Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Bakış" adlı televizyon programında, sunucu, Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi ve Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Süleyman Soylu ile Aksa Sigorta Satış ve Pazarlama Başkanı Firuzan Hiçcan arasında geçen bir röportaj yer almaktadır.
- Program, Konya'daki kuraklık sorunu, Meke Gölü'nün durumu ve iklim değişikliğinin tarım sektörüne etkileri üzerine odaklanmaktadır. Röportajda, Türkiye'nin tarım arazilerinin %75'inin kuru tarım yapıldığı, Konya'nın yağış ortalamasının 300-350 mm civarında olduğu ve kuraklığın özellikle buğday ve arpa üretimine olumsuz etkileri ele alınmaktadır.
- Ayrıca, Türkiye'de tarım sigortalarının 1957'den beri yapıldığı, 2005'te devlet destekli tarım sigortaları havuzunun kurulduğu ve 2017'den itibaren kuraklıkla ilgili teminatların eklendiği bilgisi paylaşılmaktadır. Aksa Sigorta'nın sunduğu parametrik sigortalar, iklim değişikliği kaynaklı normal dışı hava hareketlerinin yarattığı gelir kayıplarını teminat altına alabildiği ve son üç yılda Türkiye'de gerçekleşen meteorolojik afetlerin sigorta sektörüne yarattığı maliyetler de tartışılmaktadır.
- 00:20Programın Tanıtımı
- Program Konya'da Meke Gölü'nde, eskiden göldü ancak kuraklık nedeniyle artık o vasfını yitirmiş bir yerde yayınlanıyor.
- Program, iklim değişikliği ve iklim değişikliğinin faturasını anlatmaya çalışmakta ve izleyicilerden olumlu geri dönüşler alıyor.
- Konya, tarım kenti olarak tarımın fışkıran bir kent olmasına rağmen, özellikle bulundukları bölge kuraklıkla karşı karşıya.
- 01:52Programın Konuları
- Programda Meke Gölü'nün neden bu hale geldiğini izah edecek Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi ve Ziraat Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Prof. Dr. Süleyman Soylu bulunuyor.
- Programın ikinci konuğu, Aksa Sigorta Satış ve Pazarlama Başkanı Firuzan Hiçcan, kuraklığın faturası ve korunmak için neler yapılması gerektiği konusunda bilgi verecek.
- 02:57Konya'nın Kuraklık Durumu
- Konya, normal senelere baktığımızda da kurak geçen bir yer olup, tarım üretimi zirve yaptığı bir yerde olmasına rağmen, insanların %90-95'i geçim kaynağı tarım ve hayvancılık üretmek zorunda.
- Konya, Türkiye ortalamasının yarısından çok daha az yağış alan en az yağış alan bölgesi olup, Türkiye ortalaması 600 mm civarında iken Konya'nın ortalaması 270 mm civarında.
- Konya Ovası'nda dış hazırdan gelmesi gereken su için tünel projesi yıllardan beri hayata geçirilemedi ve gelecek olan suyun tarımda kullanacak kısmı 300 mm civarında iken, Konya Ovası olarak çok daha fazlasını kaybediyorlar.
- 05:48Meke Gölü'nün Hikayesi
- Meke Gölü, dünyanın nazar boncuğu olarak bilinen, 4-5 milyon yıl önce oluşan ve son 9 bin yıl önce bir patlama sonucu son şeklini alan bir krater gölüdür.
- Göl, 20-25 yıl önce 8-10 metre yüksekliğinde suyla kaplıydı, ancak bölgenin az yağış alması ve iklimsel değişiklikler sonucu göl yavaş yavaş çekildi.
- Bölgedeki kumların göl havzasına sürüklenmesiyle su tabakasının üzeri kaplandı ve göl daha kuru bir görüntüye sahip oldu.
- 07:24Konya'nın Su Sorunu ve Çözüm Önerileri
- Türkiye'nin en kurak bölgesinde olan Konya, aynı zamanda Türkiye'de damla sulama sisteminin en yaygın olduğu ve çiftçi bilincinin çok arttığı bir bölgedir.
- Konya kapalı bir havza olduğu için, tüm ilçelerde daha fazla su çekişi olması nedeniyle yeraltı suyu aşağıya doğru gitmek durumunda.
- Konya'nın suyu kendine yetmiyor ve bu durumdan kurtulmak için suyu az tüketen bitkilere daha fazla üretim desteği vermek veya Konya'nın kapalı havzasının dışındaki dış havzalardan bölgeye su transferi fizibilite çalışmalarını yapmak gerekiyor.
- 09:47Tarım Sigortası
- Türkiye'de tarım sigortaları 1957'den beri yapılmakta olup, 2005 yılında Tarım Sigorta Kanunu ile devlet destekli tarım sigortaları havuzu (TARSIM) kuruldu.
- 2006 yılından itibaren tarım sigortaları yapılmakta ve 2017'den itibaren kuraklıkla ilgili teminat eklendi.
- Kuru tarım alanlarında buğday, çavdar, yulaf gibi ürünlerde kuraklıkla ilgili kayıpların karşılanması tarım sigortaları kapsamında mümkün.
- 11:16Kuraklık ve Sigorta Çözümleri
- Doğal varlıkları sigortalayamadığımız için, doğa harikalarını korumak için toplum olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmemiz gerekiyor.
- Çevre mevzuatı kapsamında çevreye verilebilecek ani, beklenmedik zararları teminat altına alabiliyoruz ve çevre kirliliği mali sorumluluk sigortası gibi çözümler sunuyoruz.
- İklim değişikliği ve kuraklık sigorta şirketlerini etkileyecek ve bu konuda sigorta şirketlerinin dikkat göstermesi gerekiyor.
- 13:20Türkiye'deki Kuraklık Durumu
- Türkiye'deki tarım arazilerinin yaklaşık %25'i sulanıyor, yani %75'i iklim değişikliği ve kuraklıkla tehdit altında.
- İç Anadolu ve Konya'nın bulunduğu havza en fakir havza olup, Konya'nın yağış ortalaması 300-330 milimetre civarında, bazen yağışlı yıllarda 400'e çıkabiliyor.
- Konya'da %75'i kuru tarım yapılan bir yerde, temel gıdamız olan ekmek ve bunun hammaddesi buğday, arpa, nohut ve mercimek gibi ürünlerin üretiminde ciddi kapasite daralması ve rekolte azalması yaşanabiliyor.
- 14:41Yağış Dengesizliği ve Tarım Etkileri
- Tarımda toplam yağış değişmiyor olsa bile, aylara göre tarım sezonunda peyderpey yağması isteniyor, ancak iklim değişikliğinde iki ayda yağan yağmur iki-üç günde yağabiliyor.
- Bu yıl her ay 30-40 milimetre civarında yağış alındığı için Konya ovası hububat yönünden bereketli bir yıl yaşayacak, ancak geçen yıl Nisan ayı son 40 yılın en kurak ayıydı.
- Geçen yıl 2018'de hububatta verim düşüklüğü yaşandı ve rekolte temiz buğday bir önceki yıla göre 1-1,5 milyon ton düştü.
- 16:11Bölgesel İklim Değişiklikleri
- Güneydoğu'da geçen yıl sonbaharda bir önceki yıl çok kurak gitti, ancak 2019 Ocak dönemi o kadar yağışlı gitti ki bir önceki yıla göre %300'den daha fazla artış var.
- Bir önceki yıl araziler biçilemedi, bu yıl da arazileri ekemedi.
- Bir yıl iklim değişikliği nedeniyle kuraklık yaşıyoruz, gereken yağışı alamıyoruz; bir yıl fazla yağış alıyoruz, o da işe yaramıyor.
- 17:10Dünya Genelinde Doğal Afetler
- 2018 yılında meydana gelen doğal afetler sebebiyle 10.733 kişi hayatını kaybetti ve seller, kuraklıklar, fırtınalar ve orman yangınları gibi afetlerden 62 milyon kişi etkilendi.
- Doğa afetlerinden en fazla etkilenen ülkeler Hindistan, Filipinler ve Çin olurken, en fazla can kaybının yaşandığı ülkeler Endonezya, Hindistan ve Guatemala oldu.
- Depremler, tsunamiler ve volkanik hareketlilik sebebiyle geçen yıl 3.400.000 kişinin yaşamı olumsuz etkilendi, depremler dünya genelinde 4.321 kişinin canına mal oldu.
- 18:48Doğal Afetlerin Ekonomik Etkileri
- Doğa afetleri sadece can kaybına sebep olmadı, aynı zamanda ekonomilere de ağır darbe vurdu.
- 2018'deki 394 doğal felaket olayı 252 milyar dolarlık ekonomik zarar verdi ve özel sektör ve devlet destekli sigorta programları toplamın 90 milyar dolarını karşıladı.
- 2018'deki en pahalı sigortalı kayıp olayı 12 milyar dolar olan Kamp Ateşi oldu ve bu da Kaliforniya'nın en ölümcül ve en yıkıcı yangını oldu.
- 20:07Tarım Sigortaları ve Farkındalık
- Tarım sigortalarında farkındalık ve penetrasyon yetersizdir, devlet desteği olmasına rağmen çiftçilerin bu sigortalara rağbet etmediği görülüyor.
- Sigortacıların görevi yeni risklere dikkati çekmek ve bu riskleri öngörmek.
- Parametrik sigortalar, iklim değişikliği kaynaklı normal dışı hava durumlarının yarattığı gelir kayıplarını teminat altına alıyor.
- 21:39Parametrik Sigortaların kapsamı
- Parametrik sigortalar, dondurma üreticileri gibi gıda üreticilerinin normal olmayan hava hareketleri nedeniyle oluşan gelir kayıplarını sigortalayabiliyor.
- Turizm sektöründe yağmur veya kar sebebiyle rezervasyonların azalması ve enerji hidroelektrik santrallerinde beklenen yağmur alınamaması gibi durumlar da sigortalanabiliyor.
- Parametrik sigortalarda meteorolojik olayların ortalamaları ve istatistikler dayanak noktası olarak kullanılıyor.
- 24:38İklim Değişikliği ve Tarım
- Tarımda ciddi bir üretim planlaması olmadığı için iklim değişiklikleri dikkate alınmadan yıllık bazda piyasa değerine göre ürün üretimi yapılıyor.
- Ekstrem yağışlar, düşük yağışlar veya hortumlar tarımsal üretimi ciddi anlamda tehdit ediyor.
- Türkiye tarım havzalarına ayrılmış olsa da, bölgesel farklılıklar göz önünde bulundurularak farklı destek politikaları geliştirilmeli.
- 26:32Güneş Paneli Çözümü
- Tarlaların üzerine güneş paneli konulması, kuraklık durumunda ekmeden enerji elde etme çözümü olarak kullanılıyor.
- Karapınar'da Türkiye'nin en büyük güneş santrali ihalesi yapılmış ve yapım aşamasında.
- Marjinal alanlar değerlendirilmeli, çünkü nüfus artışı ve gıda talebi nedeniyle ileride bu arazilerin tarımsal üretim için ihtiyaç duyulacağı düşünülüyor.
- 27:46Doğal Afetler ve Hasar Maliyeti
- 2018 yılında dünyada doğal afetler kaynaklı 290 milyar dolarlık hasar oluşmuş, bunun 280 milyar dolara yakını meteorolojik afetler kaynaklı.
- Sigorta sektörü dünyada 90 milyar doları karşılamış, Türkiye'de ise 4-5 milyar liralık meteorolojik afet hasarı ve 2 milyar lira civarında hasar ödemesi yapılmış.
- Son üç yılda Türkiye'de yaklaşık 600 meteorolojik afet gerçekleşmiş, bu durum sigortacılar için hem önleyici aktiviteler geliştirmek hem de ciddi maliyet yaratmak zorunda bırakıyor.