Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, girişimcilik ve yatırım konularını ele alan bir panel sohbeti formatındadır. Sunucu Armağan ve panelistler arasında Scalex Ventures kurucusu Dilek, Insider CEO'su Hände Çilingir, Easyco'da product ekibinin başında olan Volkan ve Başarı Yatırım kurucuları bulunmaktadır.
- Video, girişimcilik sürecinin farklı aşamalarını kapsamlı şekilde ele almaktadır. Fikir doğrulama, MVP (Minimum Viable Product) geliştirme, müşteri edinme stratejileri, yatırım süreçleri ve şirket büyüme modelleri gibi konular detaylı olarak tartışılmaktadır. Panelistler kendi deneyimlerinden örnekler vererek, teknoloji sektöründeki girişimcilere yönelik pratik tavsiyeler sunmaktadır.
- Sohbette ayrıca iş ortaklıklarının önemi, Inside Sales stratejileri, verimlilik teknikleri ve yatırımcılarla ilişkilerin nasıl yönetilmesi gerektiği gibi konular da ele alınmaktadır. Başlangıç şirketlerinin (startup) ruhunu koruma, B2B ve B2C modelleri arasındaki farklar ve yatırım sonrası şirketlerle olan ilişkilerin duygusal ve maddi boyutları hakkında bilgiler de paylaşılmaktadır.
- Giriş ve YouTube Kanalı Hakkında
- Konuşmacılar, YouTube'da girişimcilik hakkında videolar çekmeye başladıklarını ve başlangıçta 50 kişiyle buluşmayı hayal ettiklerini anlatıyorlar.
- Bir buçuk sene içinde kanalı 1500 kişiye ulaşmış, bu sayı özellikle girişimcilik içeriklerinin az olduğu YouTube'da önemli bir büyüme olarak değerlendiriliyor.
- Videoları çekme sebebi zaman eksikliği, bu yüzden yolda ve evlerde kısa bölümler çekip bir hafta içinde yayınlıyorlar.
- 01:12Panel Üyelerinin Tanıtımı
- Dilek Scalex Ventures'ın kurucusu, iki sene önce tanışmış ve girişimcilikle ilgili çalışmalar yapmış.
- Dilek, ilk başta yönetim danışmanlığı ve mühendislik yapmış, daha sonra Türkiye'deki ilk BC fonlarının birinde ortaklık yapmış.
- Scalex Ventures, ölçeklenme aşamasında derin teknoloji şirketlerine para yatırıyor ve "co-founders as a service" modeliyle büyümelerine yardımcı oluyor.
- 03:41Hande Çilingir'in Tanıtımı
- Hande Çilingir, Insider'ın kurucu ortağı ve CEO'su olarak 14 ülkede ofisleri olan bir şirketin başında.
- Insider'ın gelirlerinin %75'i yurt dışından geliyor ve 150 kişiye ulaşıyor.
- Insider'ın altı kurucu ortağı var ve yeni bir yatırım turuyla 5 milyon dolarlık yatırım almış.
- 06:47Volkan'ın Tanıtımı
- Volkan, Almanya'da doğup büyüyen, yaklaşık üç sene önce Türkiye'ye gelen bir girişimci.
- Almanya'da iki girişim kurmuş: bir crowd funding platformu ve bir mobil ödeme sistemi.
- Türkiye'ye geldikten sonra Webnx'de genel müdürlük pozisyonunda çalışmış ve şu an Easyco'da product ekibinin başında.
- 08:18Melek Yatırımcı ve Venture Capital Farkı
- Melek yatırımcı, kendi parasını yöneten ve kendisi karar veren, kimseye sorumlu olmayan bir yatırımcı türüdür.
- Venture capital (BC), bir fon yöneten ve profesyonel olarak yatırımlar yapan, kendi parasını da fonun içerisinde koymak zorunda olan yatırımcı türüdür.
- BC'ler genellikle MVP'yi geçmiş, satış yapmış ve büyüme aşamasında olan şirketlere yatırım yapar, fikir aşamasında genellikle kolayca yatırım yapmazlar.
- 09:21Yatırım Kararı Sürecinde Önemli Faktörler
- Erken aşamada bir şirketin başarısını belirleyen en önemli faktör takım olup, kaynakların yetersizliği ve büyük hedeflerin olması için yüksek enerji gereklidir.
- Şirket büyüdükçe rakamlara (traction) bakılmaya başlanır, özellikle Software as a Service'da aylik recurring revenu ve büyüme rakamları önemlidir.
- Pazarın büyüklüğü de çok önemlidir; dünyanın en iyi takımı olsa bile kötü bir pazarda büyük bir şirket yaratmak mümkün değildir.
- 10:57Fikir Geliştirme Süreci
- Fikirlerin değer yaratıp yaratmayacağını ölçmek için şirketin çeşitli metriklerini (revenue, reputation, retention) inceleyip problem alanlarını belirlemek gerekir.
- Brainstorming ortamları da fikir toplamak için kullanılır, ancak genellikle bir problemi çözmekle yola çıkılması önerilir.
- Yatırımcılar, girişimcilerin yüksek enerjisi ve farklı stratejileriyle etkilenebilir, ancak en önemli faktör birbirini bütünleyen düzgün bir ekip olmasıdır.
- 13:21İyziyo'nun Kuruluş Hikayesi
- İyziyo, teknoloji sektöründe ve dijital alanda olacağını, e-ticaretin en büyük problemlerinden biri olan conversion optimization'e odaklanacağını belirlemiştir.
- MVP'nin üzerinde sürekli geliştirme yapılarak dokuzuncu ayda bir karar verilip pazara ürün götürelim kararı alınmıştır.
- Türkiye ilk test pazarı olarak kullanılmış, dokuz ayda satıştan sonra yurt dışına gitmeyi hedeflemiş ve diğer ülkeleri hızlıca hedef almışlardır.
- 16:34İş Modelinin Evrimi
- Teknoloji şirketleri sürekli kendini yenileyerek kategori yaratmak zorundadır.
- İyziyo başlangıçta web sitesi ve mobil app optimizasyonu ile kullanıcı davranışlarına göre içerik gösterme ile kişiselleşme yapmıştır.
- Son bir senedir yeni bir kategori yaratmış, site içerisindeki hareketleri alıp diğer reklam kanallarını optimize etme teknolojisi geliştirmiştir.
- 19:50Pilot Müşteri ve Ürün Geliştirme Süreci
- Dokuz ay boyunca emekliye kapanan şirket, pilot müşterisi olmadan e-ticaret sitelerinden ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmıştır.
- Ürünün MHP'sini beslemeye çalışırken, pilot müşterinin alamadığı çünkü ürün henüz hazır değildi ve testlerin yapılması gerekiyordu.
- Yatırım almadan önce ürünün bitmiş olması gerektiği sorusu tartışılırken, önceki işte sermaye kullanıldığı ve B2B ürünü olduğu için ürünün bitirilmesi zorunlu hale gelmiştir.
- 21:11Entegrasyon ve Onboarding Süreci
- Ürünün entegrasyonu JavaScript'te SDK olduğu için kısa bir süreç içeriyor ve bu teknolojik olarak en gelişmiş kısmı buydu.
- TÜBİTAK'tan yaklaşık 480 bin TL civarında teşvik alınmış ve bu süreçte entegrasyon sayesinde onboarding süreçleri oldukça kısa olmuştur.
- Hızlı onboarding süreci, müşterilerin hızlı karar vermesini sağlıyor; en fazla 2-3 saat entegrasyon ve 1-2 hafta içinde sonuçlar görülebiliyor.
- 22:35Yatırım Süreci
- Yatırım süreci uzun bir süreç olup, konuşmacı bunu bir evlilik gibi düşünüyor; ortak seçimi çok önemli çünkü ortak aşırı zedeleyebilir.
- Yatırım sürecinde takım, pazar, ürün ve ekibin vizyonu inceleniyor.
- Şirket 2012, Wanda Capital ve Öncü Girişim Sermayesi gibi üç yatırımcıyla serisini tamamlamış ve şu an ayda %9,80 oranla büyüyor.
- 24:25Yatırım Deneyimi ve tavsiyeler
- Yatırım aramak bir lüks olarak tanımlanıyor, önceki yatırımda şirket 60-70 kişi iken maaş ödemek için para kalmadığı anlar yaşanmış.
- CEO olmanın psikolojiyi yönetmekten ibaret olduğu vurgulanıyor.
- Tavsiye olarak cap table'ı kalabalıklaştırmamak öneriliyor, çünkü büyük yatırımcılar geldiğinde secondary işlerine girmek zorunda kalınabiliyor.
- 26:03MVP'nin Önemi
- MVP yaparken "gerek yok" kelimesi çok önemli çünkü metriği net bir şekilde ölçmek mümkün oluyor.
- MVP'nin pazardan tokat yememek için önemli olduğu, ürünü kullanıp kullanılmadığını ve nereye evrilmesi gerektiğini analiz etmek için kullanıldığı belirtiliyor.
- Kapsamlı bir ürün geliştirilirse operasyon, finansal ve kullanıcılar gibi konular düşünülecek ve core business kaybedilebileceği için, non-scaleble tek kişinin sorununu çözebilen bir ürün geliştirip oradan evrilmesi öneriliyor.
- 27:22MVP Geliştirme Süreci
- İyzico, yeni bir müşteri segmenti için ürün geliştirmeye karar verdi ve iki hafta içinde ürünü geliştirdi, ancak şu anda işleri manuel olarak yönetiyor.
- Pazarın bir ürünü yönlendirmesi ciddi anlamda görülebiliyor, ancak MVP yaparken çok yalın kalmak ve ölçeklenebilir bir şekilde ürünü pazara sokmak önemlidir.
- Sanayiden gelen bir girişimci, ürünü test etmek için üç tırmal almış, ancak ürün pazara uymadığı için fail etmiş ve birkaç ay içinde kapatmak zorunda kalmış.
- 28:51Başarılı MVP Örnekleri
- İyzico, Türkiye'deki ilk yatırımcısıdır ve Barbaroslar gibi Avrupa'da benzer projeler yapan ve know-how'u olan iki kurucuyla birlikte çalışmıştır.
- Zeplin, üç developer ve bir tasarımcı ekibiyle başlayıp, LinkedIn üzerinden 400 kişiye ulaşıp geri dönüş alarak MVP'sini geliştirmiş ve şu anda dünya genelinde yaklaşık bir milyon kullanıcıya sahip bir ürün olmuştur.
- Milkshake testi, bir ürünün gerçek kullanım amacını anlamak için önemli bir yöntemdir; milkshake satın alanların aslında uzun yola giden ve sağlıklı atıştırmalık isteyen kişiler olduğu anlaşılmıştır.
- 32:15Yatırımcıların MVP Değerlendirmesi
- Yatırımcılar MVP'de takımın yeteneklerini ve onun ürünü nasıl besleyebileceğini daha çok önemser.
- İyi bir geliştirici veya takım, e-ticaret sitesi için MVP yapmak yerine önce kendi emeğini yatırıp sonra yatırımcıdan para istemesi gerekir.
- Girişimcinin track recordı (geçmiş başarıları) ve traction (hızlı büyüme) önemli kriterlerdir.
- 34:47MVP'nin Tamamlanma Kriterleri
- MVP'nin tamamlanması için bir checklist oluşturulmalı ve bu checklistte ürünün karşılaması gereken kriterler belirlenmelidir.
- Checklist, ihtiyaçlar doğrultusunda ve benchmarking (benzetme) yaparak belirlenmelidir.
- Tüm kriterler check edilene kadar MVP'ye devam edilmeli, ancak her şeyi aynı anda ürün içerisine koymanın en büyük kabus olduğu unutulmamalıdır.
- 36:53Ürün Geliştirme ve Pazarlama
- Ürün yapmak kadar zor olan ve detaylı bir iş olan pazarlama, go to market stratejisi oluşturmak, ürün tanıtımı ve hedef kitleleri önceliklendirmek içerir.
- Sahaya hızlı indirmek ve sürekli sahada geliştirmek çok önemlidir, çünkü laboratuvar ortamında ve gerçek ortamda farklı geri bildirimler alınabilir.
- Webnk örneğinde, kamyon garajı ihale sistemi ile başladıklarında kamyoncular arasında rekabet yarattığı için başarısız oldular, ancak farklı bir yöntemle kamyoncuların gönlünü kazanarak başarılı oldular.
- 38:27Günlük Verimlilik ve Enerji
- Günlük verimliliği artırmak için haftayı önceden planlamak ve önceliklendirmek, toplantıları yarım saate indirmek ve kısa uyku (power up) yapmak önemlidir.
- Gün içinde iki defa 20 dakikalık kısa uyku yapmak, özellikle saat farkı nedeniyle gece saatlerindeki toplantıları için enerji kazandırır.
- Düzenli bir rutin takip etmek, sabah aynı saatte kalkıp koşmak, sabah ve akşam giyim seçimini bir gün önceden yapmak, işe odaklanmayı kolaylaştırır.
- 42:19Enerji ve Stres Yönetimi
- Çalışma aralarında kreatif space bırakmak, Pomodoro tekniği gibi odaklanma teknikleri kullanmak verimliliği artırır.
- Pomodoro tekniğinde 25 dakikalık yoğun çalışma ve 5 dakikalık dinlenme döngüsü vardır, bu süre içinde telefon ve Skype gibi dış etkenlerden uzak kalınır.
- Stresle yaşamak ve kaosla başa çıkmak için mazoşist olmak gerekir, amaç olması durumunda acı çekmek keyifli olabilir.
- 44:40Müşteri Yakalama Stratejileri
- Inside sales, özellikle BT business'larında satış süreçlerinde çok önemlidir ve Türkiye'de bir inside sales ekibi kurulmuştur.
- İlk müşterilere tanıdıklar vasıtasıyla, yatırımcılar aracılığıyla ve e-ticaret sitelerinden randevu alınmıştır.
- Yeni ülkelere giriş yaparken referans müşterilerle, influencerlarla ve daha önce orada iş yapan third party toollarla görüşülerek karar verilir.
- 47:31Hikaye Anlatmanın Önemi
- Satışta en büyük problem, karşınızdaki insana en kısa sürede hikayenizi anlatabilmenizdir.
- Hikaye anlatmanın insanlarda bilgiyi %65 daha fazla kalıcı hale getirdiği bilimsel araştırmalara göre kanıtlanmıştır.
- Başarı için üç farklı hikaye hazırlamanız gerekir: employ pitch, client pitch ve investor pitch.
- 50:10Hikaye Anlatmanın Pratikleri
- Hikaye anlatırken pazarda mevcut durumu, problemi, sizin farklı olan tarafınızı ve çözümünüzü anlatmanız gerekir.
- En önemli olan, ne yaptığınızı bir cümlede anlatıp hukuku yakalamaktır.
- Başlangıçta hikayeyi doğru anlatamazsanız, toplantı alakasız sorularla geçebilir ve karşı taraf ne yaptığınızı bile anlayamayabilir.
- 52:14Yatırım Kararı Süreci
- Konuşmacı, iyi bir fikir anlatımı ve teknik kapasite arasındaki farkı vurguluyor.
- Yatırımcılar, hem iyi bir hikaye anlatan kişiyi hem de teknik kapasitesi yüksek olan kişiyi değerlendirmek zorunda kalıyor.
- Fikir anlatımı önemli olsa da, fikri gerçekleştirebilecek ekip kurabilme yeteneği de çok önemli bir faktör.
- 53:43Ekip Önemi
- Tek kişilik ekipler genellikle korkutucu çünkü tek başına hiçbir şey yapılamaz.
- İyi bir işletme için farklı rollerdeki kişilerin varlığı gerekli, örneğin mutfakta emek hazırlarken servis edecek, tabağı yıkayacak ve masayı düzenleyecek kişilerin olması gerekiyor.
- Konuşmacı, Genetik Gata şirketindeki ekibin doktora yapmış teknik uzman ve iş deneyimi olan ortağıyla ilgili olumlu bir deneyim paylaşıyor.
- 54:47Yatırımcıyla İletişim
- Yatırımcılarla iletişim kurarken iyi bir referans ve tanıtım çok önemlidir.
- Yatırımcıların e-postaları genellikle doludur ve doğrudan e-posta atmak yerine iyi bir tanıtım daha etkilidir.
- Yatırımcılar, yatırım kararı alırken en az yedi-sekiz kişiyle görüşüp, müşteri görüşmeleri yapar ve teknik olarak güvenilir kişilerden görüşmeler alır.
- 56:17Yatırım Kararı Faktörleri
- Yatırımcılar, şirketlerin teknik tarafını anlamak için uzman görüşmeleri yapar.
- Track record (geçmiş başarılar) yatırımcılar için önemli bir faktördür, örneğin Easycode'ın kurucuları önceki projelerinde başarılı olmuşlardır.
- Yatırımcılar, yatırım yaptıkları şirketlerin başarılı olmasını isteyerek duygusal bağ kurarlar, ancak temel amaç para kazanmaktır.
- 58:07Yatırım Süreci
- Yatırımcılar, belirli bir dönem içinde sınırlı bir miktarda para ile sınırlı sayıda şirkete yatırım yapabilirler.
- Yatırımcılar, yatırım yaptıkları şirketlerin başarılı olmasını isteyerek onlarla birlikte yaşarlar.
- Yatırımcılar, yatırım yaptıkları şirketlerin başarılı olmasını beklerler çünkü temel amacı yatırılan paranın değerinin artmasıdır.
- 58:39Ortaklık ve Yatırımcı İlişkisi
- Ortak olduktan sonra birlikte çalışmak, şirketin medyasını ortaya koymak ve sorunlarla birlikte çözmek gerekiyor.
- Yatırımcı olarak sadece para vermek değil, insanlara inanmak ve şirketin ruhunu korumak önemli.
- Start-up ruhu, hızlı hareket etmeyi, öncelikle insanları önemsemeyi ve ekip arasında yakın arkadaşlık ilişkileri oluşturmayı içerir.
- 59:33Start-up Ruhunu Koruma
- Start-up ruhunu korumak, hızlı hareket etmeyi ve agile çalışmayı sürdürmektir.
- Start-up, hızlı büyüyen şirket demektir ve bu ruh korunmalıdır.
- Ofis konumu ve donanım gibi detaylar da start-up ruhunu korumak için önemlidir.
- 1:02:02Ekip Yapısı ve Çalışma Şekli
- Start-up'ın ilk yıllarında finansal taraf geride kalır, ancak zamanla hesap kitapları ve bütçe realizasyonları devreye girer.
- Engineer (mühendis) ve developer (yazılımcı) ekibi, ekipin yüzde altmışını oluşturur ve bu alanlarda sınırsız büyüme hedeflenir.
- Regl, Malezya ve Ukrayna'da ofisler açılacak ve özellikle data science alanlarında arayış devam ediyor.
- 1:04:03Müşteri ve Yatırım Analizi
- B2B ve B2C farklı dünyalar olup, B2C'de müşteri sayısı daha yüksek olması ve engagement analizleri önemlidir.
- Yatırımcılarla konuşulurken unit ekonomisi analizleri (müşteri edinme maliyeti, müşteri değerleri) hazırlamak gerekir.
- Yatırımcılar ölçeklenebilirlik ve işin büyüyebilme potansiyelini değerlendirirler.
- 1:07:02İşbirliklerinin Önemi
- İşbirlikleri çok önemlidir ve fırsatların hepsini değerlendirmek gerekir.
- Dürüstlük üzerine kurulmuş bir ortaklık her zaman çalışır, iyi niyet ve işi büyütmek isteme isteği kritiktir.
- İşbirliklerinde şartları iyi koymak gerekir, hangi müşteriyle çalışılacağı ve nasıl yaklaşılacağı belirlenmelidir.
- 1:08:50B2B ve B2C Pazarlarının Farkları
- B2B pazarında herkesin pazarın hakimi olamaz, Salesforce gibi büyük şirketler bile tüm pazarı ele geçiremez.
- B2C pazarında ise ikinci bir oyuncuya yer bırakmaması gerekebilir.
- Rekabette en iyi ürünü yaşamak ve önemli olana doğru insanları iyi tanımak gerekir.
- 1:10:15Girişimcilere Tavsiyeler
- Başarılı olmak için hayatınızı girişime bağlamak ve ona bağlı yaşamak çok önemlidir.
- Girişimin ilk fazında hiçbir şeyi göz ardı etmeden, her şeyi dikkatli kontrol edip geliştirilmelidir.
- Mentorlara değer vermek ve doğru insanlardan geri bildirim almak kritiktir, Türk kültüründe bu konuda daha fazla çalışma yapılmalıdır.