Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Küresel Piyasalara Hoş Geldiniz" adlı ekonomi programıdır. Programda sunucu, ekonomi uzmanları Serhat Gülen Özle, Erdal Gerçek ve Berra Doğan ile birlikte ekonomik analizler sunmaktadır.
- Program, küresel ekonomik durumu, özellikle Amerika ve Çin arasındaki ticaret savaşı, Türkiye'nin ekonomik verileri ve piyasa hareketleri üzerine odaklanmaktadır. Mehmet Şimşek'in istifa iddiaları, dolar-TL paritesi, faiz oranları, borsa performansı ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik durumları detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Programda ayrıca Çin'in ekonomik modelinin değişmesi gerekliliği, Amerika'nın ekonomik verileri, Türk Lirası'nın değer kaybı nedenleri ve gelişmekte olan ülkelerdeki piyasa dinamikleri gibi konular da tartışılmaktadır. Program sonunda yarın beklenen ekonomik veriler (Almanya şubat ayı sanayi üretimi, tarım dışı istihdam, işsizlik oranı, ortalama saatlik kazançlar, mart ayı hazine nakit gerçekleşmeleri) hakkında bilgiler paylaşılmaktadır.
- 00:22Amerika'nın Ekonomik Durumu
- Amerika'nın ticaret açığı Şubat ayında %1,60 artışla 57,60 milyar dolarla Ekim 2008'den bu yana en yüksek seviyesini kaydetti.
- Beyaz Saray ticaret danışmanı Navarro, Amerika'nın Çin'e uygulamayı planladığı gümrük tarifesi için günlük değerlendirme süresi olduğunu söyledi.
- Amerikan haftalık işsizlik maaşı başvuruları 242 bin ile yaklaşık üç ayın zirvesine tırmandı.
- 01:00Ekonomik Görüşler ve Tahminler
- Atlanta Fed Başkanı Bostic, enflasyonun önümüzdeki bir veya iki çeyrekte %2'nin üzerine çıkacağı konusunda rahat olduğunu söyledi.
- Diamond, piyasaların Fed'in faiz artırma ihtimali olabileceğini belirtti.
- Reuters'ın haberine göre Amerikan Merkez Bankası'nın eski başkanı yıl 2018'de Fed'den 3 veya 4 faiz artışı bekliyor.
- 01:53Euro Bölgesi ve Almanya Ekonomisi
- Euro bölgesinde hizmet PMI Mart'ta 55'ten 54,90'a indi.
- Euro bölgesinde bileşik PMI aynı dönemde 57,10'den 56,20'ye düştü.
- Almanya'da hizmet sektörü PMI Mart'ta 54,20-53,90'a geriledi.
- Almanya'da Şubat ayında fabrika siparişleri %3,50-%8,24'ün üzerine yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı.
- 02:24Türkiye Ekonomisi
- Türkiye'nin on yıllık tahvil faizi %13,34'de rekor tazeledi.
- Yabancılar 30 Mart haftası net 255 milyon dolarlık hisse satarken, 116 milyon dolarlık tahvil bono aldı.
- Ekonomi Bakanı, Türkiye'nin Amerika'nın çelik ve alüminyum uyguladığı ek gümrük vergilerinden muafiyeti için Amerikan Ticaret Bakanı Ross'a mektup gönderdi.
- 03:14Mehmet Şimşek İddiaları
- Başbakan Yıldırım, Mehmet Şimşek'in "görevinin başındadır" dedi.
- Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, istifasına ilişkin iddialara dair "son nefesimize kadar Türkiye'miz için taş üstüne taş koyan millete hizmet yolunda olmak için çaba harcamaya devam" açıklaması yaptı.
- 03:32Piyasa Durumu ve Yorumlar
- Piyasa cephesi, Ekonomi tarafı Mehmet Şimşek'in istifa etmiş olabileceğine dair bir iddiayı konuştu.
- Mehmet Şimşek'in Twitter'dan yaptığı açıklaması ve Başbakan Binali Yıldırım'ın "görevinin başındadır" açıklaması piyasayı biraz tatmin etti.
- Dolar/TL cephesi hareketliydi, kur 4,40'ın üzerine çıkmış, sonra yaklaşık bir kuruş aşağı gelmiş, sonra tekrar 4,40'ın üzerine tırmanış gösterdi.
- 04:54Küresel Piyasa Durumu
- Avrupa borsaları 2,50-3'lere varan yükselişlerle kapanırken, Amerika borsaları da yükseliş gösterdi.
- Borsa İstanbul'da kur yukarı giderken yükselişine devam etti.
- Amerika'da yarın gelecek önemli bir veri var: tarım dışı istihdam ve ortalama saatlik kazançlar.
- 06:22Piyasa Değerleri
- Amerika'da Dow Jones'daki yükseliş hareketi %1'in üzerine, Nasdaq'ta %0,60'ya yakın.
- Euro/Dolar paritesinde 1,22'li seviyelerdeyken 1,22,35'e yükseldi.
- Dolar/TL 4,04,62 seviyesindeyken, Euro/TL 4,95'in üzerindeydi.
- Altın 1325 dolar, Borsa İstanbul'da 115 bin seviyesine yakın bir kapanış gerçekleşti.
- Petrolde hafif yönlü yukarı hareketler gösterdi: 68,50 ve 63,50 dolar.
- 07:32Amerika Borsaları ve Facebook Haberi
- Ticaret savaşı endişeleri bir yere gitmedi, ancak yatırımcılar "ABD ekonomisi üstesinden gelir" diyerek borsaları yukarı çekiyor.
- Tesla, Amazon ve Facebook gibi şirketler yükseliş gösteriyor.
- Facebook'un 87 milyon kullanıcının özel bilgilerinin Cambridge Analytica tarafından alındığı haberi yayıldı, Facebook açıklama yapacak.
- 09:30Piyasa Durumu ve Ekonomik Veriler
- Piyasada alım semtimanı artmış durumda, haftaya gelecek karlılık sezonu başlıyor ve karlılık %1,70 artması bekleniyor.
- İŞKUR (İşsizlik Sigortası) başvuruları 242 bin olarak gerçekleşmiş, 300 bin'in altında olma trendini koruyor.
- Tüketici güveni 57,20 seviyesine ulaşmış, yarın gelecek olan tarım dışı istihdam ücret artışı %0,30 civarında olabilir.
- 10:08Fed ve Yatırımcılar
- James Diamond, JP Morgan CEO'su olarak yatırımcıların Fed'i değerlendirmemelerini ve endişelenmeleri gerektiğini belirtiyor.
- Piyasaya göre rengini değiştiren ve reaksiyon veren Fed var, piyasaya yön verecekleri yerine kendileri onlara göre yön alıyorlar.
- Eğer enflasyon ve ücret büyümeye beklenenden daha hızlı devam ederse, Fed bunlar beklenenden daha hızlı bir şekilde faizleri artırabilir.
- 11:03Döviz ve Borsa Durumu
- Çip yapımcıları, özellikle Micron'un düşmesiyle düşüş kaydediyor, teknoloji sektörü biraz düşüş gösteriyor.
- Dolar güçleniyor ve borsa da güçlenen bir Perşembe günü yaşanıyor.
- Türkiye'ye dönük olarak dolar/TL 3 dakikalık sürede 4,463 seviyesine ulaşıyor, gün içerisinde en yüksek zirvelerde geziyor.
- 12:44Küresel Ticaret Savaşı Endişesi
- Ticaret savaşı korkusu endişesi vardı, ancak iki gündür borsalarda ticaret savaşı rallisi var.
- Piyasalar bir küresel ticaret savaşı'nın maliyetinin çok büyük olduğunu düşünüyor ve bunun gerçek olacağına inanmak istemiyor.
- Trump'a olan destek %50'nin üzerine çıkıyor ve son dönemlerdeki en yüksek destek, bu destek artmasında Trump'ın gümrük vergilerini artırması etkili oldu.
- 14:20Çin ve ABD Arasındaki Temel Sorun
- Küresel ticaret savaşı hikayesinde asıl konu fikir mülkiyeti (intellectual property) ve mülkiyet haklarına tecavüz.
- Çin, ABD'dan teknoloji transfer ediyor, diplomatik lisanla konuşulduğunda "kopyalama" veya "ödünç çalma" olarak ifade ediliyor.
- Çin'de iş yapmak isteyen ABD şirketlerine teknoloji transferi yapmaları isteniyor, bu süreçte Çin firmaları tarafından teknoloji kullanılıyor.
- 16:41Çin'in Ekonomik Modeli ve Sorunları
- Çin'in ekonomik modelini değiştirirken, yatırımın tüketime kayması gerekiyor ancak bu 15-20 senelik bir süreç.
- Yatırımın getirisi giderek düşüyor çünkü teknoloji frontier'ına (barajına) çarptı, daha fazla getiri alabilmek için sürekli yeni teknoloji gerekiyor.
- Çin'in ekonomik modeli "çok yatırım yapalım, dışarıya satalım" şeklindeydi ancak dünyanın Çin malzemelerini absorbe edebilecek kapasitesi kalmadı.
- 18:19Çin ve ABD Arasındaki Ticaret Savaşı
- Clinton döneminde ABD'nin Çin'e karşı kurlarını doğru ayarlaması gerekiyordu, ancak bu yapılmadığı için işler bu noktaya geldi.
- Çin'in artık kaçacak yeri yok, teknolojide bir devrim gerekiyor ve bu uzun yıllar alacak.
- Trump, Çin'e karşı yaklaşık 300 milyar dolarlık fikir mülkiyetler konusundaki kaybı ifade ediyor ve ABD'nin ticaret açığı artmaya devam ediyor.
- 19:29Ticaret Savaşı ve Piyasaların Tepkisi
- Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşı, Amerikan borsalarında sert satışlara neden oluyor, ancak ılıman danışman açıklamaları sonrasında piyasa toparlanıyor.
- Çin dünyanın üretim merkezlerinden biri olmasına rağmen, Çin çevresinde Çin'e mal satan ve Çin'den mal alan bir yığın şirket ve ülke var.
- Küresel bir dış ticaret savaşı imkansız çünkü değer zincirleri var, hiçbir ülke ada değil ve hiçbir ülke bir ürünü başından sonuna üretmiyor.
- 22:37Küresel Ticaret ve Ekonomik Yapı
- Çin'in ABD ile büyük bir ticaret açığı var, ancak Çin'in dünya ile toplam ticaret açığı %1,20 seviyesine düşmüş durumda.
- Apple örneği gibi, birçok ürünün üretimi global değer zincirinde gerçekleşiyor; Foxcon (Tayvan) Çin'de üretilen Apple ürünleri ABD'ye satıyor.
- David Ricardo'nun göreceli avantaj teorisi artık geçerli değil çünkü sermaye ve teknoloji global anlamda hareket ediyor, ancak emek hareket edemiyor veya sınırlı hareket ediyor.
- 25:06Türkiye Ekonomisi ve Faiz Beklentileri
- Türkiye'nin 4,4-4,5 kurları ve %14,30 seviyelerini aşarak 4,15-4,40 kur seviyeleri ile %14,50-15 faiz seviyeleri bariyer olabilecek.
- Büyüme eğilimiyle gerekli olan fonların artması ister istemez likidite ve oynaklığı artırıyor.
- Merkez Bankası'nın 150 baz puana kadar yukarı yönlü bir faiz düzeltme ihtimali olabilir.
- 26:32Piyasa Dalgalanmaları ve Ekonomik Durum
- Başbakan yardımcısı Mehmet Şimşek'in açıklaması piyasalarda biraz rahatlama sağladı, ancak kur hala 4,468 seviyesinde yüksek seyrediyor.
- Türkiye, gelişmekte olan ülkeler arasında en çok değer kaybeden para birimlerinden biri olarak Güney Afrika randıyla birlikte dikkat çekiyor.
- Ekonomist Serhat Gülen'e göre, Türkiye'nin dünyadan daha hızlı büyümesi, enflasyon ve cari açıktan dolayı kur üzerinde baskı oluşturuyor.
- 29:01Piyasaların Tepkisi ve Ekonomik Seçimler
- Ekonomideki değişiklikler toplumun büyüme ve harcama konusundaki seçimlerin bir sonucudur ve bunun bir neticesi olarak kurlara yansımalar olmaktadır.
- Politikacılar toplumun tercihlerini okuyarak büyümeye öncelik veriyor ve bu rasyonel bir tercih olarak görülüyor.
- Piyasalar bazı isimlere karşı çok hassas olabilir, ancak bu dalgalanmalar genellikle geçici olur ve kurumların yerini doldurulmaz.
- 32:21Kurumlar ve Kişilerin Önemi
- Gelişmiş ülkelerde piyasalar daha çabuk unutuyor çünkü kurumlara olan güven daha fazla, gelişmekte olan ülkelerde ise kişiler üzerinden daha çok yürüyor.
- Endonezya'da finans bakanı Mudravati'nin ayrılışı ve Hindistan'da Raghuram Rajan'ın gidişi gibi örneklerde, kurumların gelişmesi önemli bir faktör olarak görülüyor.
- Çin Merkez Bankası'nın başkanının değişmesi bile dikkat çekmiyor çünkü kurumun ekonomi politikalarındaki yeri net tanımlanmıştır.
- 35:06Ekonomik Anlayış ve Piyasa Tepkisi
- Mehmet Şimşek'in temsil ettiği ekonomik anlayış, cari açığın patlatılmaması açısından enflasyonun gözetilmesini savunuyor.
- Ekonomi 7% büyüdüğünde, cari açığın %5'in üzerinde olduğu ve enflasyonun %11 olduğu bir ortamda faizlerin indirilmesi piyasaları heyecanlandırır ve Türk Lirası satılabilir.
- Fon yöneticileri için, aynı dil konuşan ve onları iyi tanıyan kişiler önemli bir değer sunar.
- 37:22Borsa ve Faiz Artışı Tartışmaları
- Türkiye'de faiz tartışmaları ve kurun 4'ün üstünü zorlaması borsa için belirsizlik faktörleri oluşturuyor.
- Temettü döneminde her gün büyük şirketlerin temettü vermesi ve fiyatlarının düzelmesi endeksi etkiliyor.
- Yabancı yatırımcılar son iki ayda önemli miktarda satış yapmasına rağmen, endeksin ciddi bir düşüş yaşamadığı enteresan.
- 39:07Çin Merkez Bankası ve Amerikan Ekonomisi
- Çin Merkez Bankası'nın başkanının konuşulmamasının nedeni, Çin'in katma değerli üretim ve ihracattaki başarısı olabilir.
- Yarın Amerika'dan tarım dışı istihdam ve saatlik kazançlar verileri gelecek, bunların piyasa üzerinde etkisi olabilir.
- Tarım dışı istihdamda 190 bin kişilik artış beklentisi varken, saatlik kazançlar yıllık 2,60'dan 2,70'ye çıkması bekleniyor.
- 43:32Dolar ve Borsa İlişkisi
- Kur ve faiz artışıyla birlikte on yıllık tahvil faizi rekor kırdı, ancak borsa istanbul düşmüyor ve direniyor.
- Ekonomi büyüyorsa ve enflasyon artıyorsa, tahviller değer kaybederken hisse senetleri değer kazanabilir.
- Türkiye piyasası uzun zamandan beri kur, faiz ve hisse senedi arasındaki ilişkilerde kırılma yaşamış, borsa Amerika ve Avrupa borsaları ile birlikte hareket ediyor.
- 47:25Amerikan Ekonomisi ve Borsa Durumu
- Amerikan ekonomisi otuz yıldır faizlerin gerilediği bir ortamda olup, büyüme bazen geliyordu bazen gidiyordu ancak enflasyon düşüyordu.
- Şu anda Amerika'da büyüme var ve enflasyon kımıldamaya başladı, bu ortamda Amerikan borsaları yükselmeye devam ediyor ve şirket karlılıkları artıyor.
- Amerikan tahvil faizleri bugün 2,83'e gelmiş, Türkiye'nin 10 yıllık tahvil faizi ve 2 yıllık tahvil faizleri yukarıya gitmiş durumda.
- 49:10Türkiye'nin Piyasa Durumu
- Türkiye'de gelişmekte olan piyasaların ortalama 33 puan üstünde satış gerçekleşmiş, piyasa başka bir riski satmış durumda.
- Tahvil faizleri yükselirken borsa korelasyon şeklinde hareket etmiyor çünkü reel faizler Türkiye'de düşük ve reel karliliklar artıyorsa iskonto ettiğiniz zaman güzel bir sonuç çıkıyor.
- Türkiye'de büyüme oynayan bir ekonomide tahvili cezalandırıyorlar çünkü bu büyüme kuru ya da artıracak, enflasyonu yükseltecek ve dengeyi bulacak.
- 52:16Borsa İstanbul ve İskonto Durumu
- Borsa İstanbul'da %35'lik iskontolu bir durum var, gelişen ülkelere göre fiyat kazanç oranı anlamında bankacılık sektöründeki iskonto özellikle kamu bankalarında %40'ın üzerinde.
- Piyasa riski alıyor ve satıyor, bugün %10 aldıysa yarın %5 satabilir, piyasa bunu trade etmeye devam edecek.
- Borsa için ümitli olunabilir, ancak piyasa bu riski almaya satmaya devam edecek.
- 54:14Amerikan Borsaları ve Yarın Beklenen Veriler
- Amerikan borsaları bugünü yükselişte kapattılar, Dow Jones endeksi 238 puanlık bir yukarı hareket gördü ve S&P 500 2672 seviyesine ulaştı.
- Yarın beklenen veriler arasında tarım dışı istihdam ve ücret enflasyonu bulunuyor.
- Bloomberg ekonomisinin beklentisi tarım dışı istihdam için 185 bin, bir önceki dönem ise 313 bin gelmişti.
- 56:34Ekonomik Veriler ve Döviz Durumu
- 2018 yılının ilk iki ayı sürpriz bir şekilde yukarı yönlü geldi ve bu yukarı yönlü beklenti artık normal bir şekilde algılanıp karşılanıyor.
- Yarın gelecek diğer veriler arasında tüketici kredileri ve istihdamın katılım oranı (labor force participation) bulunuyor.
- Dolar/TL kuru 4,86 seviyesinde yüksek seviyede sürüyor.
- 58:36Faizler ve Dolar Endeksi
- Son dönemde dolar endeksinin kıt olmadığı, başka nedenlerle yükseldiği belirtiliyor.
- Faizler artarken spreadler de artarken, faizler düşerken spreadler de daralır.
- Fed'in faiz artışlarının etkisinin yavaş yavaş ortaya çıktığı ve banka sisteminde kendini gösterdiği görülüyor.
- 1:00:09Doların Değeri ve Teşvikler
- Dolar hala güçlü durumda, Euro'ya göre 1,25 civarında değer kazanmış durumda.
- Teşviklerin henüz gelmediği, ancak daha güzel bir hava beklenerek geleceği belirtiliyor.
- Borsa İstanbul'a hala biraz patinaj olduğu, bankacılık sektörünün geride kaldığı ancak Halkbank'ın öne çıktığı söyleniyor.
- 1:01:57Sektörel Değerlendirmeler
- Bankacılık sektörü genelde beğeniliyor, özellikle Vakıf Bank çok ucuz konumda.
- Beyaz eşya sektöründe Arçelik ucuz ama karlılığı iyi değil ve üzerinde baskı var.
- Enerji sektöründe Tüpraş çok ucuz, %12'ye yakın temettü verimi olan ve bu verimi sürecek olan bir şirket.
- 1:03:52Avrupa Ekonomisi ve Gelecek Veriler
- Avrupa'da sürpriz endeksi aşağı gelen, beklentilerin çok üzerinde olduğu için karşılanamayan bir durum oluştu.
- Almanya odaklı bir yavaşlama var ve ticaret sıkıntısı nedeniyle bu durum diğer yerlere de yayılma riski taşıyor.
- Yarın konuşulacak konularda Almanya'nın Şubat ayı sanayi üretimi, tarım dışı istihdam, işsizlik oranı ve ortalama saatlik kazançlar verileri öne çıkacak.