Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Finans Merkezi" adlı program, Açıl Sezen'in sunumuyla Ebru Usta, İrfan Donat, Ceren Dilekçi Köseoğlu ve Philip Kapital Yurtiçi Piyasalar Grup Başkanı Üzeyir Doğan gibi ekonomi uzmanlarıyla birlikte piyasa analizleri sunmaktadır.
- Program üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde Merkez Bankası'nın dövizden TL'ye dönüşüm yükümlülüğü eşliklerini gerçek kişi hesapları için yaptığı değişiklikler ele alınmaktadır. İkinci bölümde tahıl koridoru, Türkiye'deki buğday tüketimi ve üretimi ile ithal buğday beklentileri İrfan Donat ile tartışılmaktadır. Son bölümde ise Üzeyir Doğan ile seçim sonrası piyasa durumu, bankacılık sektörünün yeni düzenlemeleri ve Türkiye'nin CDS primleri analiz edilmektedir.
- Programda ayrıca Avrupa bölgesinden gelen enflasyon verileri, çekirdek enflasyon, gıda fiyatları, bankacılık sektöründeki gelişmeler ve UBS'in Kredi'yi satın alması sonrası beklenen mali darbe gibi konular da ele alınmaktadır. Seçim sonrası piyasa dinamikleri, kabinenin oluşumu ve ekonomi yönetiminin kimlerden oluşacağına dair belirsizliğin piyasayı nasıl etkilediği de detaylı olarak incelenmektedir.
- 00:12Program Tanıtımı
- Finans Merkezi programında ilk etapta piyasalardaki rakamlar ve Merkez Bankası'nın aldığı önlemlerin piyasa üzerindeki etkileri değerlendirilecek.
- İkinci bölümde İrfan Donat ile tahıl koridoru, Türkiye'deki buğday tüketimi ve üretimi ile ithal buğday beklentileri incelenecek.
- Programın son bölümünde Üzeyir Doğan ile hisse senedi piyasasındaki tercihler üzerine değerlendirme yapılacak.
- 01:01Merkez Bankası Düzenlemeleri
- Merkez Bankası, gerçek kişi hesapları için dövizden TL'ye ek dönüşüm yükümlülüğünü %5'ten %15'e çıkardı.
- 28 Temmuz 2023 tarihinden sonra dövizden TL'ye ek dönüşüm oranı eşiği %30'a yükselecek.
- 26 Mayıs-28 Temmuz 2023 tarihleri arasında ek %10 TL dönüşümünü sağlayamayan bankalar, eksik kalan kısım için 6 ay süreyle menkul kıymet tesis edecek.
- 01:34Ekonomik Veriler
- Mart 2023 dönemine ilişkin kısa vadeli dış borç stoku %8,69 artışla 161,40 milyar dolar oldu.
- Konut fiyatları Mart ayında yıllık %132,76 arttı; İstanbul'da %127,30, Ankara'da %135,20, İzmir'de ise %133,40.
- Euro bölgesinde enflasyon Nisan'da yıllık bazda %7 seviyesine yükseldi; bunun %2,75'i gıda, alkol ve tütün ürünleri, %2,20'si hizmetler, %1,62'si enerji dışı sanayi ürünleri ve %0,38'i enerji kaynaklı oldu.
- 03:36Piyasa Durumu
- Bugün BIST 100 endeksi yaklaşık 80 puan civarında hareket etti, gün içerisindeki marj 4.680 civarında.
- Bankacılık endeksi %1,20 kadar aşağıda, sınai endekste ise %2 kadar artı ile işlem geçti.
- Sasa, Hektaş, Tofaş, Turkcell, Turktraş, Türk Hava Yolları ve Şişe Cam hisseleri endeksi puan olarak yukarı taşıyor, BİM ise endeksi 4 puana yakın aşağıya çekiyor.
- 05:28Merkez Bankası Düzenlemelerinin Etkileri
- Bankacılık endeksi üç günden bu yana satıcılık gösteriyor, ancak boyutu azaldı.
- Merkez Bankası, kredi kartlarıyla yapılan nakit avans çekimlerini ve kuyum harcamalarını %30 oranında menkul kıymet tesisine karar verdi.
- Bankalar, kuyum alışverişlerine kredi kartlarını kapatmış, nakit avans limitlerini sıfırlamış veya %5-10 gibi limitlere çekmiş durumda.
- 08:48Mevduat Verileri
- 31 Aralık'ta sektör genelinde toplam mevduatların %53,90'u TL iken, 31 Mart itibariyle bu oran %59,20'ye çıkmış, 5 Mayıs itibariyle %59,50'ye yaklaşmış durumda.
- Kamuda toplam mevduatların %62 oranında TL, yerli özel bankalarda %55'ler seviyesinde, yabancı bankalarda ise %59'a yakın TL mevduat bulunuyor.
- Türkiye'deki toplam mevduat hacmi 10,44 trilyon liralık olup, bunun 6,20 trilyon lirası TL, 6 trilyon lirası gerçek kişilerin mevduatı, 4,40 trilyon lirası tüzel kişilerin mevduatından oluşuyor.
- 11:21Tahıl Koridoru Anlaşması ve Türkiye'nin Durumu
- Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle oluşan tahıl probleminin çözümü için Türkiye arabuluculuk yapmış ve tahıl koridoru anlaşması üç kez yenilenmişti.
- Yarın itibariyle bu anlaşmanın süresi bir kez daha doluyor ve kısa vadeli olarak yenilenmişti.
- Bloomberg'a göre anlaşmalar olumlu gidiyor fakat anlaşma süreci sürekli gündemde kalmayı sürdürüyor.
- 12:21Türkiye'nin Tarım Durumu
- Jeopolitik kriz çıktığı anda Türkiye en olumsuz etkilenen ülkelerin başında geliyordu, ancak bu anlaşmaları sürerken elimiz güçlü giriyoruz sezona.
- Hasat sembolik olarak Adana'da başlamış ve Haziran itibariyle yoğunlaşacak, rekolte beklentisi olumlu ve geçen yıla paralel bir seyir bekleniyor.
- Ekim-Mart ayına kadarki süreçte kurak iklim nedeniyle yağışlar düşüktü, ancak Mart ve Nisan yağışları mevsim normallerinin üzerinde olduğu için sezonu kurtardık.
- 13:39Stok Durumu ve Fiyat Beklentileri
- Toprak Mahsulü Ofisi hem geçen sezon iç piyasadan yoğun bir alım yaptı, depoları doldurdu ve yurtdışından ithalat yoluyla yaklaşık 10 milyon tona yakın stoğa erişti.
- Toprak Mahsulü Ofisi Genel Müdürü İsmail Kemal, taban alım fiyatlarının 8,5 ila 10 lira arasında olacağını dile getirdi.
- Adana Çiftçiler Birliği önceki hafta bir maliyet hesabı yaparak kilogram başına destekleme primi hariç 9,60 kuruş gibi bir rakam açıkladı.
- 15:28Un Regülasyonu ve Gelecek Beklentileri
- Toprak Mahsulü Ofisi, çiftçiden 7.400 liraya tonunu aldığı ekmeklik buğdayı un sanayicisine 4.500 liradan veriyordu, bu sübvansiyon 31 Mayıs'ta sona eriyor.
- Haziran'da un sanayicisi buğdayın fiyatını TMO'dan ya da serbest piyasadan alacak, bu regülasyonun devam edip etmeyeceği önümüzdeki dönemde gıda sepetinde ekmeğin ağırlığını belirleyecek.
- Tahıl koridoru 41 haftadır açık olup, 951 gemiyle Ukrayna limanlarından 30,20 milyon ton tahıl ürünü dünya piyasasına kavuştu.
- 17:54Tahıl Dağılımı ve Gelecek Beklentileri
- 30 milyon tonluk tahıl ürünlerinin %40'ını aşan kısmı Avrupa'ya, %30'u Asya'ya, %13'ü Türkiye'ye, Afrika'ya giden kısım %12, Ortadoğu'ya %5 gitti.
- Rusya'nın argümanı, tahılın ihtiyaç duyulan aç yoksul ülkelere değil, gelişmiş ülkelere gittiği yönündeydi.
- Küresel manada rekolte beklentilerinin iyi olduğu bir sezona giriyoruz, kuzey yarım küre'de hasat dönemine girdik ve tahıl tarafında hem rekoltede hem stoklarda güçlü bir seyir var.
- 20:10Avrupa Bölgesi Enflasyon Verileri
- Nisan ayında Avrupa bölgesi enflasyonu %6,90 seviyesinden %7 seviyesine yükseldi, ancak çekirdek enflasyon %5,70'den %5,60 seviyesine geriledi.
- Gıda fiyatlarındaki artışın hız kestiği ve hizmetler sektöründe fiyat baskılarının devam ettiği gözlemlendi.
- Avrupa Merkez Bankası'nın ana senaryosu nominal bazlı ücretlerde %3'lük artışın enflasyon tahminlerine uyumlu olacağı yönündeydi, ancak mevcut veriler yıl sonu itibariyle %3'ün en az iki katı seviyesinde bir artışa işaret ediyor.
- 21:23Avrupa Merkez Bankası ve Borsa Durumu
- Avrupa Merkez Bankası üyesi Hosman, ilk kez mevduat faizleri için tepe faizi için %4'ün üzerinde bir seviyeye işaret etti ve bu sene çekirdek enflasyon tarafında bir düşüş öngörmediğini söyledi.
- Avrupa Komisyonu enflasyon tahminlerinde yukarı yönde revizyona gitmiş, bu sene için enflasyon tahmini %5,80 seviyesine yükseltmişti.
- Avrupa borsalarında endekslerde karışık yataya yakın bir seyir öne çıkıyor, Alman DAX endeksi %0,50 yukarıda.
- 22:19Bankacılık Sektörü Haberleri
- Alman Bank'a Homsbank'ın bilançosu alındı, ilk çeyrek kari beklentilerden güçlü gerçekleşmiş olsa da hisselere %5 civarı değer kaybı ile işlem görüyor.
- Almanya'daki işlemlerde Kredisi UBS'in çıkardığı faturayı açıkladı ve UBS C'si devralmasının ardından yaklaşık 17 milyar dolarlık bir mali darbe beklediğini ifade etti.
- UBS, geçen aylarda en büyük rakibi olan Kredisi'nin yaklaşık 3,40 milyar dolara satın aldığını duyurmuştu ve negatif şerefiyeden bir defaya mahsus yaklaşık 35 milyar dolarlık bir kazanç ayırarak bunu dengelemeyi beklediğini duyurmuş oldu.
- 23:31Buğday Fiyatları ve Pozisyonlanmalar
- Tahıl anlaşmasının süresi yarın itibariyle doluyor, ancak küresel iklim değişikliği nedeniyle korkulan tablonun şu an itibariyle olmadığını görüyoruz.
- Goldman, ikinci çeyrekte 930 bushel, üçüncü çeyrekte 775 bushel, dördüncü çeyrekte 800'lerde dengelendiğini; JP Morgan ise ikinci çeyrek sonunda fiyatların artmasını beklediklerini belirtiyor.
- Net pozisyonlanmalar tarafında ticari olmayanların pozisyonlarında satışlar artmış, ancak toplam açılan net pozisyon değişiminde pozisyonlanmalar bir miktar daha artmış durumda.
- 27:54Seçim Sonrası Piyasa Durumu
- Seçim sonrası fiyatlama, seçim öncesindeki hafta oluşan fiyatlamanın geri alınması şeklinde gerçekleşti; ilk gün sert hareket, ikinci gün azalan hareket, bugün ise taşlar yerli yerine oturmuş gibi görünüyor.
- Piyasalar seçim şokunu atlattı; seçimden önceki hafta adaylardan birinin çekilmesi ve seçim sonucuna yönelik tahminler ciddi bir pozisyonlanma getirmişti.
- Seçim sonrası ilk iki gün bankalar ve belli başlı grup kağıtlarda sert satışlar yaşanırken, diğer grup hisselere giriş görüldü; bu kısa vadeli bir beklentinin yansımasıydı.
- 30:02Piyasa Beklentileri
- Seçim öncesi agresif fiyatlayan şirketlerde (bankalar dahil) seçim sonrasındaki fiyatlamada köpüğün alındığı söylenebilir, ancak bu şirketler piyasanın gerisinde kaldı.
- Bir süre sonra yeni harekete başlayan, ciddi getiri sağlayan şirketlerden geride kaldı diye diğer grup şirketlere dönüşler görülecek.
- Piyasa seçim tamamen geride kaldıktan sonra kendi dinamiğine dönüp, ekonomi yönetiminin netleşmesi ve ortaya çıkacak tabloya göre sektörel ayrışmaların ön plana çıkması bekleniyor.
- 31:26Merkez Bankası Düzenlemeleri
- Merkez Bankası'nın düzenlemeleri seçim sonrası başladı ve dün gece resmi gazetede yayınlandı; bankalara ekmek ve kıymet yükümlülükleri getiren, TL dönüşü sağlayamazlarsa karşı karşıya kalacakları bir düzenleme silsilesi.
- Bankalar özellikle beş yıl üzerindeki tahvillere iskontosu düşük olduğu için ilgi gösteriyor; 2030 vadeli en aktif kağıtta tahvil faizi tarihin en düşük seviyesine (6,45) geldi.
- Bu düzenlemeler bankacılık sektöründe düşük faizle alınan tahvil bono stokunu neredeyse bankacılık taktikleri %10'a yaklaştırdı ve bankaların karlılığını törpüleyecek.
- 33:15Bankaların Karşılaştığı Riskler
- Geçen sene kur korumalı mevduatta politika faizi artı üç uygulaması vardı, ancak şu anda faizler serbest bırakıldı ve normal TL mevduatların faizleri daha da yükseldi.
- Kredi faizleri ilk etapta aynı şiddette bir yükseliş ve kredi büyümesi göstermedi, bu da bankaların kredi mevduat suretlerini olumsuz etkiledi.
- Son düzenleme ile bankalar mevduat maliyetlerini arttırmak zorunda kalacaklar; dövizden TL'ye geçişi özendirebilmek için mevduat faizlerini arttıracak ve çeşitli cazip alternatifler sunacaklar.
- 35:15Banka Hissesi Pozisyonu
- Seçimler geride kaldıktan sonra ortaya çıkacak ekonomik tablo ve ekonomi yönetimi yabancı tarafında yeniden ilgi uyandıracaksa, bankalara yatırım yapılabilir.
- Yabancı yatırımcılar Türkiye'ye geldiğinde tanıdığı, bildiği ve likiditesi olan şirketlere yöneliyor; bunlar bankalar, holdingler, otomotiv gibi sınırlı sayıda sektör ve şirket.
- Orta-uzun vade için banka dışı sektörler (holdingler, sanayi şirketleri, perakende, havacılık) değerleme açısından daha cazip ve enflasyonist ortamda ön plana çıkabilecek.
- 36:33CDS Primleri ve Seçim Sonrası Piyasa Etkisi
- CDS primleri şu an itibariyle 678 baz puan seviyesinde bulunmakta ve Londra'da toplanan üzerinden işlemler geçmek suretiyle yapılan bir fiyatlama yapılmaktadır.
- Seçim sonrasında risk priminin yükseldiği bir ortamda yabancı katılımının beklenmesi zor olabilir, çünkü yurt dışına TL de verilmemektedir.
- Piyasa şu aşamada yerli tarafından yönetilen bir piyasa olarak kalmaya devam etmektedir.
- 37:27Seçim Sonrası Ekonomik Beklentiler
- Seçim döneminden geçildiği için belirsizlikler yaşanmakta, ancak seçim ortadan kalktıktan sonra siyasi riskler minimuma indikten sonra ekonomi üretimine ve uygulanacak ekonomi politikalarına bakılacaktır.
- Muhalefetin ekonomi-politika yönü belli iken, iktidar tarafında ekonomi yönetiminin başında kimler olacağı tartışması devam etmektedir.
- Yeni bir vizyon ve hedef konulması heyecan yaratabilir ve kısa sürede CDS primlerinin düştüğünü görebiliriz.
- 38:24Piyasa Beklentileri ve Ekonomik Kurmay
- CDS'ler ve orta vadeli projeksiyon için karar vermek için en azından kabineyi görmek gerekmektedir.
- Geçmişte parlamenter sistem döneminde milletvekilleri belli olduktan sonra piyasa ekonomi yönetiminin kimlerden oluşabileceğine dair tahmin yapabilmekteydi.
- Şu an ilk tur geride kaldı ancak ekonomi yönetiminin kimlerden oluşabileceğine dair tahmin yapmak çok zor, son dakikada isimler değişebilir.
- 39:23Piyasa Dinamizmi ve Beklentiler
- İkinci tur öncesinde siyasilerden bu konuda daha netlik ortaya çıkacak olursa, özellikle iktidar parti tarafından isimler netleşecek ve piyasa oradan bir hikaye çıkarabilir.
- Piyasa hikaye yazmayı ve oynamayı sever, yeni bir hikaye ve vizyon piyasaya dinamizm ve hareket katabilir.
- CDS primlerinin hızla düştüğünü ve kısa vadeli sermaye akımlarının hızlanacağını görmek için önce ekonomik kurmayları görmek ve ortaya çıkacak ekonomik programı takip etmek gerekmektedir.