Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Gelir Vergisi Kanunu'nda harcırah ödemelerinin vergilendirilmesi konusunda kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Video, Gelir Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinde gider karşılığı olarak yapılan ödemelerin gelir vergisinden istisna edildiği konusunu ele alarak başlıyor. Ardından H cetvelinin merkezi yönetim bütçe kanunu ekinde yer aldığı, harcırahın tanımı ve unsurları (yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafı) detaylı şekilde anlatılıyor. Son bölümde ise harcırah ödemelerinin gelir vergisi, damga vergisi ve sigorta primi açısından nasıl değerlendirilmesi gerektiği örneklerle açıklanıyor.
- Videoda ayrıca 6245 sayılı Harcırah Kanunu'na tabi kurumlar, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için belirlenen gündelik tutarı, memur ve hizmetliler için aylık kadro derecesi ve ek gösterge tutarına göre belirlenen gündelikler gibi konular da ele alınıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesindeki emsal özelgeye atıfta bulunularak, yurt dışında geçirilen günler için ödenen harcırah ödemelerinin kurumlar vergisi mataranın tespitinde gider yazılıp yazılamayacağı konusunda detaylı açıklamalar yapılmaktadır.
- 00:01Gelir Vergisinden İstisna Edilen Gider Karşılıkları
- Gelir Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinde gider karşılığı olarak yapılan ödemelerin gelir vergisinden istisna edildiği belirtilmiştir.
- Bu ödemeler, madde olmasaydı ücret olarak vergilendirilecekti.
- Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan menfaatlerdir.
- 03:04Harcırah Kanunu ve Kapsamı
- Harcırah Kanunu'na tabi kurumlar tarafından veya yolluk olarak yapılan ödemeler gelir vergisinden istisna edilmiştir.
- Harcırah Kanunu'nun kapsamı; genel bütçe kapsamında kamu idareleri, özel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, düzenleyici ve denetleyici kurumlar, sosyal güvenlik kurumları, mahalli idareler ve bunların kurmuş oldukları birlik ve şirketlerden oluşmaktadır.
- Köy bütçeleri, Denizcilik Bankası, Türkiye Vakıflar Bankası ve Türk Hava Yolları hariç tutulmuştur.
- 07:05Harcırahın Tanımı ve Unsurları
- Harcırah, asıl görevli bulundukları yerden başka yerlere geçici veya sürekli görevle nakle atanan memur ve hizmetlilere, görevlendirildikleri yerlerde veya yeni görev yerlerine taşınmalarından dolayı yapacakları ek masraflara karşılık olarak yapılan ödemelerdir.
- Harcırahın unsurları; yol masrafı, yevmiye, aile masrafı ve yer değiştirme masrafıdır.
- 6245 sayılı Harcırah Kanunu'na tabi kurumlar tarafından ödenen harcırah ve yollukların miktarları başka bir kanunla tespit edilmiş olsa dahi vergiden müstesna tutulacağı konusuna açıklık getirilmiştir.
- 09:30Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler
- Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler vergiden müstesnadır.
- Yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündelikler, aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündeliklerden fazla ise veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşarsa aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.
- 13:51H Cetveli ve İçeriği
- H cetveli merkezi yönetim bütçe kanunu ekinde yer alır ve her yıl için farklı rakamlar içerir.
- H cetvelinde kanuna tabi kurumlar tarafından geçici görevli olarak yurt içinde görevlendirilen personelin memuriyet mahalli dışına gönderilmeleri ve burada kaldıkları sürece yapacakları yol giderleri ile yeme-içme ve yatma giderlerine karşılık ödenecek yurtiçi gündeliklerin miktarı yer almaktadır.
- H cetvelinde en yüksek derecedeki devlet memuru için ödenecek yurtiçi gündelik miktarı 66,85 TL olarak belirlenmiştir.
- 15:52H Cetvelinin Yapısı
- H cetveli kabaca iki ana unsurdan oluşur: yurt içinde verilecek gündelikler (Madde 33) ve arazi üzerinde çalışanlara verilecek tazminatlar (Madde 50).
- Yurt içinde verilecek gündelikler kısmında A ve B bölümlerinden oluşur; A bölümünde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için gündelik miktarı 66,85 TL olarak tespit edilmiştir.
- B kısmında ek göstergeler ve aylık kadro dereceleri esas alınmak suretiyle sınıflandırma yapılmıştır.
- 18:36Gündeliklerin Hesaplanması
- Harcar kanuna tabi kurumlar tarafından gelir vergisinden istisna edilerek 2020 yılında ödenecek gündelik tutarları H cetvelinin A bölümünde Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için ödenecek günlük gündelik tutarı ile aynı cetvelin B bölümünde memur ve hizmetliler için aylık kadro derecesi ve ek gösterge tutarına göre belirlenmektedir.
- Gelir vergisi kanununun 24. maddesinin 2. bendinde yer alan "devletçe verilen gündeliklerin en yüksek tutarı" ifadesi, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabi olarak çalıştırılan en yüksek devlet memuru olan Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanı için tespit edilen gündelik miktarı anlamına gelmektedir.
- Geçici bir görevle memuriyet mahalli dışındaki bir yere gönderilenler, yolda ve orada yemek zamanlarından birini geçirenlere 3/1, ikisini geçirenlere 3/2, geceyi de geçirenlere tam gündelik verilir.
- 20:30Gelir Vergisi Kanunu ve Harcırah Kanunu
- Gelir vergisi kanunu'nun 24. maddesinin 2. bendinin anlaşılabilmesi bakımından 138 Serin Oğlu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği de bilinmelidir.
- Harcırah kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına ödenen fiili yemek ve yatmak giderleri herhangi bir kıyaslama yapılmaksızın tamamen istisna kapsamındadır.
- Yeme ve yatma giderlerinin tevsik edilememesi halinde, karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen miktarı veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşması durumunda aşan kısmın ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.
- 22:59Örnekler
- İlk örnekte, merkezi İzmir'de bulunan A firması tarafından Ankara'daki şubeye gönderilen pazarlama müdürü, kendisi ödediği 4000 TL konaklama ve yemek bedeli ile 1000 TL yol giderinin tamamı gelir vergisinden istisna olacaktır.
- İkinci örnekte, Yozgat'taki Y firması tarafından Ankara'ya gönderilen hizmet erbabı, dönüşünde yemek ve yatma giderine karşılık olarak toplam 2500 TL nakden gündelik ödemiştir.
- 25:16Harcırah Ödemelerinin Vergilendirilmesi
- Hizmet erbabı için ödenen gündelik tutar, vergiye tabi tutulup tutulmayacağı konusunda kıyaslama yapmak gerekir.
- Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı için 2020 yılında H cetvelinde 66,85 TL olarak tespit edilen en yüksek gündelik tutarı, 5 günlük hesaplandığında 334,25 TL bulunur.
- 2500 TL ödenen gündelik tutarından 334,25 TL istisna kapsamındadır, kalan 2165,75 TL vergiye tabi tutulacaktır.
- 27:21Harcırah Ödemelerinin Vergilendirilmesi Örnekleri
- İstanbul'da faaliyet gösteren F firması, İzmir'e geçici görevli olarak gönderilen personel için 2500 TL konaklama ve 1500 TL yemek gideri için belge ibraz etmiş ve işveren tarafından yapılan giderin tamamı ödenmiştir.
- İşveren personeline ayrıca 2000 TL nakit olarak gündelik ödemiştir.
- Belge karşılığı olarak ödenen toplam 4000 TL konaklama ve yemek bedelinin tamamı gelir vergisinden istisna edilecek, ancak nakit olarak ayrıca ödenen 2000 TL gündeliğin tamamı ücret olarak vergilendirilecektir.
- 28:34Harcırah Ödemelerinin Damga Vergisi ve Sigorta Primleri
- 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na göre her ne ad ile olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar için verilen makbuzlar damga vergisine tabidir.
- Aylık ve ücretlerin harcama ödemeleri dahil ödenmesine ilişkin kağıtlar 2020 yılında binde 7,59 oranında damga vergisine tabidir.
- Gündelikler sigorta primlerinin hesabına esas tutulacak ücretlerin aylık tutarının tespitinde dikkate alınmamaktadır.
- 30:27Harcırah Ödemelerinin Vergi Usulü
- Harcırah Kanunu'na tabi olmayan kuruluşlar tarafından gelir vergisi kanunu 24/2 maddesinde belirtilen kişilere yapılacak olan ve vergiden istisna edilen ödemeleri sigorta primine tabi tutulmayacaktır.
- Belirlenen istisna sınırının üzerinde ödenen ve ücret kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ifade ettiğimiz gelir vergisine tabi tutulan ödemeler üzerinden damga vergisi ile birlikte sigorta prim kesintisinin yapılması gerekmektedir.
- Bu durumda yapılan ödeme harcırah kapsamından çıkmaktadır ve ücret kapsamına girmektedir.
- 31:15Gelir İdaresi Başkanlığı'nın Özelgesi
- Gelir İdaresi Başkanlığı'nın internet sitesinde, bir şirketin yönetim kurulu başkanının Avrupa'daki sipariş alım işlerini yürütmek için Fransa'da geçirdiği 250 gün için ödenen harcırah ödemelerinin kurumlar vergisi mataranın tespitinde gider yazılıp yazılamayacağı konusunda özelge bulunmaktadır.
- Özelgede, kişinin tam mükellef sayılması gerektiği sonucuna ulaşılmış ve farklı alternatifler sunulmuştur.
- Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesine göre ticari kazanın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler, safi kazanın tespitinde gider olarak indirilebilir.
- 37:39Sayım ve Seçim İşlerinde Çalıştırılanlara Verilen Giderler
- 128 Serinoğlu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde, sayım ve seçim işlerinde çalıştırılanlara özel kanunlarına göre ve bu görevleri sırasında yapacakları zaruri masraflar için verilen gider karşılıkları gelir vergisinden istisna edilmiştir.