Buradasın
IMF Ekonomisti ile Gıda ve Enerji Sübvansiyonları Üzerine Röportaj
youtube.com/watch?v=-K_hIjfnl-cYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Zeynep Bayer'in IMF Mali İşler Bölümünde görev alan Türk kökenli Hollandalı ekonomist Emine Hanedar ile yaptığı bir röportajdır. Emine Hanım, IMF ekonomistleri tarafından hazırlanan gıda ve enerji sübvansiyonları hakkındaki rapora katkıda bulunmuştur.
- Röportajda, Rusya-Ukrayna işgali sonrası artan enerji ve gıda fiyatlarına karşı hükümetlerin alabileceği maliye politikaları ele alınmaktadır. Emine Hanım, yerel fiyatların uluslararası fiyatlara göre ayarlanmasına izin verilmesi gerektiğini, ekonomik olarak savunmasız hanelere yönelik geçici desteklerin önemini ve güçlü sosyal güvenlik ağlarının gerekliliğini vurgulamaktadır.
- Ayrıca, fiyat sübvansiyonları ve nakit transferleri arasındaki farklar, dar gelirli kesimlere yönelik destek stratejileri, enerji-gıda fiyat dağılımlarının farklı gelir gruplarına etkileri ve gelişmekte olan ülkelerin bu konudaki zorlukları da tartışılmaktadır. İklim değişikliği hedefleriyle uyumlu uzun vadeli enerji politikalarının önemi de vurgulanmaktadır.
- IMF'nin Gıda ve Enerji Sübvansiyonları Raporu
- Zeynep Bayer, IMF mali işler bölümünde görev alan Türk kökenli Hollandalı ekonomist Emine Hanedar ile gıda ve enerji sübvansiyonları hakkında konuşuyor.
- IMF ekonomistleri tarafından kaleme alınan raporda, gıda ve enerjide yurtiçi fiyatların uluslararası fiyatları izlemesi gerektiği ve devletlerin dar gelirli grupları desteklemesi gerektiği öneriliyor.
- Rapor, maliye politikalarını ele alıyor ve enflasyonun nasıl yönetileceği konusunu ele almıyor.
- 01:55Raporun Temel Önerileri
- Rapor, ülkelerin yerel fiyatların uluslararası fiyatlara göre ayarlanmasına izin vermesi gerektiğini vurguluyor.
- Ekonomik olarak savunmasız haneleri ve dar gelirli kesimleri hedefleyen geçici bir destek sağlamak çok önemlidir.
- Yüksek gıda ve enerji fiyatlarına verilen yanıt, ekonomik olarak en savunmasız nüfusa odaklanmalıdır.
- 02:30Sübvansiyonların Dezavantajları
- Fiyat sinyali, arz ve talep tepkilerini tetiklemek için önemlidir, sübvansiyonlar ve fiyat kontrolleri daha fazla tüketimi teşvik eder.
- Fiyatların uluslararası fiyatlara göre ayarlanmasına izin vermemek, herkes için tüketimin sübvanse edilmesi anlamına gelir.
- Sübvansiyonların maliyeti çok yüksek ama belirsiz mali önlemlerdir, bu nedenle diğer önemli devlet harcamalarına daha az bütçe kalır.
- 03:10Sübvansiyon Uygulaması
- Sübvansiyonu olmayan ülkeler için sübvansiyon uygulamasına geçmeleri önerilmiyor.
- Halihazırda sübvansiyonu olan ülkeler için sübvansiyonları sonlandırmak için zamanlama ideal olmayabilir, yerel fiyatların kademeli olarak uluslar fiyatlara ayarlanmasını öneriyorlar.
- Orta vadede sübvansiyonu tamamen ortadan kaldırmak amacıyla, ülkelerin savunmasız halleri enerji ve gıda fiyat şoklarından etkili bir şekilde koruma kapasitesi sosyal güvenlik ağlarının gücüne bağlıdır.
- 03:55Sosyal Güvenlik Ağları ve Destek Yöntemleri
- Sosyal güvenlik ağı, savunmasız ve yoksulluk yaşayan ailelerin yaşamlarını iyileştirmek için devlet yardımıdır.
- Güçlü sosyal güvenlik ağları, hükümetlerin bu tür yardımları daha iyi hedeflemesi ve verimli bir şekilde sunması için uygun haneleri belirlemesine olanak tanır.
- Fiyat artışlarının dar gelirli ve savunmasız gruplar üzerindeki etkisini azaltmak için hedefli ve geçici nakit transferleri kullanılabilir.
- 04:50Enerji Sübvansiyonları
- Enerji fiyatlarıyla birlikte mevcut sosyal güvenlik ağları hemen ölçeklendirilemezse, elektrik, gaz ve ısı sağlayıcılarına dayanan diğer geçici önlemler düşünülebilir.
- Hane geliri bilgilerini elektrik faturası bilgileri ile birleştirerek, hükümetler belirli bir gelir eşiğin altına düşenlere sabit indirimler sağlayabilir.
- Bu tür sabit ödemeler, faturalarla orantılı ya da kullanımla artan ödemelere göre tercih edilmektedir çünkü hem dar gelirli haneler için daha faydalıdır hem de birim fiyatını düşürdüğü için var olan fiyatları çarpıtmaz.
- 05:39Sosyal Güvenlik Ağlarının Geliştirilmesi
- En savunmasız haneler, destek sağlayacak kadar güçlü sosyal güvenlik ağları olmayan ülkeler, mevcut sosyal güvenlik ağlarını veya diğer programları genişletebilir.
- Sosyal güvenlik ağlarına ve diğer girişimlere daha çok bilgi girdisi sağlamak ve daha çok haneye ulaşabilmek için alternatif hedeflendirme politikaları kullanılabilir.
- Pandemiye yanıt olarak alınan geçici önlemler düşünülebilir, ihtiyaç sahibi haneler daha kolay ve hızlı ulaşmak için dijital araçlardan yararlanabilir.
- 06:34Sübvansiyonların Kaldırılması
- Mevcut enerji veya gıda sübvansiyonu olan ülkeler ise orta vadede sübvansiyonları kaldırmayı taahhüt edip, uluslararası fiyatlardan yerel fiyatlara kademeli olarak geçmelidir.
- Geçiş hızı, yerel ve uluslararası fiyatlar arasındaki farka, mevcut mali alana ve savunmasız haneler üzerindeki etkiyi hafifletmek için alınabilecek önlemlere dayalı olarak dikkatli bir şekilde kalibre edilmelidir.
- Raporda verilen tavsiye, en savunmasız hanelere destek sağlamak için mevcut sosyal güvenlik ağının kullanılmasıdır.
- 08:09Sosyal Güvenlik Ağlarının Geliştirilmesi İçin Örnekler
- İyi gelişmemiş bir sosyal güvenlik ağınız yoksa, alternatif hedefleme yöntemlerine başvurabilir veya pandemiye yanıt olarak alınan geçici önlemler düşünülebilir.
- Togo, uydu görüntüleri ve telekom sağlayıcılarından gelen yayın süresi verilerini kullanarak dar gelirli haneleri tanımlayarak yetişkin nüfusun yaklaşık dörtte birine destek sağlamayı başardı.
- Nijerya, en yoksul kentsel alanları haritalamak ve devlet yardımlarını hedeflemek için nüfus sayımı verilerine ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerine dayalı yeni bir hedefleme yöntemi kullandı.
- 09:39Sosyal Güvenlik Ağlarının Önemi
- Hükümetler, hedeflenen gruplara ulaşmaya yardımcı olacaksa, etkili bir şekilde uygulanabilecekse, eğitim, sağlık veya toplu taşıma ücretlerini düşürmeyi de düşünebilir.
- Ülkeler istenen gruplara ulaşabilmek için ellerinde bulunan her türlü etkili tedbirlere başvurmalıdır.
- Güçlü sosyal güvenlik ağları, hanelerin gelecekteki herhangi bir şoka ya da ekonomik krize karşı direncini arttırarak onları yoksulluğa düşmekten koruyabilir.
- 10:47Doğrudan Nakit Transferleri
- Dünyanın dört bir yanında hükümetler ekonomilerini uluslararası enerji ve gıda fiyatlarındaki artıştan korumak için önlemler alıyor.
- Bu tür önlemler dar gelirli hanelerin korunmasına yardımcı olabilir, ama bununla birlikte istenmeyen sonuçlara ve yüksek maliyete de yol açabilir.
- Daha iyi bir çözüm, dar gelirli hanelere hedef doğrudan ve geçici destek sağlamak ve bunun yanı sıra yerel fiyatların ayarlanmasına da izin vermektir.
- 12:00Fiyat Sübvansiyonları ve Nakit Transferleri Karşılaştırması
- Genelleştirilmiş fiyat sübvansiyonları, dar gelirli kesimlere yönelik nakit transferilerinden daha maliyetlidir ve hükümet bütçeleri üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
- Nakit transferleri dar gelirli hanelere veya en savunmasız grupları hedef alırken, fiyat sübvansiyonları yoksul olmayan herkese ulaşacaktır.
- Bu strateji mali baskıları kontrol altına almakta daha faydalı ve fiyat sübvansiyonlarından daha sürdürülebilir olacaktır.
- 12:41Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Strateji
- Net enerji ve gıda ithalatçısı olan birçok gelişmekte olan ülke, pandeminin yarattığı sıkıntılarla karşı karşıya kaldığı ve bu yeni şokları karşılamak için çok az mali alana sahip olduğu için, bu strateji onlar için daha önemlidir.
- Acil yardım hedefli ve geçici olmalıdır, savaş sonrası dar gelirli hanelerin destek ihtiyacı savaş sonrası enerji ve gıda fiyatları ne düzeyde olacağına bağlıdır.
- Bu yardımların kalıcı desteklere dönüşmesi söz konusuysa, mevcut sosyal güvenlik ağlarının enflasyona endeksli olarak belirlenmesiyle sağlanmalıdır.
- 13:30Enerji ve Gıda Yardımlarının Farklılığı
- Enerji ve gıda yardımları arasında bir ayrım yapılıyor çünkü gıda ve enerji fiyat değişikliklerin dağımsal etkileri arasında fark var.
- Enerji, orta ve yüksek gelirli haneler tarafından daha fazla tüketilmektedir, ancak yoksul haneler gaz yağı veya sıvılaştırılmış doğalgaz gibi daha fazla türde yakıt tüketme eğilimindedir.
- Sübvansiyonları olan ülkelere fiyat ayarlamalarını ürün türüne göre farklılaştırması tavsiye ediliyor, örneğin gaz yağı ve sıvılaştırılmış doğalgaz fiyatlarını dizel ve benzin fiyatlarına göre daha yavaş arttırabilir.
- 14:54Gıda Harcamalarının Dağılımı
- Dar gelirli hanelerde gıda, yüksek gelirli hanelere göre tüketim sepetinde çok daha yüksek bir pay sahibi.
- Düşük gelirli bir ülkede ortalama bir hane için gıda harcaması tüketim sepetinin yüzde kırkdört'e kadar çıkabilirken, bu oran orta gelirli ülkelerde yüzde yirmisekiz ve gelişmiş ülkelerde ise sadece yüzde onaltı'dır.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde en yoksul gelir dilimindeki hanelerin harcamalarının yüzde yirmiyedi'si gıdaya giderken, en zengin gelir dilimindeki hanelerin gelirlerinin sadece yüzde yedi'si gıdaya harcamaktadır.
- 16:01Gıda Güvencesi ve Uluslararası İşbirliği
- Gıda güvencesi bir endişe kaynağı ise ve daha önce bahsedilen tüm seçenekler tüketildiğinde, hükümetler temel gıda maddeleri için fiyat sübvansiyonları sağlamak veya tüketim ve ithalat vergileri düşürmek gibi diğer etkili önlemleri göz önünde bulundurabilir.
- Uluslararası işbirliği, küresel pazarda yeterli ve uygun fiyatlı enerji ve gıda arzını sağlamak için büyük önem taşır.
- Gıda enflasyonunun yüksek olduğu düşük gelirli ülkelerde etkili bir politika önlem alabilmek için çok az mali alan var, özellikle Rusya ve Ukrayna'dan gıda ithalatına bağımlı olan ülkeler kısa vade güçlük çekebilir.
- 17:17İklim Değişikliği ve Enerji Güvencesi
- Yüksek gıda ve enerji fiyatlarından kaynaklanan acil ihtiyaçlara yönelik tedbirlerin iklim değişikliği ile mücadele ve uzun soluklu çabaları tehlikeye sokmaması gerekir.
- Daha temiz kaynaklardan sağlık, gıda ve enerji güvencesine yatırım yapmak, daha fazla dayanıklılık sağlamak günümüzde daha da acil.
- Kısa vadede ekonomiler arz sıkıntısı ile uğraştıkça alternatif yenilenemeyen enerji tedarik kaynaklarına ihtiyaç duyabilir, ancak bu iklim değişikliğinin hedefleri ile tutarlı bir şekilde yapılmalı ve uzun vadeli ve sermaye yoğun fosil yakıt projelerine yatırım yapmaktan kaçınılmalıdır.