Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacı tarafından sunulan, kamu alımlarında fiyat farkı uygulamaları hakkında kapsamlı bilgi veren bir eğitim içeriğidir.
- Video, 5215 sayılı fiyat farkı kararname kapsamında hizmet ve mal alımlarında fiyat farkı uygulamalarını detaylı şekilde ele almaktadır. İçerikte fiyat farkı hesaplamalarının nasıl yapılacağı, ihale dokümanlarında nasıl yer alması gerektiği, iş programı önemi, asgari ücret artışlarının etkisi ve farklı çalışma durumlarında (fazla mesai, ulusal bayram, engelli ve emekli personel) fiyat farkı hesaplamaları adım adım açıklanmaktadır.
- Eğitimde ayrıca fiyat farkı uygulamasının ihale şartnamesinde ve sözleşme tasarımında nasıl belirtilmesi gerektiği, döviz üzerinden yapılan ihalelerde fiyat farkı uygulaması, teşhis ve tedavi hizmetlerinde puan birimi üzerinden hesaplamalar, yemek-yol bedeli öngörülen işlerde fiyat farkı hesaplamaları ve sigorta primleri gibi özel durumlar da detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:25Hizmet ve Mal Alımlarında Fiyat Farkı Uygulamaları
- Video, hizmet ve mal alımlarında fiyat farkı uygulamalarını ele alacaktır.
- Yapım, mal ve hizmet alımlarının büyük kısmı benzer uygulama esasları ve paralel ürünlerle ifade edilir.
- Fiyat farkı uygulamaları 50215 sayılı kararname çerçevesinde yapılır.
- 01:35Fiyat Farkı Uygulamasının Kapsamı
- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre ihale edilen ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'na göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında fiyat farkı uygulanır.
- Araştırma ve geliştirme, tanıtım, toplantı, organizasyon, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi kısa süreli hizmetler ve mali ve hukuki danışmanlık hizmetlerinde fiyat farkı uygulanmaz.
- Kamu ihale kanunu kapsamındaki idarelerin alımları ve doğrudan teminle yapılan alımlarda, ihale dokümanında açık bir düzenleme olması şartıyla fiyat farkı uygulaması yapılabilir.
- 04:14Fiyat Farkı Uygulaması İçin Önemli Tanımlar
- Asgari ücret, tarım dışında ve 16 yaşından büyük işçiler için idarice onaylanmış iş programına uygun olarak işlerin gerçekleştirilmesi gereken ayda geçerli olan brüt asgari ücreti ifade eder.
- Güncel endeks, uygulama ayına ait endeksi; temel endeks ise ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ait endeksi ifade eder.
- İş kalemi, birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde teknik ve özel şartları belirtilen, birim fiyat tarifi bulunan ve sözleşmede bedeli gösterilen veya daha sonradan ortaya çıkan bir ihtiyaç için yapılan ödeme kalemleridir.
- 08:20İş Programı ve Fiyat Farkı Hesaplama
- Uygulama ayı, iş programına uygun olarak işlerin gerçekleştirilmesi gereken ayı ifade eder.
- Sürekli nitelikteki hizmetlerde (personel çalıştırmaya dönük hizmetler) iş programı yapılması pratikte faydasızdır, ancak proje hizmeti, bakım onarım hizmetleri gibi alımlarda iş programı yapılması gereklidir.
- Fiyat farkı hesaplaması için A×B×(1-1) formülü kullanılır, ancak sağlık hizmetlerine ilişkin alımlarda ve elektronik haberleşme hizmeti alımlarında farklı formüller geliştirilmiştir.
- 11:14Fiyat Farkı Hesaplama Formülü
- Formülde yer alan B değeri %90'a tekabül eder, yani fiyat farkı hesaplanacak hakediş tutarının tamamına değil %90'ına uygulanır.
- Formüldeki A değeri hakediş tutarını, B değeri ise fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı ifade eder.
- A1 değeri haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını, A2 değeri ise nitelikli işçiliklerin ağırlık oranını, B1 değeri akaryakıtın ağırlık oranını, B2 değeri ise malzeme ve diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eder.
- 14:29Fiyat Farkı Hesaplamasında Katsayıların Belirlenmesi
- Ağırlık oranlarına ilişkin katsayılar işin niteliğine ve kullanılan girdilere uygun olarak belirlenmeli ve toplamı bir'e eşit olmalıdır.
- Katsayıların ihaleden önce belirlenmesi ve ihale dokümanında gösterilmesi zorunludur, aksi halde sonradan uygulanamaz.
- Katsayıların belirlenmesinde öncelikle A2, B1, B2 ve C katsayıları belirlenir, bunların toplamı bir'den çıkarılarak A1 katsayısı bulunur.
- 16:09Fiyat Farkı Hesaplamasında Kullanılan Endeksler
- Formüldeki i değerleri işçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti ifade eder.
- Katı ve sıvı yakıtlar için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayınlanan endeksler kullanılır.
- G değerleri malzeme ve diğer hizmetler için, M değerleri ise makine ve ekipmana ait amortisman için Türkiye İstatistik Kurumu'nun endekslerinden seçilir.
- 18:00Endekslerin Belirlenmesi ve Uygulanması
- Endekslerin hangi sütun veya sütunların kullanılacağı ihale dokümanında belirtilmelidir.
- Belirlenememiş veya belirlenmemiş endeksler için ÜFE genel sütunundaki sayılar esas alınır.
- Elektronik haberleşme hizmet alımı ihalelerinde telefon görüşmeleri, kart ücretleri, internet ücretleri gibi ilgili hizmet türüne uygun fiyatlar idarece belirlenir.
- 19:53Fiyat Farkı Hesaplamasındaki Özel Durumlar
- İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve ekipmanın niteliği dikkate alınarak B1, B2 ve C değerleri için birden fazla endeks belirlenebilir.
- Hizmetin farklı aşamalarında kullanılacak malzemenin niteliği de dikkate alınarak farklı sabit katsayılar belirlenebilir.
- Değiştirilen endekse eşdeğer yeni bir endeks belirlenmezse ÜFE genel endeksi formüle uygulanır.
- 21:41İşçilik Maliyetlerinde Fiyat Farkı Hesabı
- İşçilik maliyetlerinde değişiklik olması durumunda, ihale dokümanında belirlenen personel sayısı ve haftalık çalışma saati için fiyat farkı hesaplanır.
- Asgari ücret artışına göre brüt maliyet farkı hesaplanır ve ödenir veya kesilir.
- İhale dokümanında asgari ücretin belli yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülürse, fiyat farkı bu artış oranına göre hesaplanır.
- 23:55Önceki ve Mevcut Düzenlemeler Arasındaki Farklar
- Önceki fiyat farkı kararnamesinde asgari ücrete ne kadar miktar anlamında artış yapılmışsa tüm personele aynı miktarda artış yapılması zorunluluğu vardı.
- Mevcut kararnamede brüt maliyetten brüt artış oranından bahsedilmesiyle, her personelin aldığı ücret nitelikleri itibarıyla farklılaşabiliyor.
- Mevcut kararnamede ulusal bayram ve genel tatil günleriyle fazla çalışma ücretleri için fiyat farkı hesabı yapılabilmektedir.
- 26:39Fiyat Farkının Niteliği ve Uygulanması
- Fiyat farkı, yüklenici ve idareyi sözleşme dönemindeki şartların korunmasına yönelik bir düzenleme olup, olumlu veya olumsuz fiyat değişikliklerinden koruma amacıyla getirilmiştir.
- Fiyat farkı mutlaka ödenecek diye bir kural yoktur, hesap sonucu eksi değer çıkarsa kesinti yapılmalıdır.
- Hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için işin idari şartname ve sözleşmelerinde bu esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağını belirtilmiş olması gerekir.
- 28:13Fiyat Farkı Uygulamasının Ön Şartları
- Fiyat farkı uygulamasının ön şartı, ihale dokümanında fiyat farkı uygulanacağına dair hüküm konulmasıdır.
- Sözleşmede değişiklik yapılması, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'na göre izin verilmez; sadece işin yapılma yeri ve erken teslim durumunda erken kabul işlemine ilişkin izin verilmektedir.
- İhale şartnamesi ile sözleşme hükümleri arasında çelişki olursa, şartname hükümleri dikkate alınmak zorundadır.
- 30:33Fiyat Farkı Uygulamasının Zorunlu Olması
- Fiyat farkı uygulanan işlerde, zorunlu nedenler dışında hakedişlerin uygulama aynı takip eden ay içerisinde ve uygulama ait ayına ait endeksler ya da fiyatlar belli olduktan sonra düzenlenmesi gerekir.
- İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında, fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.
- Asgari ücretin altında personel dayalı çalıştırılması yasaktır, bu nedenle ihale dokümanına bu hüküm koymak zorunludur.
- 36:06Fiyat Farkı Hesabının Özellikleri
- Uygulama esaslarının uygulanması sonucu ilave olarak ödenecek ya da kesilecek tutarlar fiyat farkı mahiyetindedir ve sözleşme bedelini değiştirmez.
- İş artışı durumunda sözleşme bedeli değişirken, fiyat farkı ödenmesi durumunda sözleşme bedeli değişmez.
- Döviz üzerinden yapılan ihalelerde fiyat farkı hiçbir şekilde uygulanmaz.
- 37:39Fiyat Farkı Hesabının Uygulanması
- Hesaplanan fiyat farkları, fiyat farkı ödenmesine konu olabilecek tüm fiyat artışlarını kapsar.
- İşlerde hakedişten mahsup edilen avans tutarı formüldeki A en tutarından düşündükten sonra fiyat farkı hesaplanır.
- Fiyat farkı hesabına esas olan katsayı bir'den küçük ise, avans mahsup oranını düşürmez ve fiyat farkı kesilmesi gerektiği sonucu çıkar.
- 40:46Yeni Fiyat Hazırlama Kuralları
- Birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, sözleşmede bulunmayan ve idarece istenen iş kalemi için yeni fiyat yapılması durumunda, yapım işleri için Yapım İşleri Genel Şartnamesi, hizmet alımları için Hizmet İşleri Genel Şartnamesi'nde belirlenmiştir.
- Yeni fiyat tanzimi, o günkü piyasa rayiç fiyatlarına göre belirlenir.
- Mal alımlarında yeni fiyat yapılması konusu düzenlenmemiştir, mal alımları sözleşme ile temel olarak kurgulanır ve yeni iş kalemi ihtiyaç ortaya çıktığında farklı bir alım olarak temin edilir.
- 42:53Fiyat Farkı Hesaplama Yöntemi
- Yeni fiyat hazırlandığı dönemin rayiç fiyatlarına göre belirlenir ve fiyat farkı uygulanan işlerde, fiyat farkı katsayısına piyen değerine bölünerek ihale ayındaki fiyatı bulunur.
- Fiyat farkı hakediş tutarına uygulandığında kamu zararına sebep olur, bu nedenle ihale tarihindeki fiyatı bulmak gerekir.
- Birim fiyat sözleşmelerinde hizmetin miktarında artma veya azalma tespit edildiğinde, artan veya azalan miktar işin bitiş tarihini geçmemek üzere kesinleştiği ayın değeri ile hesaplanır.
- 45:41Cezalı Çalışma Durumunda Fiyat Farkı
- Sözleşme süresi bitmiş ve idarenin izni ile cezalı çalışılan işlerde, fiyat farkı hesaplanırken iş bitim tarihi ile işin fiilen bitirildiği tarihteki endeks veya fiyatlardan düşük olanı esas alınır.
- İkinci ay endeksleri genellikle daha düşük çıkacaktır, ancak yaz aylarında enflasyon düşme eğilimindeyken daha düşük fiyatlar ortaya çıkabilir.
- Yüklenici gecikmeseydi işi bitirmesi gereken tarihteki fiyatlarda ödemeyi yapacaktır, cezalı çalıştığı sürede endeksler artış göstermişse bunun tamamen yüklenicinin kusuru olduğu için idare tarafından ödüllendirilmemelidir.
- 48:39Özel Durumlar ve İdarenin Yetkileri
- Teşhis ve tedaviye yönelik hizmet alımlarında puan birimi üzerinden sözleşmeye bağlanan işlerde, bir hizmetin puanının artırılmasından veya azaltılmasından kaynaklanan fiyat değişimleri için fiyat farkı hesaplanmaz.
- İdari şartname ile sözleşmelere sadece Kararnamenin altıncı maddesinin uygulanacağına dair hüküm konulabilir, bu tamamen idarelerin yetkisindedir.
- İdare fiyat farkı ödenmeyeceğine ilişkin hüküm koyabilir veya sadece işçilik kısmı için fiyat farkı ödeyeceğini belirtebilir.
- 50:58Süre Uzatımı ve Özel Tüketim Vergisi
- Mücbir sebeplerle veya idareden kaynaklanan sebeplerle süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılan süreye göre yüklenici tarafından hazırlanan ve idarece onaylanan revize iş programına uygun olarak yapılan işler için fiyat farkı hesaplanır.
- Akaryakıt girdisinin çeşidine bağlı olarak özel tüketim vergisinde değişiklik meydana gelmesi halinde, fiyat farkı hesabından bağımsız olarak özel tüketim vergisindeki değişiklikler ayrıca ödenir veya kesilir.
- Uygulamanın nasıl yapılacağı Kamu İhale Kurulu'nun düzenleyici kararında D-86 sayılı kararda belirlenmiştir.
- 53:43Akaryakıt Fiyatları ve Eşel Mobil Sistemi
- Eşel mobil sistemi, akaryakıt ürünlerine gelen zam veya azalış durumlarına göre özel tüketim vergisinde azalış veya artışlar yaparak piyasa fiyatlarını sabitleyebilme adına hükümetin yaptığı bir düzenleme.
- Fiyat farkının hesaplanmasında kamu ihale kurulu'nun düzenleyici kurul kararı, hangi senaryonun gerçekleştiğinde ne tür uygulama yapılacağı konusunda geniş olarak açıklanmıştır.
- 55:05İş Programı ve Fiyat Farkı Hesabı
- İş programında her ayın harcayacağı parasal tutar belirlenir ve yüklenici sözleşmeden sonra bu programı hazırlayarak idareye sunar, idarenin onayından sonra geçerli olur.
- Yüklenici iş programının gerisinde kalırsa, fiyat farkı hesabı yaparken hangi ayın endeksi düşük ise o bedel üzerinden ödeme yapılır.
- Yüklenici gecikme nedeniyle sonraki ayda işi tamamlarsa, geciktiği ayın endeksi ile sonraki ayın endeksi karşılaştırılır ve daha düşük olanı uygulanır.
- 58:01Fiyat Farkı Verilmesi Öngörülmeyen Durumlar
- İdari şartnamesi ve sözleşmesinde fiyat farkı verilmesi öngörülmeyen işlerde, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan sebeplerle uzatım verilmesi durumunda fiyat farkı hesaplanır.
- Uzatılan süre içinde ve revize edilen iş programına uygun olarak gerçekleştirilen iş kalemleri için fiyat farkı hesaplanır.
- İhale dokümanına "fiyat farkı uygulanmayacaktır" şeklinde hüküm koymuşsa, süre uzatımı verilmesi durumunda da fiyat farkı uygulaması yapılamaz.
- 1:01:01Endeks ve Fiyat Belirlenmeyen Hizmetler
- Endeks ya da fiyat belirlenmeyen hizmet alımlarında ÜFE genel sütunundaki sayılar esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.
- İdareler sabit katsayıları belirlemek zorunda değiller, belirlemezlerse genel sütundaki sayılar kullanılır.
- Uygulamada en çok görülen fiyat farkı uygulaması asgari ücret fiyat farkıdır.
- 1:02:22Asgari Ücret Fiyat Farkı Hesabı
- Asgari ücret fiyat farkı, güncel brüt asgari ücretten önceki dönem brüt asgari ücretini çıkarıp, sigorta primlerindeki artış farkını ekleyerek hesaplanır.
- Asgari ücretin üzerinde ödeme yapılan durumlarda, örneğin asgari ücretin yüzde elli fazlası ödeniyorsa, zam oranına göre fiyat farkı hesaplanır.
- Yemek ve yol bedeli öngörülen işlerde, yemek istisna tutarı düşüldükten sonra fiyat farkı hesaplanır.
- Yemek istisna tutarı, bir günlük asgari ücretin yüzde altısı çarpı yemek gün sayısı olarak hesaplanır.
- 1:08:00Fazla Mesai Ücreti Hesabı
- Fazla mesai ücreti, is kanununun kıttırıcı maddesine göre normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesiyle ödenir.
- Fazla mesai ücreti hesaplanırken brüt ücreti 30'a bölerek günlük ücreti, sonra günlük ücreti 8'e bölerek saat ücretini bulup, bu değeri 1,5 ile çarparak fazla çalışma saat ücreti hesaplanır.
- Fazla mesai fiyat farkı, brüt maliyetler arasındaki farktan hesaplanır ve bir saatlik fiyat farkı örneğinde 4,44 TL olarak çıkmıştır.
- 1:10:12Ulusal Bayram ve Genel Tatil Çalışması Hesabı
- Ulusal bayram ve genel tatil çalışması için brüt ücretin günlük tutarını bulmak için brüt ücreti 30'a bölerek günlük ücreti hesaplayıp, sigorta primlerini ekleyerek fiyat farkı hesaplanır.
- Eksik çalışma durumunda, çalışılan gün sayısı üzerinden fiyat farkı hesaplanır; örneğin 26 gün çalışılan bir ayda, günlük çalışma ücreti 615 TL olarak hesaplanır.
- Tam çalışan bir işçi için fiyat farkı 711,37 TL iken, eksik çalışma durumunda (26 gün çalışılan) fiyat farkı 615 TL olarak hesaplanır.
- 1:13:12Engelli Personel Fiyat Farkı Hesabı
- Engelli personel çalıştırma durumunda fiyat farkı hesabı ayrı olarak yapılmalıdır, çünkü engelli personel için sigorta primleri farklı hesaplanır.
- Engelli işçilerde, işveren işsizlik primi dışında tüm sigorta primleri (toplamda %20,5) hazine tarafından karşılanır, ancak sadece asgari ücret tutarını kapsar.
- Engelli personel için fiyat farkı hesaplanırken, hazine yardımı olan %20,5 oranındaki normal asgari ücret üzerinden hesaplanan tutar çıkarılarak kalan tutar fiyat farkı olarak uygulanır.
- 1:17:24Emekli Personel Fiyat Farkı Hesabı
- Emekli personel çalıştırma durumunda da fiyat farkı hesabı ayrı olarak yapılmalıdır, çünkü sosyal güvenlik destek primi farklı hesaplanır.
- Emekli çalışanlarda sosyal güvenlik destek priminin %15 yerine %7,5 alınması ve işverenlerin %2 oranında kısa vadeli sigorta kolları primi kesilmesi nedeniyle toplam prim oranı %37,5'ten %32'ye düşer.
- Normal işçi ile emekli işçi arasında %5,5 oranında bir prim farkı olduğu için, emekli işçi için fiyat farkı hesabı yaparken bu fark formüle etmemek gerekir.