileri bozulmaya devam edecektir.
- Son dönemde ABD ile ilişkilerin bozulması, TL'nin dar bir bant içerisinde hareket etmesine neden olmuştur.
- Yabancı yatırımcıların spekülatif nedenlerle TL'yi şort etme imkanı sınırlı olduğu için kur üzerindeki şoklar daha az etkili olmaktadır.
- 44:55Rezerv Yönetimi ve Kurun Geleceği
- Merkez Bankası'nın son dönemde rezervler tarafında kurları nispeten reel olarak aynı seviyelerde tutma çabası olduğu tahmin edilmektedir.
- Yabancı yatırımcıların hisse senedi ve tahvil piyasasında sınırlı pozisyonları nedeniyle ekstra döviz talebi oluşmayacaktır.
- ABD ile ilişkilerin bozulma kademelerine bağlı olarak kademeli değer kaybının devam etmesi beklenmektedir.
- 46:09Banka Sektörü ve Temettü Politikası
- Sermayesi ve kredilerde problemi olmayan bankaların temettülerini dağıtması, başarılı ve başarısız bankaları birbirinden ayırmada faydalı olacaktır.
- Yatırımcılar için fiyat ve temettü payı önemli olduğundan, yüksek temettü veren hisseler mevduat faizlerine göre daha cazip hale gelmektedir.
- Reel efektif kur endeksi yatay kaldığı sürece kurdaki kademeli yükseliş ekonomi yönetimi için rahatsız edici olmayacaktır.
- 49:29Faiz Hareketleri ve Tahvil Faizleri
- Faizlerin %11,88 seviyesine inmesi beklenmeyen olumlu bir gelişmeydi ve %12'nin altında bir seviyede yıl sonu biteceği görünmektedir.
- Önümüzdeki dönemde Hazine'nin çok yüklü bir itfa takvimine sahip olması ve Merkez Bankası'nın uygun koşulları bulup faiz indirimlerine ara verebileceği bir enflasyon görünümü beklenmektedir.
- Tahvil faizlerinin tek haneye inme ihtimali var ancak bu durum yılın ikinci yarısına doğru olabilir ve enflasyonun orta vadeli görünümünün hızlı düşüşe işaret etmemesi nedeniyle beklenmemektedir.
- 51:57Faiz Beklentileri ve Piyasa Durumu
- İkinci yarının başlarında, belki Mayıs itibariyle faiz indirimlerine devam edilebileceği düşünülüyor.
- Hazinenin tahvil faizlerini çok fazla borçlanması, özel sektörün alıp yatırıma götüreceği parayı çekmesi baskısı oluşturabilir.
- Kredi büyümesi nedeniyle mevduat faizlerinde daha fazla aşağı gitmemesi yönünde bir unsur olabilir, mevduat havuzunun çok geniş olmadığı ve hızlı kredi hacmi büyümesi durumunda mevduat yarışının hızlanabileceği belirtiliyor.
- 53:52Merkez Bankası ve Para Politikası
- Merkez Bankası'nın son para politikası kurulu toplantısının kararının kısa vadede durma sinyali olarak algılanması bekleniyor.
- "Para politikası duruşu dezenflasyon süreciyle büyük ölçüde uyumludur" ifadesinin düşülmesi, artık mevcut durumun uyumludur ve daha fazla faiz indirimi için gelmemesi gerektiğini gösteriyor.
- Kısa vadede faiz indirimlerinde durma olabilir, ancak bu durumun sonradan tekrar faiz indirimlerinin devam edebileceği düşünülüyor.
- 55:50Amerikan Piyasası ve Veriler
- Amerikan savunma bütçesinin kabul edilmesi ve iki Fed başkanının mevcut faiz seviyesini savunması piyasayı etkiledi.
- İmalat, konut sektöründe gelen veriler ve ABD-Çin müzakerelerinin ilerlemesi piyasayı yukarı taşıdı.
- Birvirgülotuz trilyon dolarlık federal bütçe müzakerecilerin onayından geçti ve kongre tarafından da onaylanması gerekiyor.
- 1:00:11Borsa İstanbul ve Yatırımcı Davranışları
- Borsa İstanbul son dönemde 11.000-12.000 bandında bir müddet kalacağı düşünülüyor.
- Yabancı yatırımcı katılımının olmaması, borsanın yukarı yönlü eğiliminin önünde bir engel olarak görülüyor.
- 2020 yılında hisse senedi piyasasına daha fazla yabancı ilgi bekleniyor, ancak henüz yabancı katılım görülmüyor.