Buradasın
Konya Ticaret Borsası ve Tarım Ürünleri Borsası Hakkında Röportaj
youtube.com/watch?v=qOL5qsG7rGIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında Borsa İstanbul Genel Müdürü Yardımcı Çetin Ali Dönmez ve Konya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Çevik ile yapılan bir röportajdır.
- Röportajda Konya Ticaret Borsası'nın 1907 yılında Abdülhamid Han tarafından kurulduğu ve günümüzde üç farklı pazarı olduğu anlatılmaktadır. Ayrıca Türkiye'de tarım ürünlerinin borsa üzerinden işlem görmesi, lisanslı depoculuk sisteminin gelişimi ve ürün ihtisas borsalarının bölgesel yapılandırılması konuları ele alınmaktadır.
- Röportajda buğday, mısır, arpa, baklagiller, çeltik, pamuk ve zeytin gibi tarım ürünlerinin lisanslı depoculuk sisteminde nasıl işlem göreceği, dünya standartlarına uygun sınıflandırma sistemi ve bu sistemin üreticilere sağlayacağı avantajlar açıklanmaktadır. Ayrıca, lisanslı depoların çiftçilere kredi teminatı sağlama ve ekim alanlarını etkin dağıtım sağlama gibi faydaları da vurgulanmaktadır.
- Konya Ticaret Borsası'nın Tanıtımı
- Konya Ticaret Borsası, 1907 yılında Abdülhamid Han tarafından yazılarak yollanmış olan bir tebliğ üzerine kurulmuş bir pazar borsa olarak kurulmuştur.
- Borsa, 100 yıllık çerçevede geleneksel bir pazardan modern bir pazara geçmiş durumdadır.
- Konya Ticaret Borsası'nda elektronik satış salonu, Konya Borsa Platformu ve İstanbul ile stratejik işbirliği yapılan vadeli opsiyon pazarı bulunmaktadır.
- 01:56Fiziki Satış Pazarı
- Fiziki satış salonunda yaklaşık 180 kişinin aynı anda katılım sağlayabildiği bir salon bulunmaktadır.
- Buğday, mısır, arpa, baklagiller, fasulye ve nohut gibi ürünlerin satış olduğu bir pazardır.
- Ürünler kamyonla getirildikten sonra akredite laboratuvarda fiziki analizler yapılır ve satış salonunda ekranlara düşer.
- Satıştan sonra fiyat en son noktada kimde kaldıysa, üretici bu fiyatı kabul ederse takas gerçekleşir.
- Satıştan sonra ürün kamyonlarla veya traktörlerle alıcının adresine gönderilir.
- Ürünün alımında, satımında, fiyatın oluşmasında, paranın ödenmesinde ve tescilinde Konya Ticaret Borsası sorumludur.
- 03:37Elektronik Ürün Senedi (ELÜS) Pazarı
- 2005 yılında çıkan lisans depo yasalarıyla ürünler lisanslı depolara gider ve yetkili sınıflandırıcılar tarafından sınıflandırılır.
- Ürünler depoya konduktan sonra spektlerine göre Merkez Kayıt Kurumuna ELÜS (Elektronik Ürün Senedi) basmak üzere talep gider.
- ELÜS, tarımsal ürünün finansal sistemle buluşması demektir ve ürünün depoda varlığına karşılık elektronik bir senet oluşturur.
- Konya Ticaret Borsası, Borsa Konya Platformu'nu kurarak bu pazarı işletmektedir.
- Türkiye genelinde yaklaşık 900 bin ton lisans depo başvurusu bulunmakta, şu anda 450 bin ton civarındaki lisans almış firmalar vardır.
- Konya Ticaret Borsası'nın üç şirketi vardır: akredite laboratuvar şirketi, lisans depo şirketi ve Borsa Konya Platformu.
- 06:15Borsa İstanbul ile İşbirliği
- Konya Ticaret Borsası ile Borsa İstanbul arasında geçen sene Şubat ayında görüşmeler başlamıştır.
- Geçmişte Borsa İstanbul'da vade işlem ve opsiyon borsası zamanında İzmir'deyken benzer ürünler denenmiş ancak lisans depoculuk faaliyete geçmediği için teslimat konusu sıkıntılı olmuş ve başarılı olmamıştır.
- Başarılı örnekler fiziki teslimattı.
- 07:05Tarım Ürünlerinin Borsa Sisteminde İşlemesi
- Şubat ayında başlayan görüşmeler bir sene sonunda sözleşmenin işlemiyle sonuçlandı.
- Dünyada Chicago, Intel Continental Exchange ve İtalya'da olduğu gibi Türkiye'de de tarım ürünlerinin borsa şartlarında işlemesi sağlanıyor.
- Lisanslı depoculuk sistemi olmadan tarım ürünlerinin kalitesini sorgulamak zor olurken, borsa bu sorunu çözmüş durumda.
- 08:00Lisanslı Depoculuk Sisteminin Çalışma Prensibi
- Konya Ticaret Borsası gibi borsalar tarım ürünlerini analiz ediyor ve bu ürünler ya fiziksel olarak kamyonla taşınıyor ya da elektronik ürün senetleri olarak MKE'da kayıt altına alınıyor.
- Bir kontrat alındığında, örneğin Mayıs vadeli bir kontrat alındığında, Anadolu Kırmızı Sert 2. sınıf buğday satın alınmış oluyor.
- Buğday tamamen tradeble borsa şartlarında bir enstrüman haline gelmiş, kalitesi sorgulanmadan alınıp satılabiliyor.
- 09:24Kalite Sınıflandırması ve Teşvikler
- Anadolu Kırmızı Sert 2. sınıf buğday dışında 1. ve 3. sınıf buğday da bulunuyor ve bu kalitelerin standartları belirlenmiş durumda.
- İyi kalite buğday teslim edildiğinde prim alınırken, düşük kalite buğday teslim edildiğinde iskontolu ödeme yapılıyor.
- Lisanslı depodaki buğday el değiştirirse KDV yok, çiftçi ürünü teslim edince zirai stopaj yok gibi teşvikler uygulanıyor.
- 12:29Lisanslı Depoculuk Sisteminin Gelişimi
- Konya bölgesi Türkiye'nin en büyük tarım havzalarından biri olup, tarımsal üretim rakamı Türkiye rakamının %25-30'unu teşkil ediyor.
- Türkiye genelinde lisanslı depoların %54'ü bu platforma bağlı olup, Konya'ya bağlı depoların kapasitesi 2-4 milyon ton olabilir.
- Tarımsal üretimin 30 milyon ton civarında olduğu bir ülkede en az %20 civarında depolama kapasitesi gerekiyor.
- 14:28Sistemin Faydaları
- Üreticilere kira bedellerinin %50'si devlet tarafından karşılanıyor ve %2 vergiden muaf oluyorlar.
- Üreticiler ürünleri depolayarak arz fazlalığı yaratmadan, piyasanın pozisyonuna göre satabiliyorlar.
- Bu sistemler sayesinde pazar yelpazesi genişleyecek ve ürünler daha kolay satılabilir hale gelecek.
- 15:48Lisanslı Depo Sisteminin Faydaları
- Lisanslı depo sistemi çiftçiler için iki önemli fayda sağlar: kredi ihtiyacı olan çiftçiler lisanslı depodaki ürünlerini teminat olarak gösterebilirler.
- Lisanslı depodaki ürünler tescillenmiş ve fiyatı belirlenmiş olduğundan, kredi maliyeti düşer çünkü teminatlı kredi ile teminatsız kredi arasında maliyet farkı vardır.
- Çiftçiler hasat öncesi ürün fiyatlarını önceden belirleyebildikleri için ekim alanlarının etkin dağılımı sağlanır.
- 16:59Ürün İhtisas Borsası Hakkında
- Ürün ihtisas borsası, tarım ürünlerine ilişkin tüm işlemlerin bir arada gerçekleştiği bir borsadır.
- Chicago örneğine bakıldığında, vadeli piyasalar ile spot piyasalar genellikle farklı çalışır; Chicago borsasında spot piyasa yoktur.
- Bölgesel borsalar üzerine düşünmek gerekir çünkü Konya borsası tahıl, İzmir ve Urfa pamuk, Karadeniz fındık gibi bölgesel ürünlerin ihtisasına sahiptir.
- 18:17Programın Sonu
- Programın sonunda konuk için teşekkür edildi ve bu konunun daha detaylı anlatılacağı belirtildi.
- Borsalara nasıl katılınacağı, spekülasyonlar ve yatırım konuları bir sonraki programda ele alınacaktır.